بیانیه پایانی اجلاس علما و بیداری اسلامی

وظیفه خطیر علما و اندیشمندان جهان اسلام در شرایط کنونی تبیین ابعاد نظری و بنیان های قرآنی، روایی و فقهی بیداری اسلامی، اشاعه اهداف و آرمان های اصیل آن و مقابله با هر اندیشه افراطی و یا تفریط گرایانه ای است که در پی به انحراف کشاندن این حرکت مردمی است. این امر تنها در سایه اجتهاد و جهاد مستمر در امکان پذیر خواهد بود.

به گزارش خبرگزاری اوا، شرکت کنندگان در بیانیه پایانی نخستین اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی تاکید کردند دشمنان اسلام با توجه به نقش محوری رسول اکرم(ص) در وحدت نظر تمام مسلمانان، در تلاش هستند تا با توهین های مکرر به ساحت ایشان از آن پیامبر عظیم الشأن قداست زدایی کنند. همچنین نهادسازی و ایجاد ساز و کارهای تعامل میان علما و راه اندازی شبکه های اجتماعی در فضای مجازی بین اندیشمندان مسلمان جهت معرفی و دفاع از چهره واقعی و منوّر اسلام از دیگر راه کارهای مهم در این اجلاس عنوان شد.

علمای شرکت کننده با بیان اینکه نقش و جایگاه کشورهای اسلامی در نهادها و سازمان های بین المللی در حال حاضر متناسب با توانمندی ها و ظرفیت های عظیم این کشورها نیست، تاکید کردند بر این اساس، جوامع اسلامی برای تضمین دستیابی به حقوق بین المللی خود باید نقش فعال تری در این نهادها و سازمان ها ایفا کنند. همچنین علمای جهان اسلام در این بیانیه با اشاره به اینکه مقابله با مذاهب و رویکردهای فکری افراط گرایانه و یا تفریط گرایانه مغایر با کتاب و سنت امری ضروری است، تصریح کردند: همچنان که افراط جایز نیست تفریط در برابر تبلیغات شبهه انگیز نیز قابل پذیرش نیست و بایستی ضوابط مزبوربه منظور حفظ شایسته نام اسلام مورد توجه قرار گیرد.

متن کامل بیانیه پایانی اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی به شرح زیر است

بسم الله الرحمن الرحیم
و الصلاة و السلام علی الرسول الاعظم محمد النبى الأمین و آله الطیبین الطاهرین و صحبه الکرام المیامین
قال الله تعالی: الَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَیَخْشَوْنَهُ وَلَا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَکَفَی بِاللَّهِ حَسِیبًا

گسترش موج بیداری اسلامی و تحولات اخیر جهان اسلام نویدبخش مرحله تازه ای از حیات سیاسی و اجتماعی امت اسلامی است. با توجه به نقش بنیادین علمای دینی به عنوان رهبران هدایتگر مردم که رسالت گسترش آگاهی در میان مسلمانان را بر دوش داشته و از حریم دین حنیف دفاع می کنند، با تصمیم مجمع جهانی بیداری اسلامی، نخستین اجلاس علما و بیداری اسلامی با شعار «پیش به سوی نوسازی تمدن اسلامی» در روزهای ١٩- ١٨ جمادی الثانی ١٤٣٤هجری قمری برابر با ١٠-٩ ثور اردیبهشت ماه١٣٩٢ هجری شمسی و مطابق با ٣٠- ٢٩ آپریل ٢٠١٣ میلادی با حضور بیش از ٧٠٠ نفر از علما و اندیشمندان فعال در عرصه بیداری اسلامی از سراسر جهان در تهران برگزار شد و طی آن آخرین تحولات جهان اسلام، فرصت ها و چالش ها و چشم انداز جنبش بیداری اسلامی و نیز نقش و رسالت علمای امت مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت. اجلاس با بیانات روشنگروراهگشای حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی) رهبر معظم انقلاب اسلامی افتتاح گردید.

در این اجلاس کمیسیون های شش گانه تخصصی به شرح زیر تشکیل شد :
- کمیسیون شماره ١ : بنیان های نظری بیداری اسلامی
- کمیسیون شماره ۲: نقش علما در بیداری اسلامی
- کمیسیون شماره ۳: علما، فرصت ها و چالش ها در جهان اسلام
- کمیسیون شماره ۴: نظام حکومتی مطلوب در اسلام
- کمیسیون شماره ۵: آینده جهان و جایگاه امت اسلامی در آن
- کمیسیون شماره ٦: رسول اکرم (ص) محور امت اسلام

شرکت کنندگان ضمن ابراز خرسندی از توفیقات جنبش بیداری اسلامی و توجه به فرصت ها و چالش های پیش رو، در نشست های عمومی و کمیسیون های تخصصی بر موارد زیر توافق و تأکید نمودند:
۱) رسول گرامی اسلام(ص) به عنوان انسان کامل و برترین مخلوق خداوند به مصداق آیه شریفه لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ موهبتی عظیم و اسوه ای حسنه برای تمامی مسلمانان به شمار می آید. بر این اساس محبت، تأسی و اقتدا به آن حضرت باید محور وحدت امت اسلامی و سیره اخلاقی و حکومتی ایشان مبنای الگوسازی برای بنیان گذاری تمدن نوین اسلامی قرار گیرد.

۲) بیداری اسلامی ریشه در اسلام ناب محمدی(ص) و حضور میلیونی مردم داشته و اقامه ارزش های دینی، احیای هویت و تمدن اسلامی و برپایی عدالت اجتماعی از مهمترین تقاضاها و اهداف آن است. همچنین نفی استبداد داخلی و تأکید بر حاکمیت مردم، رهایی از وابستگی و مقابله با سلطه بیگانگان سرلوحه اهداف جنبش بیداری اسلامی قرار دارد.

۳) جنبش عظیم و افتخارآفرین بیداری اسلامی در سال های اخیر نتیجه قرن ها فداکاری و مجاهدت علما و مجاهدانی است که بی وقفه به آبیاری این شجره طیبه پرداخته اند. احیاگران و مصلحان دینی در چند قرن اخیر از جمله سید جمال الدین اسدآبادی، امام حسن البنا، علامه اقبال لاهوری، شیخ محمد عبده، عبدالقادر جزائری، شیخ شامل داغستانی، محمد سنوسی، سعید نورسی، آیت الله کاشانی، شیخ عزالدین قسام، سید اسماعیل بلخی، ابوالعلا مودودی، امام موسی صدر، آیت الله سید محمد باقر صدر، امام خمینی، آیه الله العظمی خامنه ای و دیگران چهره های درخشانی هستند که راه و اندیشه آنها باید همواره به نسل های بعدی انتقال داده شود.

۴) وظیفه خطیر علما و اندیشمندان جهان اسلام در شرایط کنونی تبیین ابعاد نظری و بنیان های قرآنی، روایی و فقهی بیداری اسلامی، اشاعه اهداف و آرمان های اصیل آن و مقابله با هر اندیشه افراطی و یا تفریط گرایانه ای است که در پی به انحراف کشاندن این حرکت مردمی است. این امر تنها در سایه اجتهاد و جهاد مستمر در امکان پذیر خواهد بود.

۵) علمای اسلامی باید ضمن مقابله با تحجر و سطحی نگری، به منظور تربیت نسل جدید و ایجاد روحیه خودباوری علمی و اعتماد به نفس در آنان و همچنین پاسخ گویی به شبهات، نیازها و تقاضاهای جدید جوامع اسلامی، به ویژه نیازهای جوانان و زنان که نقش تعیین کننده و مؤثری در شکل گیری روند جنبش بیداری اسلامی داشته اند، توجه مضاعفی به تزکیه نفس و روزآمدسازی ظرفیت ها و توانمندی های علمی داشته باشند.

۶) بدون تردید وحدت رمز پیروزی و مایه رشد و تعالی و تفرقه مهمترین عامل شکست حرکت امت اسلامی است. رهبران مذاهب، فرق و جریان های اسلامی ضمن پذیرش اختلافات فکری و عقیدتی، که به نوبه خود می تواند عامل رشد جوامع اسلامی باشد، نباید اجازه دهند که این اختلافات به تعارضات سیاسی، جنگ و برادرکشی، که خواسته دشمنان دین است، تبدیل شود. «‏وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ»

۷) تکفیر، تفسیق و وارد ساختن اتهام شرک و بدعت به مسلمانان دیگر و اهانت به مقدسات آنان موجب سوء استفاده دشمنان اسلام و افزایش دشمنی و اختلاف میان برادران دینی می شود. علمای مذاهب مختلف اسلامی باید با ترویج فرهنگ تعامل و مدارا همگان را به میانه روی و گفتگو دعوت نموده و با استفاده از نهادهای مرتبط با تقریب مذاهب، به اصلاح نگرش نسبت به مذاهب مختلف اسلامی بپردازند. پیروان تمامی مذاهب اسلامی باید بر اساس آیه شریفه" ادْعُ إِلِى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ " گفتگوی منطقی و اخلاقی با دیگران را سرلوحه رفتار خود قرار دهند.

۸) شرکت کنندگان در کنفرانس مسئله فلسطین را مهمترین دغدغه و موضوع محوری جهان اسلام دانسته و ضمن محکوم کردن تلاش استکبار جهانی برای تغییر این اولویت، تعلق سرزمین فلسطین از بحر تا نهر به فلسطینیان و ادامه پشتیبانی همه جانبه از مقاومت اسلامی فلسطین و نفی هرگونه سازش را مورد تأکید قرار می دهند.

۹) مسلمانان سراسر جهان و به ویژه علمای امت، باید در برابر توطئه هایی که با هدف تضعیف جبهه مقاومت اسلامی در برابر رژیم صهیونیستی و نظام استکباری حامی آن صورت می گیرد، هوشیاری لازم را به خرج داده و اجازه ندهند که جبهه مقاومت به عنوان خط مقدم مبارزه علیه اشغالگری، دستخوش تفرقه و تخطئه قرار گیرد. پیروزی های اخیر مسلمانان در لبنان، غزه و عراق نشان می دهد که مقاومت تنها مسیر دستیابی به پیروزی و موفقیت است.

۱۰) شرکت کنندگان در کنفرانس با محکوم کردن روند برادرکشی و تخریب زیرساخت های کشور سوریه، بر این موضوع تأکید می کنند که بحران کنونی این کشور تنها راه حل داخلی داشته و همه طرف های درگیر باید به جای توسل به خشونت و نظامی گری که تنها به سود رژیم صهیونیستی است، از طریق گفتگو و مشارکت همگانی و به دور از دخالت های بیگانگان به این بحران پایان دهند.

۱۱) شرکت کنندگان در کنفرانس ضمن محکوم کردن هرگونه اقدام تروریستی که به کشتار بی رحمانه مردم و تخریب مساجد و اماکن دینی آنان منجر شده است، بر این مسئله تأکید می کنند که کشتار بی گناهان تحت عناوین فرقه ای و مذهبی مخالف آموزه های صریح قرآن و سنت و از گناهان نابخشودنی نزد خداوند متعال می باشد و موجب لکه دار شدن چهره رحمانی اسلام در منظر جهانیان می شود « وَإِذَا تَوَلَّی سَعَی فِی الأَرْضِ لِیُفْسِدَ فِیِهَا وَیُهْلِکَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ وَاللّهُ لاَ یُحِبُّ الفَسَادَ ».

۱۲) توطئه ها و فعالیت های نظام سلطه و استکبار برای به انحراف کشاندن روند بیداری اسلامی و به بن بست کشاندن آن با بهره گیری از قدرت نرم و سخت، امری است که باید با دقت نظر مورد توجه تمامی مسلمانان قرار گیرد. استکبارجهانی و صهیونیسم بین الملل در سال های اخیر همه توان فرهنگی و رسانه ای خود را برای تصویرسازی منفی علیه اسلام، القای ناکارآمدی حکومت های مردم سالار دینی، و گسترش اسلام ستیزی به کار گرفته است. مقابله با این تلاش ها از طریق نمایش چهره واقعی اسلام وظیفه ای است که بر عهده همه مسلمانان به ویژه علمای امت قرار دارد.

۱۳) استکبار جهانی و صهیونیسم بین الملل با سیاست های سازمان یافته و برنامه های نوین عملیاتی از قبیل تولید فیلم، اهانت به ساحت ساحت مقدس قرآن کریم و پیامبر اکرم (ص) و همچنین ممانعت از حجاب و ساخت مساجد و اماکن اسلامی خط تقابل و رویارویی با امت اسلامی را در دستور کار خود قرار داده است. شرکت کنندگان در اجلاس ضمن محکوم کردن این اقدامات، از رهبران کشورهای اسلامی می خواهند با اتخاذ مواضع یکپارچه از طریق سازمان ها و نهادهای بین المللی به مقابله با این توطئه بپردازند.

۱۴) با توجه به سلطه قدرت های استکباری بر فعالیت های سیاسی، اقتصادی و رسانه ای در سطح جهانی، کشورهای اسلامی باید با حفظ وحدت و انسجام هرچه بیشتر در جهت تغییر این روابط ظالمانه تلاش کرده و علاوه بر دفاع از حقوق مسلمانان در مجامع بین المللی، از تمامی مظلومان و مستضعفان و ازادی خواهان جهان حمایت و پشتیبانی نمایند. کشورهای اسلامی باید با همبستگی و همکاری سازمان یافته، فشارهای نظام سلطه بر مسلمانان در سرزمین های مختلف راکه از طریق مداخله نظامی، تحریم و محاصره سیاسی و اقتصادی صورت می گیرد ، خنثی نموده و نقش فعالتری در سطح بین المللی ایفا نمایند.

۱۵) علمای مسلمان از دولت ها می خواهند که ضمن محکوم کردن سیاست های دوگانه غرب در زمینه حقوق بشر، آزادی بیان و برخورداری از فناوری های پیشرفته از جمله فناوری هسته ای، اجازه ندهند که غرب با بهره گیری از قدرت سیاسی و رسانه ای خود، معیارهای فرهنگی و سیاسی خود را به مثابه معیارهای جهانی بر کشورهای اسلامی تحمیل نماید.

۱۶) در این برهه حساس تاریخی که امت اسلامی در آستانه ورود به مرحله تازه ای از نقش آفرینی سیاسی، فرهنگی و علمی در سطح بین المللی و تمدن سازی قرار دارد، مسلمانان باید با ایجاد نهضت تولید علم و بهره گیری از تجربیات مختلف و با اعتماد به نفس و خودباوری، و تلاش برای الگوسازی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر اساس آموزه های دینی و بومی، جایگاه شایسته خود را در سطح بین المللی بازیابی و بازسازی نموده و با جهانی سازی اسلام وعده الهی «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لُو کَرِه الْمُشرکُون» را محقق نمایند.

۱۷) بیداری اسلامی حرکتی از سوی امت برای دستیابی به حکومت مردم سالار اسلامی است که برخاسته از آموزه های دینی و مبتنی بر مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی می باشد. بر این اساس علمای مسلمان وظیفه دارند با پویاسازی فقه سیاسی و ایجاد تحول در علوم انسانی، در جهت نظریه پردازی نظام مردم سالاری دینی، اقدام نمایند.

۱۸) شرکت کنندگان در اجلاس با تاکید بر گسترش همکاری و همفکری میان علمای امت اسلامی، خواستار بررسی و اتخاذ تصمیم در موارد زیر از سوی مجمع جهانی بیداری اسلامی شدند:
- نهادسازی و ایجاد ساز وکارهایی به منظور تعامل میان علمای امت

شرکت کنندگان دراجلاس ضمن تشکر از عنایات حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای مد ظله العالی و میزبانی صمیمانه و پذیرایی گرم دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران از ابتکار عمل مجمع جهانی بیداری اسلامی در برگزاری «اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی» سپاسگزاری می نمایند.

و السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته