گذر زمان نقاب از چهره نامه محرمانه رئیس جمهور اشرف غنی بر افگند، مواد هفت گانه آن نامه که عنوان حکومت پاکستان نوشته شده بود آشکار گشت.
و اینک رسانه های گروهی و تحلیل گران سیاسی به تحلیل و تنقید ابعاد و زوایای گونا گون آن پرداخته اند. رئیس جمهور اشرف غنی درآن نامه، علاوه برآن که حکومت پاکستان را ازبر چیدن پایگاه طالبان در پاکستان تذکر داده است، از برخی نگرانی های دیگر خود هم با مقام های پاکستانی سخن گفته است. از جمله این که بیماران و زخمیان طالبان نیابد در پاکستان درمان شود، اعضای شورای کویته و پشاور باید به بازداشت خانگی بروند، وسایلی که طالبان با آنان به ساختن بمب مبادرت می ورزند، نباید در اختیار آن گروه قرارداده شود و...
رئیس جمهورغنی به پاکستانی ها سه هفته فرصت داده است که مواد مندرج در نامه حکومت افغانستان را عملی کند. اما این که بعد از این سه هفته چه سیاستی را آقای رئیس جمهور در پیش خواهد گرفت، هنوز هیچ مشخص نیست.
برخی گفته اند که ممکن است بعد ازضرب الاجل سه هفته ای، جنگ سرد! میان دو کشور آغاز یابد. گر چه این احتمال وجود دارد؛ اما با در پیش گرفتن جنگ سرد، نه بهبودی در وضعیت امنیتی افغانستان ایجاد می گردد و نه راهی به سوی صلح گشوده می شود و نه هم جنگ سرد راهی برای بهبود وضعیت معیشت مردم به وجود خواهد آورد.
به نظر می ر سد که مهلت سه هفته ای اشرف غنی معنای دیگر ی هم دارد، ممکن است یکی از آن معانی، درپیش گرفتن شیوه ی جدید سیاسی نسبت به اسلام آباد باشد. اگر این گونه باشد و رئیس جمهور بخواهد سیاست جدیدی را در قبال پاکستان در پیش گیرد، کدام گزینه می تواند مد نظر حکومت افغانستان قرار گیرد؛ نکته دوم آنست که حکومت افغانستان چه امکانات و گزینه هایی دارد که بخواهد به کار گیرد تا پاکستان را وادار کند که پیشنهادهای حکومت افغانستان را جدی تلقی کرده وعملی کند؟
واقعیت آنست که از گزینه های گوناگون حکومت افغانستان نمی توان به صورت آشکار نام برد. حکومت افغانستان نیز به این گزینه ها اشاره ای نه کرده است که کدام گزینه ها را برای برآورده شدن مقاصد خود به کار خواهد بست.
ممکن است یکی از گزینه های مطلوب حکومت افغانستان، تغییر مشی سیاسی نسبت به پاکستان باشد؛ بدین معنا که بعد از گذشت سالها که حکومت و سازمان استخبارات ارتش پاکستان دست به ایجاد تروریسم زده است، و از این طریق خواسته است با ناامن کردن افغانستان، به خواسته های سیاسی خود دست پیدا کند، اکنون پاکستانی ها خود به ویروس تروریسم مبتلا شده اند و می دانند که در برابر خطر تروریسم مصئون نیستند. اگر حکومت افغانستان راهی را در پیش گیرد که به مقابله به مثل بپردازد، می تواند تسهیلاتی را برای مجموع گروه هایی را که عملیات مسلحانه علیه حکومت پاکستان انجام می دهند فراهم کند. همانند پاکستنان که شورای کویته و شورای پشاور ساخته است. کابل و برخی شهرهای نزدیک به مرز پاکستان محل رفت و آمد گروه‌های مخالف حکومت پاکستان قرار گیرد تا پاکستان را وادار کند که دست از حمایت طالبان بردارد.
در این صورت ممکن است خطراتی متوجه حکومت پاکستان شود، هزینه مادی و معنوی فراوانی بر حکومت پاکستان تحمیل گردد. اما باید اذعان داشت که این سیاست برای افغانستان نمی تواند مفید باشد، از جمله صلح برای افغانستان به ارمغان نه خواهد ـآورد، حمله تروریستی طالبان را کاهش نه خواهد داد اضرار تجارتی فراوانی را متوجه دولت وتاجران ا فغانستان خواهد کرد .
تجربه سالیان گذشته نشان داده است که پاکستان از بنادر تجارتی و آب های آزاد خود همواره استفاده های سیاسی کرده، این بار نیز دست به این گزینه خواهد برد و افغانستان را در تنگنای بیشتری قرار خواهد داد. ممکن است حکومت افغانستان به تغییر برخی قرارداد های استراتژیک بپردازد، از جمله انتقال لوله گاز ترکمستان را دچار اختلال کند که این پروژه به مرحله عملی نرسد. در این صورت نیز این افغانستان است که ضرر خواهد دید. گزینه دیگری ممکن است حکومت افغانستان درپیش گیرد آنست که نقش پررنگ تر هند در امور امنیت و بازسازی افغانستنان رامورد تاکید بیشتر قراردهد، در این صورت می تواند جایگاه پاکستان در افغانستان تضعیف گردد.
جایگاهی که پاکستان از طریق فشار نظامی و حملات تروریستی می خواست تضعیف کند در نتیجه با فشار نظامی به تقویت آن بینجامد.
اما یک گزینه دیگر را نمی توان کم اهمیت تلقی کرد، آن تعهد سه جانبه ای است که در دهلی نو میان سه کشور مهم هند، روسیه و چین به وجود آمده است. هم چنان افغانستان می تواند با ارتباط نزدیک به کشورهای عضو شانگهای از مجموع این کشورها، برای تقویت امینتی و ثبات خود سود ببرد، چنانچه امنیت افغانستان در نشست اخیر اعضای اتحادیه شانگ های مورد توافق قرار گرفته که برای ایجاد امنیت و بازسازی افغانستان تلاش کنند. با توجه به این که خطرداعش در افغانستان بیش از گذشته شده است. می تواند به تحکیم روابط بیشتر بااین سه کشور و سایر اعضای کشورهای عضو شانگهای بیانجامد. این ها از گزینه های گوناگونی است که می تواند مد نظر حکومت افغانستان باشد. اما برخی خبرها حاکی است که امضای تفاهم نامه امنیتی میان افغانستان و اسلام آباد با مشورت سران انگلیس صورت گرفته است. اگر چنین خبری صحت داشته باشد اشرف غنی می تواند از این پشتبیانان خود برای ایجاد امنیت در افغانستان سود ببرند.
تفصیل نامه اشرف غنی به حکومت پاکستان:
۱- اعضای شورای کویته و پشاور، یعنی رهبران طالبان باید بازداشت خانگی شوند و سپس به اتهام تهدید امنیت دو کشورِ زير پی‌گرد قضایی قرار گیرند.
۲- عملیات‌های ضد هراس‌افگنی در برابر شبکه‌ی حقانی از سوی پاکستان افزایش یابد.
۳- تمام پناهگاه‌های جنگ‌جویان طالب در پاکستان باید از میان برداشته شوند.
۴- هیچ جنگ‌جوی طالب در پاکستان نباید درمان شود.
۵- پاکستان باید با تبادله‌ی زندانیان با دولت افغانستان موافقت کند.
۶- مواد کیمیاوی و وسایل برقی که طالبان از آن بمب می‌سازند، نباید به آنان داده شود.
۷- ارتش پاکستان باید اعلامیه‌یی رسمی در نکوهش عملیات بهاری طالبان نشرکند.
و اینک رسانه های گروهی و تحلیل گران سیاسی به تحلیل و تنقید ابعاد و زوایای گونا گون آن پرداخته اند. رئیس جمهور اشرف غنی درآن نامه، علاوه برآن که حکومت پاکستان را ازبر چیدن پایگاه طالبان در پاکستان تذکر داده است، از برخی نگرانی های دیگر خود هم با مقام های پاکستانی سخن گفته است. از جمله این که بیماران و زخمیان طالبان نیابد در پاکستان درمان شود، اعضای شورای کویته و پشاور باید به بازداشت خانگی بروند، وسایلی که طالبان با آنان به ساختن بمب مبادرت می ورزند، نباید در اختیار آن گروه قرارداده شود و...
رئیس جمهورغنی به پاکستانی ها سه هفته فرصت داده است که مواد مندرج در نامه حکومت افغانستان را عملی کند. اما این که بعد از این سه هفته چه سیاستی را آقای رئیس جمهور در پیش خواهد گرفت، هنوز هیچ مشخص نیست.
برخی گفته اند که ممکن است بعد ازضرب الاجل سه هفته ای، جنگ سرد! میان دو کشور آغاز یابد. گر چه این احتمال وجود دارد؛ اما با در پیش گرفتن جنگ سرد، نه بهبودی در وضعیت امنیتی افغانستان ایجاد می گردد و نه راهی به سوی صلح گشوده می شود و نه هم جنگ سرد راهی برای بهبود وضعیت معیشت مردم به وجود خواهد آورد.
به نظر می ر سد که مهلت سه هفته ای اشرف غنی معنای دیگر ی هم دارد، ممکن است یکی از آن معانی، درپیش گرفتن شیوه ی جدید سیاسی نسبت به اسلام آباد باشد. اگر این گونه باشد و رئیس جمهور بخواهد سیاست جدیدی را در قبال پاکستان در پیش گیرد، کدام گزینه می تواند مد نظر حکومت افغانستان قرار گیرد؛ نکته دوم آنست که حکومت افغانستان چه امکانات و گزینه هایی دارد که بخواهد به کار گیرد تا پاکستان را وادار کند که پیشنهادهای حکومت افغانستان را جدی تلقی کرده وعملی کند؟
واقعیت آنست که از گزینه های گوناگون حکومت افغانستان نمی توان به صورت آشکار نام برد. حکومت افغانستان نیز به این گزینه ها اشاره ای نه کرده است که کدام گزینه ها را برای برآورده شدن مقاصد خود به کار خواهد بست.
ممکن است یکی از گزینه های مطلوب حکومت افغانستان، تغییر مشی سیاسی نسبت به پاکستان باشد؛ بدین معنا که بعد از گذشت سالها که حکومت و سازمان استخبارات ارتش پاکستان دست به ایجاد تروریسم زده است، و از این طریق خواسته است با ناامن کردن افغانستان، به خواسته های سیاسی خود دست پیدا کند، اکنون پاکستانی ها خود به ویروس تروریسم مبتلا شده اند و می دانند که در برابر خطر تروریسم مصئون نیستند. اگر حکومت افغانستان راهی را در پیش گیرد که به مقابله به مثل بپردازد، می تواند تسهیلاتی را برای مجموع گروه هایی را که عملیات مسلحانه علیه حکومت پاکستان انجام می دهند فراهم کند. همانند پاکستنان که شورای کویته و شورای پشاور ساخته است. کابل و برخی شهرهای نزدیک به مرز پاکستان محل رفت و آمد گروه‌های مخالف حکومت پاکستان قرار گیرد تا پاکستان را وادار کند که دست از حمایت طالبان بردارد.
در این صورت ممکن است خطراتی متوجه حکومت پاکستان شود، هزینه مادی و معنوی فراوانی بر حکومت پاکستان تحمیل گردد. اما باید اذعان داشت که این سیاست برای افغانستان نمی تواند مفید باشد، از جمله صلح برای افغانستان به ارمغان نه خواهد ـآورد، حمله تروریستی طالبان را کاهش نه خواهد داد اضرار تجارتی فراوانی را متوجه دولت وتاجران ا فغانستان خواهد کرد .
تجربه سالیان گذشته نشان داده است که پاکستان از بنادر تجارتی و آب های آزاد خود همواره استفاده های سیاسی کرده، این بار نیز دست به این گزینه خواهد برد و افغانستان را در تنگنای بیشتری قرار خواهد داد. ممکن است حکومت افغانستان به تغییر برخی قرارداد های استراتژیک بپردازد، از جمله انتقال لوله گاز ترکمستان را دچار اختلال کند که این پروژه به مرحله عملی نرسد. در این صورت نیز این افغانستان است که ضرر خواهد دید. گزینه دیگری ممکن است حکومت افغانستان درپیش گیرد آنست که نقش پررنگ تر هند در امور امنیت و بازسازی افغانستنان رامورد تاکید بیشتر قراردهد، در این صورت می تواند جایگاه پاکستان در افغانستان تضعیف گردد.
جایگاهی که پاکستان از طریق فشار نظامی و حملات تروریستی می خواست تضعیف کند در نتیجه با فشار نظامی به تقویت آن بینجامد.
اما یک گزینه دیگر را نمی توان کم اهمیت تلقی کرد، آن تعهد سه جانبه ای است که در دهلی نو میان سه کشور مهم هند، روسیه و چین به وجود آمده است. هم چنان افغانستان می تواند با ارتباط نزدیک به کشورهای عضو شانگهای از مجموع این کشورها، برای تقویت امینتی و ثبات خود سود ببرد، چنانچه امنیت افغانستان در نشست اخیر اعضای اتحادیه شانگ های مورد توافق قرار گرفته که برای ایجاد امنیت و بازسازی افغانستان تلاش کنند. با توجه به این که خطرداعش در افغانستان بیش از گذشته شده است. می تواند به تحکیم روابط بیشتر بااین سه کشور و سایر اعضای کشورهای عضو شانگهای بیانجامد. این ها از گزینه های گوناگونی است که می تواند مد نظر حکومت افغانستان باشد. اما برخی خبرها حاکی است که امضای تفاهم نامه امنیتی میان افغانستان و اسلام آباد با مشورت سران انگلیس صورت گرفته است. اگر چنین خبری صحت داشته باشد اشرف غنی می تواند از این پشتبیانان خود برای ایجاد امنیت در افغانستان سود ببرند.
تفصیل نامه اشرف غنی به حکومت پاکستان:
۱- اعضای شورای کویته و پشاور، یعنی رهبران طالبان باید بازداشت خانگی شوند و سپس به اتهام تهدید امنیت دو کشورِ زير پی‌گرد قضایی قرار گیرند.
۲- عملیات‌های ضد هراس‌افگنی در برابر شبکه‌ی حقانی از سوی پاکستان افزایش یابد.
۳- تمام پناهگاه‌های جنگ‌جویان طالب در پاکستان باید از میان برداشته شوند.
۴- هیچ جنگ‌جوی طالب در پاکستان نباید درمان شود.
۵- پاکستان باید با تبادله‌ی زندانیان با دولت افغانستان موافقت کند.
۶- مواد کیمیاوی و وسایل برقی که طالبان از آن بمب می‌سازند، نباید به آنان داده شود.
۷- ارتش پاکستان باید اعلامیه‌یی رسمی در نکوهش عملیات بهاری طالبان نشرکند.
