مباحث علمی و کلامی امام رضا (ع) تاثیر عمیقی در گسترش مبانی تشیع داشت

در تاریخ گاه حوادثی رخ می‌نماید که گرچه از محاسبه‌ی عقلانی برخورداربوده، اما پیامد آن چیزی فراتر از پیش‌بینی‌های اولیه می‌شود که از جمله‎ی این حوادث، موضوع ولایتعهدی امام رضا(ع) و مسائلی است که پیرامون آن اتفاق افتاد. مامون یکی از حکام دوران امامت ۲۰ ساله امام رضا(ع)، به دنبال آن بود تا امام(ع) را براساس منافع و مصالحی که برای خویش متصور بود، به پذیرش آن وادارد، اما امام رضا (ع) براساس درایت خاص خود، تحقق این پیش‌بینی را ناکام گذاشت و پیامدی دیگر را رقم زد. 

حجت الاسلام و المسلمین میرحسین ضیایی بلخابی در گفتگو با خبرگزاری آوا، گفت: از آنجایی که نفوذ کلامی، اقتدار و محبوبیت امام رضا (ع) در مدینه روز به روز افزایش می یافت، مامون خلیفه آن زمان، جایگاه خود را در خطر می دید و سبب گردید تا امام را از مدینه به مرو منتقل سازد. 

وی در ادامه مطلب فوق تصریح کرد: مامون با این حرکت در صدد بود تا جنبش و نهضت علویان را که در آن زمان که با توجه به راهنمایی ها و فرمایشات امام رضا(ع) به پیشرفت هایی دست یافته بود، خاموش کند.
این عالم دینی با بیان اینکه مامون دردوران زمامداری خود مجالس وعظ، مباحث عملی و کلامی را برنامه ریزی می کرد، اذعان نمود: مامون از بزرگان و متکلمین فرقه های مختلف دعوت به عمل می آورد و در همه این موارد به دنبال تضعیف جایگاه امام رضا(ع) بود. 

حجت الاسلام ضیایی از بین بردن خلاء علمی در دستگاه بنی امیه را از دیگر اهداف مامون در ارتباط با انتقال امام به مرو عنوان کرد و گفت: دوران مامون یک دوران علمی و ترجمه علوم خاص بود و حکومت از این ناحیه احساس خلاء می کرد، از این رو مامون خواست تا با کشاندن امام به مرو در دستگاه حکومتی و پیشنهاد ولایتعهدی به ایشان این خلاء علمی را پرکند تا با ترفندهای از قبل تعیین شده به اهداف شوم خویش دست یابد. 

این فعال مذهبی، جغرافیای تاریخی سفر امام رضا(ع) از مدینه تا مرو را از سوی مامون زیرکانه خواند و خاطر نشان کرد: مامون مسیر انتقال امام رضا(ع) از مدینه به مرو را با یک نقشه زیرکانه طرح ریزی کرده بود و امام را از مسیری که قدرتهای شیعی و علویون کمتر بود، حرکت داد، زیرامی دانست چنانچه امام از قم و مناطقی که شیعیان در آنجا حضور داشتند به مروانتقال یابد با استقبال مردم خصوصا شیعیان مواجه خواهد شدو ممکن بود مردم شیعی مانع حرکت امام رضا به سوی مرو شوند و شورش عظیم دیگری به راه بیفتد که دستگاه حکومتی دچار تزلزل بیشتری شود. 

وی در با بیان اینکه حرکات علمی و بحث های کلامی امام رضا(ع) در مرو، تاثیر عمیقی را در مبانی کلامی شیعه گذاشت، گفت: مناظرات و مبارزات علمی امام رضا(ع) تحول ویژه ای در جهان اسلام و مبانی دینی و عقیدتی ایجاد کرد تا جایی که بسیار از مردم به اسلام روی آوردند و از طرفداران و پیروان امام شدند. 

حجت الاسلام ضیایی در ادامه مطلب فوق افزود: مامون که دیگر خود را شکست خورده می پنداشت و دید که دیگر نمی تواند جلو نفوذ امام را در میان مردم بگیرد، لذا دست به عمل خبیثانه دیگری زد و در یک حرکت ناخوشایند به شهادت رسانید.