رایزن اسبق ایران در افغانستان گفت: طالبان امروز را نمی‌توان با طالبان ۱۰ سال و حتی چند سال اخیر مقایسه کرد. چراکه در حالت فعلی عناصر طالبان به مراتب قوی‌تر شدند و حتی تجهیزات آنها به روز شده است.
به گزارش مانیتورینگ خبرگزاری آوا ،عبدالمحمد طاهری؛ رایزن پیشین ایران در افغانستان در تشریح عملیات‌های اخیر طالبان در ولایت‌های «قندوز» و «پکتیا»در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: عملیات‌های نظامی طالبان در هفته‌های اخیر که در ولایت‌های شمال، جنوب و جنوب شرقی افغانستان رخ داد، دلیلی بر تلاش برای ناتوان کردن دولت مرکزی کابل محسوب می‌شود.
علاوه بر آن گروه‌های حاشیه‌ای مستقر در افغانستان هم این امر را تشدید می‌کنند که موجب به وجود آمدن عدم وحدت ملی شده و طالبان از این شکاف برای تشدید عملیات‌های خود و استمرار حضور در افغانستان بهره‌برداری می‌کند.
اکثر عملیات‌هایی که توسط عناصر طالبان در افغانستان خصوصاً در مناطق جنوب و جنوب شرقی و همچنین شمال و شمال شرقی این کشور صورت می‌گیرد، با اطلاع نسبی سرویس اطلاعاتی پاکستان (ISI) انجام می‌شود که از قدیم چنین امری سابقه داشته است.
وی افزود: مسئله دیگر که در محور سیاسی می‌بایست بررسی شود، این است که گروه‌های رقیب دولت افغانستان هیچ‌گاه نتوانستند بر سر میز مذاکرات حاضر شوند و یک خلاء سیاسی در این بین احساس می‌شود که طالبان به خوبی می‌داند برای ضربه زدن به دولت می‌تواند از این خلاء استفاده کرده تا حضور خود را به رخ دولت فعلی حاکم بر کابل بکشد و از این طریق یک نمایش اقتدار در افغانستان نمایان می شود.
حمله اخیر عناصر طالبان به دانشگاه آمریکایی‌ها در کابل را می‌توانیم یکی از دشوارترین عملیات‌های چریکی در سالیان گذشته بدانیم. چراکه ساختمان این دانشگاه به هیچ وجه قابل نفوذ نیست و مدل انفجار، ورود و ترور نفرات حاضر در این دانشگاه مدل کم‌نظیری ارزیابی می‌شود.
این‌که چرا افغانستان در حالت فعلی نمی‌تواند اوضاع را تا حدودی آرام کند، چندین محور مهم را در خود جای داده است. اول این‌که اختلاف‌ها میان پاکستان و افغانستان در خصوص طالبان تاکنون حل نشده است و دوم، موضوع حضور آمریکایی‌ها از سال ۲۰۰۱ در این کشور است که تحت عناوین مختلف حضور آنها در افغانستان استمرار داشته و دارد.
مسئله بعدی که به عنوان محور سوم می‌بایست به آن اشاره شود، این است که طالبان از سال ۱۳۷۵ هجری شمسی تاکنون به دلیل وجود اختلاف‌های قومی، سیاسی و مذهبی در افغانستان حضور داشت و شاهد بودیم زمانی که اختلاف میان مجاهدین در این کشور بالا گرفت، آنها توانستند پنج سال در افغانستان حضور پیدا کنند و در حالت فعلی خواهان عقب‌گرد به آن سال‌ها هستند.
این تحلیلگر مسائل شبه قاره در خصوص حضور داعش در افغانستان و تبعات آن برای آسیای میانه عنوان کرد: حضور داعش در افغانستان و ولایت‌های شمالی یکی از تهدیدهای مهم دولت مرکزی و همین‌طور آسیای‌میانه ارزیابی می‌شود.
باید توجه داشت که با توجه به تحولات میدانی در عراق و سوریه و همچنین یمن و تا حدودی هم لیبی، این نقاط، جغرافیای امنی برای حضور داعش محسوب نخواهد شد.
از این نظر نقطه بعدی که عناصر این گروهک‌های تروریستی می‌توانند در آن حضور پیدا کرده و نهایتاً رشد و تکثیر شوند، افغانستان خواهد بود. به این معنا که آسیای میانه و به خصوص افغانستان می‌تواند معبری امن برای آنها تلقی شود که در ماه‌های گذشته تا حدودی شاهد بیعت عناصر طالبان که انشعاب گرفته از برخی از گروه‌های طالب در افغانستان هستند، با داعش و القاعده بودیم که امکان دارد حکومتی تازه‌تاسیس در این نواحی به یک‌باره خیزش کرده و نمایان شود.
یکی از نقاطی که برای تروریست‌ها و به خصوص داعش در آسیای میانه و در خاک افغانستان مهم ارزیابی می‌شود، ولایت بدخشان است. چرا که این نقطه مرز مشترک با تاجیکستان و تا جایی با روسیه دارد و به عنوان کانال ورودی به کشورهای هدف محسوب می‌شود.
در مقابل باید توجه داشت که طالبان امروز را نمی‌توان با طالبان ۱۰ سال و حتی چند سال اخیر مقایسه کرد. چراکه در حالت فعلی عناصر طالبان به مراتب قوی‌تر شدند و حتی تجهیزات آنها به روز شده است. لذا افغانستان بهترین جایی است که همچنان طالبان می‌تواند در آن فعالیت کند. علاوه بر آن باید توجه داشته باشیم که آمریکایی‌ها به هیچ وجه از افغانستان خارج نخواهند شد و البته روس‌ها هم با توجه به این‌که افغانستان حوزه نفوذ سنتی آنها قلمداد می‌شود، در آن منطقه تحرک خواهند داشت.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مناطقی مانند جلال‌آباد، هلمند، نورستان، پکتیا، قندوز و به صورت کلی جنوب و جنوب شرقی افغانستان از نقاطی است که طالبان در آنجا حضور داشته یا قصد دارد عملیاتی صورت بدهد. اما در نقاطی مانند هرات، طالبان نتوانسته نفوذ قابل توجهی داشته باشد. چراکه مدل زندگی کردن مردم و اجتماع این منطقه و جنس معلومات آنها نسبت به سایر نقاط متفاوت‌تر است و به همین دلیل طالبان نتواست در آنجا حاکم شود.
بنابراین با توجه به وضعیت فعلی باید بگوییم که گستردگی حضور طالبان در افغانستان به این دلیل است که آنها بتوانند دولت حاکم بر کابل را تحت فشار قرار بدهند و نهایتاً دامنه عملیات خود را برای کسب اهداف مورد نظر، گسترده‌تر کنند.
