حنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی اشرف‌غنی به همراه ویس برمک؛ وزیر داخله و معصوم استانکزی؛ رییس امنیت ملی، برای دیدار با مقام‌های ارشد پاکستانی به اسلام آباد سفر کرده است.
قادرشاه؛ سخنگوی شورای امنیت ملی گفته که در این سفر آقای اتمر با مقام‌های ارشد پاکستان درباره سند "برنامه عمل برای صلح و همبستگی" مذاکره خواهد کرد.
وزارت خارجه می‌گوید این "برنامه عمل"، چارچوبی برای تقویت اعتماد دوجانبه و "تعمیق تعامل در همه جنبه‌های روابط دوجانبه را فراهم می‌کند". این برنامه همچنین شیوه‌ای برای بررسی راه حل‌ها در خصوص نگرانیهای دوجانبه خوانده شده است.
اواسط حمل سال جاری شاهد خاقان عباسی؛ نخست وزیر پاکستان، از افغانستان دیدار کرد که براساس اعلام ارگ ریاست جمهوری افغانستان، بخش مهمی از گفتگوهای دوطرف "برنامه عمل افغانستان و پاکستان برای صلح و همبستگی" بود.
در این دیدار تصمیم گرفته شد که وزرای خارجه و مشاوران شواری امنیت ملی دو کشور این سند را نهایی کنند.
با این وصف، به باور کارشناسان مسایل افغانستان و منطقه، اینگونه نشست ها و گفتگوها میان مقام های ارشد دو دولت همسایه، بی سابقه نیست و پیش از این نیز نشست های مشابهی برگزار شده است.
با این حساب، نکته اول این است که این نشست ها در چارچوب همکاری های معمول میان دو کشور، قابل تحلیل است و خارج از این چارچوب، هیچ انتظار غیر معمول و بی پیشینه ای نمی توان از این گونه نشست ها داشت.
اگرچه گفته می شود که قرار است در این گفتگوها متن یک توافق راهبردی به نام «برنامه عمل صلح و همبستگی» میان دو کشور همسایه نهایی شود؛ اما تجربه نشان داده است که نهایت چیزی که می توان از اینگونه نشست ها انتظار داشت این است که نظامیان و مرزبانان مستقر در دو سوی خط دیورند از این پس، هماهنگی های بیشتری داشته باشند، حتی ممکن است تعاملات، نشست ها و مذاکرات مستقیم و رویارو میان آنها صورت داده شود تا در نهایت، مشکلات مرزی میان دو کشور، به یک جنگ تمام عیار، تبدیل نشود.
اگرچه این امر نیز در نوع خود، هدف مهمی محسوب می شود؛ اما چیزی از بار مشکلات موجود یا نتایج ویرانگرتر آن در آینده نخواهد کاست.
حد اقل چیزی که می توان گفت این است که این نشست ها کمک ملموس و معتنابهی به حل مسایل مبتلابه میان دو کشور نخواهد کرد؛ زیرا در این نشست ها، مسایل اصلی که زمینه ساز بروز تنش های مرزی یا تشدید ناامنی های ناشی از گسیل تروریزم از پاکستان به افغانستان می شود، مورد بحث واقع نمی شوند.
به عنوان نمونه، اصلی ترین مساله مبتلابه در روابط دو کشور که سال هاست بر همکاری های معمول میان دو کشور به عنوان دو همسایه که دارای ۱۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک زمینی هستند، سایه انداخته و مانع شکل گیری یک رابطه عادی و دوستانه بین دو کشور شده، مساله دیورند است.
دیورند هنوز به عنوان یک تابوی غیر قابل نقد و بحث در سیاست رسمی دولت افغانستان، قلمداد می شود.
با وجود آنکه پاکستانی ها بارها به تصریح و تلویح، موضع خود در این زمینه را اعلام و مشخص کرده اند؛ اما دولت های افغانستان یا آن را نادیده گرفته و با محافظه کاری و مصلحت اندیشی از کنار آن گذشته اند و یا با حیثیتی کردن مساله و استناد نابخردانه به مواضع و رویه های سلاطین و پادشاهان پیشین افغانستان، هرگونه گفتگو و مذاکره برای حل مساله دیورند را نفی و رد کرده اند.
این همان چیزی است که همچنان مسایل و مشکلات امنیتی افغانستان را استمرار می بخشد و چه بسا تقویت می کند و برای پاکستان، بهانه های لازم برای دخالت مدام در امور داخلی افغانستان را فراهم می نماید.
راهکار اساسی این مساله این است که در نشست های شبیه آنچه اکنون جریان دارد، تابوی مذاکره بر سر دیورند شکسته شود و دوطرف در یک فضای باز و عاری از هرگونه اعمال فشار یا احساس هراس، به بیان شجاعانه و بی پرده مواضع خود، اقدام کنند و راه حل های معقول، عملی و زمان بندی شده را برای حل مرحله به مرحله این معضل، پیدا کنند.
این تنها راه برداشته شدن سایه سلطه پاکستان از فراز امنیت و سیاست افغانستان است.
قادرشاه؛ سخنگوی شورای امنیت ملی گفته که در این سفر آقای اتمر با مقام‌های ارشد پاکستان درباره سند "برنامه عمل برای صلح و همبستگی" مذاکره خواهد کرد.
وزارت خارجه می‌گوید این "برنامه عمل"، چارچوبی برای تقویت اعتماد دوجانبه و "تعمیق تعامل در همه جنبه‌های روابط دوجانبه را فراهم می‌کند". این برنامه همچنین شیوه‌ای برای بررسی راه حل‌ها در خصوص نگرانیهای دوجانبه خوانده شده است.
اواسط حمل سال جاری شاهد خاقان عباسی؛ نخست وزیر پاکستان، از افغانستان دیدار کرد که براساس اعلام ارگ ریاست جمهوری افغانستان، بخش مهمی از گفتگوهای دوطرف "برنامه عمل افغانستان و پاکستان برای صلح و همبستگی" بود.
در این دیدار تصمیم گرفته شد که وزرای خارجه و مشاوران شواری امنیت ملی دو کشور این سند را نهایی کنند.
با این وصف، به باور کارشناسان مسایل افغانستان و منطقه، اینگونه نشست ها و گفتگوها میان مقام های ارشد دو دولت همسایه، بی سابقه نیست و پیش از این نیز نشست های مشابهی برگزار شده است.
با این حساب، نکته اول این است که این نشست ها در چارچوب همکاری های معمول میان دو کشور، قابل تحلیل است و خارج از این چارچوب، هیچ انتظار غیر معمول و بی پیشینه ای نمی توان از این گونه نشست ها داشت.
اگرچه گفته می شود که قرار است در این گفتگوها متن یک توافق راهبردی به نام «برنامه عمل صلح و همبستگی» میان دو کشور همسایه نهایی شود؛ اما تجربه نشان داده است که نهایت چیزی که می توان از اینگونه نشست ها انتظار داشت این است که نظامیان و مرزبانان مستقر در دو سوی خط دیورند از این پس، هماهنگی های بیشتری داشته باشند، حتی ممکن است تعاملات، نشست ها و مذاکرات مستقیم و رویارو میان آنها صورت داده شود تا در نهایت، مشکلات مرزی میان دو کشور، به یک جنگ تمام عیار، تبدیل نشود.
اگرچه این امر نیز در نوع خود، هدف مهمی محسوب می شود؛ اما چیزی از بار مشکلات موجود یا نتایج ویرانگرتر آن در آینده نخواهد کاست.
حد اقل چیزی که می توان گفت این است که این نشست ها کمک ملموس و معتنابهی به حل مسایل مبتلابه میان دو کشور نخواهد کرد؛ زیرا در این نشست ها، مسایل اصلی که زمینه ساز بروز تنش های مرزی یا تشدید ناامنی های ناشی از گسیل تروریزم از پاکستان به افغانستان می شود، مورد بحث واقع نمی شوند.
به عنوان نمونه، اصلی ترین مساله مبتلابه در روابط دو کشور که سال هاست بر همکاری های معمول میان دو کشور به عنوان دو همسایه که دارای ۱۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک زمینی هستند، سایه انداخته و مانع شکل گیری یک رابطه عادی و دوستانه بین دو کشور شده، مساله دیورند است.
دیورند هنوز به عنوان یک تابوی غیر قابل نقد و بحث در سیاست رسمی دولت افغانستان، قلمداد می شود.
با وجود آنکه پاکستانی ها بارها به تصریح و تلویح، موضع خود در این زمینه را اعلام و مشخص کرده اند؛ اما دولت های افغانستان یا آن را نادیده گرفته و با محافظه کاری و مصلحت اندیشی از کنار آن گذشته اند و یا با حیثیتی کردن مساله و استناد نابخردانه به مواضع و رویه های سلاطین و پادشاهان پیشین افغانستان، هرگونه گفتگو و مذاکره برای حل مساله دیورند را نفی و رد کرده اند.
این همان چیزی است که همچنان مسایل و مشکلات امنیتی افغانستان را استمرار می بخشد و چه بسا تقویت می کند و برای پاکستان، بهانه های لازم برای دخالت مدام در امور داخلی افغانستان را فراهم می نماید.
راهکار اساسی این مساله این است که در نشست های شبیه آنچه اکنون جریان دارد، تابوی مذاکره بر سر دیورند شکسته شود و دوطرف در یک فضای باز و عاری از هرگونه اعمال فشار یا احساس هراس، به بیان شجاعانه و بی پرده مواضع خود، اقدام کنند و راه حل های معقول، عملی و زمان بندی شده را برای حل مرحله به مرحله این معضل، پیدا کنند.
این تنها راه برداشته شدن سایه سلطه پاکستان از فراز امنیت و سیاست افغانستان است.
