تلاش ایران برای ایجاد یک منطقه آزاد اقتصادی مشترک با افغانستان

خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ  ارس: حجت‌الله عبدالملکی، دبیر شورای عالی مناطق آزاد ایران که در حاشیه جشن جهانی ثبت ژئوپارک «ارس»، در سازمان علمی فرهنگی یونسکو، به عنوان سومین ژئوپارک بین‌المللی ایران با خبرنگار آوا صحبت می کرد، به سوالی در مورد توسعه روابط اقتصادی افغانستان و ایران به خصوص با مناطق آزاد این کشور و به ویژه منطقه آزاد چابهار پاسخ داد.
وی در مورد بندر و منطقه آزاد چابهار گفت: چابهار یکی از مناطق آزاد بسیار ارزشمند ایران است، که بندر اقیانوسی دارد، و ما در حال توسعه همکاری ها با همسایگان شرقی خود در این محور هستیم.
عبدالملکی با اشاره به سفر اخیر سرپرست وزارت تجارت افغانستان به ایران و بازدید از بندر چابهار تأکید کرد: ما به دنبال ایجاد یک منطقه آزاد مشترک با افغانستان هستیم و در این زمینه به طرف افغانستان اعلام کردیم که آمادگی داریم از سایت های مورد نظر آنها بازدید کنیم، و مذاکرات جدی تری داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد که چابهار متولی ارتباط با مناطق آزاد افغانستان خواهد بود، لذا هم برای حمل کالاهای افغانستان و هم برای توسعه همکاری بین مناطق آزاد ایران و افغانستان، منطقه آزاد چابهار آمادگی دارد و این سیاست قطعی ما برای توسعه همکاری با افغانستان است.
این در حالی است که به تاریخ 23 حوت، نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت صنعت و تجارت امارت اسلامی در ادامه سفر به ایران، از بندر چابهار و ظرفیت‌های آن بازدید کرد.
در این سفر، نورالدین عزیزی از زیرساخت‌ها، امکانات تخلیه و بارگیری، ظرفیت های تجاری، گردشگری و قسمت های مختلف منطقه آزاد و بندر چابهار بازدید کرد و در نشست با مسئولان ولایت سیستان و بلوچستان ایران، فرصت‌های سرمایه‌گذاری، تبادل کالا و توسعه روابط اقتصادی دوجانبه را بررسی نمود.
در این مورد، وزارت صنعت و تجارت امارت اسلامی ۲۴ حوت در حساب توییتر خود نوشت که عزیزی در این سفر درباره سرعت انتقال محموله‌های بازرگانان افغان از طریق بندرچابهار با مقام‌های ایرانی گفت‌وگو کرده است. وی استفاده از بندر چابهار را در راستای کاهش هزینه‌ها و فراهم کردن تسهیلات در بخش تجارت، موثر دانسته است.  
این در حالی است که به گفته مسئولین محلی ایران، بندر چابهار با صرفه‌ترین و نزدیک‌ترین مسیر برای ترانزیت کالاهای افغانستان محسوب می‌شود؛ از این‌رو ضروری است سرمایه‌گذاری بخش خصوصی افغانستان در بندر و منطقه آزاد چابهار افزایش یابد.
به گفته قاسم عسکری، مدیرکل بندر چابهار ، با توجه به تخفیف‌های در نظر گرفته شده، چابهار ارزانترین و با صرفه‌ترین بندر در بین بنادر حوزه خلیج فارس و دریای عمان برای ترانزیت و صادرات کالا محسوب می‌شود و این یک فرصت برای بازرگانان افغانستان برای حضور بیشتر در این بندر راهبردی است.
او افزود: مشوق‌های ویژه‌ای برای فعالیت در بندر چابهار با ۸.۵ میلیون تن ظرفیت تخلیه و بارگیری در نظر گرفته شده تا این منطقه به یکی از قطب های مهم تجاری و اقتصادی تبدیل شود.
عسکری از جمله مشوق های در نظر گرفته شده را تخفیف ۸۰ درصدی برای حقوق وعوارض وارده بر کشتی ها، ۸۰ درصد هزینه توقف وارد بر کشتی ها، ۶۰ درصد هزینه های راهنمایی، یدک کشی و لایروبی وارد بر کشتی ها، تخفیف ۸۵ درصدی در انبارداری کانتینرهای صادراتی و ترانزیت خارجی و تخفیف ۷۵ درصدی برای انبارداری کانتینر خالی عنوان کرد.
وی ادامه داد: هم اینک علاوه بر تخفیف‌های سازمان بنادر معافیت های مناطق آزاد نظیر معافیت های مالیاتی و گمرکی را شاهد هستیم که امسال می تواند فصل جدیدی از رونق و توسعه و استقبال سرمایه گذاران را به دنبال داشته باشد.
عسکری نسب گفت: بندر چابهار موقعیت مناسبی برای حمل و نقل، ترانزیت و ترانشیپ (حمل و نقل دریایی) کالا دارد و بهترین و کم هزینه ترین مسیر ترانزیت به کشورهای آسیای میانه و افغانستان است.
در طول سال های گذشته، به دلیل سیاست های سخت گیرانه پاکستان در راستای تجارت و ترانزیت کالاهای تاجران افغانستانی، بندر اقیانوسی چابهار در ایران، به عنوان یگانه روزنه امید تجارت و ترانزیت افغانستان برای دسترسی آسان به آب های آزاد جهان و صادرات و واردات مطرح شد، اما به پیمانه اهمیت این بندر، به نظر می رسد روابط دوجانبه با چابهار، به خصوص پس از روی کار آمدن امارت اسلامی در افغانستان، توسعه نیافته است.
ایجاد یک منطقه آزاد تجاری مشترک بین دو کشور، با توجه به قوانین، سهولت ها و ویژگی هایی که مناطق آزاد تجاری دارد، می تواند روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور را بیش از پیش توسعه دهد.