کمیته مستقل مشترک نظارت و ارزیابی مبارزه علیه فساد اداری افغانستان (میک) اعلام کرده که از مبلغ چهار میلیارد دالری که جامعه جهانی از سال ۲۰۰۲ تااکنون به بخش انرژی افغانستان کمک کرده، شرکت ملی برق افغانستان (برشنا) تنها حسابده ۱۸۳ میلیون دالر آن است.
به گزارش مانیتورینگ خبرگزاری آوا، در تازه ترین گزارش این نهاد درباره شرکت برشنا آمده که این شرکت مدعی است که کمک‌کنندگان بین‌المللی به این شرکت تنها ۱۲.۵ میلیارد افغانی (بیشتر از۱۸۳ میلیون دالر) داده‌اند، در حالی که به گفته کمیته نظارت و ارزیابی مبارزه علیه فساد اداری، رقم کمک‌شده ۴ میلیادر دالر است.
این نهاد، اداره بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) را یکی از منابع این آمار عنوان می‌کند..
در این گزارش آمده "اینکه این پول در کجا حیف و میل شده" مشخص نیست.
اجمل شاکر مسوول بخش ارزیابی این کمیته، امروز در یک نشست خبری در کابل، ضمن ارایه گزارش «ارزیابی آسیب پذیری‌های فساد اداری شرکت برشنا» گفت که این تحقیق در ولایات کابل، هرات، قندهار، بامیان، پروان و بلخ انجام شده است.
کمیته مستقل مشترک نظارت و ارزیابی مبارزه با فساد اداری که متشکل از شش کار‌شناس ارشد بین المللی و افغان می‌باشد، در سال ١٣٨٩به اساس فرمان رئیس جمهور و تفاهم جامعه بین المللی ایجاد گردید.
شاکر گفت این تحقیق در جریان شش ماه (حمل تا میزان ۱۳۹۶) انجام شده است و در آن، با ۳۸۰ تن از مشترکین برشنا و ۱۳۸ تن از کارمندان این اداره در ولایات مذکور مصاحبه شده است.
مسوول بخش ارزیابی کمیته مستقل مشترک نظارت و ارزیابی با فساد اداری افزود: «بر اساس یافته‌های ما، در این گزارش، فساد در توزیع برق، توزیع میتر‌های سه فاز، صرفیه‌های برق و عواید این شرکت بیداد می‌کند.»
مسوول بخش ارزیابی کمیته مستقل مشترک نظارت و ارزیابی با فساد اداری تصریح کرد که از سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۲ میلادی) تا کنون، ۲۲۰ میلیارد افغانی به بخش انرژی در کشور کمک شده است که برشنا ۵. ۱۲(دوازده و نیم میليارد) افغانی آن را دریافت کرده است و آن را جزء دارایی‌اش نشان می‌دهد و حتی بابت میلیارد‌ها افغانی پول حساب نشده و مفقود، پاسخگو نیست.
جاوید نورانی، عضو نهاد "میک" نیز در مراسم نشر این گزارش در کابل مدعی شد که مشکلات زیادی در شرکت برشنا وجود دارد. به گفته او "موجودیت فساد" در روند توزیع برق برای شهروندان افغانستان از جمله این مشکلات است.
او گفت بیشتر از ۴۰ درصد از افراد و نهادهایی که پول مصرفی برق خود را نمی‌پردازند افرادی در محل‌های مسکونی، ۲۹ درصد نهادهای دولتی، ۲۶ درصد شرکت‌های تجاری و حدود ۴ درصد نیز اماکن مذهبی هستند.
به گفته او مشکلات دیگر موجودیت ضایعات در سیستم برق‌رسانی در افغانستان است که به ۳۸ درصد می‌رسد و این بیشتر رقم ضایعات در میان کشورهای منطقه است. سیستم کهنه توزیع برق و فساد عامل این کار دانسته شده است.
آقای نورانی افزود که هر کارمند شرکت برشنا روزانه باید ۴۰۰ میتر برق را بخوانند ولی این افراد شماری از آنها را خوانده و بقیه را براساس حدس و گمان محاسبه می‌کنند.
وحید الله توحیدی، سخنگوی شرکت برشنا گفته است که این شرکت مرتکب فساد نشده است و این مقدار کمک در ۱۵ سال گذشته به بخش انرژی افغانستان صورت گرفته و شرکت برشنا هفت سال است مستقل شده که جوابگوی مصارف این مدت است.
شرکت برشنا یک تصدی دولتی است که برخی وزارتخانه ها در آن سهام دار هستند. ۴۵ درصد دارایی این شرکت مربوط به وزارت مالیه، ۳۵ درصد وزارت انرژی و آب، ۱۰ درصد وزارت شهرسازی و ۱۰ درصد مربوط به وزارت اقتصاد می‌شود.
