دوراهی دشوار افغانستان؛ ادامه جنگ یا پیشرفت تدریجی صلح؟

به گزارش آوا، این گزارش در نوع خود بی پیشینه و حاوی نظریات و تحلیل جناح ها، نهادها و شخصیت های مطرح آگاه مسایل افغانستان است.
 
در این گزارش که از سوی سازمانی موسوم به "منابع مصالحه" یا Conciliation Resources انتشار یافته، گفته شده که روند صلح باید با کاهش خشونت ها آغاز شود تا از این طریق، اعتمادسازی به وجود آمده و به تدریج، تغییرات بنیادی ایجاد شود.
 
بر پایه این گزارش، پس از ۴۰ سال جنگ ، حالا "ناممکن" است که فردی را در کشور پیدا کرد که به شکل مستقیم از این منازعه متاثر نشده باشد. راه حل برای ختم جنگ ها و تامین صلح پایدار، به باور کارشناسان و مقام هایی که در این گزارش از آنها یاد شده، متفاوت است.
 
اشغال خارجی مانع اول پایان خشونت
پنج تن از "فرماندهان ارشد طالبان" که آنا لارسن؛ نویسنده این گزارش، با آنها مصاحبه کرده گفته اند که "اشغال افغانستان توسط قوای خارجی" مانع عمدۀ پایان خشونت ها در افغانستان است، اشغالی که به گفتۀ آنان "حقوق افغان ها را نقض" می کند.
 
دومین مانع؛ کشتار غیر نظامیان
این فرماندهان همچنین ادعا کرده اند که "کشتار غیر قانونی، زندانی کردن و قتل مردم تحت نام طالبان" از عوامل دیگری است که مانع ختم خشونت در کشور می شود.
 
جنبه سیاسی استراتژي نظامی امریکا تقویت شود
داگلاس لوت؛ دیپلمات ارشد حکومت پیشین امریکا که با مسایل افغانستان از نزدیک سروکار داشت، نوشته است که برای اینکه مذاکرات صلح در افغانستان مؤثر واقع شود، ایالات متحده باید استراتژی سیاسی و نظامی خود را در روند مذاکرات صلح افغانستان مدغم کند.
 
آقای لوت تاکید کرده است که افزایش قوای امریکایی در سال ۲۰۰۹ در افغانستان به این دلیل، کمتر مؤثر واقع شد که عنصر سیاسی کمتر در آن در نظر گرفته شده بود و در عین حال قوای امریکایی "در مناطق نادرست و به دلایل نادرست" در افغانستان جا به جا شدند.
 
مذاکرات گام به گام برای اعتمادسازی
آگاهان دیگر چون مایکل سمپل که زمانی معاون دفتر اتحادیهء اروپا برای افغانستان بود، نوشته است که روند مذاکرات افغانستان باید بر اساس توافقات مرحله به مرحله صورت بگیرد، زیرا این روش به تدریج می تواند موجب اعتماد سازی میان گروه های متخاصم در آن کشور شود.
 
این تحلیلگر مستقر در بریتانیا همچنین تاکید کرده است که در روند مذاکرات صلح، باید مسایل و خواست های اساسی همه طرف های درگیر منازعۀ افغانستان در نظر گرفته شود تا در نهایت روند مذاکرات صلح، موفق شود.
 
به گفتۀ آقای سمپل، مسایل اساسی شامل امنیت، احترام متقابل میان طرفین متخاصم، رفع نیازمندی های اولیه جنگجویان، قربانیان جنگ و حقوق اقتصادی آنان می شود.
 
در این گزارش تاکید شده است که بدون رسیدگی به عواملی عمدۀ که موجب منازعه در افغانستان شده است، امضای توافق صلح به تنهایی نمی تواند صلح و ثبات را در آن کشور تامین کند. در نظر گرفتن ارزش های دینی، تامین تساوی حقوق زنان، رسیدگی به احساس محرومیت نسبی گروه ها از جمله اقداماتی است که باید در روند مذاکرات صلح در نظر گرفت، روندی که به باور کارشناس حل منازعه، ممکن است سال ها را در بر بگیرد.
 
این گزارش به گونه ای هشدار داده است که هرگاه به عوامل عمده ای که موجب منازعه در افغانستان شده، رسیدگی نشود احتمال ختم جنگ در افغانستان بعید به نظر می رسد. در این گزارش بر "قرارداد اجتماعی" میان مردم افغانستان تاکید شده که خواست و منافع همه اقشار جامعه در آن در نظر گرفته شود.