مصرف لبنیات بهترین منبع پیشگیری از پوکی استخوان

به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، علت پوکی استخوان یا «استئوپروز» کاهش توده استخوانی و ضعیف و سست شدن بافت استخوان است  این بیماری در ظاهر علایم خاصی ندارد که اصطلاحا به آن بیماری خاموش هم می گویند اما در طولانی مدت، عوارض بسیار شدیدی برای جامعه به همراه دارد.

 پوکی استخوان وضعیتی است که در آن استخوان شکننده شده و احتمال شکستگی آن با ضربات کوچک افزایش می یابد، متاسفانه افرادی که با این مشکل روبرو هستند  به آن توجه نمی کنند اما با بروز عوارض به فکر درمان می افتند.

عوامل مستعدکننده پوکی استخوان چیست؟
با افزایش سن بخصوص در زنان پس از سن یائسگی، احتمال بروز پوکی استخوان به صورت شکستگی استخوان لگن و دردهای عضلانی - اسکلتی بیشتر می شود.
 هورمون های زنانه که در دوره باروری ترشح می شوند در واقع هم از نظر بیماری های قلبی و هم استخوانی، نقش پیشگیرانه دارند. بعد از سن یائسگی و افت ترشح این هورمون ها، عمل برداشت از استخوان ها بیشتر و پوکی استخوان شایع تر می شود.

بد غذایی و کم تحرکی مستعد کننده پوکی استخوان هستند
همچنین در افرادی که اندام ریزی دارند این بیماری شایع تر است، همانند سایر بیماری ها، عواملی همچون ژنتیک، منطقه جغرافیایی و آب و هوا  تا حدی در بروز پوکی استخوان نقش دارد اما نوع تغذیه و فعالیت بدنی بیشترین عاملی است که باید به آن توجه کرد یعنی اگر دو عامل تغذیه و فعالیت بدنی در همه مراحل زندگی فردی وجود داشته باشد به شدت درصد پوکی استخوان کاهش می یابد.

کمبود کلسیم و مصرف برخی داروها، پوکی استخوان را تشدید می کند
کمبود کلسیم هم از دیگر عوامل بروز پوکی استخوان است زیرا کلسیم ماده اصلی استخوان ها است که با ویتامین ها و املاح دیگر باعث قوام استخوان می شود.
 بدن انسان موظف است کلسیم خون را به اندازه کافی نگه دارد پس اگر کلسیم کافی به بدن نرسد مجبور است از کلسیم استخوان برداشت کند که به مرور و طی سال ها این تراکم استخوان کاهش پیدا می کند در نتیجه پوکی استخوان خود را نشان می دهد.

کمبود ویتامین دی شایع ترین عامل بروز پوکی استخوان است
کمبود ویتامین دی از دیگر موارد شایع بروز پوکی استخوان است. این ویتامین برای جذب کلسیم لازم بوده و مانند کلیدی است که در قفل شده روده ها را به طرف جریان خون باز می کند و اجازه می دهد تا کلسیم مواد غذایی از روده ها وارد جریان خون شود و از آنجا به استخوان ها برسد.
استفاده طولانی از برخی داروها همانند کورتن ها هم می تواند باعث پوکی استخوان شود. همچنین مصرف بیش از حد کافئین یا سیگار و الکل در تشدید پوکی استخوان تاثیر بسزایی دارد.  

راه های مبارزه با پوکی استخوان چیست؟
 بهترین راه تشخیص پوکی استخوان، انجام آزمایش تراکم استخوان بوده و بهترین منبع کلسیم در تغذیه روزانه، لبینات اعم از شیر، ماست، پنیر، دوغ و کشک است که باید به اندازه کافی استفاده شوند. اما متاسفانه اخیرا در فضای مجازی و محافل دوستانه غیرپزشکی یا رسانه عمومی به این باور دامن می زنند که شیر تاثیری در پیشگیری از پوکی استخوان ندارد و توصیه های غذایی دیگری را سفارش می کنند.

یک لیوان شیر برابر با ۴ لیوان سبزیجات کلسیم دارد
مصرف لبنیات همچنان حرف اول پیشگیری در پوکی استخوان را می زند، همواره باید میزان ماده مغذی در واحد حجم را در نظر بگیریم؛ یک لیوان شیر ۳۰۰ میلی گرم کلسیم دارد .
درست است که در کنجد، بادام، کلم و برخی سبزیجات کلسیم وجود دارد اما باید مقدار زیادی مصرف شود که معمولا در عادت غذایی مصرف این مقدار سبزیجات وجود ندارد. این است که بهترین منبع جذب کلسیم، مصرف لبنیات است که ترجیحا لبنیات کم چرب استفاده شود.

آفتاب بهترین منبع جذب ویتامین دی و مانع بروز پوکی استخوان است
 نور خورشید و آفتاب نیز بهترین منبع جذب ویتامین دی است،که  متاسفانه گاهی در شهرهای بزرگ و به علت وضعیت جغرافیایی، آلاینده های موجود در هوا و پوشش لباسی از جذب این ویتامین محروم هستیم. بنابراین توصیه می شود به همه افراد که این ویتامین را تحت نظر پزشک از طریق مصرف قرص ویتامین دی و به عنوان مکمل استفاده کنند.  

در کنار مصرف مواد مغذی، فعالیت بدنی و ورزش را فراموش نکنیم
 نداشتن تحرک کافی باعث تحلیل بافت استخوانی می شود، ورزش های تحمل وزن مانند پیاده روی نقش مهمی در رسوب کلسیم در استخوان ها و استحکام آنها دارند و به افزایش توده استخوانی کمک می کند.
با توجه به اینکه علم تغذیه، علم تنوع و تعادل است، اگر فردی از همه گروه های غذایی به اندازه کافی استفاده کند، سلامتی بهینه ای نسبت به سایر افراد دارا است. برای مقابله با پوکی استخوان هم مهمترین منبع غذایی لبنیات، انواع ماهی ها، حبوبات و سبزیجات است. ضمن اینکه مصرف بیش از حد گوشت قرمز نیز توصیه نمی شود.
همچنین برای همه افراد بالای ۴۰ سال، استفاده از مکمل ها و ویتامین ها و مواد کلسیم دار و کاهش مصرف مواد کافئین دار و گوشت قرمز و برخی داروها به شدت توصیه می شود.