جلسۀ دیدار حجتالاسلام والمسلمین حسینی مزاری با تعدادی از زائرین افغانستانی که از داخل کشور و همچنین شهرهای مختلف ایران به عتبات عالیات مشرف شده بودند، در دفتر مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان در شهر مشهد مقدس برگزار شد.
خبرگزاری صدای افغان (آوا) -مشهد مقدس: حجتالاسلام والمسلمین سیدعیسی حسینی مزاری رئیس عمومی مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان در این جلسه، طی سخنانی در مورد موضوعاتی از جمله اهمیت زیارت امام حسین (ع)، خصوصیات زوّار حقیقی، مسئولیتهای فردی و اجتماعی زائرین و همچنین برخی از معضلات اجتماعی و سیاسی کشور، به ایراد سخن پرداخت.
حسینی مزاری در ابتدا با بیان اینکه اهمیت زیارت حضرت امام حسین (ع) بسیار بالاتر از مسئلۀ کسب یک ثواب است، گفت: بحث حضور در سرزمین کربلا و زیارت حضرت امام حسین(ع) موجب میشود که رابطۀ قلبی عمیقی بین زائر و امامش حضرت سیدالشهدا(ع) و سایر شهدای کربلا برقرار شود و این رابطۀ قلبی به محبت عمیق و سپس حسینیشدنِ این زائر مبدّل شود.
وی افزود: ممکن است که در گذشته، رابطۀ آن زائر با امام حسین (ع) بسیار ضعیف بوده و یا به نام و نه به عمل، شیعه و حسینی بوده است اما بعد از این زیارت و با توجه به ایجاد تحول عمیق در وجودش تعهد میسپارد که مِنبعد حقیقتا و در عمل نیز شیعه و حسینی باشد و سعی کند پا جای پای امام حسین بگذارد و مطابق با فرامین و اهداف و برنامهها و خط و مشیِ دینی و سیاسی امام حسین(ع) حرکت نماید.
این عالم دین با تاکید بر اینکه چنین زائرینی بایستی قدر خودشان را بدانند، خاطرنشان ساخت: این عزیزان باید مسیری را که انتخاب کردهاند با اصرار و جدّیت بیشتری پی بگیرند و لختی هم به گذشته برنگردند، چرا که ممکن است قبل از اربعین این تحول در وجود زائر به وجود نیامده بوده، ولی حالا این تحول به وجود آمده است. وقتی زائر یک چنین تصمیمی گرفته و با امام خود چنین تعهدی میبندد و در راستای ایجاد تحولی درونی مصمم میشود قطعا گناهانش بخشیده خواهد شد.
حسینی مزاری با بیان اینکه وقتی زائری موفق شد چنین تحولی در خود ایجاد نماید، دو مسئولیت بسیار جدی و سنگین فردی و اجتماعی بر عهده خواهد داشت، افزود: مسوولیت فردی همان توجه و تلاش و استقامت در مسیر خودسازی بوده و مسئولیت اجتماعی نیز شامل دو سطح خانواده و عموم جامعه میشود.
این آگاه امور سیاسی با طرح این مسئله که در حال حاضر تحولات افغانستان به یک سمت و سو روان است و مردم به سمت و سوی دیگری حرکت میکنند، گفت: "مردم ما امروز در عرصۀ موضوعات سیاسی اهتمام و توجهی ندارند. یک زمانی ما افتخار میکردیم که مردم افغانستان بزرگترین امپراطور غرب یعنی انگلیس و همچنین شوروی را با آن عظمت و بزرگیاش شکست دادهاند و افتخار میکردیم که مردم افغانستان انقلابی و مبارز بودند؛ اما امروز چه شده است که مردم افغانستان از فلسطینیها و لبنانیها و عراقیها و حتی از یمنیهایی که با آن وضعیت و محدودیتهایی که دارند و مبارزه میکنند، عقب ماندهتر شدهاند؟ امروز چرا ما تا این سرحد در عرصههای مختلف تهی شده و با فقر مواجه هستیم؟"
رئیس عمومی مرکز تبیان با بیان این پرسش که کسانی که دم از جدایی دین از سیاست میزنند، عملکرد سیاسی ائمه معصومین را چگونه تفسیر میکنند؛ تاکید کرد: همین علما و یا نخبگانی که مدام میگویند سیاسی سخن نگویید، همینقدر فکر نمیکنند که این منبر، منبرِ پیامبر اسلام است. پیامبر، اسلامی را برای ما آورد که کاملا سیاسی و حکومتی است و در عرصۀ حکومت داری حرف و سخن و برنامه ی جدی و اثر گذار دارد.
وی ادامه داد: مگر غیر از این است که امام علی (ع) سیاستمدار بود، فاطمۀ زهرا (س) سیاستمدار بود، امام حسن و امام حسین (علیهمالسلام) سیاستمدار بودند، حتی امام حسین با توجه به شرایط به عرصۀ نظامی ورود پیدا میکند و به شهادت میرسد، آیا باید اقدامی بالاتر از این موارد صورت میپذیرفت که این آقایان قبول کنند اسلام دینی تماما سیاسی است؟
حسینی مزاری در پایان خاطرنشان ساخت که تا زمانی که ما در راستای انجام مسئولیتهای فردی و اجتماعی و سیاسیِ خود اهتمام نداشته و ورود پیدا نکنیم و وقت نگذاریم و امکانات خود را خرج نکنیم، به هیچ عنوان حسینیِ حقیقی نخواهیم بود، چه برسد به این که بخواهیم و بتوانیم در کشورمان تحول ایجاد بکنیم!
مشروح سخنان حجتالاسلام والمسلمین حسینی مزاری در این جلسه به شرح ذیل است:
سلام علیکم و رحمتالله
ابتدا به همۀ شما مهمانان گرانقدر اعم از آقایان و خانمها که به دعوت ما لبیک گفتید و تشریف آوردید خیر مقدم عرض میکنم. انشاءالله دقایقی خیلی مختصر مزاحم شما خواهم بود.
جلسه یا دعوت و ضیافتِ امشب تقریبا چند وجهی است، چند موضوع مختلف بودند که در حقیقت هر کدام شان باید مستقلا به بحث گرفته میشد، ولی با درنظرداشت محدود بودن وقت و بحث مسافرت و تعجیل بعضی از دوستان که باید هر چه زودتر به وطن برگردند، تصمیم گرفته شد که این دعوت به مناسبتهای مختلف امشب برگزار شود. رسم این جانب و سیاست کاری ما همیشه این بوده که هرگاه دعوتی برگزار میگردد، مهمانهای اصلی جلسه نیز معرفی میشوند. امشب همۀ عزیزان مهمان اصلی ما هستند، هم زائرین کربلا و همراهان و بستگانشان و هم آقایانی که از افغانستان آمدهاند و هم حاج سید محمدعلی حسینی مزاری و خانوادۀ ایشان؛ بنابراین از همۀ شما عزیزان سپاسگذار هستیم که امشب تشریف آوردید و به دعوت ما لبیک گفتید و دفتر و جلسه را نورانی ساختید.
موضوع اول بحث: اهمیت زیارت امام حسین(ع) و خصوصیات زائر حقیقی
اهمیت زیارت امام حسین (ع) بسیار بالاتر از مسئلۀ کسب یک ثواب مقطعی است. در ادامه اگر اجازه باشد ابتدا مطالبی در رابطه با اهمیت زیارت حضرت امام حسین (ع) و ویژگیهای زوّار حقیقی آن حضرت یادآوری شود.
اگر چه ما روایات زیادی داریم که نشان دهندۀ ثواب و عظمت و فضیلت بسیار زیادِ زیارت حضرت امام حسین (ع) و شأن و شوکت زائرین اربعین و زیارت ابا عبدالله الحسین (ع) میباشد، اما واقعیت امر این است که اهمیت زیارت حضرت امام حسین (ع) بسیار بالاتر از مسئلۀ کسب یک ثواب است، چرا که بحث حضور در سرزمین کربلا و زیارت حضرت امام حسین (ع) موجب میشود که رابطۀ قلبی عمیقی بین زائر و امامش حضرت سیدالشهدا (ع) و سایر شهدای کربلا برقرار شود و این رابطۀ قلبی به محبت عمیق و سپس حسینیشدنِ این زائر مبدّل شود.
خب وقتی فردی به زیارت کربلا میرود و عشق و علاقه میان او و امام حسین (ع) ایجاد میشود، رابطۀ بین او و امامش نیز تنگانگ خواهد شد، آنگاه است که زائر با امام خود عهد میبندد که پس از آن پا جای پای آن امام بزرگوار بگذارد و از گذشتۀ خود که احتمالا پر از اشتباه و لغزش بوده صرف نظر کند.
ممکن است که در گذشته، رابطۀ آن زائر با امام حسین (ع) بسیار ضعیف بوده و یا به نام و نه به عمل، شیعه و حسینی بوده است اما بعد از این زیارت و با توجه به ایجاد تحول عمیق در وجودش تعهد میسپارد که مِنبعد حقیقتا و در عمل نیز شیعه و حسینی باشد و سعی کند پا جای پای امام حسین بگذارد و مطابق با فرامین و اهداف و برنامهها و خط و مشیِ دینی و سیاسی امام حسین (ع) حرکت نماید. خب مشاهده میکنید که این زاویۀ نگاهِ به زیارت با صرفا مسئلۀ کسب یک ثواب خیلی تفاوت دارد.
• زائری که به دنبال پیوند ارتباط قلبی و تعهد با امام خود باشد از مقام خیلی بالایی برخودار است.
ممکن است انسان گاهی برای انجام یک کار خیر تلاش کند و یک ثواب مقطعی کسب نماید. ممکن است کسی که به خاطر اخذ ثواب به کربلا مشرف میشود ثوابی هم نصیبش شود، اما وقتی از سرزمین کربلا بازگردد دیگر چندان از این مقام و منزلت و شوکت حسینی مواظبت نکند. این در حالی است که وقتی رابطۀ قلبی و تعهد میان زائر و امام برقرار گردد، شما میبینید که این حرکت مبدل به حرکتی دائمی میشود. این فرد سرباز امام حسین (ع) شده و به عنوان عنصری فعال در راستای ترویج اهداف امام حسین مبارزه و مجاهدت و تلاش خواهد کرد.
اینجاست که بحث ترویج فرهنگ حسینی و فراهم شدن زمینۀ ظهورِ امام عصر جایگاه پیدا نموده و محقق میشود. چون اگر بحث اربعین صرفا به گونهای باشد که انسانها به دنبال کسب ثواب به زیارت بروند اما بعد از برگشت از کربلا مروّج فرهنگ حسینی نباشند و در این مسیر حرکت نکنند، مشخص است که زمینۀ ظهوری فراهم نخواهد شد و فرهنگ اربعین حسینی آنچنان که مد نظر است ترویج نخواهد یافت.
• گناهان زائران حقیقی امام حسین (ع) بخشیده میشود و نه هر زائری.
بنابراین زائری که به دنبال پیوند و ارتباط قلبی و تعهد با امام خود میباشد از مقام خیلی بالایی برخودار است. چنین عناصری با چنین دیدگاه و تحولی طبعا از توشۀ بسیار برجسته و قابل توجهی برخوردار میشوند، لذا این زوّار بایستی قدر خودشان را بدانند و وظیفه دارند که در این راستا مواظبت داشته باشند. این عزیزان باید مسیری را که انتخاب کردهاند با اصرار و جدّیت بیشتری پی بگیرند و لختی هم به گذشته برنگردند، چرا که ممکن است قبل از اربعین این تحول در وجود زائر به وجود نیامده بوده، ولی حالا این تحول به وجود آمده است. وقتی زائر یک چنین تصمیمی گرفته و با امام خود چنین تعهدی میبندد و در راستای ایجاد تحولی درونی مصمم است قطعا گناهانش بخشیده خواهد شد. لذا این که روایت داریم که وقتی زائر امام حسین (ع) وارد سرزمین کربلا میشود و به زیارت آن حضرت مشرف میشود گناهانش بخشیده میشود، در مورد چنین زائرینی صادر شده و نه هر زائری.
البته این بخشش مخصوص گناهانی است که حقالله باشند و نه حقالناس. هرچند به اعتقاد بنده، ممکن است خداوند متعال برای چنین زائری این نعمت را بدهد که در راستای به جا آرودن حقوق مردم نیز توفیق پیدا کند. اما به هرحال چنین زائرانی گناهانشان بخشیده میشود و نه زائری که هیچگونه تصمیمی برای تحول در وجودش نداشته باشد و وقتی از کربلا و نجف و سایر عتبات عالیات برگردد، همان آدمی باشد که قبل از رفتن به این سرزمین بود، همان آدم کینه توز و غیبتگویی باشد که به دنبال اختلاف و تخریب دیگران، چشم و همچشمیها و رفتن به سوی منکرات است.
طبیعتا گناهانِ چنین زائری به هیچ وجه بخشیده نمیشود، بنابراین بر زائر امام حسین (ع) لازم است که وقتی از مراسم زیارت به سمت موطن خود برمیگردد متوجه وضعیت و احوال خود باشد و اگر تحول مثبت در راستای ایجاد پیوند عمیق با امام خود در درونش به وجود آمده است باید در راستای کامل کردن، حفظ و مراقبت آن تلاش بکند و اگر غفلت کرده و این تحول واقعا به وجود نیامده است، از همان لحظه باید تصمیم بگیرد که در این مسیر به صورت جدی عمل کند و این راه را ادامه بدهد تا این که از فیوضات اربعین و زیارت حقیقی امام حسین (ع) بهرهمند شود.
موضوع دوم بحث: مسئولیتهای فردی و اجتماعی زائران
حالا وقتی زائر موفق شد یک چنین تحولی در خود ایجاد نماید، دو مسئولیت بسیار جدی و سنگین بر عهده خواهد داشت، بخصوص عزیزانی که در این جلسه حضور دارند اعم از برادران و خواهران که تقریبا اکثریت یا همه ی شان از همکاران و در صحنه هستند و مجاهدت فکری فرهنگی دارند و در عرصههای مختلف فعالیت میکنند، دو تا مسئولیت همواره متوجه این عزیزان میباشد، یکی مسئولیت فردی و دیگری مسئولیت اجتماعی.
• مسوولیت فردی ما همان توجه و تلاش برای خودسازی است.
حالا که خداوند متعال این توفیق را داد و ما به سرزمین کربلا رفتیم و زیارت امام حسین (ع) و این ثواب و مقام عظیم نصیب ما شد و گناهان ما پاک گردید و مثل کسانی که هرگز گناه نکردند برگشتیم، باید نه تنها این موقعیت را حفظ کنیم بلکه در مسیر تلاش برای تحول و پالایشِ بیشتر غفلت نکنیم. باید در رابطه با مسئولیتهای دینی، عبادی، اخلاقی، اعتقادی و تمامی عرصههای دیگر توجه و مراقبه داشته باشیم.
• مسئولیت اجتماعی ما شامل دو سطح خانواده و عموم جامعه میشود.
یکی از عرصههای مسئولیت اجتماعی ما عرصۀ خانوادهها است. ما امروز در میان خانوادهها مشکلات زیادی داریم. عزیزانی که توفیق پیدا کردند کربلا رفتند و از این حال و هوای خاص برخودار هستند، حتما در راستای انجام مسئولیت اجتماعیشان در عرصۀ خانواده نیز توجه جدی داشته باشند. ما متاسفانه در عرصۀ خانوادهها مشکلات بسیار زیادی داریم. بیتوجهی به معنویات، عبادات، اخلاقیات و صدها و هزاران مشکلات سیاسی، فرهنگی، اعتقادی و اجتماعی دیگر در درون خانوادهها غوغا میکنند.
قطعا این حجم از مشکلات توسط عناصری رفع میشود که ابتدا پیوند عمیقی با ولایت ایجاده کرده باشند، توسط کسانی قابل رفع است که نخست با امام خودشان رابطۀ جدی برقرار کرده باشند و سپس با روحیهای بلند و عالی وارد عرصۀ حل مشکلات خانوادهها شده و کار کنند.
شما مشاهده میکنید که در خانوادهها بین پدر و مادر اختلاف است، بین پدر و مادر با فرزندان اختلاف است، بین برادر و خواهر اختلاف است، بین دو برادر اختلاف است و همچنین معضلات متعدد اخلاقی، عبادی و اعتقادی وجود دارد. معمولا والدین نسبت به این وضعیت در خانوادهها بیتوجه هستند. طبیعی است که در سایۀ بیتوجهی والدین، این مشکلات پیشرفت میکنند و ریشه دارتر میشوند.
• مشکلات خانوادگی، معضلات اجتماعی را به دنبال دارد.
به دنبال مشکلات خانوادگی نیز معضلات اجتماعی به وجود میآید. بنابراین پدرها و مادرها و حتی کسانی که هنوز ازدواج نکردهاند وظیفه دارند که در عرصۀ موضوعات خانودگی توجه داشته باشند و اعضای خانواده را دریابند و در رابطه با جهتگیری فکری، اعتقادی و اخلاقی اعضای خانواده وقت و امکانات بگذارند.
وقتی ما این توفیق را پیدا کردیم که در سطح خانوادهها بخصوص کودکان و نوجوانان و جوانان به درستی عمل نمائیم و کار جدیتری انجام بدهیم، طبیعتا اجتماع نیز روز به روز رو به بهبودی حرکت خواهد کرد. چرا که اجتماع هم از همین خانوادهها تشکیل میشود. وقتی خانوادهها اصلاح شدند و مسیر صحیح اسلامی را در پیش گرفتند، سطح کلان اجتماع نیز تاثیر میپذیرد و به سمت صلاح و فلاح حرکت خواهد کرد.
• امروز مردم افغانستان در عرصۀ موضوعات سیاسی اهتمام و توجهی ندارند.
عرصۀ دیگر مسئولیتهای اجتماعی در رابطه با موضوعات سیاسی است. امروز متاسفانه جامعۀ افغانستان در این عرصه خیلی مشکل دارد. چرا تحولات افغانستان به یک سمت و سو روان است و مردم به سمت و سوی دیگری حرکت میکنند؟! اصلا مردم ما امروز در عرصۀ موضوعات سیاسی اهتمام و توجه لازم ندارند. یک زمانی ما افتخار میکردیم که مردم افغانستان بزرگترین امپراطور غرب یعنی انگلیس و همچنین شوروی را با آن عظمت و بزرگیاش شکست دادند و افتخار میکردیم که مردم افغانستان انقلابی و مبارز بودند؛ اما امروز چه شده است که مردم افغانستان از فلسطینیها و لبنانیها و عراقیها و حتی از یمنیهایی که با آن وضعیت و محدودیتهایی که دارند و مبارزه میکنند، عقب مانده تر شدهاند؟ امروز چرا ما تا این سرحد در عرصههای مختلف تهی بوده و با فقر مواجه هستیم؟
• مقایسۀ عملکرد مردم افغانستان و یمن در برابر دو رویداد نسبتا مشابه
سال گذشته در یکی از مراکز فرهنگی کابل یک حمله انتحاری صورت گرفته بود و چند ده نفر جان خود را از دست دادند، فردای آن روز نوبت تشییع جنازه رسید، یک جسد صرفا توسط هشت خانم تشییع شد، چرا؟ از ترس اینکه مبادا عملیات انتحاری صورت بگیرد و مشکلات امنیتی پدید بیاید. لذا شرایط کنونی کشورمان در مقایسه با پیشینۀ افتخارآمیز مردم افغانستان همخوانی ندارد.
از طرفی اما تقریبا همزمان با آن حادثۀ انتحاری کابل، در یمن نیز یک حمله از طرف عربستان انجام شد و موتری که کودکان دانشآموز داخل آن بودند مورد هدف قرار گرفت و 50 الی 60 نفر از بچهها جانشان را از دست دادند. و ما دیدیم که در تشییع جنازۀ آنها صدها هزار نفر حضور پیدا کردند در شرایطی که هواپیماهای سعودی بالای سر آنها رژه میرفتند و حتی یک طرف از جمعیت را بمباران کردند و دود بلند شد، اما مردم همچنان در صحنه ماندند و متفرق نشدند. این سطح از شعور در سایر ملتها عمیقا وجود دارد. شما هر جمعه در همین تظاهرات بازگشت فلسطینیها میبینید که به میدان میآیند و در برابر گلوله حرکت میکنند در حالی که از آن طرف اسرائیلیها مرتب شلیک میکنند. جوانان فلسطینی در تظاهرات بازگشت هر هفته سه یا چهار شهید و تاکنون چندصد شهید دادهاند.
• بیتوجهی بزرگان و کمکاری نخبگان؛ زمینهساز تاثیرگذاری توطئۀ دشمنان
اما متاسفانه مشاهده میکنیم که جامعۀ افغانستان با آن سابقه دینی و مذهبی و مکتبی و با سابقۀ شکستاندن سیطرۀ انگلیس و شورویها اکنون به چه مصیبتی گرفتار شدهاند. مصیبت این است که ما امروز گرفتار یک نوع بیتفاوتی نسبت به سرنوشت سیاسی خود شدهایم. امروز توطئۀ دشمنان به دلیل بیتوجهی بزرگان و کمکاری نخبگان در سطح جامعه افغانستان تاثیر گذاشته است.
عدهای در جامعه هستند که به محض اینکه کاری صورت میگیرد، میگویند که بابا سیاسیاش نکن، تا یک حرفی در یک عرصهای بالای منبر گفته میشود، میگویند که آقا صحبتهای دینی بکن و حرف سیاسی نزن و مجلس را سیاسی نکن. این نوع موضعگیریِ خواص متاسفانه در سطح مردم ما تاثیرگذار شده است. وقتی در بسیاری از مجالس و محافل و حتی نماز جمعهای که خطبۀ دوم آن باید در رابطه با موضوعات اجتماعی و سیاسی صحبت شود، شرکت میکنیم مشاهده میکنیم که امام جمعه حاضر نیست در مورد موضوعات سیاسی حداقل در حد سه دقیقه تحلیل ارائه کند. یا بلد نیست و یا به خاطر ملاحظهکاریها اصلا حاضر نمیشود در این رابطه صحبتی بکند.
• آنها که دم از جدایی دین از سیاست میزنند، عملکرد سیاسی ائمه معصومین را چگونه تفسیر میکنند؟
همین علما و یا نخبگانی که مدام میگویند سیاسی سخن نگویید، همینقدر فکر نمیکنند که این منبر، منبرِ پیامبر اسلام(ص) است. پیامبر (ص)، اسلامی را برای ما آورد که کاملا سیاسی و حکومتی است و در عرصۀ حکومت داری حرف و سخن و برنامه ی جدی و تاثیر گذاردارد. امام علی (ع) سیاستمدار بود، فاطمۀ زهرا (س) سیاستمدار بود، امام حسن و امام حسین (علیهمالسلام) سیاستمدار بودند، امام حسین (ع) در عرصۀ نظامی ورود پیدا میکند و به شهادت میرسد، آیا باید اقدامی بالاتر از این صورت میپذیرفت که قبول کنید اسلام دینی تماما سیاسی است؟ من نمیدانم که برخی مبلّغین و شخصیتهای ما که ادعای بحث دینی و فرهنگی و مذهبی میکنند، این روند را چگونه تفسیر و تحلیل میکنند؟!
راه دور نرویم، حال که در محضر شما عزیزان هستیم که هر کدام از شما در عرصههای کار خودتان نخبه هستید، چه آقایانی که اینجا تشریف دارند و چه خانمهایی که بالا حضور دارند، به این موضوع و به این مبحث توجه جدی داشته باشند که تا زمانی که ما در راستای انجام مسئولیتهای فردی و اجتماعی و سیاسیِ خود اهتمام نداشته و ورود پیدا نکنیم و وقت نگذاریم و امکانات خود را خرج نکنیم به هیچ عنوان حسینی نخواهیم بود، چه برسد به این که ما بخواهیم و بتوانیم در کشورمان تحول ایجاد بکنیم!
• حسینی بودن خطی است که در محوریت اسلام قرار دارد.
اگر حقیقتا حسینی نباشیم، نه تنها از تحول خبری نیست بلکه مسلمان بودن ما نیز زیر سوال خواهد رفت. حسینی بودن خطی است که در محوریت اسلام قرار دارد. کسی که ادعا میکند مسلمان هستم، تا زمانی که در این مسیر و در این خط قرار نگیرد و حرکت نکند، تمامی اعمال و برنامههایش مشکل پیدا میکند. وگرنه چرا باید دشمن با این قوّت و قدرت در راستای مدیریت دنیا کار نموده و اندیشه داشته باشد، اما ما حتی برای ادارۀ خانواده و همچنین مراکز و مجالس کوچک خود مشکل داشته و توان مدیریت آنها را نداشته باشیم؟
به این خاطر که دشمن خودش دارد کار میکند و ما را از وظایف جدیمان غافل میسازد و این است که ما امروز عقبمانده شدهایم و دستِ ما از همه جا کوتاه است و کشور ما را هم کسانی دارند مدیریت میکنند که بر خلاف مسیر حقیقیِ اسلام برنامه دارند و کار میکنند. جریانهای دینی و اسلامی ما هم که امروز کلا از معرکه دور میباشند و اصلا اثرگذار نبوده و در جامعۀ افغانستان از جایگاه جدّی و مناسبی برخودار نیستند.
امیدوار هستیم که خداوند متعال به همۀ ما و شما این توفیق را عنایت کند که بتوانیم در مسیر اهداف امام حسین (ع) قرار بگیریم و وظایف دینی و اسلامی خود را به درستی انجام بدهیم. در پایان یک بار دیگر از همۀ عزیزانی که به دعوت امشب ما لبیک گفتند تشکر میکنیم. همۀ شما عزیزان مهمان اصلی ما هستید.