با یک نگاه عمیق و نافذ به قیام امام حسین (ع) می توان دریافت که واقعه عاشورا بعنوان یک فرهنگ، استراتژی و نقشه راه برای تفکر اسلامی عمل میکند.
خبرگزاری صدای افغان(آوا) - کابل: در مراسمی که به مناسبت ایام عزاداری اباعبدالله الحسین از سوی مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان در کابل برگزار شد، کارشناسان تأکید کردند که مادامی که شعار کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا فارغ از قید زمان و مکان، مفهوم ثارالله بودن امام حسین(ع) را تداعی کند به عنوان راهبرد کلان تفکر اسلامی و به خصوص تشیع جاری و ساری است.
در این مراسم حجت الاسلام والمسلمین سیدجعفر سجادی استاد حوزه علمیه کابل، در سخنانی گفت که جهان بینی مکتب تشیع بر محور فرهنگی عاشورا تعریف و تفسیر میشود.
او گفت: برای اینکه فرهنگ عاشورا بشناسیم، باید حیات فرهنگی و عاشورایی را عقبه شناسی کنیم، همچنین بدانیم که فرهنگ عاشورا در زمان حال چه وضعیتی دارد و دورنمای آن چیست؟
به گفته این استاد دانشگاه باید بدانیم که مکتبی به نام عاشورا در چه جغرافیا و چه زمانی پایه گذاری شده است و علت پایه گذاری آن چه بوده است؟
سجادی گفت:امام حسین(ع) پس از تحلیل شرایط زمان خویش چالش های زیادی را در جامعه دید که بزرگترین و اساسی ترین آن چالش رهبری جامعه بود. امام حسین(ع) خطاب به ولیدبن عتبه، والی مدینه، که از او خواسته بود تا با یزید بیعت کند فرمود: "و یزید شارب الخمر و قاتل النفس المحترمة، معلن بالفسق و مثلی لا یبایع مثله." و یزید شخصى است فاسق، شرابخوار، آدمکش و آشکارا مرتکب فسق و فجور مى‌شود و شخصى مانند من با فردى مثل او بیعت نخواهد کرد.
به گفته استاد سجادی، امام حسین(ع) کارکردهای حکومت یزید را اینگونه بررسی کرده بود:
اول، تضیع حقوق الله؛ شارب الخمر بودن و گناه بزرگتر؛ پایه گذاری فرهنگ شکستن حرمت احکام اسلامی.
دوم، تضییع حقوق الناس؛ قاتل نفس و آدمکش بودن.
سوم، نهادینه سازی روش‌مند و سیستماتیک و هنجار شکن فرهنگ جاهلی و ارتکاب فسق که از حالت فردی خارج شده و از آدرس رهبری حکومت به صورت علنی انجام می شود.
این عالم دین گفت، امام حسین(ع) پیامدهای کارکردهای ناشایست حکومت یزید را اینگونه بررسی کرده است:
اول، کردار ناشایست در سطح رهبری صورت می گیرد و در واقع سنت راستین پیامبر که همان احیاگری جامعه بشری است را از بین ببرد. دوم، بدعت گزاری که در مقابل سنت پیامبر قرار می گیرد و و بر علیه سنت اقدام می کند.
امام حسین(ع) در نامه ای به بزرگان بصره چنین می نویسد: "من پیک خود را با این نامه به سوی شما فرستادم و شما را به قرآن و سنّت پیامبر (صلی الله علیه وآله) دعوت می کنم. سنت پیامبر (صلی الله علیه وآله) از میان رفته و بدعتها زنده شده است. اگر سخن مرا بشنوید و فرمان مرا اطاعت کنید شما را به راه رستگاری هدایت می کنم. درود و رحمت و برکات خداوند بر شما باد".
به گفته آقای سجادی، دستگاه سیاسی یزید کارکردهایش را در پوشش دین، اما ضد دین انجام می داد و احیاگری را از بین برده و جامعه بشری را به دوران ضلالت و گمراهی کشانده بود. این در حالی است که قرآن مجید، پیامبران را احیاگرانی میداند که به وسیلهی دین، جامعه را احیا میکنند، چنان که میفرماید: "یا ایّها الذّین آمنوا استجیبواللّه و للرّسول اذا دعاکم لما یحییکم".
این استاد حوزه علمیه گفت: امام حسین(ع) همچنین اوضاع مردم را بررسی می کند، همان طور که در یک جامعه یک طرف قضیه حکومت است طرف دیگر مردم است و مطابق فرموده پیامبر(ص) که "کلکمْ راعٍ، وَ کلکمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِیتِهِ" امام حسین نیز به وظیفه نشناسی و رسالت نشناسی مردم اشاره می کند. چرا مردم مسئولیت گریز شده اند، "فرزدق" شاعر عرب، در پاسخ امام حسین (ع) ـ که از وضعیت مردم کوفه ـ پرسیده بود، گفت: قلوبهم معک و سیوفهم علیک؛ قلب‌هایشان همراه تو، ولی شمشیرهایشان علیه تو بسیج شده است.
به گفته استاد سجادی، مسئولیت گریزی دو نوع است، یکی مسئولیت گریزی مردم عام و یکی مسئولیت گریزی خواص که اوج مسئولیت گریزی است.
به گفته امام حسین(ع)، بسیاری از مردم برده دنیا هستند و دین لقلقه زبانشان است تا زمانی که دین به نفع دنیایشان باشد از آن حمایت می کند و وقتی که مخالف منافع شان باشد آن را رها می کنند.
به باور این استاد حوزه علمیه، دین از نظر این مردمان مطلب محور است نه مسئولیت محور.
راهکار امام حسین(ع)
امام حسین(ع) وقتی وضعیت جامعه اسلامی را بحران زده دید، فرمود: "و علی الإسلام السلام اذ قد بُلیت الاُمّة براعٍ مثل یزید." اگر امت به حاکمی چون یزید گرفتار آید، فاتحهٔ اسلام خوانده است! بنابراین راهکار امام بر این قرار می گیرد تا رهبری جامعه تغییر کند.
این کارشناس علوم اسلامی گفت از نظر امام حسین(ع) شاخص رهبری در جامعه اسلامی؛ اول، پایبندی و عمل به قرآن، دوم، دادگری به معنای واقعی، سوم، رعایت حقوق الله، یعنی نباید در جامعه اسلامی به خصوص از طرف رهبری پایمال شود و چهارم، رهبری جامعه نباید هیچ توقعی از مردم داشته باشد و در واقع خود را وقف جامعه بکند. امام حسین(ع) خطاب به مردم می گوید که خانواده شما در هر سطحی باشد خانواده من هم در همان سطح خواهد بود.
به گفته استاد سجادی، در هر زمانی دو امام وجود دارد؛ نخست امام هدایت گر و دیگری رهبری که به گمراهی می کشاند و و از همین رو همیشه دو خط وجود دارد، خط حق و خط باطل. نشانه خط باطل این است که پیروی از شیطان می کند و پیروی خدا را ترک کرده است و حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال می کند.
این کارشناس علوم اسلامی گفت: رسالت ما این است که دقیقا همان طوری که امام حسین(ع) جامعه شناسی کرده است، ما نیز در جامعه تطبیق بکنیم.
او تأکید کرد که عزاداری های بی هدف مثل عزاداری توابین است که جز خودکشی چیزی نیست.
این عالم دین گفت: وظیفه مردم در حال حاضر این است که نه تنها مرتکب گناه نشویم بلکه باید از زمینه‌های گناه نیز جلوگیری کنیم، باید این جلوگیری از خانواده شروع شود تا فرزندان ما به سمت گناه نروند. زبان به تنهایی کفایت نمی‌کند و بیشتر باید عمل به مفاهیم دینی در جامعه ترویج پیدا کند.
دورنمای عاشورا
استاد سجادی گفت: عاشورا دریچه ای است به انتظار و انتظار تجلّی آرزوها و آمال کربلا. به بیان دیگر انتظار، همان عاشورا و کربلا است در گستره زمین و در مقطعی دیگر از تاریخ. بدون عاشورا و کربلا، انتظار مفهومی ندارد و انتظار ثمره عاشورا و کربلا است.
وی افزود میان عوامل موثر در بیداری و آگاهی بخشی و انگیزش جهانی مردم، چیزی مؤثرتر از حادثه عاشورا وجود ندارد. قدرت تأثیرگذاری عاشورا در افکار عمومی مسلمانان، بلکه آزاد مردان جهان در طول تاریخ، از جمله امتیازات مهم این حماسه بزرگ است. به جرأت می توان گفت که این بعد از قیام عاشورا در طول تاریخ بی نظیر است.
او گفت برای گسترش فرهنگ عاشورایی و مفهوم انتظار، باید شاخص ها در جامعه مطالعه گردد و دورنما تعریف شود و راهکارها معلوم شود.
به باور وی، قلم بدستان، محققان، اندیشمندان و... رسالت شان سنگین است، و کارشناسان باید با تجزیه و تحلیل از جامعه امروز حرکت کنند به سوی دورنمای عاشورا که همان ظهور است.
به گفته وی، تحلیل از حادثه عاشورا باید زمینه ساز ظهور باشد و باید جد و جهد و تلاش صورت گیرد تا قافله عاشورا به حرکت درآید و حکومت عدل حسینی، علوی و مهدوی برپا گردد.
به گفته وی با مطالعه دقیق گذشته، حال و ارایه راهکار مناسب، راه خروج جامعه بحران زده کنونی را پیدا نموده و قافله عاشورا به سرمنزل مقصود که همان حکومت ولی عصر(ع) است، برسانیم.
خبرگزاری صدای افغان(آوا) - کابل: در مراسمی که به مناسبت ایام عزاداری اباعبدالله الحسین از سوی مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان در کابل برگزار شد، کارشناسان تأکید کردند که مادامی که شعار کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا فارغ از قید زمان و مکان، مفهوم ثارالله بودن امام حسین(ع) را تداعی کند به عنوان راهبرد کلان تفکر اسلامی و به خصوص تشیع جاری و ساری است.
در این مراسم حجت الاسلام والمسلمین سیدجعفر سجادی استاد حوزه علمیه کابل، در سخنانی گفت که جهان بینی مکتب تشیع بر محور فرهنگی عاشورا تعریف و تفسیر میشود.
او گفت: برای اینکه فرهنگ عاشورا بشناسیم، باید حیات فرهنگی و عاشورایی را عقبه شناسی کنیم، همچنین بدانیم که فرهنگ عاشورا در زمان حال چه وضعیتی دارد و دورنمای آن چیست؟
به گفته این استاد دانشگاه باید بدانیم که مکتبی به نام عاشورا در چه جغرافیا و چه زمانی پایه گذاری شده است و علت پایه گذاری آن چه بوده است؟
سجادی گفت:امام حسین(ع) پس از تحلیل شرایط زمان خویش چالش های زیادی را در جامعه دید که بزرگترین و اساسی ترین آن چالش رهبری جامعه بود. امام حسین(ع) خطاب به ولیدبن عتبه، والی مدینه، که از او خواسته بود تا با یزید بیعت کند فرمود: "و یزید شارب الخمر و قاتل النفس المحترمة، معلن بالفسق و مثلی لا یبایع مثله." و یزید شخصى است فاسق، شرابخوار، آدمکش و آشکارا مرتکب فسق و فجور مى‌شود و شخصى مانند من با فردى مثل او بیعت نخواهد کرد.
به گفته استاد سجادی، امام حسین(ع) کارکردهای حکومت یزید را اینگونه بررسی کرده بود:
اول، تضیع حقوق الله؛ شارب الخمر بودن و گناه بزرگتر؛ پایه گذاری فرهنگ شکستن حرمت احکام اسلامی.
دوم، تضییع حقوق الناس؛ قاتل نفس و آدمکش بودن.
سوم، نهادینه سازی روش‌مند و سیستماتیک و هنجار شکن فرهنگ جاهلی و ارتکاب فسق که از حالت فردی خارج شده و از آدرس رهبری حکومت به صورت علنی انجام می شود.
این عالم دین گفت، امام حسین(ع) پیامدهای کارکردهای ناشایست حکومت یزید را اینگونه بررسی کرده است:
اول، کردار ناشایست در سطح رهبری صورت می گیرد و در واقع سنت راستین پیامبر که همان احیاگری جامعه بشری است را از بین ببرد. دوم، بدعت گزاری که در مقابل سنت پیامبر قرار می گیرد و و بر علیه سنت اقدام می کند.
امام حسین(ع) در نامه ای به بزرگان بصره چنین می نویسد: "من پیک خود را با این نامه به سوی شما فرستادم و شما را به قرآن و سنّت پیامبر (صلی الله علیه وآله) دعوت می کنم. سنت پیامبر (صلی الله علیه وآله) از میان رفته و بدعتها زنده شده است. اگر سخن مرا بشنوید و فرمان مرا اطاعت کنید شما را به راه رستگاری هدایت می کنم. درود و رحمت و برکات خداوند بر شما باد".
به گفته آقای سجادی، دستگاه سیاسی یزید کارکردهایش را در پوشش دین، اما ضد دین انجام می داد و احیاگری را از بین برده و جامعه بشری را به دوران ضلالت و گمراهی کشانده بود. این در حالی است که قرآن مجید، پیامبران را احیاگرانی میداند که به وسیلهی دین، جامعه را احیا میکنند، چنان که میفرماید: "یا ایّها الذّین آمنوا استجیبواللّه و للرّسول اذا دعاکم لما یحییکم".
این استاد حوزه علمیه گفت: امام حسین(ع) همچنین اوضاع مردم را بررسی می کند، همان طور که در یک جامعه یک طرف قضیه حکومت است طرف دیگر مردم است و مطابق فرموده پیامبر(ص) که "کلکمْ راعٍ، وَ کلکمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِیتِهِ" امام حسین نیز به وظیفه نشناسی و رسالت نشناسی مردم اشاره می کند. چرا مردم مسئولیت گریز شده اند، "فرزدق" شاعر عرب، در پاسخ امام حسین (ع) ـ که از وضعیت مردم کوفه ـ پرسیده بود، گفت: قلوبهم معک و سیوفهم علیک؛ قلب‌هایشان همراه تو، ولی شمشیرهایشان علیه تو بسیج شده است.
به گفته استاد سجادی، مسئولیت گریزی دو نوع است، یکی مسئولیت گریزی مردم عام و یکی مسئولیت گریزی خواص که اوج مسئولیت گریزی است.
به گفته امام حسین(ع)، بسیاری از مردم برده دنیا هستند و دین لقلقه زبانشان است تا زمانی که دین به نفع دنیایشان باشد از آن حمایت می کند و وقتی که مخالف منافع شان باشد آن را رها می کنند.
به باور این استاد حوزه علمیه، دین از نظر این مردمان مطلب محور است نه مسئولیت محور.
راهکار امام حسین(ع)
امام حسین(ع) وقتی وضعیت جامعه اسلامی را بحران زده دید، فرمود: "و علی الإسلام السلام اذ قد بُلیت الاُمّة براعٍ مثل یزید." اگر امت به حاکمی چون یزید گرفتار آید، فاتحهٔ اسلام خوانده است! بنابراین راهکار امام بر این قرار می گیرد تا رهبری جامعه تغییر کند.
این کارشناس علوم اسلامی گفت از نظر امام حسین(ع) شاخص رهبری در جامعه اسلامی؛ اول، پایبندی و عمل به قرآن، دوم، دادگری به معنای واقعی، سوم، رعایت حقوق الله، یعنی نباید در جامعه اسلامی به خصوص از طرف رهبری پایمال شود و چهارم، رهبری جامعه نباید هیچ توقعی از مردم داشته باشد و در واقع خود را وقف جامعه بکند. امام حسین(ع) خطاب به مردم می گوید که خانواده شما در هر سطحی باشد خانواده من هم در همان سطح خواهد بود.
به گفته استاد سجادی، در هر زمانی دو امام وجود دارد؛ نخست امام هدایت گر و دیگری رهبری که به گمراهی می کشاند و و از همین رو همیشه دو خط وجود دارد، خط حق و خط باطل. نشانه خط باطل این است که پیروی از شیطان می کند و پیروی خدا را ترک کرده است و حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال می کند.
این کارشناس علوم اسلامی گفت: رسالت ما این است که دقیقا همان طوری که امام حسین(ع) جامعه شناسی کرده است، ما نیز در جامعه تطبیق بکنیم.
او تأکید کرد که عزاداری های بی هدف مثل عزاداری توابین است که جز خودکشی چیزی نیست.
این عالم دین گفت: وظیفه مردم در حال حاضر این است که نه تنها مرتکب گناه نشویم بلکه باید از زمینه‌های گناه نیز جلوگیری کنیم، باید این جلوگیری از خانواده شروع شود تا فرزندان ما به سمت گناه نروند. زبان به تنهایی کفایت نمی‌کند و بیشتر باید عمل به مفاهیم دینی در جامعه ترویج پیدا کند.
دورنمای عاشورا
استاد سجادی گفت: عاشورا دریچه ای است به انتظار و انتظار تجلّی آرزوها و آمال کربلا. به بیان دیگر انتظار، همان عاشورا و کربلا است در گستره زمین و در مقطعی دیگر از تاریخ. بدون عاشورا و کربلا، انتظار مفهومی ندارد و انتظار ثمره عاشورا و کربلا است.
وی افزود میان عوامل موثر در بیداری و آگاهی بخشی و انگیزش جهانی مردم، چیزی مؤثرتر از حادثه عاشورا وجود ندارد. قدرت تأثیرگذاری عاشورا در افکار عمومی مسلمانان، بلکه آزاد مردان جهان در طول تاریخ، از جمله امتیازات مهم این حماسه بزرگ است. به جرأت می توان گفت که این بعد از قیام عاشورا در طول تاریخ بی نظیر است.
او گفت برای گسترش فرهنگ عاشورایی و مفهوم انتظار، باید شاخص ها در جامعه مطالعه گردد و دورنما تعریف شود و راهکارها معلوم شود.
به باور وی، قلم بدستان، محققان، اندیشمندان و... رسالت شان سنگین است، و کارشناسان باید با تجزیه و تحلیل از جامعه امروز حرکت کنند به سوی دورنمای عاشورا که همان ظهور است.
به گفته وی، تحلیل از حادثه عاشورا باید زمینه ساز ظهور باشد و باید جد و جهد و تلاش صورت گیرد تا قافله عاشورا به حرکت درآید و حکومت عدل حسینی، علوی و مهدوی برپا گردد.
به گفته وی با مطالعه دقیق گذشته، حال و ارایه راهکار مناسب، راه خروج جامعه بحران زده کنونی را پیدا نموده و قافله عاشورا به سرمنزل مقصود که همان حکومت ولی عصر(ع) است، برسانیم.
