امام سجاد (ع) پس از شهادت امام حسين (ع) و يارانش در كربلا قدم در مسيري پرفراز و نشيب نهاد و امامت مسلمانان را در زماني برعهده گرفت كه جو رعب و اختناق شديد بر جامعه حكمفرما بود.
تاریخ انتشار :سه شنبه ۲۹ قوس ۱۳۹۰ ساعت ۱۳:۴۵
کد مطلب : 34034
حضرت على بن الحسين، ملقّب به سجّاد و زين العابدين، روز پنجم شعبان سال 38 هجرى يا 15 جمادى الاول همان سال در دامان مادری پرهیزگار و مکرم بنام شهربانو در مدينه ديده به جهان گشود.
ایشان در روز 12 و يا 25 محرّم سال 95 هجرى، درمدينه به دسيسه هشام بن عبدالملك، مسموم گرديد و در 56 سالگى به شهادت رسيد مزار شريف آن حضرت در مدينه در قبرستان بقيع مى باشد.
روز دهم ماه محرم سال 61 هجري قمري امام سجاد (ع) که شاهد نبرد نابرابر بين سپاهيان يزيد با امام حسين (ع) و يارانش بود، بدليل بيماري نتوانست پدر را در اين قيام سرنوشت ساز همراهي کند و به دليل تقدير الهي در اين نبرد شرکت نکرد تا ايفاگر نقش مهم و سرنوشت ساز ديگري شود.
امام سجاد (ع ) بعد از شهادت امام حسين (ع) در واقعه کربلا، مسئوليت خطير امامت را بر عهده گرفت. بخش مهم و قابل توجهي از زندگي امام سجاد (ع) مربوط به تاکتيک هاي مبارزه و استراتژيهاي رهبري در همين دوران است. تثبيت مباني فکري و ترويج انديشه مقدس قيام امام حسين (ع ) برعهده امام سجاد بود. در آن زمان انحراف و ابتذال حکومت اموي به اوج خود رسيده بود. ارزشهاي ديني تحريف شده و ظلم و ستم به مردم به اشکال گوناگون اعمال مي شد. امام سجاد تلاش خود را وقف پيراستن افکار و اذهان مردم از انحرافات نمود. هدف آن حضرت تربيت نسلي مومن و شکيبا بود. به همين لحاظ مسجد پيامبر (ص) و خانه امام سجاد (ع) در شهر مدينه جايگاه حضور عده بسياري از جويندگان علوم و معارف اسلامي بود. امام سجاد (ع) در بناي فرهنگ و تمدن اسلامي و گسترش تعاليم ناب قرآني تلاش فراواني کرد. روايت شده است که آن حضرت حتي بردگان را مي خريد و آنها را تحت تعليم و تربيت قرار مي داد، سپس آنها را آزاد مي کرد.
بدين ترتيب امام سجاد (ع )، حياتي تازه به علوم و معارف اسلامي بخشيد و زمينه مناسبي را براي انقلاب فکري و فرهنگي امام باقر (ع) و امام صادق (ع ) و احياي فرهنگ قرآني و تمدن اسلامي فراهم ساخت.
رسالت امام سجاد (ع) در احياي فرهنگ قرآني و تمدن نبوي
با توجه به شرايطي که پس از واقعه عاشورا و شهادت امام حسين (ع) بوجود آمد، سرنوشت جامعه اسلامي، وارد مرحله اي بسيار دشوار و حساس شد. از يک سو پيام قيام حسين بن علي (ع) بايد براي اقشار مختلف مردم تبيين مي شد و ازسوي ديگر، انحراف و ابتذال در جامعه چنان به اوج خود رسيده بود که ارزشهاي ديني درمعرض آسيب جدي قرار داشت.
پس از قيام كربلا، جو رعب و اختناق شديدي در جامعه حكمفرما شده بود، حاكمان اموي آشكارا و جسورانه تر از گذشته به اشاعه فساد مي پرداختند و ظلم و تعدي و كشتار مردم بيگناه را همچنان در سرلوحه برنامه هاي خود داشتند. مسلما در چنين وضعيتي هرگونه جنبش و حركت مسلحانه، بشدت سركوب مي شد به همين دليل امام سجاد (ع) نقش مهم خود را تبيين فرهنگ و انديشه اسلامي و زدودن غبار جهل و تحريف از چهره تابناك اسلام مي دانست. اين درحالي بود كه بني اميه سعي داشتند تا مردم را به برخي مسائل ظاهري دين مشغول كرده و از حقيقت آن دور كنند درمقابل امام سجاد (ع) تلاش كرد تا مردم به معنا و محتواي حقيقي دين پي ببرند و با تامل و ژرف نگري به تقويت بنيانهاي عقيدتي خود بپردازند.
عصر امامت امام سجاد (ع )
آن زمان جامعه اسلامي در يک بحران فکري و عقيدتي گرفتار شده بود. جامعه اسلامي از مکتب اهل بيت فاصله گرفته بود و حکومت اموي سعي داشت مردم را به مسائلي غيرضروري و حاشيه اي سرگرم کند . از سوي ديگر، گسترش دامنه فتوحات اسلامي، باعث پيوستن اقوام و ملل گوناگون با فرهنگهاي متفاوت به جامعه اسلامي شده بود. اين مسائل سبب شد که امام سجاد (ع) با انديشه هاي هدايتگرانه خود به تجديد حيات اسلام و بازآفريني نظام فكري اسلام بپردازد. امام سجاد (ع) از طريق خطابه هاي ارزشمند و گاه در قالب دعا به زيبايي خاصي معارف اسلامي را تبيين فرمود و در سايه اين سخنان، افکار و انديشه هاي اصيل اسلامي را در جان و دل مردم جاي داد. امام سجاد (ع) در چنين اوضاع نابساماني با درايتي خاص مسئوليت هدايت مردم را در دو مرحله کوتاه مدت و بلند مدت به انجام رساند. در کوتاه مدت و يا به عبارتي در دوران اسارت، امام سجاد (ع ) با شيوه اي بديع و کم نظير، حقانيت راه و هدف پدرش امام حسين (ع ) را به زيبايي به تصوير کشيد.
بنابراين امام سجاد (ع) پس از شهادت امام حسين (ع) و يارانش در كربلا قدم در مسيري پرفراز و نشيب نهاد و امامت مسلمانان را در زماني برعهده گرفت كه جو رعب و اختناق شديد بر جامعه حكمفرما بود. بخشي از عملكرد امام سجاد (ع) مربوط به نخستين روزهاي پس از واقعه كربلاست آن حضرت به همراه عمه گراميش حضرت زينب (س ) و جمعي از كودكان و زنان اهل بيت به عنوان اسير به كوفه و سپس شام برده شدند. امام سجاد (ع) به عنوان پيام رسان عاشورا تلاش زيادي كرد تا پرده از چهره فريبكار امويان بردارد ايشان به هرجا كه مي رسيد از علل و عوامل قيام امام حسين (ع) و اهداف متعالي آن براي مردم سخن مي گفت.
شهر کوفه اولين جايي بود که امام سجاد، در آن به بيداري وجدانهاي خفته مردم پرداخت. اين درحالي بود که ابن زياد حاکم کوفه براي اينکه پيروزي ظاهري خود را به نمايش عمومي بگذارد، دستور داد تا اسراي کربلا را در کوچه و محله هاي کوفه بگردانند. اما برخلاف تصور ابن زياد، اين صحنه ، مردم را بسيار متاثر کرد. امام سجاد زماني که مردم را آماده ديد، در مجلس ابن زياد بپا خاست و بعد از حمد و ستايش خداوند، به معرفي خود و اهل بيت پيامبر پرداخت. امام سجاد در خطابه اي کوتاه و ارزشمند ، حادثه کربلا را از دو بعد مورد توجه قرار داد .
از يک سو درنده خويي و جنايات يزيد و مزدوران او را برملا کرد و از سوي ديگر به بيان ويژگيها و اهداف پدرش امام حسين (ع) و ياران باوفاي او پرداخت. در اين سخنراني، امام سجاد (ع )، شهادت را بزرگترين افتخار خاندان پيامبر اسلام دانست.
صحيفه سجاديه
يكي از شيوه هاي نشر معارف و علوم از سوي امام سجاد (ع )، دعا و نيايش بود . امام از اين طريق پيوند مردم را با خدا و اسلام مستحکم مي كرد. دقت در مضامين اين نيايشها به ما مي فهماند که اين دعاها تنها امري دروني و ارتباطي فردي با خداوند نيست. بلکه آموزش ارزشها ي ديني و تشريح اصول يک زندگي سعادتمندانه است. اين دعاها در مجموعه اي گرانبها و کم نظير به نام صحيفه سجاديه گردآوري شده که مشتمل بر 54 نيايش مي باشد. معارف اصيل و مضامين عرفاني و اخلاقي صحيفه سجاديه، رهايي از رذيلت هاي اخلاقي و رسيدن به عزت و سعادت ابدي را نشان مي دهد.
صحيفه سجاديه اثر ارزشمند امام سجاد (ع) ادعيه زيبايي است كه مسائل مختلف عرفاني، اخلاقي و اجتماعي و سياسي را دربرمي گيرد و حاوي تعبيرات لطيف و پرمعنايي است. يكي از اين جملات پرمعنا در اين دعاها جمله اللهم صل علي محمد و آل محمد ( خدايا بر محمد و آل او درود فرست ) است اين عبارت نكته اي مهم دربردارد و آن توجه دادن همه مردم به پيامبر و اهل بيت آن حضرت است از تكرار اين جمله در اين دعاها مي توان فهميد كه رهبران راستين و حاكمان شايسته و به حق، همانا خاندان پيامبر هستند كتاب صحيفه مملو از حقايقي است كه به ما مي آموزد تا چگونه درهاي سعادت را بر روي خويش بگشائيم و در شدائد و مشكلات چگونه به خدا پناه ببريم. امام سجاد (ع ) در اين دعاها معارف اسلامي را بنحوي زيبا و دلنشين بيان فرموده است ازسوي ديگر مضامين تربيتي و اخلاقي را با واژه هايي پرمعنا توصيف كرده و همچنين در تلاش بوده تا مشعل مبارزه با ستم و بيعدالتي را همواره روشن نگه دارد و فرهنگ قرآن و تمدن اسلامي را احيا نماييد.
منبع: خبرگزاري آريا
ایشان در روز 12 و يا 25 محرّم سال 95 هجرى، درمدينه به دسيسه هشام بن عبدالملك، مسموم گرديد و در 56 سالگى به شهادت رسيد مزار شريف آن حضرت در مدينه در قبرستان بقيع مى باشد.
روز دهم ماه محرم سال 61 هجري قمري امام سجاد (ع) که شاهد نبرد نابرابر بين سپاهيان يزيد با امام حسين (ع) و يارانش بود، بدليل بيماري نتوانست پدر را در اين قيام سرنوشت ساز همراهي کند و به دليل تقدير الهي در اين نبرد شرکت نکرد تا ايفاگر نقش مهم و سرنوشت ساز ديگري شود.
امام سجاد (ع ) بعد از شهادت امام حسين (ع) در واقعه کربلا، مسئوليت خطير امامت را بر عهده گرفت. بخش مهم و قابل توجهي از زندگي امام سجاد (ع) مربوط به تاکتيک هاي مبارزه و استراتژيهاي رهبري در همين دوران است. تثبيت مباني فکري و ترويج انديشه مقدس قيام امام حسين (ع ) برعهده امام سجاد بود. در آن زمان انحراف و ابتذال حکومت اموي به اوج خود رسيده بود. ارزشهاي ديني تحريف شده و ظلم و ستم به مردم به اشکال گوناگون اعمال مي شد. امام سجاد تلاش خود را وقف پيراستن افکار و اذهان مردم از انحرافات نمود. هدف آن حضرت تربيت نسلي مومن و شکيبا بود. به همين لحاظ مسجد پيامبر (ص) و خانه امام سجاد (ع) در شهر مدينه جايگاه حضور عده بسياري از جويندگان علوم و معارف اسلامي بود. امام سجاد (ع) در بناي فرهنگ و تمدن اسلامي و گسترش تعاليم ناب قرآني تلاش فراواني کرد. روايت شده است که آن حضرت حتي بردگان را مي خريد و آنها را تحت تعليم و تربيت قرار مي داد، سپس آنها را آزاد مي کرد.
بدين ترتيب امام سجاد (ع )، حياتي تازه به علوم و معارف اسلامي بخشيد و زمينه مناسبي را براي انقلاب فکري و فرهنگي امام باقر (ع) و امام صادق (ع ) و احياي فرهنگ قرآني و تمدن اسلامي فراهم ساخت.
رسالت امام سجاد (ع) در احياي فرهنگ قرآني و تمدن نبوي
با توجه به شرايطي که پس از واقعه عاشورا و شهادت امام حسين (ع) بوجود آمد، سرنوشت جامعه اسلامي، وارد مرحله اي بسيار دشوار و حساس شد. از يک سو پيام قيام حسين بن علي (ع) بايد براي اقشار مختلف مردم تبيين مي شد و ازسوي ديگر، انحراف و ابتذال در جامعه چنان به اوج خود رسيده بود که ارزشهاي ديني درمعرض آسيب جدي قرار داشت.
پس از قيام كربلا، جو رعب و اختناق شديدي در جامعه حكمفرما شده بود، حاكمان اموي آشكارا و جسورانه تر از گذشته به اشاعه فساد مي پرداختند و ظلم و تعدي و كشتار مردم بيگناه را همچنان در سرلوحه برنامه هاي خود داشتند. مسلما در چنين وضعيتي هرگونه جنبش و حركت مسلحانه، بشدت سركوب مي شد به همين دليل امام سجاد (ع) نقش مهم خود را تبيين فرهنگ و انديشه اسلامي و زدودن غبار جهل و تحريف از چهره تابناك اسلام مي دانست. اين درحالي بود كه بني اميه سعي داشتند تا مردم را به برخي مسائل ظاهري دين مشغول كرده و از حقيقت آن دور كنند درمقابل امام سجاد (ع) تلاش كرد تا مردم به معنا و محتواي حقيقي دين پي ببرند و با تامل و ژرف نگري به تقويت بنيانهاي عقيدتي خود بپردازند.
عصر امامت امام سجاد (ع )
آن زمان جامعه اسلامي در يک بحران فکري و عقيدتي گرفتار شده بود. جامعه اسلامي از مکتب اهل بيت فاصله گرفته بود و حکومت اموي سعي داشت مردم را به مسائلي غيرضروري و حاشيه اي سرگرم کند . از سوي ديگر، گسترش دامنه فتوحات اسلامي، باعث پيوستن اقوام و ملل گوناگون با فرهنگهاي متفاوت به جامعه اسلامي شده بود. اين مسائل سبب شد که امام سجاد (ع) با انديشه هاي هدايتگرانه خود به تجديد حيات اسلام و بازآفريني نظام فكري اسلام بپردازد. امام سجاد (ع) از طريق خطابه هاي ارزشمند و گاه در قالب دعا به زيبايي خاصي معارف اسلامي را تبيين فرمود و در سايه اين سخنان، افکار و انديشه هاي اصيل اسلامي را در جان و دل مردم جاي داد. امام سجاد (ع) در چنين اوضاع نابساماني با درايتي خاص مسئوليت هدايت مردم را در دو مرحله کوتاه مدت و بلند مدت به انجام رساند. در کوتاه مدت و يا به عبارتي در دوران اسارت، امام سجاد (ع ) با شيوه اي بديع و کم نظير، حقانيت راه و هدف پدرش امام حسين (ع ) را به زيبايي به تصوير کشيد.
بنابراين امام سجاد (ع) پس از شهادت امام حسين (ع) و يارانش در كربلا قدم در مسيري پرفراز و نشيب نهاد و امامت مسلمانان را در زماني برعهده گرفت كه جو رعب و اختناق شديد بر جامعه حكمفرما بود. بخشي از عملكرد امام سجاد (ع) مربوط به نخستين روزهاي پس از واقعه كربلاست آن حضرت به همراه عمه گراميش حضرت زينب (س ) و جمعي از كودكان و زنان اهل بيت به عنوان اسير به كوفه و سپس شام برده شدند. امام سجاد (ع) به عنوان پيام رسان عاشورا تلاش زيادي كرد تا پرده از چهره فريبكار امويان بردارد ايشان به هرجا كه مي رسيد از علل و عوامل قيام امام حسين (ع) و اهداف متعالي آن براي مردم سخن مي گفت.
شهر کوفه اولين جايي بود که امام سجاد، در آن به بيداري وجدانهاي خفته مردم پرداخت. اين درحالي بود که ابن زياد حاکم کوفه براي اينکه پيروزي ظاهري خود را به نمايش عمومي بگذارد، دستور داد تا اسراي کربلا را در کوچه و محله هاي کوفه بگردانند. اما برخلاف تصور ابن زياد، اين صحنه ، مردم را بسيار متاثر کرد. امام سجاد زماني که مردم را آماده ديد، در مجلس ابن زياد بپا خاست و بعد از حمد و ستايش خداوند، به معرفي خود و اهل بيت پيامبر پرداخت. امام سجاد در خطابه اي کوتاه و ارزشمند ، حادثه کربلا را از دو بعد مورد توجه قرار داد .
از يک سو درنده خويي و جنايات يزيد و مزدوران او را برملا کرد و از سوي ديگر به بيان ويژگيها و اهداف پدرش امام حسين (ع) و ياران باوفاي او پرداخت. در اين سخنراني، امام سجاد (ع )، شهادت را بزرگترين افتخار خاندان پيامبر اسلام دانست.
صحيفه سجاديه
يكي از شيوه هاي نشر معارف و علوم از سوي امام سجاد (ع )، دعا و نيايش بود . امام از اين طريق پيوند مردم را با خدا و اسلام مستحکم مي كرد. دقت در مضامين اين نيايشها به ما مي فهماند که اين دعاها تنها امري دروني و ارتباطي فردي با خداوند نيست. بلکه آموزش ارزشها ي ديني و تشريح اصول يک زندگي سعادتمندانه است. اين دعاها در مجموعه اي گرانبها و کم نظير به نام صحيفه سجاديه گردآوري شده که مشتمل بر 54 نيايش مي باشد. معارف اصيل و مضامين عرفاني و اخلاقي صحيفه سجاديه، رهايي از رذيلت هاي اخلاقي و رسيدن به عزت و سعادت ابدي را نشان مي دهد.
صحيفه سجاديه اثر ارزشمند امام سجاد (ع) ادعيه زيبايي است كه مسائل مختلف عرفاني، اخلاقي و اجتماعي و سياسي را دربرمي گيرد و حاوي تعبيرات لطيف و پرمعنايي است. يكي از اين جملات پرمعنا در اين دعاها جمله اللهم صل علي محمد و آل محمد ( خدايا بر محمد و آل او درود فرست ) است اين عبارت نكته اي مهم دربردارد و آن توجه دادن همه مردم به پيامبر و اهل بيت آن حضرت است از تكرار اين جمله در اين دعاها مي توان فهميد كه رهبران راستين و حاكمان شايسته و به حق، همانا خاندان پيامبر هستند كتاب صحيفه مملو از حقايقي است كه به ما مي آموزد تا چگونه درهاي سعادت را بر روي خويش بگشائيم و در شدائد و مشكلات چگونه به خدا پناه ببريم. امام سجاد (ع ) در اين دعاها معارف اسلامي را بنحوي زيبا و دلنشين بيان فرموده است ازسوي ديگر مضامين تربيتي و اخلاقي را با واژه هايي پرمعنا توصيف كرده و همچنين در تلاش بوده تا مشعل مبارزه با ستم و بيعدالتي را همواره روشن نگه دارد و فرهنگ قرآن و تمدن اسلامي را احيا نماييد.
منبع: خبرگزاري آريا
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا)- مشهد مقدس
avapress.net/vdcdoz0s.yt0os6a22y.html
پربازدیدترین
مطالب مرتبط
[۱ سنبله ۱۴۰۱] 
[۳ عقرب ۱۳۹۴] 
[۲۸ عقرب ۱۳۹۳] 
[۸ میزان ۱۳۹۸] 
