جزییات حضور شهروندان افغانستان در مراسم اربعین؛ از شرایط برابر با شهروندان ایرانی تا همکاری برای سفر از داخل افغانستان

به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) از تهران، دکتر شهریار حیدری در مورد هزینه‌های سفر به عراق نیز با اشاره به این‌که هزینه‌ها بیشتر شده، خاطرنشان کرد که با این وجود نیز، هرچه برای زائر ایرانی در حوزه‌های مختلف کاهش قیمت داشته و گرفته‌اند، زائر افغانستان مقیم ایران نیز به همان شکل از تخفیف‌ها برخوردار می‌شود.
 
وی در مورد هزینه سفر امسال به عراق و حضور در مراسم اربعین خاطرنشان کرد: "عددی که سازمان حج و زیارت به من دادند، برای امسال، 377 هزار و 700 تومان است. این هزینه برای دریافت ویزا، هزینه خدمات، درمان و بیمه است".
 
دبیر ستاد اربعین در گفتگو با آوا در مورد شرایط امسال سفر شهروندان افغانستان مقیم ایران به عراق نیز گفت: "امسال دولت عراق اعلام کرد که مثلا گذرنامه‌ها باید گذرنامه رسمی باشد، اما ما نهایتا روز چهارشنبه(4 مهر/ میزان) با کاردار سفارت عراق در وزارت خارجه صحبت کردیم و قرار شد که انشالله به همان شکل سال گذشته، تشرف مردم افغانستان ساکن در ایران صورت بگیرد".
 
وی تصریح کرد که به دنبال صحبت‌های آن‌ها با مقام‌های عراقی، سفارت عراق به دو صورت همکاری می‌کند؛ هم مردم افغانستانی که با گذرنامه رسمی و ویزا وارد ایران می‌شوند، می‌توانند از سفارت عراق ویزا دریافت بکنند و کنسول‌گری‌های ما هم ویزای دو بار ورود و خروج به آن‌ها می‌دهد، و هم در مورد مهاجرین افغانستان که در ایران دفترچه موقت یا همان کارت موقت و گذرنامه در اختیار آن‌هاست.
 
دکتر حیدری در مورد صدور ویزای عراق برای گذرنامه‌های قدیمی و قلم‌نویس مهاجرین نیز گفت: "این‌ها با هماهنگی دفاتر وکالت و اداره اتباع مثل سال گذشته پذیرش می‌شوند، چون خود گذرنامه‌های عراقی هم الکترونیک نیست، بلکه به شکل سنتی است و انشالله برای زائرین کشور افغانستان مقیم ایران، هیچ مشکلی نخواهد بود".
 
وی در پاسخ به پرسش دیگری در مورد زمینه سفر به عتبات عالیات و حضور در مراسم اربعین برای مهاجرین شرکت‌کننده در طرح سرشماری که دارای برگه‌های شرکت در طرح سرشماری هستند نیز افزود: "در مورد آن‌ها نیز به اداره کل اموراتباع گفته شده که انشالله سعی بکنند آن‌هایی که دارای برگه سرشماری هستند، چون به نوعی اسم و مشخصات آن‌ها در سامانه ثبت است، بهره‌مند شوند". ولی دبیر ستاد اربعین خاطرنشان کرد که تصمیم‌گیری‌ها در این مورد در حوزه کاری اداره کل اموراتباع و مهاجرین خارجی است.
 
دبیر ستاد اربعین در مورد مرز مورد استفاده برای شهروندان افغانستان برای ورود به عراق گفت: "اتباع کشور افغانستان و پاکستان از مرز شملچه".
 
وی با اشاره به این‌که دولت عراق خیلی بر رعایت قوانین و مقررات این کشور تأکید کرده، در مورد سفر بدون گذرنامه و ویزا به عراق هشدار داد و گفت: "سال‌های گذشته بنا به عدم اطلاع زائرین، چه افغانستان، پاکستان و چه ایرانی، یک تعدادی از زائرین بدون گذرنامه و ویزا در مراسم اربعین حضور پیدا کردند، اما این تعداد توسط کشور عراق دستگیر شدند و با آن‌ها برخورد صورت گرفت، اما با وساطت جمهوری اسلامی ایران، دولت عراق در مجازات‌های کلان تخفیف داد، اما امسال به هیچ وجه، هیچ کسی بدون داشتن روادید، گذرنامه و بیمه‌نامه، نمی‌تواند وارد کشور عراق شود و اگر رعایت نشود، در این کشور دستگیر خواهند شد و قطعا تبعات سنگینی در انتظار آن‌ها خواهد بود؛ دولت عراق هم جریمه سنگین و هم زندان‌های طویل‌المدتی برای زائرین غیرقانونی دارد".
 
دکتر حیدری از زائرین چه افغانستانی، پاکستانی و چه ایرانی، و چه سایر کشورها که از خاک ایران وارد عراق می‌شوند، تقاضا کرد که حتما قوانین و مقررات این کشور را که داشتن گذرنامه و روادید است، رعایت کنند، در غیر این صورت، با آن‌ها برخورد می‌کنند.
 
وی با بیان این‌که امسال هم مهاجرین می‌توانند مثل سال گذشته در قالب ستاد بازسازی عتبات عالیات که متولی کمیته اسکان و تغذیه است، اقدام به گرفتن اجازه برپایی موکب نمایند، خاطرنشان کرد: "مردم عراق انتظار دارند که حق میزبانی از آن‌ها گرفته نشود. تأکید مردم عراق این است که به اندازه کافی امکانات برای پذیرایی زائرین در اختیار دارند، بر این اساس، ما با توجه به تأکید مردم عراق، سعی کردیم مواکب به اندازه نیاز ضروری استقرار پیدا کنند و بقیه مواکب به داخل ایران منتقل شوند".
 
 
متن و جزییات کامل مصاحبه خبرگزاری صدای افغان(آوا) با دکتر شهریار حیدری، دبیر ستاد اربعین در جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است:
 
سوال: امسال شرایط حضور اتباع و مهاجرین

افغانستانی در مراسم اربعین حسینی و سفر به عتبات عالیات چگونه است؟ آیا تغییراتی نسبت به سال‌های گذشته وجود دارد؟ آخرین تصمیم‌گیری‌ها در این زمینه چیست؟
حیدری: بسم‌الله الرحمن الرحیم. واقعیت این است که آن‌چه تسهیلات برای ایرانی‌ها است، ما همان شرایط را برای تشرف به عتبات عالیات و همچنین حضور در مراسم اربعین حسینی، برای مردم خوب افغانستان ساکن در ایران قائل هستیم و به کشور عراق و سفارت عراق تأکید کردیم که همه شرایط و مراحلی که یک زائر ایرانی از نظر تخفیف‌ها، امکانات و... باید داشته باشد، می‌بایست برای مردم خوب افغانستان مقیم ایران نیز قائل شوند.
اما بالاخره عراق یک کشور مستقل است و آن‌چه که انتظار دارد، بحث رعایت قوانین و موارد مربوط به صدور ویزا و داشتن گذرنامه است. در سال گذشته سفارت عراق ما متقاعد کردیم همان خدماتی که برای ایرانی‌ها داشتند، به زائرین افغانستان در ایران هم داشته باشند. امسال دولت عراق اعلام کرد که مثلا گذرنامه‌ها باید گذرنامه رسمی باشد، اما ما نهایتا روز چهارشنبه(4 مهر/ میزان) با کاردار سفارت عراق در وزارت خارجه صحبت کردیم و قرار شد که انشالله به همان شکل سال گذشته، تشرف مردم افغانستان ساکن در ایران صورت بگیرد.
در مورد هزینه‌ها هم باید گفت که تقریبا به تناسب نرخ ارز افزایش پیدا کرده، هزینه‌ها بیشتر شده، با این وجود نیز هرچه برای زائر ایرانی در حوزه‌های مختلف کاهش قیمت داشته و گرفتیم، زائر افغانستان مقیم ایران نیز به همان شکل از تخفیف‌ها برخوردار می‌شود.
 
سوال: مشخص است که امسال مهاجرین برای سفر به عتبات عالیات باید چه میزان هزینه پرداخت کنند؟
حیدری: عددی که سازمان حج و زیارت به من دادند، برای امسال، 377 هزار و 700 تومان است. این هزینه برای دریافت ویزا، هزینه خدمات، درمان و بیمه است.
 
سوال: سال گذشته اقشار مختلف مهاجرین، با توجه به انواع مختلف مدارک اقامتی که دارند، در مراسم اربعین شرکت کرده بودند. امسال کدام نوع از مهاجرین می‌توانند در مراسم اربعین شرکت کنند؟ سال گذشته یک صحبت شد کسانی که برگه‌های سرشماری هم دارند، می‌توانند به سفر اربعین بروند، اما عملی نشد.
حیدری: در واقع اداره کل اموراتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور متولی سامان‌دهی زائرین کشور افغانستان در ایران است. سفارت عراق به دو صورت با ما همکاری کرده؛ مردم افغانستانی که با گذرنامه رسمی و ویزا وارد ایران می‌شوند، می‌توانند از سفارت عراق ویزا دریافت بکنند و کنسول‌گری‌های ما هم ویزای دو بار ورود و خروج آن‌ها می‌دهد، و هم در مورد کسانی که دفترچه موقت دارند یا همان کارت موقت در اختیار آن‌هاست. در این مورد، باز برای یک بار استفاده به منزله گذرنامه تلقی می‌شود. از سویی هم نیروی انتظامی ما تقبل کرده به تعداد کافی از این گذرنامه‌های موقت در اختیار اتباع کشور افغانستان قرار می‌دهد. همان کاری که دفاتر حج و زیارت انجام می‌دهند، دفاتر کفالت برای زائرین کشور افغانستان انجام می دهند و انشالله به همان روال گذشته، با همکاری بیش‌تر انجام می‌شود.
در مورد کسانی که غیرقانونی حضور دارند و نه صاحب کارت موقت، دفترچه اقامت و نه گذرنامه رسمی اند، طبیعتا هیچ خدماتی به این‌ها ارائه نمی‌شود. بنابراین کسانی مشمول خدمات اربعین هستند که حداقل یکی از مدارک ثبت شده در اداره کل اموراتباع و مهاجرین خارجی ایران را داشته باشند.
 
سوال: در مورد مهاجرین غیرمجازی که دارای برگه‌های طرح سرشماری هستند، چطور؟
حیدری: در مورد آن‌ها نیز به اداره کل اموراتباع گفته شده که انشالله سعی بکنند آن‌هایی که دارای برگه سرشماری هستند، چون به نوعی اسم و مشخصات آن‌ها در سامانه ثبت است، بهره‌مند شوند، ولی تصمیم‌گیری‌ها در حوزه اداره کل اموراتباع و مهاجرین خارجی ما است.
نکته دیگری که وجود دارد، خود مردم کشور افغانستان است که قرار شد از سفارت عراق در افغانستان ویزا دریافت کنند، و کنسول‌گری‌های ما هم ویزای ورود و خروج به این‌ها بدهد، اما متأسفانه کنسول‌گری عراق در کابل سال گذشته هم بسته بود. امسال بر اساس توافقی که شده، قرار است یک تأییدیه به اتباع کشور افغانستان اعطا کنند تا بتوانیم از این امتیاز برای مردم خوب افغانستان استفاده کنیم. صبح روز چهارشنبه(4 مهر/ میزان) در جلسه با کاردار سفارت عراق در تهران، تأکید کردیم که نهایت خدمت به اتباع کشور افغانستان، هم در ایران و هم در داخل افغانستان عنایت کنند.
 
سوال: با بسته بودن سفارت عراق در کابل، یک‌سری کاروان‌ها پاسپورت‌های متقاضیان سفر به عتبات عالیات را به تهران می‌آورند و پس از دریافت ویزا، به افغانستان برمی‌گردند. از سوی دیگر،  گروهی از مردم، با گرفتن ویزای جمهوری اسلامی ایران، به صورت موردی به ایران آمده و اقدام به دریافت ویزای عراق می‌کنند. در مورد این اقشار چه تصمیمی گرفته شده است؟
حیدری: به همان شکل پارسال خدمات انجام می‌شود. ما در همه سطوح و حوزه‌هایی که با اتباع کشور افغانستان، چه در داخل ایران و چه در عراق هستند، به همه کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران اعلام شده که مثل سال گذشته خدمات بدهند.
 
سوال: در بحث گذرنامه، یک تعداد مهاجرین، به خصوص کسانی که پاسپورت‌های طرح خانواری دارند، گذرنامه‌های آن‌ها، قدیمی و قلمی است و الکترونیک یا ماشین خوان نیست، آیا این‌ها هم می‌توانند ویزای عراق را دریافت کنند؟
حیدری: مشکلی نیست، این‌ها با هماهنگی دفاتر وکالت و اداره اتباع مثل سال گذشته پذیرش می‌شوند، چون خود گذرنامه‌های عراقی هم الکترونیک نیست، بلکه به شکل سنتی است و انشالله برای زائرین کشور افغانستان مقیم ایران، هیچ مشکلی نخواهد بود.
 
سوال: امسال خروج شهروندان افغانستان از ایران و سفر به عراق از کدام مرزها صورت خواهد گرفت؟
حیدری: سال گذشته ما مرزهای شلمچه و خسروی را در کرمانشاه برای خروج اتباع غیر ایرانی اعلام کرده بودیم. امسال که مرز خسروی راه‌اندازی نشد، بر این اساس ما زائرین را تقسیم کردیم؛ کسانی که از شمال غرب وارد ایران می‌شوند، مثل اتباع کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان، و دیگر کشورهایی که از طریق این کشورها عبور می‌کنند و وارد ایران می‌شوند، در صورت بازگشایی از مرز خسروی، و اتباع کشور افغانستان و پاکستان از مرز شملچه. احیانا اگر امسال خسروی به همین وضعیت باقی بماند، زائرانی که از شمال غرب وارد ایران می‌شوند، می‌توانند از مرز مهران وارد عراق شوند.
 
سوال: امسال روند شروع ثبت‌نام برای زیارت اربعین از چه زمانی آغاز می‌شود؟
حیدری: از پنج‌شنبه(5 میزان) با استقرار کنسول‌گری‌های عراق در 20 نقطه در کشور، ثبت‌نام ما شروع شده است. فعالیت دفاتر حج و زیارت و همچنین وکالت نیز با استقرار این دفاتر، از روز چهارشنبه(4 میزان) در سراسر کشور آغاز شده است. بر این اساس، اتباع ایرانی در قالب سامانه سما و اتباع کشور افغانستان از طریق دفاتر کفالت می‌توانند اقدام به دریافت ویزا کنند.
 
سوال: سال قبل یک‌سری سخت‌گیری‌هایی در مرز با عراق برای خروج مهاجرین وجود داشت، چون پیش از آن برخی از مهاجرین و حتی شهروندان ایرانی، بدون دریافت ویزا و مدارک لازم، وارد خاک عراق می‌شدند، امسال شرایط چگونه خواهد بود و پیام شما به مهاجرین در این مورد چیست؟
حیدری: ما امسال برای امضای تفاهم‌نامه اربعین به همراه وزیر کشور به بغداد رفته بودیم. در این سفر دولت عراق خیلی بر رعایت قوانین و مقررات این کشور خیلی تأکید کرد. می‌دانید هر کسی بدون گذرنامه و ویزا وارد کشور عراق شود، از نظر قوانین و مقررات قضایی دولت این کشور، تنبیه شدیدی برایش پیش‌بینی شده است. سال‌های گذشته بنا به عدم اطلاع زائرین، چه افغانستان، پاکستان و چه ایرانی، یک تعدادی از زائرین بدون گذرنامه و ویزا در مراسم اربعین حضور پیدا کردند، اما این تعداد توسط کشور عراق دستگیر شدند و با آن‌ها برخورد صورت گرفت، اما با وساطت جمهوری اسلامی ایران، دولت عراق در مجازات‌های کلان تخفیف داد، اما امسال به هیچ وجه، در تفاهم نامه هم قید شده، هیچ کسی بدون داشتن روادید، گذرنامه و بیمه‌نامه، نمی‌تواند وارد کشور عراق شود و اگر رعایت نشود، در این کشور دستگیر خواهند شد و قطعا تبعات سنگینی در انتظار آن‌ها خواهد بود؛ دولت عراق هم جریمه سنگین و هم زندان‌های طویل‌المدتی برای زائرین غیرقانونی دارد.
من از زائرین عزیز، چه افغانستان، پاکستان و چه ایرانی، و چه سایر کشورها که از خاک ایران وارد عراق می‌شوند، تقاضا دارم حتما قوانین و مقررات این کشور را که داشتن گذرنامه و روادید است، رعایت کنند، در غیر این صورت، با آن‌ها برخورد می‌کنند. از سوی دیگر، دولت عراق تأکید کرد که ورود هرگونه داروهای روان‌گردان به کشور عراق مجازات سنگینی دارد، بنابراین زائرین از نظر این‌که چه چیزی همراه داشته باشند، باید مطلع باشند و حتما قوانین عراق را رعایت کنند.
 
سوال: پیشنهاد شما برای مهاجرین چیست، به صورت انفرادی اقدام کنند یا کاروانی؟
حیدری: ویزا به صورت انفرادی صادر می‌شود، چون کشور عراق و ما اعتقاد داریم، کنترول انفرادی در مرز راحت‌تر است و مانیفست بیشتر، بالاخره کنترول مانفیفستی با افراد دارای چهرهای مختلف، سخت است، ولی انفرادی یک گذرنامه دارد، با یک عکس مشخص و ویزا، که با داشتن آن‌ها عبور می‌کند. برای اتباع کشور افغانستان، مشکلی نیست، می‌توانند به صورت انفرادی ویزا بگیرند، ولی به صورت کاروانی عبور کنند. اگر یک کاروانی تحت نظر مدیران با تجربه قرار بگیرد، رفت و آمد زائران بهتر خواهد بود.
 
سوال: بحث دیگر، بحث دسته‌های عزاداری و برپایی موکب‌های عزاداری است. در این زمینه، آخرین تصمیم‌ها و شرایط چگونه است و چه نکاتی باید مد نظر گرفته شود؟
حیدری: کشور عراق در طول تاریخ، بعد از شهادت امام حسین، همواره این تجربه را داشته و انتظار دارند که حق میزبانی از آن‌ها گرفته نشود. آن‌ها در طول مسیر راهپیمایی اربعین، برنامه دارند، مواکب دارند و پیش‌بینی کرده‌اند؛ منتهی باز مسلمانان و مخصوصا تشیع هم نذر و نذوراتی داشته و انتظار دارند در همان مسیر به مصرف برسانند، بر این اساس، سال گذشته جمهوری اسلامی ایران 1900 موکب شناسنامه‌دار را در داخل ایران و هم‌چنین در عراق برپا کرد. تأکید مردم عراق این است که به اندازه کافی امکانات برای پذیرایی زائرین در اختیار دارند، بر این اساس، ما با توجه به تأکید مردم عراق، سعی کردیم مواکب به اندازه نیاز ضروری استقرار پیدا کنند و بقیه مواکب به داخل ایران منتقل شوند؛ هیچ فرقی هم نمی‌کند، خدمت به زائرین است. بنابراین امسال تأکید ما این است که برای مردم عراق حق میزبانی قائل شویم و سعی کنیم کمتر موکب‌های ما در آن سوی مرز مستقر شوند و سعی کنند از این طرف، پذیرایی بیشتر و مناسب‌تری ارائه بدهند و برنامه‌ریزی هم در همین راستا صورت گرفته است.
 
سوال: پس اصلا نمی‌توانند موکب احداث کنند؟
حیدری: می‌توانند موکب به اندازه‌ای که لازم است، ایجاد می‌کنند. الان هم تعدادی از مواکب‌ها به آن طرف مرز منتقل شده‌اند؛ در جاهایی که سال گذشته بودند، یا تا اندازه‌ای جابجایی. این موکب‌ها با موکب‌های عراقی هماهنگ هستند. تأکید ما هم امسال این بود که مواکب ایرانی و عراقی در کنار هم، از زائرین پذیرایی کنند.
 
سوال: امسال برای مهاجرین اجازه دایر کردن مواکب داده خواهد شد؟
حیدری: مشکلی نیست، امسال هم مهاجرین می‌توانند مثل سال گذشته در قالب ستاد عتبات عالیات که متولی کمیته اسکان و تغذیه است، درخواست بدهند.