گرچه هنوز مذاکره ای رسمی میان گروه طالبان و حکومت افغانستان صورت نگرفته است. همچنان هنوز بهار از راه نرسیده تا آشکار شود که طالبان و حکومت پاکستان بر روال هر ساله به عملیات نظامی بهاری دست خواهند برد یا آن که رفت و آمدها را محترم خواهند داشت و منتظر نتایج مذاکرات صلح با حکومت افغانستان خواهند ماند.
هم چنان هنوز طالبان اعلام نکرده اند که آمادگی گرفته اند که با حکومت افغانستان پشت میز مذاکره صلح بنشینند یا خیر؛ زیرا تا هنوز طالبان هر نوع مذاکره با حکومت افغانستان را رد کرده و گاهی حکومت را فاقد مشروعیت دانسته و گاهی افغانستان را کشور اشغال شده خوانده اند.
این درحالی است که ابتدایی ترین وضعیت مطلوب برای صلح، وقتی است که هر دو طرف منازعه به یک چهارچوب مشخص فکری دست یافته باشند و رسیدن به صلح را نوعی رسیدن به مقصد بدانند. اما رفت و آمدهایی که میان حکومت افغانستان و پاکستان صورت گرفته و نقطه نظراتی که هر دو طرف بیان داشته اند می رساند که هر دو طرف مصمم هستند که پشت میز مذاکره قرار گیرند برای برقراری صلح تلاش ورزند.
این که حکومت افغانستان چه هزینه را تقلبل خواهد کرد هنوز سخن روشنی گفته نشده است. رئیس جمهورغنی در اظهاراتی بیان داشته است که صلحی را قبول نخواهد کرد که هزینه آن بیش از جنگ بر کشور تحمیل شود.
با ابراز سخنان اشرف غنی این ابهام به وجود آمده است که هزینه ای که اشرف غنی از آن نام برده است چگونه محاسبه می شود؟.
برخی از کاربران صفحه های اجتماعی نوشته اند که سه ولایت و سی درصد از چوکی های وزارت خانه های حکومت افغانستان در اختیار طالبان قرار خواهند گرفت. پخش و نشر این خبر واکنشی از سوی حکومت تا هنوز بر نیانگیخته که این خبرها واقعیت دارد یا آن که شایعاتی بیش نیست.
برفرض اگر حکومت افغانستان هزینه صلح را سپردن سه ولایت و سی درصد حضور در کابینه قبول کند، بی تردید هزینه گزافی برای صلح پرداخت کرده است. وقتی می توان این هزینه را گزاف دانست که آن را با یک حالت و یک روند دموکراتیک مورد ارزیابی قرار داد.
فرض کنیم که طالبان یک گروه سیاسی باشند که در چهار چوب قانون نافذه افغانستان و با قاعده دموکراتیک بخواهند در انتخابات شرکت کنند و میزان نفوذ خود را از طریق رای مردم به دست آورند در چنین وضعیتی، طالبان به چند درصد قدرت دست خواهند یافت و چه میزان از قدرت حکومتی را از آن خود خواهند کرد؟
آشکار است که طالبان وقتی سلاح بر زمین بگذارند و از اسلحه برای دست یافتن به قدرت عبور کنند و در یک روند دموکراتیک و با قاعده بازی های دموکراتیک در عرصه حکومت داری حضور پیدا کنند از قدرت کنونی شان کاسته خواهد شد و میزان نفوذشان در میان مردم کاهش چشم گیری خواهد یافت؛ زیرا قدرت کنونی و نفوذ طالبان در برخی مناطق شرقی و جنوبی کشور ناشی از زور و اسلحه ای است که آن گروه به کار می برند و مردم را مطیع و فرمان بردار خود می سازند.
لذا در صورتی که قدرت اسلحه از طالبان گرفته شود و آنها به میزان اهمیت سیاسی و فرهنگی خود به مقایسه گرفته شوند، بی تردید از وزن چندانی برخوردار نخواهند بود.
بنابراین اگر در شرایط کنونی این امتیاز به طالبان تعلق گیرد، هزینه گزافی خواهد بود و حق دیگران در ساختار حکومت ضایع خواهد شد.
از طرف دیگر اگر چنانچه این وضعیت مورد رضایت حکومت قرار گیرد و سه ولایت در دست طالبان قرارداده شود و حاکمیت طالبان در آن مناطق به رسمیت شناخته شود؛ مکانیزمی که این سه ولایت را بتوان اداره کرد چگونه است؛ آیا طالبان از آزادی درون حکومتی همانند کشورهای فدرال برخوردار خواهد گشت و حکومت مرکزی نسبت به امر اداری، نصب و عزل افراد دست نخواهد داشت یا آنکه ساز و کار دیگری مد نظر قرار خواهد گرفت ؟
دوم آنکه نوع اداره و قوانینی که نافذ خواهد شد چگونه است؛ زیرا در گذشته و در زمان حکومت کرزی گفته می شد که طالبان، خواهان برخی ولایت های جنونی هستند تا بتوانند قوانین شریعت خود خوانده خود را عملی کنند.
اگر چنین امری صورت گیرد به معنی تجزیه تدریجی افغانستان و ظلم آشکاری است که بر مردم آن مناطق خواهد رفت. اگر چنانچه این گمانه ها به حقیقت برسد و امتیازهای این چنینی به گروه طالبان تعلق گیرد حکومت افغانستان هیچ امتیازی به دست نیاورده بلکه امتیازهای کلانی را از دست داده است.
معنای دیگری که برای این گونه صلح خواهی می توان تصور برد آنست که حاکمیت طالبان به رسمیت شناخته می شود، حکومت آنها استقرار پیدا می کند و یک اداره دیگر به وجود می آید که از میزان اتوریته حکومت مرکزی به شدت کاسته می شود.
ممکن است بنیه گرفتن طالبان در آن ولایات درد سر بزرگ دیگری برای کلیت افغانستان به وجود آورد که برگردان به حال گذشته برای همه دشوار باشد. از این جهت است که صلح در تاریکی و بدون حضور مردم با ابهام های گوناگونی مواجه است و مردم حق خود می دانند که نسبت به آینده و سرنوشت خود نگران باشند و از رئیس جمهور غنی بپرسند که او روند مذاکره با طالبان را چگونه به پیش می برد و چه امتیازهایی را به آن گروه قایل می شود .
در تازه ترین اظهار نظرها، آقای کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان گفته است که امتیاز دادن به پاکستان راه رسیدن به صلح را دشوار می سازد. معلوم نیست که منظور کرزی از امتیازها چیست از این جهت است که باید جزئیات مذاکره حکومت با طالبان، با مردم در میان گذاشته شود تا مردم بدانند چه چیزی به دست می آوردند و چه چیزی ر ا از دست می دهند؟
هم چنان هنوز طالبان اعلام نکرده اند که آمادگی گرفته اند که با حکومت افغانستان پشت میز مذاکره صلح بنشینند یا خیر؛ زیرا تا هنوز طالبان هر نوع مذاکره با حکومت افغانستان را رد کرده و گاهی حکومت را فاقد مشروعیت دانسته و گاهی افغانستان را کشور اشغال شده خوانده اند.
این درحالی است که ابتدایی ترین وضعیت مطلوب برای صلح، وقتی است که هر دو طرف منازعه به یک چهارچوب مشخص فکری دست یافته باشند و رسیدن به صلح را نوعی رسیدن به مقصد بدانند. اما رفت و آمدهایی که میان حکومت افغانستان و پاکستان صورت گرفته و نقطه نظراتی که هر دو طرف بیان داشته اند می رساند که هر دو طرف مصمم هستند که پشت میز مذاکره قرار گیرند برای برقراری صلح تلاش ورزند.
این که حکومت افغانستان چه هزینه را تقلبل خواهد کرد هنوز سخن روشنی گفته نشده است. رئیس جمهورغنی در اظهاراتی بیان داشته است که صلحی را قبول نخواهد کرد که هزینه آن بیش از جنگ بر کشور تحمیل شود.
با ابراز سخنان اشرف غنی این ابهام به وجود آمده است که هزینه ای که اشرف غنی از آن نام برده است چگونه محاسبه می شود؟.
برخی از کاربران صفحه های اجتماعی نوشته اند که سه ولایت و سی درصد از چوکی های وزارت خانه های حکومت افغانستان در اختیار طالبان قرار خواهند گرفت. پخش و نشر این خبر واکنشی از سوی حکومت تا هنوز بر نیانگیخته که این خبرها واقعیت دارد یا آن که شایعاتی بیش نیست.
برفرض اگر حکومت افغانستان هزینه صلح را سپردن سه ولایت و سی درصد حضور در کابینه قبول کند، بی تردید هزینه گزافی برای صلح پرداخت کرده است. وقتی می توان این هزینه را گزاف دانست که آن را با یک حالت و یک روند دموکراتیک مورد ارزیابی قرار داد.
فرض کنیم که طالبان یک گروه سیاسی باشند که در چهار چوب قانون نافذه افغانستان و با قاعده دموکراتیک بخواهند در انتخابات شرکت کنند و میزان نفوذ خود را از طریق رای مردم به دست آورند در چنین وضعیتی، طالبان به چند درصد قدرت دست خواهند یافت و چه میزان از قدرت حکومتی را از آن خود خواهند کرد؟
آشکار است که طالبان وقتی سلاح بر زمین بگذارند و از اسلحه برای دست یافتن به قدرت عبور کنند و در یک روند دموکراتیک و با قاعده بازی های دموکراتیک در عرصه حکومت داری حضور پیدا کنند از قدرت کنونی شان کاسته خواهد شد و میزان نفوذشان در میان مردم کاهش چشم گیری خواهد یافت؛ زیرا قدرت کنونی و نفوذ طالبان در برخی مناطق شرقی و جنوبی کشور ناشی از زور و اسلحه ای است که آن گروه به کار می برند و مردم را مطیع و فرمان بردار خود می سازند.
لذا در صورتی که قدرت اسلحه از طالبان گرفته شود و آنها به میزان اهمیت سیاسی و فرهنگی خود به مقایسه گرفته شوند، بی تردید از وزن چندانی برخوردار نخواهند بود.
بنابراین اگر در شرایط کنونی این امتیاز به طالبان تعلق گیرد، هزینه گزافی خواهد بود و حق دیگران در ساختار حکومت ضایع خواهد شد.
از طرف دیگر اگر چنانچه این وضعیت مورد رضایت حکومت قرار گیرد و سه ولایت در دست طالبان قرارداده شود و حاکمیت طالبان در آن مناطق به رسمیت شناخته شود؛ مکانیزمی که این سه ولایت را بتوان اداره کرد چگونه است؛ آیا طالبان از آزادی درون حکومتی همانند کشورهای فدرال برخوردار خواهد گشت و حکومت مرکزی نسبت به امر اداری، نصب و عزل افراد دست نخواهد داشت یا آنکه ساز و کار دیگری مد نظر قرار خواهد گرفت ؟
دوم آنکه نوع اداره و قوانینی که نافذ خواهد شد چگونه است؛ زیرا در گذشته و در زمان حکومت کرزی گفته می شد که طالبان، خواهان برخی ولایت های جنونی هستند تا بتوانند قوانین شریعت خود خوانده خود را عملی کنند.
اگر چنین امری صورت گیرد به معنی تجزیه تدریجی افغانستان و ظلم آشکاری است که بر مردم آن مناطق خواهد رفت. اگر چنانچه این گمانه ها به حقیقت برسد و امتیازهای این چنینی به گروه طالبان تعلق گیرد حکومت افغانستان هیچ امتیازی به دست نیاورده بلکه امتیازهای کلانی را از دست داده است.
معنای دیگری که برای این گونه صلح خواهی می توان تصور برد آنست که حاکمیت طالبان به رسمیت شناخته می شود، حکومت آنها استقرار پیدا می کند و یک اداره دیگر به وجود می آید که از میزان اتوریته حکومت مرکزی به شدت کاسته می شود.
ممکن است بنیه گرفتن طالبان در آن ولایات درد سر بزرگ دیگری برای کلیت افغانستان به وجود آورد که برگردان به حال گذشته برای همه دشوار باشد. از این جهت است که صلح در تاریکی و بدون حضور مردم با ابهام های گوناگونی مواجه است و مردم حق خود می دانند که نسبت به آینده و سرنوشت خود نگران باشند و از رئیس جمهور غنی بپرسند که او روند مذاکره با طالبان را چگونه به پیش می برد و چه امتیازهایی را به آن گروه قایل می شود .
در تازه ترین اظهار نظرها، آقای کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان گفته است که امتیاز دادن به پاکستان راه رسیدن به صلح را دشوار می سازد. معلوم نیست که منظور کرزی از امتیازها چیست از این جهت است که باید جزئیات مذاکره حکومت با طالبان، با مردم در میان گذاشته شود تا مردم بدانند چه چیزی به دست می آوردند و چه چیزی ر ا از دست می دهند؟
مولف : م. سمنگانی
