خبرگزاری صدای افغان (آوا) -کابل: آیتالله رییسی روز گذشته در جریان سفرش به ولایت سیستان و بلوچستان ایران گفته است: «دارم اخطار میکنم به حاکمان افغانستان که حق مردم سیستان را هرچه سریعتر بدهند.»
ریاست الوزرای امارت اسلامی با نشر اعلامیهای گفته است که امارت اسلامی به معاهده نیمقرن پیش دربارهی تقسیم آب هلمند متعهد هستند؛ اما بهدلیل خشکسالی آب کافی وجود ندارد.
اعلامیه گفته است که در چنین وضعیتی، خواست مکرر ایران برای آب و اظهارات نامناسب در رسانهها را زیانآور میداند.
اعلامیه میافزاید: «مقامهای ایرانی ابتدا باید معلومات خود را در مورد آب هلمند تکمیل نمایند و بعد از آن با الفاظ مناسب خواست شان را مطرح کنند، اگر واقعیت درست مطالعه نشود و چنین اظهارات مطرح گردد، میتواند فضای سیاسی میان مردم و کشورهای دو ملت مسلمان را آسیب بزند که به نفع هیچ طرفی نیست و باید تکرار نگردد.»
ریاست الوزرا در اعلامیه افروده امارت اسلامی تلاش میکنند تا آب تعهدشده به ایران برسد، اما به این شرط که ذخایر آب در افغانستان به اندازهای برسد که با رهاسازی آنها، آب بتواند صدها کیلومتر مسیر را طی کند و به آن کشور برسد.
بر اساس اعلامیه اکنون در بند کمال خان هیچ آبی وجود ندارد و اگر آب بند کجکی شود، تا ایران نمیرسد. او افزوده است که «نیاز است تا جانب ایرانی این حقایق را درک نماید».
رییسجمهور ایران هم در اظهارات اخیر خود گفته است که ایران در صورت نبود آب، بحثی ندارد، اما «اگر آب وجود دارد، حق مردم باید داده شود و اجازه نمیدهیم که ضایع شود».
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجهی ایران نیز در جریان سفرش به سیستان و بلوچستان گفته است که باید یک تیم مشترک فنی میزان آب بند کجکی را اندازهگیری کند و پس از آن قضاوت شود که آیا آب وجود دارد یا نه.
در ادامه تلاشهای مقامهای ایرانی برای پیگیری حقآبه هلمند، حسین دلیریان، سخنگوی سازمان فضایی ایران اعلام کرده است که این کشور با استفاده از ماهواره خیام، مسیر رودخانه هلمند را پایش کرده است.
او روز (پنجشنبه، ۲۸ ثور) در توییتی نوشته است که تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که «حکومت افغانستان» در برخی نقاط با انحراف مسیر آب و ایجاد بندهای متعدد، مانع رسیدن آب به ایران شده است.
دلیریان روشن نکرده که منظور از «حکومت افغانستان» امارت اسلامی است یا حکومت پیشین افغانستان. یک بند در مسیر هلمند در حکومت پیشین افغانستان ساخته شده است.
او نوشته است که سازمان فضایی ایران آمده است تا دادهها مربوطه را در اختیار وزارت خارجه این کشور قرار دهد.
افغانستان و ایران برای تقسیم آب رود هلمند، در سال ۱۳۵۱ خورشیدی معاهدهای را امضا کردهاند.
مقامهای ایرانی میگویند که براساس این معاهده، در سالهای آبی باید سالانه ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب از افغانستان وارد ایران شود؛ اما آنان مدعی اند که ایران این مقدار آب را دریافت نمیکنند.
حسن کاظمی قمی، سفیر و نمایندهی ویژه ایران در کابل گفته است که ایران در سال گذشته ۲۷ میلیون مترمکعب آب دریافت کرده است.