یک کارشناس دینی میگوید که عدم تعریف مشخص از دین باعث شده تا بسیاری از افراد جامعه به سوی افراطی گری و یا تفریط در دین کشیده شود.
محمدعلی فاضلی استاد حوزه و کارشناس مسایل دینی امروز (پنجشنبه، 1 حوت) در یک گفتمان دانشجویی تحت عنوان "جوانان و افراطگرایی در دین" این بحث را با محوریت موضوعاتی مانند مفهوم افراط و افراط گرایی، انواع افراط، شاخصههای افراط گرایی، پیامدهای افراط گرایی و راه درمان آن مورد بحث و بررسی قرار داد.
آقای فاضلی گفت که دین از خود حد و مرزی مشخص دارد، که در اصطلاح، افراط به معنای عدم رعایت حد و مرزی هر چیزی است که همین تعریف نیز در مورد مسایل دینی بکار می رود.
این کارشناس دینی بیان کرد که افراط در دو حوزه امور فردی و اجتماعی وجود دارد، که در امور فردی افراط گرایی باعث ایجاد مشکلات برای خود فرد می شود، اما در حوزه اجتماعی افراط گرایی، باعث پیامدهای اجتماعی زیادی برای جامعه خواهد شد.
او بیان کرد که معیارهایی برای افراط گرایی وجود دارد که دو بخش "شریعت" و "عرف جامعه" هر کدام محورهایی برای شاخصههای افراط گری تعریف کرده است.
فاضلی گفت که یکی از مسایلی که زمینه افراط گرایی در خانواده را محیا می کند، محبت بیش از حد به فرزندان در خردسالی است، وقتی خواستهای این فرزندان، در بزرگسالی تامین نشود، دست به افراطگرایی میزنند.
این کارشناس دینی افزود: زورگویی، توقعات بیجا نسبت به دیگران، فرار از بار تکلیف در مسئولیتهای اجتماعی و توکل به مردم به جای توکل به خدا از پیامدهای دیگر افراطگرایی است. او یادآور شد که انزوا و انتقام جویی نیز می تواند از دیگر از پیامدهای افراط گرایی در جامعه باشد.
به گفته فاضلی امروزه اکثریت مردم، در حوزه دین گرفتار افراط گرایی می شود، چون تعریف مشخصی از دین برای آنان وجود ندارند و وقتی تعریف مشخص از دین وجود نداشته باشد، جوانان به سوی افراط گرایی کشیده می شود، که این موضوع نیز در مورد علمای دین نیز صدق می کند.
او گفت که در دین اگر فردی نماز نخواند، در مرحله اول باید نفرت قلبی به او داشته باشیم، در مرحله دوم باید تذکر زبانی داده شود و در مرحله سوم با باور برخیها، باید با زور و تهدید امربه معروف و نهی از منکر کرد، در حالی که مرحله سوم وظیفه حاکم شرع یا نماینده او است نه مردم عادی، که در این زمینه نیز افراطگری وجود دارد.
در این گفتمان، سجاد عباسی استاد و کارشناس علوم دینی گفت که هنری کسینجر پدر علم سیاست معاصر معتقد است که کارهایی باید در جوامع اسلامی انجام شود که این جوامع مانند جنگ های 30 ساله غرب به جان یکدیگر بیافتند. در آن جنگ که دو مذهب تجددگرا و تحجرگرا علیه مذهب اعتدالگرا شورانده شد و ریشه افراطگرایی در اروپا به همین طریق و به وسیله دین و مذهب آغاز شد.
عباسی بیان کرد در اسلام نیز همین موضوع در جریان است که سه قرائت اسلام تجددگرا، متحجر و اسلام سنت گرا و یا اعتدالگرا ایجاد شده که در اسلام نیز همین موضوع غرب جریان دارد.
این کارشناس دینی در پایان گفت اگر ما می خواهیم که مشکل افراط گرایی و تفریط در جامعه حل شود، باید باور و اعتقاد جوانان را به شکلی درست بسازیم، تا زمانی که این موضوع حل نشود، ریشه این مشکلات نیز باقی میماند.