صلح با حکمتیار؛ قلب های بی قرار، چشم های امیدوار

اشرف غنی؛ رئیس جمهور گفته که موافقت‌نامه آشتی با حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار به زودترین فرصت ممکن نهایی خواهد شد.

آقای غنی در مراسم ادای نماز عید قربان در ارگ، رسیدن به توافق صلح با این حزب را "گامی بزرگ برای ایجاد فضای صلح و ختم جنگ" دانست.

او افزود که بخشی از مسائل هنوز حل نشده که به گفته او، حل آن در اجرای برنامه صلح کمک خواهد کرد. آقای غنی ابراز امیدواری کرد که این مسائل هم در مدت کوتاهی حل خواهد شد.

رئیس جمهوری توضیح نداد که مسائل حل نشده شامل چه مواردی می‌شود، اما پیشتر آقای حکمتیار در پیام عیدی خود گفته که امضای توافقنامه صلح بین حزب او و دولت به دلیل اختلاف‌های درونی دولت به تاخیر افتاده است.

در همین حال، عطامحمد نور؛ رئیس اجرائی حزب جمعیت اسلامی و سرپرست ولایت بلخ گفته که آقای عبدالله "ملاحظاتی" در مورد مصالحه با حزب اسلامی دارد.

کارشناسان هم با اشاره به این موضع گیری ها نسبت به فراهم شدن آسان توافق نهایی صلح با گلبدین حکمتیار و حزب اسلامی تحت رهبری وی، عمیقا ابراز تردید می کنند و می گویند که پنج دهه فعالیت های مسلحانه، برای آقای حکمتیار و حزب او، دشمنان فراوانی به وجود آورده است و این چیزی نیست که تنها در نتیجه یک توافق ساده و نه چندان روشن میان اشرف غنی؛ رییس جمهور و رهبران حزب اسلامی، حل و فصل شده و نادیده گرفته شود.

در این زمینه شرایط برای آقای حکمتیار و حزب اسلامی تحت امر وی، حتی نسبت به صلح دولت با طالبان هم دشوارتر است؛ زیرا عقبه سیاسی و نظامی آقای حکمتیار، فربه تر و دیرینه دارتر از طالبان است.

بسیاری از فعالان، رهبران، احزاب و تنظیم های جهادی، هنوز هم آقای حکمتیار و حزب اسلامی را عامل اصلی به انحراف کشیده شدن جهاد افغانستان به سمت جنگ های بنیان برانداز داخلی به منظور کسب جاه و مقام و سهم و قدرت بیشتر می دانند.

طیف وسیعی از مردم افغانستان نیز باور مشابهی دارند.

به علاوه، شهروندان کابل؛ پایتخت هنوز هم راکت باری های منسوب به حزب اسلامی در جریان جنگ های داخلی را از یاد نبرده اند؛ راکت باری هایی که کابوس بسیاری از کابل نشین های آن زمان بود و به اعتقاد منتقدان آقای حکمتیار، زخم های عمیق ناشی از آن هنوز هم بر در و دیوار ویرانه های به جای مانده از دوران جنگ در کابل، مشهود است.

با این حساب، صلح با حکمتیار، اگرچه با چشم های امیدوار حلقه ای در دولت و ارگ ریاست جمهوری، همراه است؛ اما بسیاری در درون و بیرون از دولت، با قلب های بی قرار و نگران، این اتفاق سیاسی- امنیتی را دنبال می کنند.

کارشناسان با اشاره به سخنان عطامحمد نور؛ سرپرست حزب جمعیت اسلامی افغانستان، والی پرقدرت بلخ و از متحدان سیاسی و حامی مهم داکتر عبدالله، در خصوص اینکه رییس اجرایی، در باره صلح و بازگشت حکمتیار «ملاحظاتی» دارد، نشان می دهد که این اتفاق به آسانی و بی درد سر، نخواهد افتاد.

شاید اشاره رییس جمهور غنی مبنی بر اینکه بخشی از مسائل هنوز حل نشده، هم بیانگر وجود اختلاف هایی میان او و رییس اجرایی حکومت وحدت ملی، بر سر مفاد توافق صلح با حکمتیار و گذشته و آینده سیاسی او و حزب اسلامی تحت رهبری وی باشد؛ چیزی که البته پیشتر از زبان خود آقای حکمتیار هم بیان و تأکید شد که دلیل تعویق امضای توافقنامه صلح میان حزب اسلامی و حکومت، اختلاف های داخلی حکومت وحدت ملی است.

و مساله آخر اینکه بسیاری از منتقدان، با اشاره به فهرست بالابلند امتیازها و مصونیت هایی که از جانب دولت به گلبدین حکمتیار و حزب اسلامی زیر فرمان وی، داده شده، می گویند که این امر، نه تنها هیچ کمکی به تحقق کامل صلح نمی کند؛ بلکه در عمل، موجب احیای دوباره یک جریان شبه نظامی در حال افول و احتضار می شود؛ زیرا به باور این گروه از کارشناسان، حزب اسلامی پس از پنج دهه جنگ پیگیر و بی وقفه با دولت ها، رژیم ها و جریان های مختلف جهادی و تروریستی از یکسو و بروز شکاف ها و انشعاب های گسترده داخلی و همچنین ظهور بازیگران فعال تر، قدرتمندتر و اثرگذارتر تروریستی از دیگرسو، دیگر توان بازسازی و بازیابی قدرت و انسجام گذشته را ندارد؛ ولی توافق صلح با دولت و کسب امتیازهای حد اکثری از این رهگذر، بار دیگر به این جریان سیاسی- نظامی، برای احیا و بازتولید نیروی مضمحل شده اش، فرصت دوباره اعطا می کند.