اهداف "بن دو" با ادامه نظامي‌گري محقق نمي‌شود/پايگاه‌هاي آمريكا در كابل امنيت منطقه را تهديد مي‌كند

رييس ستاد افغانستان وزارت امور خارجه كه در روزهاي گذشته براي شركت در اجلاس "بن دو" درباره افغانستان و حضور در نشست‌هاي كارشناسي اين اجلاس به آلمان سفر كرده است، تاكيد مي‌كند كه صلح در افغانستان با حضور نيروهاي نظامي امكان‌پذير نيست. او با اشاره به اهدافي كه در بن دو براي افغانستان دنبال مي‌شود مي‌گويد كه در صورت ادامه نظامي‌گري آمريكا در افغانستان و استقرار پايگاه‌هاي نظامي، اهداف "بن دو" محقق نخواهد شد. او همچنين بر نقش غيرنظامي جامعه بين‌الملل بعد از 2014 در افغانستان تاكيد مي‌كند. رييس ستاد افغانستان وزارت خارجه ایران با اشاره به موافقت نهاد مشورتي افغانستان (لويه جرگه) با پيمان امنيتي كابل ـ‌ واشنگتن كه مجوز ادامه حضور نظامي آمريكايي‌ها بعد از 2014 است، خاطرنشان مي‌كند كه لويه‌ جرگه بر "بن دو" تاثيري منفي خواهد داشت.
محسن پاك‌آيين در گفت‌وگو با خبرگزاری (ايسنا)، با اشاره به اهداف اجلاس "بن دو تصريح كرد: اجلاس "بن دو" به ارزيابي و بررسي اقدامات جامعه‌ بين‌الملل طي ده سال گذشته در افغانستان مي‌پردازد. 

وي با اشاره به مشاركت ايران در اجلاس "بن يك" ادامه داد: ما در آن اجلاس تاثيرگذار بوديم زيرا مخالف تروريسم و حضور طالبان در قدرت بوديم و به همين دليل با كشورهاي منطقه و فرامنطقه‌اي همكاري كرديم و موفق شديم طالبان را از صحنه خارج كنيم، همچنين در دولت‌سازي در افغانستان كمك كرديم و از مردم‌سالاري در اين كشور نيز حمايت كرديم. 

رييس ستاد افغانستان وزارت خارجه ایران افزود: جمهوري اسلامي ايران تا كنون از دولت حاكم در افغانستان حمايت كرده است و رابطه‌ دوستانه‌ و خوبي با يكديگر دارند.

پاك‌آيين اظهار كرد: جامعه بين‌الملل در دولت‌سازي و انتقال قدرت در افغانستان به دولتي كه با راي مردم بر سر كار آمده بود و تاسيس پارلمان موفقيت‌هايي داشته است.

وي با اشاره به مساله امنيت و ثبات در افغانستان خاطرنشان كرد: متاسفانه جامعه بين‌الملل در زمينه ايجاد امنيت و ريشه‌كن كردن تروريسم به دليل حضور نظامي آمريكا و ناتو و نگاه فرامنطقه‌اي آنها در افغانستان و دنبال كردن اهدافي ديگر در چارچوب محدود كردن فعاليت‌ كشورهايي مثل ايران، سوريه، چين، پاكستان و كشورهاي آسيای مركزي، نتوانسته‌ است به هدفي كه در "بن يك" براي برقراري صلح و ثبات در افغانستان دنبال مي‌كرد، برسد.

اين ديپلمات كشورایران با اشاره به اجلاس ليسبون در سال 2009 يادآور شد: ناتو در اين اجلاس به برخي اشتباهاتش مبني بر اينكه حملات نظاميان آمريكايي و ناتو در افغانستان كور و بي‌نتيجه‌ بوده است و افغانستان راه‌حل نظامي ندارد و بايد از راه‌هاي سياسي وارد عمل شد، اعتراف كرد.

پاك‌آيين تصريح كرد: آنها بر نقش كشورهاي همسايه و منطقه براي حل مشكل افغانستان تاكيد كردند اما در حوزه امنيت، ناتو سعي كرد كشورهاي همسايه به‌ويژه ايران را ناديده بگيرد و اين اشتباه ناتو بود.

وي خروج نيروهاي ناتو و آمريكا از افغانستان در سال 2014 را از ديگر نتايج اجلاس ليسبون برشمرد و ادامه داد: روند خروج نيروهاي خارجي از 2011 شروع شده است و اين تصميم اگر درست اجرا شود، نتايج مطلوبي خواهد داشت. ما از خروج نيروهاي ناتو و آمريكا و واگذاري تامين امنيت به نيروهاي بومي در افغانستان حمايت مي‌كنيم.

رييس ستاد افغانستان وزارت خارجه ایران با اشاره به گفت‌وگو بين گروه‌هاي مختلف افغان با دولت حامد كرزي كه از ديگر نتايج اجلاس ليسبون بوده است، افزود: در آن اجلاس بر گفت‌وگوي طالبان و دولت صحه گذاشته شد و به نوعي طالبان را غيرمستقيم به رسميت شناختند و بلافاصله كشورهايي مثل آمريكا و آلمان با طالبان وارد مذاكره شدند و تلاش‌هاي بسياري صورت گرفت تا در اجلاس "بن دو" نيز طالبان حضور داشته باشد.

پاك‌آيين در پاسخ به اين سوال كه در اجلاس "بن دو" كشورهاي عضو ناتو و آمريكا به دنبال چه خواهند بود؟ اظهار كرد: آنها به دنبال اين هستند كه به چند مساله پاسخ دهند؛ اول اينكه در آينده چگونه در افغانستان صلح مي‌تواند برقرار شود. ديگر آنكه گفتمان بين افغان‌ها و آشتي ملي محقق شود، سوم، چگونگي انتقال قدرت از نيروهاي خارجي به نيروهاي بومي و چهارم نقش جامعه بين‌الملل پس از 2014 است كه بناست نقشي غيرنظامي باشد.

وي با اشاره به موانع بر سر راه اين اهداف تصريح كرد: نيت آمريكا براي حضور طولاني در افغانستان بعد از 2014 و حفظ پايگاه‌هاي نظامي‌اش، ادامه نظامي‌گري در افغانستان را تداعي مي‌كند و اگر اين اتفاق بيفتد بدون ترديد "بن دو" در رسيدن به اهدافش موفق نخواهد بود زيرا آشتي ملي و گفت‌وگوي بين گروه‌هاي مختلف افغان مشروط به خروج نيروهاي آمريكايي و جمع شدن پايگاه‌هاي نظامي در اين كشور است.

رييس ستاد افغانستان وزارت خارجه ایران تاكيد كرد: اجلاس "بن دو" بايد تكليف آينده حضور آمريكا در افغانستان و پايگاه‌هاي نظامي آن را مشخص كند.

اين ديپلمات ایرانی در عين حال خاطرنشان كرد: بعيد مي‌دانم آمريكايي‌ها نيتي براي خروج از افغانستان بعد از 2014 داشته باشند.

وي در بخش ديگري از اين گفت‌وگو در مورد هدف آمريكا از ماندن در افغانستان با وجود سياست‌ اوباما كه بر خروج از عراق و افغانستان تاكيد دارد، به سياست تاكتيكي و استراتژيك آمريكا در افغانستان اشاره كرد و افزود: آمريكا سياست دوگانه‌اي در افغانستان دارد؛ از يك سو با نگاه به انتخابات 2012 سعي دارد اعلام كند كه از مناطق بحراني جهان از جمله عراق و افغانستان مي‌خواهد خارج شود كه هدفي تبليغاتي را از اين سياست دنبال مي‌كند. از سوي ديگر در نگاهي استراتژيك كه بيشتر در بين سياستمداران آمريكا به ويژه نيروهاي نظامي و امنيتي وجود دارد، حفظ نيروهاي نظامي در مناطق بحراني جهان دنبال مي‌شود.

پاك‌آيين در ادامه با بيان اينكه تروريسم در افغانستان نهادينه شده است و امروز به پاكستان هم سرايت كرده است، گفت: وجود آمريكايي‌ها در افغانستان باعث ناامني در منطقه و تقويت تروريسم شده است.

وي خاطرنشان كرد: معتقديم هدف آمريكا از استقرار دائمي پايگاه‌هاي نظامي در افغانستان اهداف فرامنطقه‌اي است و بعيد مي‌دانم آنها بخواهند از اين كشور خارج شوند.

رييس ستاد افغانستان وزارت خارجه ایران همچنين درباره امضاي پيمان امنيتي ميان آمريكا و افغانستان و موافقت لويه جرگه با آن اظهار كرد: اين پيمان براي قانونمند كردن حضور آمريكا در افغانستان بعد از 2014 است. نشست لويه جرگه نشان داد كه افغانستان با امضاي اين پيمان استراتژيك با آمريكا موافق است اما لويه جرگه پذيرش اين پيمان را مشروط كرده است و بعيد مي‌دانم با توجه به شروط تعيين شده، آمريكايي‌ها وارد چنين بحثي شوند.

پاك‌آيين با بيان اينكه امضاي پيمان امنيتي ميان آمريكا و افغانستان با چالش‌هاي جدي روبه روست، ادامه داد: لويه جرگه نهادي مشورتي در افغانستان است و امضاي پيمان نياز به راي پارلمان اين كشور دارد. همچنين اين انتقاد به لويه جرگه وارد است كه آنها بدون اطلاع از جزئيات پيمان امنيتي با آن موافقت كرده‌اند.

وي در عين حال تصريح كرد: اراده‌اي از سوي آمريكا و فشارها بر دولت افغانستان است كه اين پيمان به هر شكلي امضا شود اما موانعي مثل افكارعمومي، پارلمان و بخشي از لويه جرگه و كشورهاي منطقه بر سر راه امضاي اين پيمان وجود دارد.

رييس ستاد افغاستان وزارت خارجه ایران گفت: مخالفان امضاي پيمان امنيتي ميان افغانستان و آمريكا معتقدند اين پيمان "اسلاميت" و "افغانيت" قانون اساسي اين كشور را نقض مي‌كند.

پاك‌آيين تاكيد كرد: مساله پيمان استراتژيك ميان آمريكا و افغانستان صرفا يك موضوع داخلي براي اين دو كشور نيست بلكه به امنيت منطقه هم مربوط مي‌شود.

وي خاطرنشان كرد: شايد برگزاري لويه جرگه به نفع آمريكايي‌ها تمام شد اما به طور كلي اين مساله بر اجلاس "بن دو" تاثيري منفي خواهد گذاشت.

رييس ستاد افغانستان وزارت خارجه ایران درباره نقش جامعه بين‌الملل پس از 2014 در افغانستان يادآور شد: "بن دو" سعي دارد جامعه‌ بين‌الملل را ترغيب كند تا بعد از 2014 در افغانستان سرمايه‌گذاري كنند و نگاهي اقتصادي، آموزشي را دنبال مي‌كند اما روشن است كه سرمايه‌داران وقتي در افغانستان وارد مي‌شوند كه امن باشد و در حال حاضر هيچ تعهدي مبني بر اينكه چنين اتفاقي بعد از 2014 بيفتد، وجود ندارد.

پاك‌آيين افزود: آنها ده سال است كه نتوانسته‌اند امنيت را در افغانستان ايجاد كنند، چطور مي‌خواهند در دو سه سال آينده آن را عملي سازند؟ از سويي با طرح مساله ماندن آمريكايي‌ها در افغانستان، طالبان به ادامه مبارزه با آمريكايي‌ها ترغيب خواهد شد. همچنين در ده سال گذشته تنفر نسبت به آمريكايي‌ها با توجه به كشتار غيرنظاميان در اين كشور افزايش يافته است.

وي اظهار كرد: صلح در افغانستان امكان‌پذير نيست، مگر اينكه نيروهاي داخلي با هم مذاكره كنند و به جمع‌بندي ملي برسند و اين مساله با حضور نيروهاي نظامي در وضعيت فعلي امكان‌پذير نيست.

رييس ستاد افغانستان وزارت خارجه ایران با اشاره به اختلافات عميق ميان گروه‌هاي افغان تصريح كرد: در بين نيروهاي افغان بيگانه‌ستيزي اصلي مشترك است. در عين حال پشت تمامي درگيري‌هاي گروه‌هاي افغان پيش و پس از 2011 آمريكايي‌ها بوده‌اند. آنها به همراه عربستان، پاكستان و امارات متحده عربي از طالبان حمايت مي‌كردند تا به مقابله با ازبك‌ها، تاجيك‌ها و هزاره‌ها بپردازند و به اين شكل از تاثير انقلاب اسلامي در افغانستان بكاهند. بنابراين اگر نيروهاي خارجي واقعا در افغانستان دخالت نكنند، گروه‌هاي افغان با كمك همسايگان خود مي‌توانند با يكديگر مذاكره كنند و به جمع‌بندي واحدي برسند.

پاك‌آيين خاطرنشان كرد: با خروج نيروهاي خارجي زمينه براي مصالحه و اشتراك در قدرت به وجود مي‌آيد. او براي صلح در افغانستان مدل تاجيكستان در 1995 را پيشنهاد كرد و يادآور شد: استفاده از اين مدل به مراتب بهتر از صلح تحميل‌شده‌ فرامنطقه‌اي است.

رييس ستاد افغانستان وزارت خارجه ایران با اشاره به تمايل بسياري از كشورهاي عضو ناتو براي خارج شدن از افغانستان گفت: فشار آمريكا اجازه نمي‌دهد آنها از اين كشور خارج شوند و اين موجب اختلافات اعضاي ناتو شده است. آنها معتقدند آمريكا بايد به حضور طولاني‌اش در افغانستان پايان دهد.

وي در پاسخ به اينكه ممكن است شرايطي به وجود آيد كه طالبان دست از شروطش از مذاكره بردارد، خاطرنشان كرد: مذاكرات زيادي ميان طالبان و آمريكايي‌ها صورت گرفته است اما با توجه به پيشرفت‌هايي كه دو طرف دارند تاكنون نتيجه‌اي نداشته است. معتقدم طالبان بايد با دولت افغانستان مذاكره كند و هر نوع گفت‌وگو بايد در داخل افغانستان باشد.

پاك‌آيين در پاسخ به اين سوال كه آيا وجود پايگاه‌هاي نظامي آمريكا در افغانستان تهديدي براي ايران نخواهد بود؟ تصريح كرد: اينكه افغانستان بگويد اجازه نمي‌دهد از خاكش نسبت به همسايگانش به ويژه ايران تهديدي صورت گيرد، قابل پذيرش نيست. افغانستان در حال حاضر قادر نيست حتي يك سرباز را جابه‌جا كند. در حال حاضر از افغانستان به پاكستان حمله مي‌شود و اين خطر امنيتي براي كل منطقه است. نه تنها ايران بلكه چين، روسيه و كشورهاي آسياي مركزي نيز از اين موضوع نگرانند.

رييس ستاد افغانستان وزارت خارجه همچنين درباره نشست نهادهاي مدني افغانستان كه در حاشيه اجلاس "بن دو" برگزار شده است، گفت: غربي‌ها به دنبال گسترش رويكردهاي ليبراليسم، سكولاريسم، حقوق بشر و دموكراسي از نگاه غرب در افغانستان هستند و اين در راستاي جنگ نرم آمريكا دنبال مي‌شود. آنها به دنبال ايجاد افغانستان لائيك و ديگرگون كردن اين كشور هستند.