از میثاق شهروندی تا تعهد شهریاری

اشرف غنی؛ رئیس جمهوری با اعلام برنامه میثاق شهروندی گفت که با آغاز این برنامه مردان و زنان در شوراها سهم مساوی خواهند داشت.

او مثیاق شهروندی را میثاق میان همه نسل‌های کشور دانست و گفت که این برنامه در سراسر افغانستان و حتی مناطق ناامن اجرا خواهد شد.

غنی گفت که براساس این برنامه به مناطقی که از نظر اقتصادی اهمیت دارد یک نوع نگاه و در مناطق محروم نیز توجه از نوع دیگر خواهد بود.

آقای غنی برنامه میثاق شهروندی را تغییر فرهنگ دولتداری و حکومتداری دانست و افزود که باید فرهنگ دولتداری به فرهنگ خدمت و همکاری با مردم تبدیل شود.

به گفته دولت، برنامه میثاق شهروندی طی ده سال، در روستاها و شهرها خدمات را در بخش‌های مدیریت آب؛ تهیه آب آشامیدنی، بهداشت محیط، آبیاری و کنترل سیلاب‌ها انجام خواهد داد.

توجه به انرژی تجدیدپذیر، ساخت جادهای روستایی به منظور متصل کردن بخش کشاورزی به بازارهای فروش، ترویج فن‌آوری زراعتی، ارائه خدمات اولیه بهداشتی و آموزش ابتدائی از جمله اهداف دیگر این برنامه است.

کارشناسان می گویند که این نخستین برنامه جدی حکومت وحدت ملی در عرصه خدمات عمومی با محوریت توسعه روستایی است.

این برنامه دست کم روی کاغذ نشان دهنده یکی از دلگرم کننده ترین استراتژي های دولت کنونی برای توسعه، پیشرفت و ارائه خدمات عمومی با تأکید بر حقوق شهروندی مبتنی بر عدالت اجتماعی است.

آنچه از جانب رییس جمهور غنی در توصیف این برنامه بیان شده، نشان می دهد که دولت در صدد نهادینه سازی خدمات عمومی برابر و متوازن به همه مناطق امن و ناامن، محروم و غیر محروم و تسهیل دسترسی آسان مردم به خدمات دولتی است.

اولویت های مهم این برنامه نیز شامل مدیریت آب و منابع آبی، فراهم سازی آب آشامیدنی بهداشتی، ایجاد مسیرهای روستایی به شهرها، ارائه خدمات بهداشتی و آموزشی در سطح ابتدایی و به روزسازی سیستم کشاورزی و ایجاد راه های بهره وری بیشتر از محصولات زراعتی با استفاده از فن آوری های روز، بیانگر آن است که دولت در صدد است تا رنگ و رونق زندگی را به روستاها بازگرداند و از تجمع و تراکم بی رویه مردم در شهرها در پی ناکارآمدی سیستم اقتصادی و معیشتی روستایی، جلوگیری کند.

با این حساب، به باور تحلیلگران مسایل اقتصادی و توسعه ای، این برنامه در نخستین گام یک استراتژي جامع و کاربردی در بازه زمانی ده ساله برای توسعه متوازن روستاهای دورافتاده کشور در مناطق امن و ناامن است و در صورتی که با مطالعات دقیق و کارشناسی شده، فارغ از تبعیض و تعصب و دوگانه رفتاری و با تأسی از نظرات و نیازمندی های مردم و شوراهای محلی، با هزینه کردن منابع مالی قابل اعتنا از سوی دولت، به اجرا درآید، بی تردید می تواند زمینه ساز احیای دوباره رابطه آسیب دیده مردم و دولت شده و نسبت به نگاه و نظر مردم در باره دولت و عملکردهای آن، تغییرات مثبت و امیدبخشی ایجاد کند.

به باور ناظران مسایل اجتماعی، یکی از مهم ترین کارکردهای این برنامه، ایجاد فضای اعتماد عمومی نسبت به دولت است. البته این امر، مستلزم بهبود در رفتار و عملکرد دولت در سایر زمینه ها هم هست.

آنها در این زمینه به خصوص بر این نکته تأکید می کنند که همزمان با عملیاتی شدن برنامه میثاق شهروندی در سراسر کشور، دولت باید نسبت به تعهدات شهریاری اش نیز تجدید نظر کند و رابطه اش را با مردم بر بنیاد تغییرات و تعهدات تازه، از نو بنیاد کند.

به عقیده کارشناسان، یکی از این اقدامات می تواند نگاه فراگیر و ملی دولتمردان به مسایل کلان دولت داری باشد؛ نگاهی که اگر عاری از تبعیض و بی عدالتی و انحصارگرایی قومی و گرایش های منحط حزبی و تنظیمی و گروهی، صورت بگیرد، بی تردید می تواند به آسانی زمینه ساز تحقق رویای رییس جمهور اشرف غنی مبنی بر تغییر فرهنگ دولت داری به فرهنگ خدمت و همکاری با مردم شود.

و نکته آخر اینکه اگرچه برنامه میثاق شهروندی در واقع ادامه همان برنامه همبستگی ملی است که در زمان حکومت پیشین به اجرا درآمد و فقط نام آن تغییر کرده است؛ اما همین تغییر نام نیز می تواند بهانه ای کوچک برای یک تغییر بزرگ قرار گیرد و آن بازسازی دوباره پل اعتماد میان دولت و ملت با تغییر و تعدیل در تعهدات شهریاری دولتمردان و تغییر نگاه آنها نسبت به میثاق و حقوق شهروندی می باشد.