خبرگزاری صدای افغان (آوا) -مشهد مقدس: نشستی با موضوع بررسی مشکلات و چالشهای بوجود آمده برای زنان افغانستان، از سوی مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان در مشهد مقدس، با حضور رئیس مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان و جمعی از بانوان فرهنگی، حوزوی و دانشگاهی برگزار شد. با توجه به وقایع اخیر در کشور و ممنوعیتهای ایجادشده در روند تحصیل بانوان، حجتالاسلام والمسلمین حسینی مزاری به سوالات و دغدغههای ذهنی بانوان حاضر در نشست پاسخ داد.
حجتالاسلام والمسلمین سیدعیسی حسینی مزاری رئیس مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان، ضمن خوشآمدید به شرکتکنندگان در این نشست گفت: ما در مرکز تبیان دغدغهی هموطنان بخصوص بانوان سرزمینمان را داریم و با تمام توان برای رفع مشکلاتشان تلاش میکنیم و امیدوار هستیم که همهی شما از رهروان خالص و مخلص حضرت فاطمه زهرا (س) باشید و شاخصههای زندگی ایشان را در تمام عرصههای زندگیتان اجرایی کنید. آماده هستیم که در این نشست سوالات شما را بشنویم و در حد وسع در خدمتتان باشیم.
به عنوان اولین سوال، عاطفه قدسی، مدیر یکی از لیسههای کابل در خصوص بسته شدن دانشگاهها به روی بانوان خطاب به حسینی مزاری ابراز کرد: قبلا شما مخالفت خودتان را به صورت روشن اعلام کرده بودید، برای حل این مشکل برنامهای دارید یا خیر؟
رئیس مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی در پاسخ به این سوال گفت: برنامهی ما فقط نصیحت و گفتگو با دستاندرکاران امارت اسلامی و ارائهی پیشنهاد و بازگو کردن خطرات این اقدامشان است. اگرچه در این مورد تحلیل خود امارتیها هم تحلیل به حقی است که عنوان میکنند با توجه به اینکه غرب به مدت بیست سال روی سیستم آموزشی افغانستان کار کرده است لذا طی این سالها دانشگاهها هیچ خروجی به نفع مردم افغانستان نداشتهاند. سیستم آموزشی غربی محصلین افغانستان را از قوانین اسلامی کاملا جدا انداخته است و میتوان گفت در همهی ابعاد فاسد و بدرد نخور میباشد.
وی افزود: فارغ التحصیلان در کشور دانشگاه چه تاجی به سر ملت زدند و چه کار اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی معقول و مثبتی برای جامعه انجام دادند؟ اگر ما بررسی کنیم خرابی کار تحصیلکردگان ما در کشور خیلی بیشتر از آبادیشان بوده است. بسیاری از آنان بازیچهی طرحها و توطئههای استکباری امریکا شدند و در راستای منافع آنها کار کردند. حتی دانشجویانی که از طرف جریانهای اسلامی بورسیه میشدند! و حتی طلبههایی که از حوزههای علمیهی ایران به کشور بازگشتند، ریش خود را تراشیدند، با زنان دست دادند، سر سفرهی شراب نشستند و صدها جنایت مرتکب شدند.
حسینی مزاری تصریح کرد: البته من رد نمیکنم که دانشگاهیان ما کار خوب هم کردند و معلمان و دستاندرکاران خوبی در میانشان بود اما کار آنها به صورتی نبود که متشکل و سازمانیافته باشد و برای مردم ما قدرت بیاورد. فعالیت آنان پراکنده بود و قدرت نمیآورد. وقتی هم که قدرت نباشد شما کاری برای مردم و کشور نمیتوانید انجام دهید.
رئیس مرکز تبیان با تاکید بر اینکه در بیست سال گذشته احزاب، جریانها و دانشجویانی که در دانشگاهها بودند بازدهی و خروجی مثبتی را برای جامعه نداشتند، گفت: آیا اینها یک دانشگاه عامالمنفعه، لیسه و مکتب ابتدایی برای مردم تاسیس کردند؟ اگر هم این کار را کردند مدارس و مکاتب خصوصی با هدف تجارت بود. از مردم پول میگرفتند و درس یاد میدادند؛ کار خاصی برای جامعه انجام ندادند و در بحث آبادانی کشور هم یک جاده نشان بدهید که از ناحیهی آنها آسفالت شده باشد. دو ولایت دایکندی و بامیان نیاز دارد که برای این ولایات راه کشیده شود و سوخت و انرژی برده شود، چرا نکردند؟
وی با اشاره به این مطلب که امارت اسلامی میخواهد در دانشگاهها تغییر و تحول ایجاد کند، افزود: امارت اسلامی خیلی تلاش کرد که فضای آموزشی کشور را از وضعیت غربی خارج کرده و مطابق با فرامین اسلامی بسازد تا مسایل شرعی رعایت شود و روابط زن و مرد در فضای آموزشی کاهش پیدا کند. چنانچه در جمهوری اسلامی ایران هم اوایل انقلاب مدتها دانشگاهها تعطیل بود. حالا هم امارت اسلامی آمده و دانشگاه خانمها را تعطیل کرده است اما قطعا این روند ادامه پیدا نخواهد کرد.
رئیس مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان در رابطه با تعطیلی دانشگاها خطاب به امارت اسلامی گفت: شما باید در ابتدا شما سیستم آموزشی را تغییر میدادید، شرایط دانشگاهها را اسلامی و مشکلات را رفع میکردید. نباید اینگونه تعطیل میکردید، آنهم در شرایطی که افغانستان نیاز به آرامش فکری و ثبات اجتماعی دارد.
حسینی مزاری در تکمیل مطلب فوق خاطرنشان کرد: پیشرفت افغانستان نیاز دارد به اینکه پایگاههای اجتماعی بیش از گذشته برای امارت اسلامی فراهم شود. شما در چنین موقعیتی که فشارهای افکار عمومی و منطقه و دنیا علیه شماست، نباید مانع تحصیل زنان که نیمی از پیکرهی جامعه هستند میشدید. این اقدام شما هجمه و فشار زیادی را علیه حاکمیت اضافه میکند. شما با این کار فضای سوءاستفاده را برای مخالفانتان در داخل و خارج فراهم کردید. به هر حال ما در جهت باز شدن دانشگاهها و مکاتب و فراهم شدن کار زنان در عرصههای مختلف در تلاش هستیم و به یقین با ادامهی این روند مخالفت خواهیم کرد حتی اگر در داخل افغانستان به نفعمان نباشد. اما راهحل این موضوع نیز تنها گفتگو و تعامل با امارت است و هیاهو و جنجال و فحش در فضای حقیقی و مجازی علیه امارت راه به جایی نمیبرد. جامعه باید از راه معقول وارد عمل شود و پیگیر رفع ممنوعیت تحصیل بانوان باشد.
وی همچنین افزود: ما مسائل و انتقاداتی را که در رابطه با امارت اسلامی معقول و مشروع باشد میپذیریم. اگر میگوییم با امارت اسلامی تعامل داریم بخاطر شاخصههای مثبت در وجود امارت است و این موضوع ما را به سمت تعامل کشانده است. آن شاخصهها، شاخصههایی است که از نظر عقلی برای ما قابل قبول میباشد. ما شروطی مطرح کردیم و گفتیم در کنار شاخصههایی که شما دارید این شرطهای ما هم باید پذیرفته شود! اگر شما این شرایط را نپذیرید شاخصههای مثبتتان به جایی نمیرسد. بنابراین ما هرکاری که در افغانستان صورت گیرد و بر خلاف عقل و شرع باشد را نخواهیم پذیرفت و تا جایی در تعامل با امارت اسلامی همراه هستیم که به مصالح اسلام بینجامد و به تمامیت ارضی کشور ختم شود.
سوال) بانو عسکری، دانشجوی رشتهی اقتصاد نیز این پرسش را مطرح کرد که مرکز تبیان با توجه به اینکه خواهان حضور بیشتر زنان در جامعه است، برای آنان چه طرحها و برنامههایی دارد؟
حسینی مزاری خاطرنشان کرد که اصولا فلسفهی ذاتی وجود دفتر مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان خدمترسانی به جامعه است و این مرکز تاکنون به روشهای مختلف از جمله اخذ بورسیهی تحصیلی برای بانوان و شرکت دادن آنان در فعالیتهای اجتماعی زمینهی حضور بانوان را در جامعه مهیا کرده است. بانوان به خاطر خودشان هم که شده است باید وارد صحنه شوند و از فضای مناسبی که مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان برای فعالیت آنان مهیا کرده است استفاده کنند و اگر طرح و ایدهای دارند مطرح کنند و با دفاتر مرکز تبیان در فضای حقیقی و مجازی همکاری داشته باشند.
رئیس مرکز تبیان با تاکید بر لزوم داشتن روحیهی سیاسی خطاب به بانوان گفت: از دخترانی مانند شما توقع میرود روحیهی سیاسی داشته باشید. همهی ما وظیفه داریم در رابطه با سیاستهای کشور و به نفع ملت کار کنیم. شما بانوان نه تنها خودتان وارد این عرصه شوید بلکه دیگران را هم تشویق کنید که برای اسلام و مذهب در کشور خدمت کنند و دیدگاه معقولی نسبت به مسائل کشور داشته باشند. بانوان باید برای برداشتن موانع بخصوص در حوزهی رفع معضلات و آسیبهای اجتماعی متعدد حوزهی مهاجرین با مرکز تبیان همراهی کنند.
سوال) خانم دکتر رضایی، مدرس حوزه و دانشگاه و یکی دیگر از شرکتکنندگان این نشست با تاکید بر اهمیت جایگاه زن در اسلام، خواهان ارائهی تعریف ریاست مرکز تبیان از یک زن مسلمان گردید و این پرسش را مطرح کرد که مرکز تبیان در حوزهی زنان تاکنون چه فعالیتهایی انجام داده است؟
حسینی مزاری با اشاره به اینکه مرکز تبیان تا حالا بیشترین کار در حوزه زنان را انجام داده است، گفت: نگاه ما به زن این است که اصولا زن تحولآفرین است. زنان تاریخسازان اصلی جامعه هستند. اگر زنان تاثیرگذار نبودند ۱۲۴ هزار پیامبر از کجا میآمدند؟ لذا بستر اصلی زن است. ائمه معصومین ما از دامن زنان پاکیزه و مبارز و مجاهده پا به عرصهی حضور و وجود گذاشتند.
شخصیتهای بزرگی مانند امام خمینی، امام خامنهای و سردار سلیمانی همه از دامن زنان پاک رشد کردند. شخصیتهای موفق دنیا قطعا در کنار خود زنان خوب و تاثیرگذار دارند.
رئیس مرکز تبیان خاطرنشان کرد: زن مربی خانواده است و چون مربی خانواده است مربی اجتماع نیز میباشد. اگر زن در خانواده خوب عمل نماید در اجتماع نیز به درستی عمل خواهد کرد و اگر در اجتماع سازمانیافته و جدی عمل نمود میتواند یک انقلاب را رهبری کند. زن در طول تاریخ هم خرابکنندهی اجتماع و هم آبادکنندهی اجتماع بوده است. در جهان امروز نیز، هم امام حسینیهای زمان از دامن زن رشد کردهاند و هم یزیدیهای زمان.
وی افزود: از ابتدای ورود ما به عرصهی مبارزه این نگاه ما نسبت به جایگاه زن بوده و هیچ تغییری هم در دیدگاه ما صورت نگرفته است. با این حال باید بگویم که متاسفانه در بحث زنان افغانستان بسیار کمکاری شده است. در دوران کمونیستها کمتر و در دوران جمهوریت کذایی هم بیشترین ظلم در حق زنان صورت گرفت. در شرایط فعلی هم حضور شخصیتهای فعال زنان در عرصههای مختلف حقیقی و مجازی جامعهی اسلامی افغانستان و در میان مهاجرین به شدت خالی است، در حالی که خانمها باید صحنهگردانان اصلی جامعه باشند. اکنون در چارچوب مرکز تبیان این فرصت برای بانوان فراهم است که در آن حضور پیدا نموده و رشد و ترقی کرده و به جامعه خدمت کنند.
سوال) فرزانه ناصری، لیسانس علوم و حقوق سیاسی و شرکتکنندهی دیگر این نشست نیز با طرح سوالی در مورد شرایط تحصیلی که برای دختران پیش آمده، گفت: به خاطر مشکلات موجود، بیشتر بانوان محصل مجبور به مهاجرت شدند، در این میان یک مشکل جدی وجود دارد که اکثرا مدارک تحصیلی را با خود نیاوردهاند و دانشگاهها هم برای ادامهی تحصیل از آنان اسناد تحصیلی میخواهند که مهر وزارت امور خارجه خورده باشد. آیا مرکز تبیان در این زمینه تمهیداتی دارد؟
رئیس مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی در پاسخ به این سوال خاطر نشان کرد: با توجه به شرایط جدید پیشآمده این ماجرا قابل پیگیری است و از طرفی با توجه به اعلام همکاری چند دانشگاه ایرانی در رابطه با جذب دختران هموطن احتمال زیاد وجود دارد که مشکل برطرف شود. کسانی که مدرک تحصیلی دارند کارشان قابل حل است و انشاءالله شرایط ادامهی تحصیل حداقل در مقطع لیسانس برایشان فراهم میشود.
وی در ادامه عنوان کرد: ما امسال در دانشگاه امام رضا (ع) و اهل بیت (ع) ثبت نام از جدیدالورودها داشتیم و زمینهی تحصیل آنها را حداقل در مقطع لیسانس فراهم کردیم. با دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه شهید بهشتی نیز تفاهم و قرارداد مبنی بر معرفی دانشجو در رشتههای مختلف داریم. برای سال آینده هم سعی میکنیم تا در راستای رفع مشکلات تحصیل بانوان اقدامی صورت گیرد و یا مشکلات تحصیل بانوان در افغانستان برطرف شود و یا زمینهی تحصیل آنان در ایران فراهم گردد.
حسینی مزاری در خصوص لزوم مطالبهگر بودن زنان تاکید کرد: زنان جامعه باید برای رفع مشکلات خودشان در چارچوب قوانین اسلام هماهنگ و همسو باشند و از اجتماع و امارت اسلامی مطالبهگری کنند. متاسفانه یکی از معضلاتی که در حال حاضر در جامعه وجود دارد، در حاشیه بودن زنان است. البته زنانی که تحت عنوان جامعهی مدنی، بازیچهی غربیها بودند و علیه جامعه اسلامی کار میکردند حسابشان جداست! اما بانوان تحصیلکردهی مسلمان متاسفانه منفعل بوده و در حاشیه قرار دارند و حضور جدی و پرشوری در اجتماع ندارند و یک سکوت مرگبار بر سطح جامعه زنان مسلمان تحصیلکرده حاکم است. در حالی که باید یک جنب و جوش و فعالیت مثمر ثمر و سازمانیافته از سوی زنان نه تنها برای خودشان بلکه برای رفع عموم مشکلات جامعه چه داخل کشور و چه خارج کشور جریان داشته باشد.
سوال) در ادامه، حسنا صحابی، فارقالتحصیل رشتهی داروسازی نیز با اشاره به مشکلات مهاجرین تازهآمده از افغانستان گفت: افرادی از مهاجرین هستند که به خاطر نداشتن برگهی سرشماری نمیتوانند به مدرسه یا دانشگاه بروند، آیا مرکز تبیان برای حل این مشکل راهحلی دارد؟
این آگاه مسائل اجتماعی در جواب این سوال گفت: در خصوص بحث تحصیل دانشآموزان خانوادههایی که به دلیل تحولات اخیر مجبور به مهاجرت شدند پیگیریهای زیادی انجام دادیم. ابتدا قرار بر این بود کسانی که تازه آمدند و حتی برگ سرشماری را هم دارند پذیرفته نشوند ولی ما با مقامات ذیصلاح صحبت کردیم و این مشکل تقریبا حل شد و با مراجعه به دفاتر کفالت، ثبتنام در مدارس انجام میشود. اما کسانی که تازه آمدند و هنوز سرشماری نشدند اینها در حقیقت مهاجر غیرقانونی هستند مگر اینکه باز پیگیری کنیم و زمینهی سرشماری دیگری را فراهم کنیم. ما در هر جلسهای که با مسئولین جمهوری اسلامی ایران داشتیم و داریم موضوع مشکلات مهاجرین را مطرح کرده و امیدواریم به صورت کلی این مسائل برطرف شود.
حسینی مزاری افزود: این سرشماری به خاطر پیگیریهای بسیار جدی مرکز تبیان بود و حرکتی که مرکز تبیان به خاطر بحث مهاجرین و به خاطر کاهش مشکلات هموطنان در مقابل سفارت جمهوری اسلامی ایران (گلباران سفارت ایران توسط مرکز تبیان در افغانستان) انجام داد. این اقدام باعث شد نگاه جمهوری اسلامی ایران به مهاجرین یک نگاه مثبت باشد و طرح سرشماری اجرا شود. این اقدام ما در مقابل سفارت، در مرحلهی اول صرفاً به خاطر شرایط مهاجرین بود. با توجه به اینکه میدانستیم این کار ما پرخطر و ریسکپذیر است تا جایی که این کار باعث شد مسئولین دفاتر ما در کابل و هرات دستگیر شوند و دفاتر ما به مدت شش ماه تعطیل شوند اما بدلیل اهمیت بهتر شدن شرایط دو کشور این اقدام صورت گرفت.
لیلا آرامهر، دانشجوی دکترای فلسفه و مسئول بخش دارالقرآن مرکز تبیان در مشهد مقدس نیز گفت: بنده چندان با افغانستان آشنا نبودم تا زمانی که با مرکز تبیان آشنا شدم، بعد از ورود به این مرکز فرهنگی پرس و جو و تحقیقات زیادی راجع به این کشور همسایه انجام داده و ابهامات به وجود آمده را برطرف کردم. اما نکتهای که برای بنده مشخص شد عدم مسئولیتپذیری قومیتها نسبت به سرنوشت همدیگر میباشد! اگر اتفاق ناخوشایندی برای قومی رخ دهد باقی اقوام سکوت کرده و یا حتی آن را منعکس نمیکنند که البته این عدم اتحاد به دلیل نداشتن و یا همراهی نکردن با یک رهبر واحد میباشد، اهمیت این نکته زمانی مشخص میشود که حضرت علی علیهالسلام در اینباره میفرمایند کسی که با رهبر جامعه همراه نشود و خود را به خواب بزند، با لگد دشمن از خواب بیدار میشود.
وی در خصوص اتفاقات و محرومیت و محدودیتهایی که برای زنان رخ داده است، گفت: متاسفانه سکوتی عجیب و عدم مطالبهگری بر زنان جامعه افغانستان سایه افکنده است. این بیتفاوتی و این بیمسئولیتیِ اقشار مختلف میتواند زمینهساز محدودیتهای بعدی نیز باشد. برای مثال اغتشاشاتی که طی صد روز در ایران رخ داد و در نهایت با سرکوب اغتشاشگران فروکش کرد، نمونهی کامل و بارزی از یک جنگ رسانهای و استفاده از فضای مجازی در ایجاد حس آشوبگری در مقابل موضعگیری انقلابیان و خاتمهی آن بود.
این حافظ کل قرآن کریم و نهجالبلاغه در تکمیل صحبتهایش گفت: جای خالی آیهی «واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا» در افغانستان حس میشود و نظر شخصی بنده این است که حبلالله در این کشور در حال حاضر همان مرکز تبیان است که سعی بر ایجاد اتحاد بین قومیتها را دارد که کار بسیار خطیری هم است! اگر کسی واقعا به دنبال حق و حقیقت باشد، مرکز تبیان میشود نماد حق طلبی. در بحث تعامل مرکز تبیان با امارت اسلامی هم ما جنگ امام حسین (ع) را میبینیم از آن یاد میکنیم و الگو میگیریم اما چرا صلح و تعامل امام حسن (ع) را به فراموشی سپردهایم؟
سادات معصومی معاونت خبرگزاری صدای افغان در مشهد مقدس نیز در پایان جلسه با مطرح کردن دو مشکل عمدهی مهاجرین اظهار کرد: با وجود اینکه بعضی از زنان سرپرست خانواده هستند و نیاز به کارت کارگری دارند اما کارت کارگری برای زنان صادر نمیشود.
وی همچنین افرود: با توجه به تعطیلی دانشگاهها در کشور، جمهوری اسلامی ایران پذیرش بیش از ۵۵ هزار دانشجوی دختر افغانستانی را قبول کرده است. اما مشکل اینجاست که برای ثبتنام این دانشجویان نیاز به سابقهی تحصیلی و ریزنمرات میباشد که متاسفانه از جانب دانشگاههای افغانستان همکاری صورت نمیگیرد. این موضوع از طریق مقامات ذیصلاح نیاز به پیگیری دارد و از رئیس مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی درخواست پیگیری این موارد را داریم.