دلیل برگزاری این کنگره عظیم و حضور میلیونها انسان دلباخته و عاشق در سرزمین کربلا، بدون شک شخصیت بی نظیر حضرت ابا عبد الله الحسین و هفتاد دو تن یارانش و همچنین فداکاریهای حضرت زینب، علی العابدین و اسرای اهلبیت (ع) است که کربلا را مطاف زائران دلسوخته و دشت نینوا را جولانگاه عشق ساخته است.
خداوند در قرآن کریم فرموده است: "ان الذین آمنو و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمان ودّا" یا فرمایش معصومین (ع) " ان فی قتل الحسین حرارة فی قلوب المومنین لن تبرد ابدا" گویا شور و شعور حسینی و رستاخیز عظیم اربعین با تمام توطئههای دشمن به دلیل شخصیت نازنین امام حسین و یارانش مهارناشدنی است. این در حقیقت حرارتِ عشقی است که همهساله صفهای طولانی زوار حسینی را با تمام تهدیدات امنیتی از کربلا تا نجف وصل میکند.
پیروان حسین (ع) در سراسر جهان، تا رسیدن عاشورا و اربعین لحظهشماری میکنند، عاشقانِ دلباخته و سینهچاکان حسینی، دوازده ماهِ کامل تلاش میکنند تا افراد بیشتری را برای حضور در این راهپیمایی بزرگ تشویق کنند و ثروتمندان نیز سعی مینمایند تا هرچه بیشتر در این راه هزینه کنند و سهم داشته باشند، این همه انفاق و بذل و بخشش برای چیست؟ حسین (ع) چه کرده است که تمام مرزهای قومی، عشیرهای، مذهبی، نژادی، سمتی و جغرافیایی را برداشته و همه را در محوری واحد جمع کرده است که همه ساله اینگونه حسینگویان بیتاب و بیقرار میشوند؟
این سوال امروز نزد خیلیها مطرح است که چرا شیعیان برای یک روز این همه هزینه میکنند و مسیر طولانی را از کشورهای مختلف جهان میپیمایند تا در روز اربعین در شهر کربلا حضور داشته باشند و چرا هزینههای این سفر صرف فقرا و مستمندان نمیشود؟ از این نکته غافلند که صرفِ به یادِ حسین بودن به زندگی معنی میبخشد. فراموش کردن حسین و اربعین حسینی یعنی فراموش کردن انسانیت و پشت پا زدن به حیات معنوی و دوری از ارزشهای انسانی.
مگر نمیدانند که حسین و یارانش برای چه شهید شدند و اهلبیتش به خاطر چه به اسارت رفتند؟ مگر از جنایات و بدعتهای یزید در دین رسول خدا (ص) بیخبرند؟ آیا نمیدانند که خاندان اموی بخصوص یزید انسانها را همسفرهی میمون ساخته بود و هوا و هوس را بر عقل چیره کرده بود؟ بنابراین یاد از حسین و اربعین حسینی یعنی حرکت در مسیر حق و ترک مسیر باطل که مسیر یزید و پیروانش است.
امروز هر کسی که از تجمع و راهپمایی اربعین و عاشورا انتقاد کند گویا خط و مشی یزید را تایید کرده است، زیرا خیلیها در زمان امام حسین نیز یا از سر نادانی و یا به دلیل غرضهایی دیگری که داشتند از حرکت و انقلاب امام حسین (ع) انتقاد میکردند.
اربعین را نباید فراموش کرد زیرا در حقیقت نتیجهگیریِ نهضت عاشورا و یادوارۀ پیروزی خون بر شمشیر و موفقیتهای حضرت زینب (س)، امام زین العابدین (ع) و اسرای اهلبیت در جنگ تبلیغاتی علیه دستگاه یزید است، در این روز است که حضرت زینب با تن خسته و قدّی خمیده پرچم اسلام را استوار پیروزمندانه و سربلند وارد مدینه میکند و عاشورا را با تمام زیباییهایش ماندگار میسازد.
حضرت زینب (س) در حادثۀ عاشورا هرچند همۀ دار و ندار خود را از دست داد و حتی طفل سهسالۀ برادرش حسین را در خرابۀ شام دفن کرد و برگشت، اما اسلام و ارزشهای دینی را در پی جهاد سخت و تاقت فرسای فرهنگی و فکری حفظ کرد و زبان حالش با مردم مدینه این بود که ما پیروز برگشتیم، اگرچه حسینم را با خود نیاوردم، اما کاری کردیم که نام و خاطرهاش برای همیشه زنده خواهد ماند.
راهپیمایی اربعین نه تنها به خاطر ابراز احساسات و عواطف و غمشریکی با خاندان اهلبیت (ع) است، بلکه به چند دلیل دیگر نیز سخت دارای اهمیت است.
دلیل اول اهمیت تجمع اربعین
هر تجمع و راهپیمایی در دنیا علاوه بر جاری کردن رازهای پنهان در قالب شعارهای مناسب در زبان، هدف سیاسی نیز دارد. این هدفها میتواند به هدف براندازی دستگاه حاکم، نشان دادن قدرت مردمی از راه مسالمتآمیز، آوردن اصلاحات و یا تغییر نظام و غیره باشد. در راهپیمایی اربعین اکثر این هدفها نهفته است، زیرا از نظر مکتب امام حسین (ع) حکومتهای ظالم باید سرنگون شوند، نظامهای فاسد باید اصلاح شوند و همواره باید قدرت حق در برابر باطل به نمایش گذاشته شود.
راهپیمایی اربعین که پررنگترین تجمع بشری در سطح جهان است و همه ساله در عراق تکرار میشود، در حقیقت پشتِ اربابان باطل، زمام داران ستمگر و استکبار جهانی را میلرزاند و یکی از حکمتها و پیامهایش نیز وحدت و همبستگی مسلمانان در برابر ظلم و ستم استبداد و دنیای کفر و نفاق است.
اگر مراسم حج با حداکثر سه میلیون حاجی بزرگترین نماد وحدت مسلمین به شمار میرود، اربعین حسینی با بیست و پنج تا سی میلیون زائرِ دلسوخته، به طریق اولی وحدتآفرین و کفرشکن است، راهپیمایی اربعین بزرگترین پیام وحدت را در دل خود دارد و در سطح جهان اثرگذار بوده و در شرایط کنونی نیز که دشمن درصدد تضعیف مسلمانان میباشد برگزاری آن به شدت احساس میشود.
دلیل دوم اهمیت تجمع اربعین
دومین دلیل که اهمیت راهپیمایی اربعین را در اذهان برجسته میکند، ایثارگریها و ازخودگذشتگیها در این تجمع بزرگ بینالمللی است، زیرا در این روز از بذل جان گرفته تا مال و همۀ هستی دیده میشود. در کشور عراق میزبان و مهمان، از دادن هیچ چیزی در راه امام حسین (ع) که در حقیقت راه خدا و رسول خداست دریغ نمیکنند. فلسفۀ این فداکاریها نیز این است که همانگونه که امام حسین (ع) در راه دین از همه چیزِ خود گذشت، پیروان او نیز در همین مسیر قدم میگذارند و اگر تنوانستند از جان خود بگذرند حداقل میتوانند از مال خود بگذرند.
پس راهپیمایی اربعین نه تنها ابراز احساسات، بلکه زندهکردن اصل جوانمردی و ایثار و فداکاریٰ و دمیدن روح بر کالبد انسانیت، دست رد زدن بر سینۀ خسّت و دنیاپرستی، گذشتن از تجملات و روی آوردن به سادهزیستی که شیوۀ پیامبران و روش زندگی مردان بزرگ است، میباشد. اربعین یعنی سفر از عالم ناسوت و عروج به ملکوت اعلی، تجدید میثاق با کاروان نور، همصدایی با امام سجاد و زینب و ام کلثوم که از کربلا تا مدینه حق را فریاد زدند.
فلسفۀ راهپیمایی اربعین یعنی یاری کردن حسین و حضرت زنیب (س)، قدم گذاشتن در مسیر حق، حفظ نهضت پُربار عاشورا در قالب تجمعات و گردهماییها، نشان دادن قدرت اسلام و مسلمین به نام حسین و اربعین حسین و در نهایت فریاد کردن شعارهای عاشورا برای تقویت ارزشهای دینی و انسانی، زنده کردن عزت و نه گفتن به تمام پستی ها و ذلت.
نویسنده: سید هاشم علوی