باز هم شعله های بی رحم آتش تعدادی از مغازه ها را در مندوی کابل در کام خویش فرو بلعید. "طبق خبرها حوالی ساعت ۱۱ قبل از ظهر روز شنبه (۱۴ قوس) مارکیت بوت فروشی "میرعلم" در مرکز مندوی شهر کابل آتش گرفت. در این آتش‌سوزی یک ساختمان تجاری کاملا در آتش سوخت.
طبق گزارش ها، مارکت زرداد بر اثر اتصال/ شارتی سیم های برق دچار حریق شد که برای مهار آن چندین موتر اطفائیه شرکت داشتند. در پی این آتش سوزی به شماری از دکانداران و مالکان انبار‌های کالا در این منطقه، خسارات مالی وارد شده است. گفته می شود که نزدیک به ٣٠٠ مغازه در این آتش‌سوزی تخریب شده یا آسیب دیده‌اند.
تنگ بودن خیابان مندوی و کوچه‌های منتهی به آن و همچنین ازدحام بیش از حد مردم، باعث کندی کار نیروهای آتش‌نشانی شده بود. زمستان ۱۳۹۱ هم یک سرای کفش و لباس در همین بازار (مندوی) دچار آتش‌سوزی شد و سوخت."
امثال خبر بالا را با تاسف، زیاد در این کشور می شنویم؛ گاه در کابل و گاه در مزار شریف و همچنین سایر ولایات دیگر، سال و ماهی نیست که سرای و مارکیتی طعمه شعله های سرخ آتش نشود. اما آیا تا بحال هیچ شده است تا از خود بپرسیم که چرا یک چنین اتفاقات ناخوش آیند و نامبارکی در کشور ما بیش از حد انتظار و توقع رخ می نماید؛ در حالیکه در کشورهای دیگر و حتی در بلاد همین همسایگان ما، خیلی به ندرت پیش میاید تا سرای ها و پاساژها و مندوی های آنان دچار یک همچین حوادثی شوند؟!
به یکی از علتها در خود همین خبر آتش سوزی اشاره شده و آن تنگی و نامناسب بودن سرک مندوی و جاده های فرعی منتهی به آن می باشد. از تتبع در تاریخ ساخت و سازها در شهر کابل چنان بر میاید که مندوی جدید این شهر در آوان سلطنت محمد ظاهر شاه بنا نهاده شده و تا اکنون که دهه های متوالی از آن می گذرد، همچنان دست نخورده باقی مانده است!.
با یک حساب سرانگشتی و تخمینی در میابیم که حدود ۶۰ الی ۷۰ سال از عمر مندوی کابل می گذرد و جالب است که بدانیم بسیاری از مغازه های موجود در این شاه سرای بزرگ و قدیمی، پس از احداث تا کنون برای یکبار هم مرمت و بازسازی نشده اند و بسان خود این دکانها، در و پنجره و کابلها و سیم های برق آنها نیز پوسیده و استهلاک شده اند؛ به گونه ای که هر بیننده عاقلی را دچار ترس و وحشت می کند!.
تعویض و تبدیل لینها و سیم های برق، شاید ساده و کم هزینه ترین کار و اقدامی باشد که می تواند محل و مکانی را از بزرگترین خطر نجات دهد و این موضوعی است که پیش از دولت و حکومت و هر نهاد دیگری، به خود دکان داران و مغازه داران در هر مکان تجاری از جمله مندوی کابل مربوط می شود.
واضح است که در هیچ کشوری مسئولان دولتی و حکومتی نمیایند و با هزینه دولت سیم های پوسیده و پلاسیده برق هیچ سرای و مارکیتی را با سیم های نو و قوی، تعویض و تبدیل نمی کند و این وظیفه فرد فرد مغازه داران در سرای ها و مارکیت های بزرگ و کوچک است که برای در امان ماندن از خطر شارتی و اتصالی برق، تمهیدات لازم و ضروری را روی دست بگیرند.
اما مورد دیگری که در باره مندوی کابل وجود دارد و ربطی به مردم و دکان داران ندارد و به گونه مستقیم به دولت و ارگانهای زیربط منوط می شود، غیر معیاری و نامناسب بودن مکان این شاه سرای است.
اشتباه نخست دولت وقت در این بوده که اجازه داده است تا مندوی کابل در یک محل بدون طرح و نقشه دولتی، بنا و آباد شود. واضح است وقتی مکانی و آنهم یک سرای بزرگ تجاری و آنهم در قلب پایتخت، بدون یک ماستر پلان و طرح و نقشه دقیق و حساب شده و در محلی نامناسب، ساخته شود، خیابانی به تنگی و بدقوارگی خیابان مندوی کابل خواهد داشت و با آن کوچه ها و راههای فرعی تنگ و نفس گیری که چشم و روان هر بیننده ای را می آزارد!.
تنگی و بیر و باری بیش از حد خیابان مندوی تا کنون چندین بار ثابت ساخته که در نرسیدن بموقع آتش نشانی و خاموش نشدن سریع شعله های آتش، نقش اصلی و کلیدی داشته است؛ چرا اگر خیابان مندوی طبق نقشه و بزرگ و فراخ ساخته می شد، اولاً در عدم تراکم جمعیت موثر بود و در ثانی وسایط نقلیه آتش نشانی به سرعت می توانستند به محل برسند و با خاموش کردن بموقع آتش، از خساره و ضررهای بیشتر به مردم جلوگیری می کردند.
به نظر می رسد برای جلوگیری از تکرار یک چنین حوادثی در آینده، آنچه به دولت مربوط می شود این است که مکان مناسبی را خارج از محدوده کنونی مندوی احداث و آباد کند و همه دکان داران و مالکان آن را وادار سازد تا اموال خود را به مندوی جدید منتقل کنند.
و اما آنچه به مردم و مغازه داران و مالکان آنها در مندوی کابل مربوط می شود، این است که در برابر تصمیم و اقدام دولت، مخالفت و لجاجت نکنند و بدون هیچ گونه اعتراض غیر معقول و خودخواهانه، اموال خویش را به مندوی جدیدی که دولت برای آنها مشخص کرده، منتقل کنند.
پس از انتقال به مکان جدید نیز این وظیفه مغازه داران و مالکان مغازه ها است که همواره متوجه محل کسب و کار خویش باشند و در صورت مشاهده استهلاک و پوسیده شدن لین و یا سیم برق و یا چیز دیگری از لوازم مهم و خطرساز ساختمان مندوی، در اسرع وقت به تعمیر و ترمیم و نوسازی آنها اقدام کنند؛ تا با خاطری آرام و آسوده به کسب و کار خویش مشغول باشند.
طبق گزارش ها، مارکت زرداد بر اثر اتصال/ شارتی سیم های برق دچار حریق شد که برای مهار آن چندین موتر اطفائیه شرکت داشتند. در پی این آتش سوزی به شماری از دکانداران و مالکان انبار‌های کالا در این منطقه، خسارات مالی وارد شده است. گفته می شود که نزدیک به ٣٠٠ مغازه در این آتش‌سوزی تخریب شده یا آسیب دیده‌اند.
تنگ بودن خیابان مندوی و کوچه‌های منتهی به آن و همچنین ازدحام بیش از حد مردم، باعث کندی کار نیروهای آتش‌نشانی شده بود. زمستان ۱۳۹۱ هم یک سرای کفش و لباس در همین بازار (مندوی) دچار آتش‌سوزی شد و سوخت."
امثال خبر بالا را با تاسف، زیاد در این کشور می شنویم؛ گاه در کابل و گاه در مزار شریف و همچنین سایر ولایات دیگر، سال و ماهی نیست که سرای و مارکیتی طعمه شعله های سرخ آتش نشود. اما آیا تا بحال هیچ شده است تا از خود بپرسیم که چرا یک چنین اتفاقات ناخوش آیند و نامبارکی در کشور ما بیش از حد انتظار و توقع رخ می نماید؛ در حالیکه در کشورهای دیگر و حتی در بلاد همین همسایگان ما، خیلی به ندرت پیش میاید تا سرای ها و پاساژها و مندوی های آنان دچار یک همچین حوادثی شوند؟!
به یکی از علتها در خود همین خبر آتش سوزی اشاره شده و آن تنگی و نامناسب بودن سرک مندوی و جاده های فرعی منتهی به آن می باشد. از تتبع در تاریخ ساخت و سازها در شهر کابل چنان بر میاید که مندوی جدید این شهر در آوان سلطنت محمد ظاهر شاه بنا نهاده شده و تا اکنون که دهه های متوالی از آن می گذرد، همچنان دست نخورده باقی مانده است!.
با یک حساب سرانگشتی و تخمینی در میابیم که حدود ۶۰ الی ۷۰ سال از عمر مندوی کابل می گذرد و جالب است که بدانیم بسیاری از مغازه های موجود در این شاه سرای بزرگ و قدیمی، پس از احداث تا کنون برای یکبار هم مرمت و بازسازی نشده اند و بسان خود این دکانها، در و پنجره و کابلها و سیم های برق آنها نیز پوسیده و استهلاک شده اند؛ به گونه ای که هر بیننده عاقلی را دچار ترس و وحشت می کند!.
تعویض و تبدیل لینها و سیم های برق، شاید ساده و کم هزینه ترین کار و اقدامی باشد که می تواند محل و مکانی را از بزرگترین خطر نجات دهد و این موضوعی است که پیش از دولت و حکومت و هر نهاد دیگری، به خود دکان داران و مغازه داران در هر مکان تجاری از جمله مندوی کابل مربوط می شود.
واضح است که در هیچ کشوری مسئولان دولتی و حکومتی نمیایند و با هزینه دولت سیم های پوسیده و پلاسیده برق هیچ سرای و مارکیتی را با سیم های نو و قوی، تعویض و تبدیل نمی کند و این وظیفه فرد فرد مغازه داران در سرای ها و مارکیت های بزرگ و کوچک است که برای در امان ماندن از خطر شارتی و اتصالی برق، تمهیدات لازم و ضروری را روی دست بگیرند.
اما مورد دیگری که در باره مندوی کابل وجود دارد و ربطی به مردم و دکان داران ندارد و به گونه مستقیم به دولت و ارگانهای زیربط منوط می شود، غیر معیاری و نامناسب بودن مکان این شاه سرای است.
اشتباه نخست دولت وقت در این بوده که اجازه داده است تا مندوی کابل در یک محل بدون طرح و نقشه دولتی، بنا و آباد شود. واضح است وقتی مکانی و آنهم یک سرای بزرگ تجاری و آنهم در قلب پایتخت، بدون یک ماستر پلان و طرح و نقشه دقیق و حساب شده و در محلی نامناسب، ساخته شود، خیابانی به تنگی و بدقوارگی خیابان مندوی کابل خواهد داشت و با آن کوچه ها و راههای فرعی تنگ و نفس گیری که چشم و روان هر بیننده ای را می آزارد!.
تنگی و بیر و باری بیش از حد خیابان مندوی تا کنون چندین بار ثابت ساخته که در نرسیدن بموقع آتش نشانی و خاموش نشدن سریع شعله های آتش، نقش اصلی و کلیدی داشته است؛ چرا اگر خیابان مندوی طبق نقشه و بزرگ و فراخ ساخته می شد، اولاً در عدم تراکم جمعیت موثر بود و در ثانی وسایط نقلیه آتش نشانی به سرعت می توانستند به محل برسند و با خاموش کردن بموقع آتش، از خساره و ضررهای بیشتر به مردم جلوگیری می کردند.
به نظر می رسد برای جلوگیری از تکرار یک چنین حوادثی در آینده، آنچه به دولت مربوط می شود این است که مکان مناسبی را خارج از محدوده کنونی مندوی احداث و آباد کند و همه دکان داران و مالکان آن را وادار سازد تا اموال خود را به مندوی جدید منتقل کنند.
و اما آنچه به مردم و مغازه داران و مالکان آنها در مندوی کابل مربوط می شود، این است که در برابر تصمیم و اقدام دولت، مخالفت و لجاجت نکنند و بدون هیچ گونه اعتراض غیر معقول و خودخواهانه، اموال خویش را به مندوی جدیدی که دولت برای آنها مشخص کرده، منتقل کنند.
پس از انتقال به مکان جدید نیز این وظیفه مغازه داران و مالکان مغازه ها است که همواره متوجه محل کسب و کار خویش باشند و در صورت مشاهده استهلاک و پوسیده شدن لین و یا سیم برق و یا چیز دیگری از لوازم مهم و خطرساز ساختمان مندوی، در اسرع وقت به تعمیر و ترمیم و نوسازی آنها اقدام کنند؛ تا با خاطری آرام و آسوده به کسب و کار خویش مشغول باشند.
مولف : سیدفاضل محجوب
