به دلیل کیفیت خوب اجناس تولید شده در ایران و مراوداتی که این کشور با افغانستان دارد، بهترین شریک اقتصادی افغانستان به شمار می‌رود.
این مطلب را "سیروس علاف" مشاور امور تجارتی رئیس جمهور کشور در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار آوا ابراز داشت.
او در این گفتگو به مراودات دو ولایت هرات و خراسان رضوی در عرصه اقتصادی و اهمیت آن پرداخت.
نگاهی گذرا به شهرک صنعتی و علت ورشکستگی برخی از شرکت‌ها کرد و در ادامه در مورد اهمیت و فوائد پروژه‌ی تاپی و تطبیق آن در کشور سخن گفت.
او گفت که ایران از نظر کاری و تجارتی که با افغانستان دارد، یکی از بهترین شرکای کشور به شمار می‌رود . جنس تولید شده در ایران هم از نظر کیفیت خوب است و هم از نظر قیمت، چون مسیر ترانزیت کوتاه است.
اما آنطور که از گفته‌های وی پیداست، گویا تجارت دو کشور افغانستان و ایران به صورت یک‌طرفه صورت می‌گیرد.
علاف در این مورد می‌گوید که "امیدوارم که تجارت یک طرفه ما با ایران، دو طرفه شود و روی این مساله به شدت کار می‌شود به نحوی که امروز یک موتر از ایران بارگیری می‌شود و شام در بازار هرات تخلیه می‌شود، بتوانیم برعکس این موضوع را نیز داشته باشیم".
به گفته‌ی وی، در افغانستان محصولات زیادی چون میوه‌های خشکبار و تربار وجود دارد و اگر ضمانتی باشد که شرایط هر روز در گمرک تغییر نکند، صادرات این محصولات به ایران اتفاق خواهد افتاد.
او به تکس‌های فصلی که گمرک ایران برای محصولات افغانستان وضع کرده است اشاره کرد و گفت که این تکس‌ها برای تجار افغانستان مشکل‌ساز شده است و باعث شده که نتوانیم در شرایط فعلی، این تجارت را انجام دهیم.
مشاور رئیس جمهور گفت که "امیدواریم که آنان(مسوولین ایرانی) بپذیرند و تعرفه‌های فصلی را بردارند.
مساله‌ی دومی که مشاور رئیس جمهور در این گفتگو به آن پرداخت، وضعیت اقتصادی کشور است. او بر این باور است که به دلیل انجام پروژه‌های زیربنایی در کشور، در آینده شرایط اقتصادی بهتری خواهیم داشت.
علاف در گفته‌هایش به خروج سرمایه‌ها و مهاجرت مردم از کشور به دلیل نبود امنیت و کار هم اشاره کرد و گفت که قسمتی کمی از سرمایه‌ها از کشور خارج شده است.
او گفت: اما کسانی‌که در شرایط فعلی در افغانستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند، جهاد اقتصادی کرده‌اند و تحت هیچ شرایطی هم حاضر نیستند که کشور را ترک کنند چون انگیزه‌ی آنان خدمت به مردم است.
مشاور رئیس جمهور در ادامه گفت که مهاجرت‌هایی که در افغانستان رخ داد، بخشی از آن به دلیل باز شدن مرزها بود. برخی‌ها از رفتن خود پیشمان و تعدادی هم برای برگشت در صف‌های انتظار قرار دارند.
اما سوالی که همواره در ذهن هر شهروند افغانستان مطرح می‌شود این است که رئیس جمهور چه برنامه‌ای برای بهبود این وضعیت دارد. علاف در این زمینه می‌گوید که دولت بیشتر بر روی اجراء برنامه‌ها و پروژه‌های زیربنایی کار می‌کند. در گذشته پول‌های زیادی به کشور سرازیر شد اما به دلیل نبود طرح اقتصادی، از دست رفت.
او به تبدیل شدن افغانستان به مسیر ترانزیتی کشورهای مختلف اشاره کرد و گفت که در حال حاضر افغانستان در حال وصل شدن به راه‌های ترانزیتی است.
تطبیق پروژه‌ی تاپی در غرب کشور هم یکی دیگر از مسائلی که آقای علاف به آن اشاره کرد و گفت که اجرایی شدن این پروژه می‌تواند زمینه‌ی کار را برای تعداد زیادی از مردم فراهم کند.
وضعیت شهرک صنعتی هرات
پس از شانزده سال از سرکار آمدن حکومت موقت و دولت‌های بعد از آن، وضعیت شهرک صنعتی هرات همواره در حال تغییرات گسترده‌ای بوده است. تعطیلی کارخانه‌های زیادی از این شهرک به دلیل تهدیدات امنیتی و نبود بازار و عدم توانایی رقابت با کالاهای خارجی از علت‌های عمده‌ی تعطیلی این شرکت‌ها بوده است.
سیرویس علاف، مشاور امور تجارتی رئیس جمهور کشور می‌گوید: "کارخانه‌هایی که در شهرک صنعتی هرات احداث شد، مشکلات خاص خود را داشت. اداره‌ای به نام آیسا داشتیم که باید می‌آمد و طرح می‌داد و سرمایه‌ها را مدیریت می‌کرد. متاسفانه اصول و روال به راه دیگری رفت و وظیفه‌ی آیسا فقط جوازنامه دادن و گرفتن تکس از مردم شد".
وی افزود: "مردم چون تجربه صنعت را نداشتند، در آن زمان سرمایه‌گذاری خوبی نکردند اما تعدادی که به دنبال کارشناس رفتند، توانستند سرمایه‌گذاری خوبی انجام داده و موفق شوند. عده‌ای که به دنبال کارشناس نرفتند، با رکود مواجه شده و ورشکست شدند".
او خاطر نشان ساخت: برخی از کارخانه‌های شهرک صنعتی مشکلاتی در قسمت بازار و رقابت دارند که تا حدی می‌شود گفت قابل قبول است اما اگر بیایم از واردات جلوگیری کنیم و تکس‌هایی وضع کنیم، مردم ضرر می‌کنند.
به گفته‌ی علاف، با صحبتی که وی با کارخانه‌داران داشته، گفته که یا باید تولید را به سقفی برسانند که جوابگوی کل کشور باشد و یا باید واردات هم تکس داشته باشد. اگر تولیدات کم باشد و قیمت اجناس وارداتی هم افزایش یابد، مردم ضرر می‌کنند.
در گذشته اعلام شده بود که در تولید گچ با خودکفایی رسیده‌ایم و جلو واردات این محصول از کشورهای دیگر گرفته شد. در همان زمان قیمت گچ از ۴۰ افغانی به ۳۰۰ افغانی رسید. به گفته‌ی علاف، باید برنامه‌ای انجام شود که به نفع تولید کننده و مصرف کننده باشد.
