ماه اسد امسال، انتشار خبر مرگ ملاعمر، رهبر پیشین طالبان همهچیز را تحت شعاع خود قرار داد و از همه مهمتر مذاکرات مقامات افغانستان با نمایندگان طالبان را.
اکنون وضعیت مذاکرات صلح در هالهای از ابهام قرار گرفته است و با اوج گرفتن اختلافات درونی این گروه بر سر جانشینی، دیگر کسی امیدی به از سرگیری مذاکرات صلح ندارد. اما در این میان سفیر پاکستان در تهران همچنان امیدوار به ادامه مذاکرات است و با قاطعیت اعلام میکند که «مذاکرات پایان نیافته است».
روابط اسلامآباد و کابل از دیرباز تاکنون با تلخیها و شیرینیهای بسیاری همراه بوده است. با پیدایش دشمن مشترک و خطر منطقهای آن بیش از پیش این روابط برجستهتر شد و به این ترتیب روابط دو کشور در ژوئیه ۲۰۱۴ با مذاکرات بسیار مهم و حساس صلح با طالبان بهتر شد. همه مسائل خوب پیش میرفت تا اینکه اعلام شد ملاعمر مرده است.
به گزارش خبرگزاری آوا،محمد نور جادمانی؛ سفیر پاکستان در تهران گفت و گو با ایسنا، درباره روابط کنونی افغانستان و پاکستان میگوید: همکاریها و روابط دو کشور در سطح خوبی قرار داشته و بدون وقفه ادامه دارد.
در همین راستا اواسط ماه سنبله، سرتاج عزیز، مشاور نخستوزیر پاکستان در امور خارجه برای حضور در یک نشست اقتصادی منطقهای به کابل سفر کرد که در این سفر با رئیسجمهور، وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی این کشور به گفتوگو پرداخت. سفیر پاکستان این سفر را نشاندهنده ادامه روابط دو کشور میداند.
اگر چه برخی تحلیلگران به هنگام انتشار خبر مرگ ملاعمر از نقش پاکستان در انتشار این خبر همزمان با مذاکرات صلح افغانستان سخن میگفتند اما سفیر پاکستان با بیان اینکه طالبان یکی از تهدیدهای مشترک میان افغانستان و پاکستان است، تاکید میکند: ما همواره تلاش کردهایم که هر گونه راهی را که منجر به ایجاد ثبات در افغانستان میشود، تسهیل کنیم. یکی از این راهها مذاکرات صلح میان طالبان و دولت افغانستان است. این مذاکرات ادامه داشت تا رهبر طالبان - ملاعمر - مرد. ما امیدواریم که هر زمان که مقامات دولت افغانستان آماده باشند، این مذاکرات ادامه یابد.
وی باردیگر خاطرنشان میکند: من فکر نمیکنم که مذاکرات با طالبان به پایان رسیده باشد.
اما در آن سوی مرز، روابط اسلامآباد با همسایه شرقیاش هند مطلوب نیست.
هفتاد سال است که این روابط به یک مو وصل است. هر طرف، دیگری را مقصر این روابط تیره و تار میداند. در همین راستا سفیر پاکستان میگوید: هند چندان همانند پاکستان برای بهبود روابط مشتاق نیست. زمانی که نواز شریف برای مبارزات انتخاباتی آماده میشد، اعلام کرد که یکی از برنامههایش پس از انتخاب، برقراری روابط خوب با همسایگان بهخصوص با هند است. در همین راستا او به مراسم سوگند مودی - نخستوزیر هند - رفت. اما در مقابل نتوانست نشانهای از استقبال برای بهبود روابط میان دو کشور از سوی مقامات هندی دریافت کند.
سال گذشته، نواز شریف، نخستوزیر پاکستان به دعوت نارندرا مودی در مراسم تحلیفش در راس هیاتی به دهلینو رفت. این اولین حضور نخستوزیر پاکستان در چنین مراسمی بود که بازتاب گستردهای در جهان داشت؛ امیدها را برای بهبود تیرگی چندین ساله روابط دو کشوردو چندان کرد و در این میان برخی از تحلیلگران اعلام کردند که با توجه به رویکرد ملیگرایانه مودی، روابط دهلینو – اسلامآباد نهتنها بهبود نمییابد بلکه ممکن است تیرهتر شود که به نظر میرسد با توجه به اتفاقات گذشته میان دو کشور در طول یک سال و اندی، این تحلیل چندان نادرست و غیرواقعبینانه به نظر نمیرسد.
وی در اینباره میگوید: هندیها همواره به هنگام بروز هر اتفاقی بلافاصله انگشت اتهام را به سوی پاکستان نشانه میروند. اما بعد از مدتی مشخص میشود که مقصر پاکستان نبوده و کشور یا گروهی دیگر مسئولیت حوادث را بر عهده میگیرد.
همچنین پس از مدتی نارندرا مودی و نواز شریف در حاشیه نشست سازمان همکاری شانگهای در اوفای روسیه با یکدیگر دیدار و توافق کردند تا سرتاج عزیز، مشاور امنیت ملی نخستوزیر پاکستان تا اوایل شهریور در پایتخت هند با همتایش با هدف کاهش تنشها و اختلافات دیرینه و با تاکید بر مبارزه با تروریسم مذاکره کند.
اما با اعلام پیششرطهایی از سوی هند و سر باز زدن پاکستان از اجرای آنها، این دیدار هم مانند مذاکرات وزرای خارجه دو کشور به فراموشی سپرده شد.
جادمانی اظهار میکند: بر اساس توافقی در اوفای روسیه قرار شد مقامات دو کشور از شورای امنیت ملی با یکدیگر دیدار و گفتوگو کنند اما باز هم بهانههایی از سوی هند مطرح شد و هنوز دیداری انجام نگرفته و پیشرفتی حاصل نشده است.
از سوی دیگر چندی پیش، رسانههای محلی هند به نقل از سخنگوی وزارت دفاع این کشور اعلام کردند که سربازان پاکستانی اقدام به نقض آتشبس کرده و بدون تحریک قبلی در منطقه مرزی جامو و کشمیر - منطقه مورد مناقشه دو کشور - آتش گشودهاند. وی با تکذیب این خبر اعلام میکند: بیش از ۱۰۰ بار هند آتشبس را نقض کرده و آنها به مرزهای ما آتش گشودهاند. ۲۰ غیر نظامی کشته شده و بسیاری از غیر نظامیان در حاشیه مرز دو کشور و منطقه تحت کنترل زندگی میکنند.
هر بار، دهلینو پاکستان را و اسلامآباد، هند را مقصر ماجرا میداند و به نظر میرسد که کماکان شاهد این بگومگوها میان مقامات دو کشور باشیم. اما تا کی؟ سفیر پاکستان در پاسخ به این سوال که راه حل نهایی برای بهبود روابط هند و پاکستان چیست، میگوید: دو طرف باید پشت میز مذاکره بنشینند و با یکدیگر گفتوگو کنند. اگر نشستهای دوجانبه لغو شود، دیگر وضعیت به همین شکل باقی میماند. پاکستان آمادگی مذاکره با طرف هندی را دارد و همواره این آمادگی را داشتهایم