کاهش ارزش «کلدار» تاجران کشور را میلیون‌ها افغانی متضرر ساخته است

خبرگزاری صدای افغان (آوا) – کابل: در یک سال گذشته کلدار پاکستانی بیشترین افت ارزش را در برابر دالر امریکایی تجربه کرده است، طوریکه ارزش یک دالر امریکایی از 165 به 302 کلدار افزایش یافته است. کاهش ارزش کلدار نه تنها شهروندان پاکستانی را متضرر ساخته است، بل تاجران افغانستانی که میوه و اجناس خود را برای فروش به پاکستان صادر میکردند را نیز ده‌ها میلیون افغانی متضرر ساخته است.

خانجان الکوزی رئیس اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری به دویچوله گفته است که سطح صادرات افغانستان به پاکستان در سال جاری بالا بود، اما به دلیل پایین بودن ارزش پول پاکستان، سرمایه گذاران افغان متحمل ضرر مالی شده اند.

بربنیاد گفته‌های او؛ تاجران افغان، میوه و اجناس را به افغانی می خریدند اما در پاکستان به کلدار می فروختند، ارزش افغانی در برابر کلدار در آن زمان با نرخ امروزی بسیار متفاوت بود و به همین دلیل سکتور خصوصی میلیون‌ها افغانی ضرر مالی را متحمل شده است.

به گفته وی، افغانستان میوه به کلدار به پاکستان صادر می کرد، اما تالک، کرومیت و زغال سنگ به دالر صادر می‌شد که ارزش کل آن بیش از یک میلیارد دالر بود.

این درحالی است که چندی پیش خانجان الکوزی رئیس اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری به خبرنگار آوا گفته بود که فعالیت تجارتی بازرگانان افغان با پاکستان به علت سقوط کلدار با گذشت هر روز کم می‌شود.

بر بنیاد گفته‌های الکوزی؛ میزان صادرات پاکستان به افغانستان نزدیک به سه میلیارد دالر می‌رسید که هم اکنون این رقم کاهش قابل ملاحظه‌ی یافته است.

در همین حال، تاجران خوست و پکتیا که بیشتر از کاهش ارزش کلدار پاکستانی متضرر شده اند، می‌گویند که به کلدار پاکستانی جلغوزه می‌فروشند و به دلیل کاهش ارزش کلدار تاجران متحمل ضرر مالی شده اند.

بربنیاد گفته‌های «نواز خان» که یکی از صادرکنندگان جلغوزه از ولایت خوست؛ مقدار زیادی دانه جلغوزه را به صورت کلدار به پاکستان صادر کرده‌ایم که این معامله تجاری به کلدار انجام شده است و چون در آن زمان ارزش کلدار در برابر دالر و افغانی به اندازه امروز پایین نبود، من حدود ۲۰ کیسه جلغوزه را به کلدار فروختم. به من شخصا دو و نیم میلیون کلدار ضرر رسیده است و هر تاجر متحمل ضرر مالی شده است.

با این وجود، کارشناسان امور مالی و اقتصادی خرید و فروش در بازار آزاد را مضر می‌دانند.

عبدالعزیز بابکرخیل، رئیس پیشین بانک ملی افغانستان می گوید: در حال حاضر معاملات با کشورهای همسایه با پول رایج آنها انجام می شود، اما تاجران افغان باید مطمئن باشند که افغانی از ثبات و ارزش بالاتری نسبت به پول کشورهای همسایه برخوردار است.

بابکرخیل افزود که مهم است تا تاجران و سرمایه گذاران افغان کالاهای خود را به پول ملی بفروشند. به دلالان پاکستانی جنس نفروشند، در صورتی که راه حل دیگری وجود ندارد، هنگام انجام معاملات تجاری با روپیه‌های پاکستانی، در قرارداد ها نرخ همان روز را ذکر کنند.

قیس محمدی دیگر کارشناس مسائل اقتصادی نیز باورمند است که پاکستان یکی از شرکای مهم تجاری منطقه ای افغانستان است و معتقد است که بحران سیاسی و اقتصادی کنونی بین پاکستان و افغانستان بر تجارت و اقتصاد این کشور تاثیر می گذارد.

محمدی به دویچه وله گفته است: «از آنجایی که افغان‌ها در تجارت و ترانزیت بیشتر به پاکستان نیاز دارند، پاکستان از این محدودیت‌های تجاری به عنوان فشار سیاسی بر افغانستان استفاده کرده است. رکود اقتصادی و تورم مالی مداوم در پاکستان به بخش تجارت، ترانزیتی و اقتصادی افغانستان و سایر کشورهای همسایه با این کشور آسیب وارد می کند».

وی معتقد است که لازم است تاجران و صنعت گران افغانستان از تجارت نقدی با کلدار پاکستانی دست بردارند: در صورتی که فروش اجناس به افغانی و دالر غیرممکن باشد و معامله تجارتی به صورت نقدی انجام شود، باید معامله تجارتی بر اساس قیمت آن تاریخ انجام شود».

بر اساس اطلاعات اتاق تجارت افغانستان، تجارت رسمی سالانه با پاکستان در دو سال گذشته به دو و نیم میلیارد دالر رسیده است.

رئیس اتاق مشترک تجارت و صنایع پاکستان و افغانستان می گوید که سه سال پیش صادرات پاکستان به افغانستان بالا و تراز تجاری نامتعادل بود، اما اکنون تراز صادرات و واردات افغانستان و پاکستان تقریباً برابر شده است.

این درحالی است که در ماه های پسین، پاکستان با رکود اقتصادی روبه‌رو شده و ارزش روپیه این کشور در برابر دالر امریکایی به گونه‌ی بی‌پیشینه کاهش یافته است.

در حال حاضر پاکستان با تورم بیش از ۳۱ درصدی روبه‌رو شده و این مساله شهروندان این کشور را با چالش‌های جدی اقتصادی روبه‌رو ساخته است.

همزمان با این، برخی از آگاهان مسایل اقتصادی می‌گویند که بحران اقتصادی در پاکستان افزون بر اینکه مهاجران افغان مقیم در پاکستان را با مشکلات روبه‌رو می‌کند، بر اقتصاد مردم در داخل افغانستان نیز اثرهای منفی دارد.

زلمی عظیمی، عضو هیات مدیره اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری میگوید که پاکستان در بحران اقتصادی قرار دارد و این امر موجب کاهش میزان صادرات این کشور به افغانستان شده است.

او با اشاره به فزایش نرخ‌ها در بازارهای پاکستان اضافه کرده است که نرخ گاز و تیل حتی به سه برابر افزاش یافته است و واقعیت این است که افغانستان هم از بابت بحران اقتصادی پاکستان با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود.

عبدالنصیر رشتیا، آگاه مسایل اقتصادی نیز به خبرنگار آوا گفت که پاکستان از جمله شرکای تجارتی افغانستان به شمار می‌رود، بیشترین اقلام صادراتی ما متمرکز با پاکستان است. در صورتیکه بحران اقتصادی در پاکستان وجود داشته باشد، و توان خرید مردم پایین باشد، ما نمی‌توانیم در آن کشور صادرات داشته باشیم.»

پاکستان یکی از بزرگ‌ترین شریک تجاری افغانستان به شمار می‌رود که بیش‌تر کالاهای افغانستان به‌گونه‌ی سنتی در بازارهای پاکستان به فروش می‌رسند و پاکستان نیز کالاهای تجاری و ترانزیتی‌اش را از افغانستان به دیگر کشورها صادر می‌کند.