روابط دوجانبه افغانستان و ایران در طول سال‌های اخیر، به خصوص دو سال گذشته، شاهد گسترش بیش از پیش بوده است. دو کشور در شرایط کنونی در مراحل نهایی مذاکرات در پنج کمیته برای تهیه سند جامع همکاری‌ها قرار دارند. هم‌چنین حکومت افغانستان از نقش ایران در روند مذاکرات صلح با طالبان استقبال کرده است. همکاریهای اقتصادی منطقه‌ای و روابط تجاری دو کشور نیز به خصوص حول محور بندر چابهار، به شدت در حال گسترش بوده است. خبرگزاری صدای افغان(آوا) در بخش اول گفت‌وگوی ویژه خود با احمد هارون نجم‌پور، مستشار وزیر مختار و سرپرست سفارت افغانستان در تهران، چگونگی این روابط و تازه‌ترین تحولات را بررسی کرده است.
تاریخ انتشار :يکشنبه ۱۸ حمل ۱۳۹۸ ساعت ۱۲:۳۵
کد مطلب : 182809
گفت‌وگوی ویژه آوا با سرپرست سفارت افغانستان در تهران (1)
امیدواریم سند جامع همکاریهای افغانستان و ایران در حکومت وحدت ملی امضا شود/ خط آهن خواف ـ هرات افتتاح می‌شود
تازه‌ترین تحولات روابط افغانستان و ایران؛ از سند جامع همکاریهای راهبری، مذاکرات صلح و همکاریهای اقتصادی
آقای نجم‌پور در این گفت‌وگو خاطرنشان کرد که مذاکرات دو کشور در کمیته سیاسی و امنیتی در حال نهایی شدن است و نشست تازه کمیته اقتصادی نیز قرار است در تهران برگزار شود. وی ابراز امیدواری کرد سند جامع همکاریهای افغانستان و ایران در حکومت وحدت ملی امضا شود.
به گفته وی، ارائه دوباره موضوعاتی که پیش از این درباره آن در کمیته سیاسی امنیتی بحث شده بود، موجب تأخیر در کار این کمیته و هم‌چنین توقع عملی شدن برخی تعهدات در کمیته اقتصادی، پیش از امضای سند جامع همکاری‌ها، سبب بطی شدن روند کار این کمیته شده است.
هم‌چنین سرپرست سفارت افغانستان از آغاز دیدارهای مقام‌های دو کشور جهت آمادگی برای افتتاح خط آهن خواف ـ هرات توسط رهبران افغانستان و ایران خبر داد.
وی در مورد روند صلح با طالبان و نقش جمهوری اسلامی ایران در این روند نیز خاطرنشان کرد که این کشور دیدگاه‌های مشترکی در مورد روندهای جاری در افغانستان، در مورد پروسه صلح، مسأله انتخابات و محوریت دولت افغانستان در مذاکرات صلح دارد؛ ایران در سطوح مختلف با قاطعیت از مواضع دولت افغانستان حمایت کرده و یک هماهنگی بین دو دولت وجود دارد.
به گفته نجم‌پور، دیدگاه‌های افغانستان و ایران در مورد روند صلح با هم خیلی نزدیک است.
او در عین حال، پیرامون مسائل اقتصادی و روابط تجاری تأکید کرد که ایران شریک اول اقتصادی افغانستان است و حجم این روابط به حدود سه میلیارد دالر می‌رسد، ولی متأسفانه صادرات از جانب افغانستان به ایران بسیار کم است و ابراز امیدواری کرد که یک بیلانس تجارتی حداقلی بین دو کشور ایجاد شود.
سرپرست سفارت کشور در تهران در عین خاطرنشان کرد که با وجودی که تجارت میان افغانستان و ایران خیلی خوب است ولی اگر تحریم‌ها علیه ایران نباشد، ما شاهد گسترش بسیار وسیع و افزایش حجم بسیار بالایی از تبادلات و داد و ستدهای تجارتی بین دو کشور خواهیم بود و ایران کمک زیادی به رشد و توسعه اقتصادی افغانستان خواهد کرد.
متن کامل بخش اول این مصاحبه به شرح زیر است:
سوال: به نام خدا. سال نو را خدمت شما تبریک عرض می‌کنم. از بحث آخرین تحولات در روابط افغانستان و ایران شروع کنیم. قرار بود سند جامع همکاریهای راهبردی میان دو کشور در طول مدت شش ماه نهایی شود، اما اکنون نزدیک به دو سال از شروع مذاکرات دو کشور در پنج کمیته می‌گذرد و هنوز مذاکرات در دو کمیته سیاسی امنیتی و اقتصادی نهایی نشده است. مقام‌های وزارت امورخارجه ایران در گفت‌وگو با من اعلام کرده‌اند که آن‌ها آخرین دیدگاه‌های خود را در این دو کمیته به کابل فرستاده و منتظر پاسخ طرف افغانستان می‌باشند.
نجم‌پور: سال نو شما هم مبارک. از طریق شما سال نو را به هم‌وطنان مقیم ایران تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم سال خوش و آرام و پر از موفقیت و سعادت داشته باشند و ان‌شاءالله مشکلاتی که در سال گذشته داشتیم، در این سال تکرار نشود و سال ۱۳۹۸ سالی پر از شکوفایی و صلح در افغانستان باشد.
همان‌طور که در جریان هستید، مذاکرات جریان دارد و ما در سه کمیته موفق شدیم به تفاهم‌هایی دست پیدا کنیم. مذاکرات در کمیته‌های اقتصادی و سیاسی امنیتی هم در مرحله نهایی شدن است. البته کمیته سیاسی امنیتی آخرین جلسه خود را در تهران داشت که در آن توافق شد متباقی کار در این کمیته از طریق مکاتبات و مراجع دیپلماتیک پی‌گیری شود. من شخصا از اوایل این سند، از زمان حکومت آقای کرزی در جریان و پی‌گیر آن هستم. زمانی که آقای کرزی در مراسم تحلیف دور اول ریاست جمهوری آقای روحانی به تهران آمده بود، موضوع این سند همکاری‌ها مطرح شد و بعد از آن، اولین پیش‌نویس این سند از جانب ایران به ما داده شد. کارهای زیادی روی این سند صورت گرفت و مراحل مختلفی طی شد و پیشرفت‌های به دست آمد، ولی مذاکرات به نتیجه نهایی نرسید، تا این‌که حکومت وحدت ملی روی کار آمد و رهبری حکومت وحدت ملی در این مورد اهتمام خاص نشان دادند. در نتیجه کارها پیش رفت، و سپس پنج کمیته تشکیل شد تا مسایل را در پنج بخش پی‌گیری و زمینه تهیه سند نهایی همکاریهای راهبردی جامع را فراهم سازند.
در کمیته سیاسی ـ امنیتی کار تا حد زیادی پیش رفته است و در حالی نهایی شدن است، حتا اگر بعضی از بندهای سند که در اولین نشستهای دوجانبه روی آن بحث های جدی شده بود، دوباره مطرح نمی‌شد، کار این کمیته نهایی می‌شد. در کمیته اقتصادی هم کار باید روی رسیدن به تفاهمات برای امضای سند راهبردی متمرکز شود و در این مرحله فکر کنم تأکید بر اجرایی شدن تعهدات که گویا در نشستهای قبلی به عمل آمده، قبل از امضای سند جامع، فقط وقت را از ما گرفته و خواهد گرفت. هدف این کمیته‌‌ها این است که به صورت تخصصی، عرصه‌های مختلف پیمان جامع همکاری را آماده بسازد و ما به طرف امضای این پیمان برویم که امیدوار هستم بتوانیم در حکومت وحدت ملی به این موفقیت دست پیدا کنیم. ما منتظر برگزاری نشست کمیته اقتصادی بین دو کشور هستیم که احتمالا در آینده نزدیک در تهران برگزار خواهد شد تا تفاهم های نهایی صورت بگیرد.
به هر حالت کار جریان دارد و شما می‌دانید که ما یک کشور در حال جنگ هستیم و اولویت ما حفظ امنیت و جان مردم ما است. هم‌چنین ما به نمایندگی از همسایه‌ها و همه جهان، در خطوط مقدم مبارزه علیه تروریسم جهانی در جنگ هستیم. با آن‌هم روابط خارجی ما با همسایگان و به ویژه جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور دوست، برادر و همسایه، با مشترکات بی‌شمار فرهنگی، تاریخی، دینی و مذهبی در اولویت است.
سوال: شما در مورد برگزاری نشست کمیته اقتصادی گفتید، آیا از برگزاری نشست کمیته سیاسی امنیتی هم خبری است؟
نجم‌پور: همان‌طور که گفتم، قرار نیست نشست کمیته سیاسی امنیتی دیگر برگزار شود، بلکه بر اساس آخرین تفاهم، مراجع دیپلماتیک از طریق مکاتبه نظریات خود را با یک‌دیگر شریک می‌سازند.
سوال: در هفته‌های گذشته شاهد سفر عمر داوودزی، نماینده ویژه رییس جمهور در امر اجماع منطقه‌ای برای صلح به تهران بودیم. پیش از آن، جمهوری اسلامی ایران تلاش‌هایی را با هدف آن‌چه کمک به برقراری صلح افغانستان و زمینه‌سازی برای گفت‌وگوهای طالبان با دولت افغانستان خوانده، آغاز کرده و در این راستا، میزبان یک هیئت طالبان در تهران بوده است. دید شما نسبت به این تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران در راستای صلح افغانستان و وجه تمایز آن با رویکرد دیگر کشورها چیست؟
نجم‌پور: ایران می‌تواند نقش مثبت، ارزنده و سازنده‌ای را ایفا کند. ما بدون همسایه‌ها، کشورهای منطقه و اجماع منطقه‌ای و جهانی نمی‌توانیم به صلح در افغانستان دست یابیم. به این دلیل که بخش بزرگی از مشکلات افغانستان ریشه در بیرون از کشور دارد و اجماع جهانی و منطقه‌ای می‌تواند آن‌را حل کند. جمهوری اسلامی ایران دیدگاه‌های مشترکی در مورد پروسه صلح، مسأله انتخابات و محوریت دولت افغانستان در مذاکرات صلح با ما دارد. ایران در سطوح مختلف با قاطعیت از مواضع دولت افغانستان حمایت کرده و می‌کند و یک هماهنگی بین دو دولت وجود دارد. دیدگاه‌های ما نسبت به هر کشوری دیگر، نزدیک‌تر است. البته طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران هم منافع، نگرانی‌ها و دیدگاه‌های خود را در مسائل افغانستان دارد. جمهوری اسلامی ایران نقش ارزنده و سازنده‌ای در افغانستان دارد؛ این کشور می‌تواند به ما در پروسه صلح کمک کند و کسانی که آماده مذاکره باشند را به میز مذاکرات بکشاند. ایران در این عرصه وعده همکاری هم داده است و ما نقش این کشور را سازنده فکر می‌کنیم و امیدوار هستیم این نقش هرچه بهتر و خوب‌تر عملی شود.
سوال: آقای داوودزی در برگشت از سفر ایران، در یک نشست خبری پیرامون این سفر گفته است که مقام‌های ایرانی به این باور اند که باید طالبان در ساختار قدرت و حکومت در افغانستان شریک شوند، اما نه به عنوان یک جریان حاکم و مقتدر. برداشت شما از موضع‌گیری‌های مقام‌های جمهوری اسلامی ایران در مورد راه‌حل صلح کشور چیست؟
نجم‌پور: طبیعی است که اگر صلحی در افغانستان انجام می‌شود و قرارداد صلح به امضا می‌رسد، ما این صلح را با طالبان خواهیم داشت و بدون شک، طالبان یک نقشی در دولت افغانستان خواهد داشت. بله، جمهوری اسلامی ایران و هر کشور دیگر نظرش این است که باید طالبان در قدرت نقش داشته باشد، ولی این نقش حاکم و کلی نباشد. جمهوری اسلامی ایران دیدگاه و نگرانی‌های خاص خود را هم در مورد روند مذاکرات جاری و هم در مورد صلح افغانستان دارد.
سوال: تأکید ایران همواره این بوده که باید گفت‌وگوهای صلح با محوریت دولت افغانستان صورت بپذیرد؟
نجم‌پور: من پیشتر گفتم که ما یک هماهنگی داریم و نزدیکی دیدگاه ما هم مربوط به همین مسأله است؛ محوریت دولت و مردم افغانستان، حفظ ارزش‌ها و دست‌آوردهای 18 سال گذشته، قانون اساسی، نظام جمهوری اسلامی، حقوق زنان، دموکراسی و...، این‌ها ارزش‌هایی است که ما در روند صلح قطعا بر آن تأکید داریم و جمهوری اسلامی ایران هم در این مورد، دیدگاه مشترکی با ما دارد و در مذاکراتی که داشتند، این مسائل را بیان کرده‌اند.
سوال: ایران یک دوره میزبان هیأت طالبان در تهران بود، فکر می‌کنید ابتکارات این کشور در مورد صلح افغانستان، با توجه به تلاش‌های سایر کشورها ادامه خواهد داشت؟
نجم‌پور: از ارتباطات و تماس‌هایی که جمهوری اسلامی ایران با طالبان دارد، دولت افغانستان مطلع است. دولت افغانستان در جریان این ارتباطات است و گزارش‌های آن در جلسات میان ارگان‌های مختلف و یا مقام‌های عالی‌رتبه تبادله شده است. ما امیدوار هستیم هر نقشی را که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند ایفا کند، به ما در پروسه صلح کمک کند و از هر موثریتی که دارد، دریغ ننماید.
سوال: یک حوزه دیگر روابط دو کشور، بحث همکاریهای اقتصادی است. ما شاهد ترانزیت اولین محموله صادراتی افغانستان از طریق بندر چابهار به هند بودیم. در کنار آن، بحث تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند به روابط اقتصادی میان دو کشور آسیب بزند. سطح کنونی همکاریهای اقتصادی و روابط تجاری دو کشور چگونه است؟
نجم‌پور: ایران شریک اول اقتصادی ماست و ما جایگاه چهارم یا پنجم را در صادرات غیرنفتی ایران داریم. این جایگاه، جایگاه مهمی است. حدودا تا سه میلیارد دالر حجم صادرات ایران به افغانستان است، البته بر اساس آن‌چه که در گمرکات دو کشور ثبت می‌شود، ولی متأسفانه صادرات از جانب افغانستان به ایران بسیار کم است و فرصت‌ها هنوز مساعد نشده است. ما امیدوار هستیم که بتوانیم این فرصت‌ها مساعد شود تا یک بیلانس تجارتی حداقلی بین دو کشور ایجاد شود، و دو طرف از آن سود ببرند.
از سوی دیگر، ایران یکی از مسیرهای اصلی ترانسپورتی و ترانزیتی برای افغانستان است، این مسیر به طور سنتی بندر عباس بوده، ولی شما در جریان هستید که بندر چابهار به عنوان یک بندر استراتژیک، ارزش و جایگاه خاصی برای افغانستان، ایران، منطقه و هند دارد. پس از امضای تفاهم‌نامه دهلیز ترانزیتی چابهار بین افغانستان، ایران و هند و ارسال محموله‌های صادراتی و وارداتی از دو طرف، یک نقطه عطفی در تاریخ روابط تجاری افغانستان با ایران و حتی با سایر مناطق به وجود آمده است. رهبری حکومت وحدت ملی به اثر رایزنی‌ها و صحبت‌هایی که با مقام های امریکایی داشتند، تا یک اندازه زیاد سهولت‌ها را ایجاد کرده و بندر چابهار از تحریم‌های امریکا معاف شد. ما تلاش داریم استفاده نهایی را از این بندر کنیم و این بندر، یک بندر مهم ترانسپورتی و ترانزیتی برای صادرات و واردات افغانستان خواهد بود.
در مورد تأثیر تحریم‌های امریکا علیه ایران بر روابط تجاری دو کشور نیز باید گفت که بدون شک تحریم‌ها بالای روابط و تجارت دو کشور تأثیر دارد، البته نه به آن طوری که بالای دیگر کشورها تأثیر دارد، اما نگرانی‌هایی را ایجاد کرده که آن هم انشالله رفع می شود. این تحریم‌ها تا به حال سر روابط سنتی و تاریخی تجارتی بین دو کشور تأثیری نداشته، منظور ما از این تأثیر این است که اگر این تحریم‌ها نباشد، ما شاهد گسترش بسیار وسیع و افزایش حجم بسیار بالایی از تبادلات و داد و ستدهای تجارتی بین دو کشور خواهیم بود و ایران کمک زیادی به رشد و توسعه اقتصادی افغانستان خواهد کرد.
سوال: خبری از تکمیل خط آهن خواف ـ هرات دارید که کی تکمیل می‌شود؟ افتتاح این خط آهن بسیار به درازا کشیده شده است.
نجم‌پور: تلاش‌ها جریان دارد، همین امروز اطلاعی که به من رسید که قرار است یک نشست کارشناسی در همین ماه حمل، به تاریخ 18 تا 20، برای آمادگی افتتاح این خط آهن بین مسوولان ادارات خط آهن دو کشور برگزار شود، این نشست زمینه افتتاح این پروژه را توسط مقامات دو کشور مهیا خواهد ساخت و امیدوارم هستم که در چند ماه آینده این افتتاح صورت بگیرد و خواهد گرفت، چون زمینه مقدماتی‌اش در همین ماه آغاز می‌شود.
به گفته وی، ارائه دوباره موضوعاتی که پیش از این درباره آن در کمیته سیاسی امنیتی بحث شده بود، موجب تأخیر در کار این کمیته و هم‌چنین توقع عملی شدن برخی تعهدات در کمیته اقتصادی، پیش از امضای سند جامع همکاری‌ها، سبب بطی شدن روند کار این کمیته شده است.
هم‌چنین سرپرست سفارت افغانستان از آغاز دیدارهای مقام‌های دو کشور جهت آمادگی برای افتتاح خط آهن خواف ـ هرات توسط رهبران افغانستان و ایران خبر داد.
وی در مورد روند صلح با طالبان و نقش جمهوری اسلامی ایران در این روند نیز خاطرنشان کرد که این کشور دیدگاه‌های مشترکی در مورد روندهای جاری در افغانستان، در مورد پروسه صلح، مسأله انتخابات و محوریت دولت افغانستان در مذاکرات صلح دارد؛ ایران در سطوح مختلف با قاطعیت از مواضع دولت افغانستان حمایت کرده و یک هماهنگی بین دو دولت وجود دارد.
به گفته نجم‌پور، دیدگاه‌های افغانستان و ایران در مورد روند صلح با هم خیلی نزدیک است.
او در عین حال، پیرامون مسائل اقتصادی و روابط تجاری تأکید کرد که ایران شریک اول اقتصادی افغانستان است و حجم این روابط به حدود سه میلیارد دالر می‌رسد، ولی متأسفانه صادرات از جانب افغانستان به ایران بسیار کم است و ابراز امیدواری کرد که یک بیلانس تجارتی حداقلی بین دو کشور ایجاد شود.
سرپرست سفارت کشور در تهران در عین خاطرنشان کرد که با وجودی که تجارت میان افغانستان و ایران خیلی خوب است ولی اگر تحریم‌ها علیه ایران نباشد، ما شاهد گسترش بسیار وسیع و افزایش حجم بسیار بالایی از تبادلات و داد و ستدهای تجارتی بین دو کشور خواهیم بود و ایران کمک زیادی به رشد و توسعه اقتصادی افغانستان خواهد کرد.
متن کامل بخش اول این مصاحبه به شرح زیر است:
سوال: به نام خدا. سال نو را خدمت شما تبریک عرض می‌کنم. از بحث آخرین تحولات در روابط افغانستان و ایران شروع کنیم. قرار بود سند جامع همکاریهای راهبردی میان دو کشور در طول مدت شش ماه نهایی شود، اما اکنون نزدیک به دو سال از شروع مذاکرات دو کشور در پنج کمیته می‌گذرد و هنوز مذاکرات در دو کمیته سیاسی امنیتی و اقتصادی نهایی نشده است. مقام‌های وزارت امورخارجه ایران در گفت‌وگو با من اعلام کرده‌اند که آن‌ها آخرین دیدگاه‌های خود را در این دو کمیته به کابل فرستاده و منتظر پاسخ طرف افغانستان می‌باشند.
نجم‌پور: سال نو شما هم مبارک. از طریق شما سال نو را به هم‌وطنان مقیم ایران تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم سال خوش و آرام و پر از موفقیت و سعادت داشته باشند و ان‌شاءالله مشکلاتی که در سال گذشته داشتیم، در این سال تکرار نشود و سال ۱۳۹۸ سالی پر از شکوفایی و صلح در افغانستان باشد.
همان‌طور که در جریان هستید، مذاکرات جریان دارد و ما در سه کمیته موفق شدیم به تفاهم‌هایی دست پیدا کنیم. مذاکرات در کمیته‌های اقتصادی و سیاسی امنیتی هم در مرحله نهایی شدن است. البته کمیته سیاسی امنیتی آخرین جلسه خود را در تهران داشت که در آن توافق شد متباقی کار در این کمیته از طریق مکاتبات و مراجع دیپلماتیک پی‌گیری شود. من شخصا از اوایل این سند، از زمان حکومت آقای کرزی در جریان و پی‌گیر آن هستم. زمانی که آقای کرزی در مراسم تحلیف دور اول ریاست جمهوری آقای روحانی به تهران آمده بود، موضوع این سند همکاری‌ها مطرح شد و بعد از آن، اولین پیش‌نویس این سند از جانب ایران به ما داده شد. کارهای زیادی روی این سند صورت گرفت و مراحل مختلفی طی شد و پیشرفت‌های به دست آمد، ولی مذاکرات به نتیجه نهایی نرسید، تا این‌که حکومت وحدت ملی روی کار آمد و رهبری حکومت وحدت ملی در این مورد اهتمام خاص نشان دادند. در نتیجه کارها پیش رفت، و سپس پنج کمیته تشکیل شد تا مسایل را در پنج بخش پی‌گیری و زمینه تهیه سند نهایی همکاریهای راهبردی جامع را فراهم سازند.
در کمیته سیاسی ـ امنیتی کار تا حد زیادی پیش رفته است و در حالی نهایی شدن است، حتا اگر بعضی از بندهای سند که در اولین نشستهای دوجانبه روی آن بحث های جدی شده بود، دوباره مطرح نمی‌شد، کار این کمیته نهایی می‌شد. در کمیته اقتصادی هم کار باید روی رسیدن به تفاهمات برای امضای سند راهبردی متمرکز شود و در این مرحله فکر کنم تأکید بر اجرایی شدن تعهدات که گویا در نشستهای قبلی به عمل آمده، قبل از امضای سند جامع، فقط وقت را از ما گرفته و خواهد گرفت. هدف این کمیته‌‌ها این است که به صورت تخصصی، عرصه‌های مختلف پیمان جامع همکاری را آماده بسازد و ما به طرف امضای این پیمان برویم که امیدوار هستم بتوانیم در حکومت وحدت ملی به این موفقیت دست پیدا کنیم. ما منتظر برگزاری نشست کمیته اقتصادی بین دو کشور هستیم که احتمالا در آینده نزدیک در تهران برگزار خواهد شد تا تفاهم های نهایی صورت بگیرد.
به هر حالت کار جریان دارد و شما می‌دانید که ما یک کشور در حال جنگ هستیم و اولویت ما حفظ امنیت و جان مردم ما است. هم‌چنین ما به نمایندگی از همسایه‌ها و همه جهان، در خطوط مقدم مبارزه علیه تروریسم جهانی در جنگ هستیم. با آن‌هم روابط خارجی ما با همسایگان و به ویژه جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور دوست، برادر و همسایه، با مشترکات بی‌شمار فرهنگی، تاریخی، دینی و مذهبی در اولویت است.
سوال: شما در مورد برگزاری نشست کمیته اقتصادی گفتید، آیا از برگزاری نشست کمیته سیاسی امنیتی هم خبری است؟
نجم‌پور: همان‌طور که گفتم، قرار نیست نشست کمیته سیاسی امنیتی دیگر برگزار شود، بلکه بر اساس آخرین تفاهم، مراجع دیپلماتیک از طریق مکاتبه نظریات خود را با یک‌دیگر شریک می‌سازند.
سوال: در هفته‌های گذشته شاهد سفر عمر داوودزی، نماینده ویژه رییس جمهور در امر اجماع منطقه‌ای برای صلح به تهران بودیم. پیش از آن، جمهوری اسلامی ایران تلاش‌هایی را با هدف آن‌چه کمک به برقراری صلح افغانستان و زمینه‌سازی برای گفت‌وگوهای طالبان با دولت افغانستان خوانده، آغاز کرده و در این راستا، میزبان یک هیئت طالبان در تهران بوده است. دید شما نسبت به این تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران در راستای صلح افغانستان و وجه تمایز آن با رویکرد دیگر کشورها چیست؟
نجم‌پور: ایران می‌تواند نقش مثبت، ارزنده و سازنده‌ای را ایفا کند. ما بدون همسایه‌ها، کشورهای منطقه و اجماع منطقه‌ای و جهانی نمی‌توانیم به صلح در افغانستان دست یابیم. به این دلیل که بخش بزرگی از مشکلات افغانستان ریشه در بیرون از کشور دارد و اجماع جهانی و منطقه‌ای می‌تواند آن‌را حل کند. جمهوری اسلامی ایران دیدگاه‌های مشترکی در مورد پروسه صلح، مسأله انتخابات و محوریت دولت افغانستان در مذاکرات صلح با ما دارد. ایران در سطوح مختلف با قاطعیت از مواضع دولت افغانستان حمایت کرده و می‌کند و یک هماهنگی بین دو دولت وجود دارد. دیدگاه‌های ما نسبت به هر کشوری دیگر، نزدیک‌تر است. البته طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران هم منافع، نگرانی‌ها و دیدگاه‌های خود را در مسائل افغانستان دارد. جمهوری اسلامی ایران نقش ارزنده و سازنده‌ای در افغانستان دارد؛ این کشور می‌تواند به ما در پروسه صلح کمک کند و کسانی که آماده مذاکره باشند را به میز مذاکرات بکشاند. ایران در این عرصه وعده همکاری هم داده است و ما نقش این کشور را سازنده فکر می‌کنیم و امیدوار هستیم این نقش هرچه بهتر و خوب‌تر عملی شود.
سوال: آقای داوودزی در برگشت از سفر ایران، در یک نشست خبری پیرامون این سفر گفته است که مقام‌های ایرانی به این باور اند که باید طالبان در ساختار قدرت و حکومت در افغانستان شریک شوند، اما نه به عنوان یک جریان حاکم و مقتدر. برداشت شما از موضع‌گیری‌های مقام‌های جمهوری اسلامی ایران در مورد راه‌حل صلح کشور چیست؟
نجم‌پور: طبیعی است که اگر صلحی در افغانستان انجام می‌شود و قرارداد صلح به امضا می‌رسد، ما این صلح را با طالبان خواهیم داشت و بدون شک، طالبان یک نقشی در دولت افغانستان خواهد داشت. بله، جمهوری اسلامی ایران و هر کشور دیگر نظرش این است که باید طالبان در قدرت نقش داشته باشد، ولی این نقش حاکم و کلی نباشد. جمهوری اسلامی ایران دیدگاه و نگرانی‌های خاص خود را هم در مورد روند مذاکرات جاری و هم در مورد صلح افغانستان دارد.
سوال: تأکید ایران همواره این بوده که باید گفت‌وگوهای صلح با محوریت دولت افغانستان صورت بپذیرد؟
نجم‌پور: من پیشتر گفتم که ما یک هماهنگی داریم و نزدیکی دیدگاه ما هم مربوط به همین مسأله است؛ محوریت دولت و مردم افغانستان، حفظ ارزش‌ها و دست‌آوردهای 18 سال گذشته، قانون اساسی، نظام جمهوری اسلامی، حقوق زنان، دموکراسی و...، این‌ها ارزش‌هایی است که ما در روند صلح قطعا بر آن تأکید داریم و جمهوری اسلامی ایران هم در این مورد، دیدگاه مشترکی با ما دارد و در مذاکراتی که داشتند، این مسائل را بیان کرده‌اند.
سوال: ایران یک دوره میزبان هیأت طالبان در تهران بود، فکر می‌کنید ابتکارات این کشور در مورد صلح افغانستان، با توجه به تلاش‌های سایر کشورها ادامه خواهد داشت؟
نجم‌پور: از ارتباطات و تماس‌هایی که جمهوری اسلامی ایران با طالبان دارد، دولت افغانستان مطلع است. دولت افغانستان در جریان این ارتباطات است و گزارش‌های آن در جلسات میان ارگان‌های مختلف و یا مقام‌های عالی‌رتبه تبادله شده است. ما امیدوار هستیم هر نقشی را که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند ایفا کند، به ما در پروسه صلح کمک کند و از هر موثریتی که دارد، دریغ ننماید.
سوال: یک حوزه دیگر روابط دو کشور، بحث همکاریهای اقتصادی است. ما شاهد ترانزیت اولین محموله صادراتی افغانستان از طریق بندر چابهار به هند بودیم. در کنار آن، بحث تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند به روابط اقتصادی میان دو کشور آسیب بزند. سطح کنونی همکاریهای اقتصادی و روابط تجاری دو کشور چگونه است؟
نجم‌پور: ایران شریک اول اقتصادی ماست و ما جایگاه چهارم یا پنجم را در صادرات غیرنفتی ایران داریم. این جایگاه، جایگاه مهمی است. حدودا تا سه میلیارد دالر حجم صادرات ایران به افغانستان است، البته بر اساس آن‌چه که در گمرکات دو کشور ثبت می‌شود، ولی متأسفانه صادرات از جانب افغانستان به ایران بسیار کم است و فرصت‌ها هنوز مساعد نشده است. ما امیدوار هستیم که بتوانیم این فرصت‌ها مساعد شود تا یک بیلانس تجارتی حداقلی بین دو کشور ایجاد شود، و دو طرف از آن سود ببرند.
از سوی دیگر، ایران یکی از مسیرهای اصلی ترانسپورتی و ترانزیتی برای افغانستان است، این مسیر به طور سنتی بندر عباس بوده، ولی شما در جریان هستید که بندر چابهار به عنوان یک بندر استراتژیک، ارزش و جایگاه خاصی برای افغانستان، ایران، منطقه و هند دارد. پس از امضای تفاهم‌نامه دهلیز ترانزیتی چابهار بین افغانستان، ایران و هند و ارسال محموله‌های صادراتی و وارداتی از دو طرف، یک نقطه عطفی در تاریخ روابط تجاری افغانستان با ایران و حتی با سایر مناطق به وجود آمده است. رهبری حکومت وحدت ملی به اثر رایزنی‌ها و صحبت‌هایی که با مقام های امریکایی داشتند، تا یک اندازه زیاد سهولت‌ها را ایجاد کرده و بندر چابهار از تحریم‌های امریکا معاف شد. ما تلاش داریم استفاده نهایی را از این بندر کنیم و این بندر، یک بندر مهم ترانسپورتی و ترانزیتی برای صادرات و واردات افغانستان خواهد بود.
در مورد تأثیر تحریم‌های امریکا علیه ایران بر روابط تجاری دو کشور نیز باید گفت که بدون شک تحریم‌ها بالای روابط و تجارت دو کشور تأثیر دارد، البته نه به آن طوری که بالای دیگر کشورها تأثیر دارد، اما نگرانی‌هایی را ایجاد کرده که آن هم انشالله رفع می شود. این تحریم‌ها تا به حال سر روابط سنتی و تاریخی تجارتی بین دو کشور تأثیری نداشته، منظور ما از این تأثیر این است که اگر این تحریم‌ها نباشد، ما شاهد گسترش بسیار وسیع و افزایش حجم بسیار بالایی از تبادلات و داد و ستدهای تجارتی بین دو کشور خواهیم بود و ایران کمک زیادی به رشد و توسعه اقتصادی افغانستان خواهد کرد.
سوال: خبری از تکمیل خط آهن خواف ـ هرات دارید که کی تکمیل می‌شود؟ افتتاح این خط آهن بسیار به درازا کشیده شده است.
نجم‌پور: تلاش‌ها جریان دارد، همین امروز اطلاعی که به من رسید که قرار است یک نشست کارشناسی در همین ماه حمل، به تاریخ 18 تا 20، برای آمادگی افتتاح این خط آهن بین مسوولان ادارات خط آهن دو کشور برگزار شود، این نشست زمینه افتتاح این پروژه را توسط مقامات دو کشور مهیا خواهد ساخت و امیدوارم هستم که در چند ماه آینده این افتتاح صورت بگیرد و خواهد گرفت، چون زمینه مقدماتی‌اش در همین ماه آغاز می‌شود.
avapress.net/vdcfx0dy1w6dcca.igiw.html
تگ ها
پربازدیدترین
مطالب مرتبط
[۲۷ حمل ۱۳۹۸] 
[۶ ثور ۱۳۹۷] 
[۹ اسد ۱۳۹۸] 
[۲۴ دلو ۱۳۹۲] 
[۵ اسد ۱۳۹۱] 
