بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی، دولت ملی گرای اتا ترک بر قدرت تکیه زد. وی بر خلاف سایر نحله های سکولاریست های اروپایی که نسبت به باورهای دینی موضع بی طرفانه داشتند با در پیش گرفتن موضع ضد مذهب، چهره خشن از سکولاریزم ارایه کرد. وی با مظاهر و الگوهای اسلامی به ستیز برخاست و مردم ترکیه را در تنگاهای زیاد قرار داد.
اتاتورک برای بسط اندیشه خود ارتش منظم و منسجمی ساخت و توانست به عنوان جریان غالب در ترکیه تبدیل گردد. بعد از دوره اتاترک ارتش آن کشور از چنان قدرتی برخوردار گشته بود که در برابر هر جریان ضد سکولار قرار گرفت و سرکوب کرد. یعنی جریان غیر سکولار نتوانست قد علم کند و درعرصه سیاست ترکیه ظهور یابد.
دهه نود قرن بیستم، نجم الدین اربکان رهبر حزب رفاه بر نخست وزیری ترکیه رسید و توانست فضای سیاسی ترکیه را اندکی تغییر دهد اما او نتوانست میدان فراخی برای فعالیت های احزاب غیر سکولار فراهم کند در نتیجه دادگاه قانون اساسی علیه او رای داد. سر انجام نخست وزیری او با اتهام زیادی از سوی ارتش آن کشور خاتمه یافت. اما اسلام گرایان دیگر با نام عدالت و توسعه بار دیگر به صحنه سیاسی ترکیه آمدند و در مدت سیزده سال حکومت ترکیه را در دست داشتند.
حزب آقای اردوغان در سال های اول پیروزی توانست از اقبال خوبی در میان ترک ها برخوردار گردد و هم در میان مسلمان ها جایگاه رفیعی بدست آورد.
حزب اردوغان در سیاست های داخلی بر رشد اقتصادی ترکیه تمرکز کرد و توانست موفقیت های زیادی در این راه کسب کند و محبوبیت فراوانی در میان ترک ها بدست آورد. در سیاست خارجی نگاه او به شرق و کشورهای مسلمان از او یک قهرمان ساخت.
با توجه به انفعال کشورهای عربی در برابر رژیم اسرائیل، موضع گیری های او علیه آن رژیم، او را در دل مسلمانان خاورمیانه از جمله فلسطینی ها محبوب ساخت. اما این محبوبیت را آقای اردوغان بر نتابید و نتوانست هضم کند. لذا سیاست های او هم در داخل ترکیه با تنش های زیادی همراه شد و هم در خارج از ترکیه سبب شد که مخالفت ها علیه او بیشتر شود.
در داخل ترکیه، فساد اقتصادی رو به فزونی گذاشت و تظاهرات هایی علیه او صورت گرفت، محبوبیت او در میان پیروان انبوه او رو به کاهش نهاد. حتا برخی خبرها حاکی از آن بود که ویروس فساد، خانواده اردوغان را نیز آلوده ساخته است. نشر این خبرها به تدریج ذهنیت عامه ترک ها را علیه او بر انگیخت. اما این بر انگیختگی تنها در فساد او خلاصه نمی شود.
اشتباه دیگر اردوغان، مخالفت او با اعضای جنبش فتح الله گولن است که یکی از عالمان و مبلغان دینی ترک است که برای ترکیه و جهان اسلام خدمات فراوانی انجام داده است. گرچه وی در مصاحبه با روزنامه «شرق فارسی» گفته است که هیچ گاه فعالیت سیاسی نداشته است و فعالیت های او همواره فرهنگی و برای بسط دموکراسی و حقوق بشر بوده است. اما این روحانی، دانشمند و فعال فرهنگی ترک، مغضوب اردوغان قرار گرفت و طرفداران او دستگیر شدند. در این مرحله اردوغان همانند یک دیکتاتور ظاهر گشت که از بیم از دست رفتن قدرت سیاسی، رقبای خیالی خود را در بند و مضیقه قرارمی دهند. این رفتار اردوغان نیز برای مردم ترکیه چندان خوش آیند نبود و به تدریج از میزان محبوبیت او در میان مردم کاسته شد.
اما اشتباه عمده اردوغان در سیاست خارجی او بود. به دید بسیاری از کارشناسان، سیاست خارجی او آمیخته از تعصب و تنگ نظری بود. وی در سیاست خارجی خود میانه روی را فرو نهاد و به جای آن که دشمنان اصلی خود و مسلمان ها را بشناسد به دامن افراطیت پناه برد.
رجب طیب اردوغان دخالت مستقیم در همسایه جنوبی خود با هدف سرنگونی بشار اسد را برگزید. اما نتیجه این دخالت، همان گونه که پیش بینی می شد نه تنها او را به چنین هدفی نرساند بلکه باعث قدرت گرفتن کردها و تبدیل آنها به نیرویی در مقابل خود او شد و ماجرای کوبانی را رقم زد که شمارش معکوس شکست او از همان جا آغاز شد.
اردوغان در حالی از اریکه قدرت به زیر کشیده می شود که میراث درخور توجهی از خود برجای نگذاشته است. اگر مقایسه میان اردوغان و نجم الدین اربکان نخست وزیر اسلام گرای دهه نود صورت گیرد روزی که نجم الدین اربکان از قدرت برکنار شد و اتهام هایی بر او وارد گشت، بسیاری در جهان اسلام با او همدلی کردند و مخالفان او را به دیکتاتوری متهم داشتند که یک جریان اسلام گرای معتدل را بر نتابیدند. اما با رفتن اردوغان تصور نمی رود که دنیای اسلام از رفتن او چندان شکسته دل و ناراحت شده باشند. وی با گروه تروریستی داعش پیوند و پیمان اخوت بست و در صدد تجهیز و تسلیح آن گروه شد. در حالی در همسایگی ترکیه، کردهای کوبانی با تمام نیرو در برابر این گروه تروریستی ایستادند، جان های خود را فدای آزادی و حریت خود کردند اما اردوغان با دو رویی تمام، پشت سر تروریست ها قرار گرفت از آنها حمایت کرد.
اردوغان بر خلاف انتظار کثیری از مسلمان ها، راه اعتدال و میانه روی را به یک سو نهاد با ارتجاعی ترین حکومت یعنی عربستان سعودی و شیوخ آن کشور تبانی کرد. به داعش کمک کرد تا به کشتار و خون ریزی سوری ها بپردازد و در برابر تجاوز وحشیانه سعودی ها بر مردم یمن سکوت کرد. جانشین اردوغان هر که باشد به مراتب بهتر از اردوغان مسلمان عمل خواهد کرد. در برابر این همه خون ریزی سکوت نخواهد نمود.
اتاتورک برای بسط اندیشه خود ارتش منظم و منسجمی ساخت و توانست به عنوان جریان غالب در ترکیه تبدیل گردد. بعد از دوره اتاترک ارتش آن کشور از چنان قدرتی برخوردار گشته بود که در برابر هر جریان ضد سکولار قرار گرفت و سرکوب کرد. یعنی جریان غیر سکولار نتوانست قد علم کند و درعرصه سیاست ترکیه ظهور یابد.
دهه نود قرن بیستم، نجم الدین اربکان رهبر حزب رفاه بر نخست وزیری ترکیه رسید و توانست فضای سیاسی ترکیه را اندکی تغییر دهد اما او نتوانست میدان فراخی برای فعالیت های احزاب غیر سکولار فراهم کند در نتیجه دادگاه قانون اساسی علیه او رای داد. سر انجام نخست وزیری او با اتهام زیادی از سوی ارتش آن کشور خاتمه یافت. اما اسلام گرایان دیگر با نام عدالت و توسعه بار دیگر به صحنه سیاسی ترکیه آمدند و در مدت سیزده سال حکومت ترکیه را در دست داشتند.
حزب آقای اردوغان در سال های اول پیروزی توانست از اقبال خوبی در میان ترک ها برخوردار گردد و هم در میان مسلمان ها جایگاه رفیعی بدست آورد.
حزب اردوغان در سیاست های داخلی بر رشد اقتصادی ترکیه تمرکز کرد و توانست موفقیت های زیادی در این راه کسب کند و محبوبیت فراوانی در میان ترک ها بدست آورد. در سیاست خارجی نگاه او به شرق و کشورهای مسلمان از او یک قهرمان ساخت.
با توجه به انفعال کشورهای عربی در برابر رژیم اسرائیل، موضع گیری های او علیه آن رژیم، او را در دل مسلمانان خاورمیانه از جمله فلسطینی ها محبوب ساخت. اما این محبوبیت را آقای اردوغان بر نتابید و نتوانست هضم کند. لذا سیاست های او هم در داخل ترکیه با تنش های زیادی همراه شد و هم در خارج از ترکیه سبب شد که مخالفت ها علیه او بیشتر شود.
در داخل ترکیه، فساد اقتصادی رو به فزونی گذاشت و تظاهرات هایی علیه او صورت گرفت، محبوبیت او در میان پیروان انبوه او رو به کاهش نهاد. حتا برخی خبرها حاکی از آن بود که ویروس فساد، خانواده اردوغان را نیز آلوده ساخته است. نشر این خبرها به تدریج ذهنیت عامه ترک ها را علیه او بر انگیخت. اما این بر انگیختگی تنها در فساد او خلاصه نمی شود.
اشتباه دیگر اردوغان، مخالفت او با اعضای جنبش فتح الله گولن است که یکی از عالمان و مبلغان دینی ترک است که برای ترکیه و جهان اسلام خدمات فراوانی انجام داده است. گرچه وی در مصاحبه با روزنامه «شرق فارسی» گفته است که هیچ گاه فعالیت سیاسی نداشته است و فعالیت های او همواره فرهنگی و برای بسط دموکراسی و حقوق بشر بوده است. اما این روحانی، دانشمند و فعال فرهنگی ترک، مغضوب اردوغان قرار گرفت و طرفداران او دستگیر شدند. در این مرحله اردوغان همانند یک دیکتاتور ظاهر گشت که از بیم از دست رفتن قدرت سیاسی، رقبای خیالی خود را در بند و مضیقه قرارمی دهند. این رفتار اردوغان نیز برای مردم ترکیه چندان خوش آیند نبود و به تدریج از میزان محبوبیت او در میان مردم کاسته شد.
اما اشتباه عمده اردوغان در سیاست خارجی او بود. به دید بسیاری از کارشناسان، سیاست خارجی او آمیخته از تعصب و تنگ نظری بود. وی در سیاست خارجی خود میانه روی را فرو نهاد و به جای آن که دشمنان اصلی خود و مسلمان ها را بشناسد به دامن افراطیت پناه برد.
رجب طیب اردوغان دخالت مستقیم در همسایه جنوبی خود با هدف سرنگونی بشار اسد را برگزید. اما نتیجه این دخالت، همان گونه که پیش بینی می شد نه تنها او را به چنین هدفی نرساند بلکه باعث قدرت گرفتن کردها و تبدیل آنها به نیرویی در مقابل خود او شد و ماجرای کوبانی را رقم زد که شمارش معکوس شکست او از همان جا آغاز شد.
اردوغان در حالی از اریکه قدرت به زیر کشیده می شود که میراث درخور توجهی از خود برجای نگذاشته است. اگر مقایسه میان اردوغان و نجم الدین اربکان نخست وزیر اسلام گرای دهه نود صورت گیرد روزی که نجم الدین اربکان از قدرت برکنار شد و اتهام هایی بر او وارد گشت، بسیاری در جهان اسلام با او همدلی کردند و مخالفان او را به دیکتاتوری متهم داشتند که یک جریان اسلام گرای معتدل را بر نتابیدند. اما با رفتن اردوغان تصور نمی رود که دنیای اسلام از رفتن او چندان شکسته دل و ناراحت شده باشند. وی با گروه تروریستی داعش پیوند و پیمان اخوت بست و در صدد تجهیز و تسلیح آن گروه شد. در حالی در همسایگی ترکیه، کردهای کوبانی با تمام نیرو در برابر این گروه تروریستی ایستادند، جان های خود را فدای آزادی و حریت خود کردند اما اردوغان با دو رویی تمام، پشت سر تروریست ها قرار گرفت از آنها حمایت کرد.
اردوغان بر خلاف انتظار کثیری از مسلمان ها، راه اعتدال و میانه روی را به یک سو نهاد با ارتجاعی ترین حکومت یعنی عربستان سعودی و شیوخ آن کشور تبانی کرد. به داعش کمک کرد تا به کشتار و خون ریزی سوری ها بپردازد و در برابر تجاوز وحشیانه سعودی ها بر مردم یمن سکوت کرد. جانشین اردوغان هر که باشد به مراتب بهتر از اردوغان مسلمان عمل خواهد کرد. در برابر این همه خون ریزی سکوت نخواهد نمود.
