در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری افغانستان هیچ یک از نامزدها بیش از پنجاه در صد آرا را بدست نیاوردند و کمیسیون مستقل انتخابات با اعلام نتایج نهایی اعلام کرد که دور دوم انتخابات در میان دو نامزد پیشتاز داکتر عبداله عبداله و داکتر اشرف غنی احمدزی در تاریخ ۲۴ جوزا برگزار خواهد شد.
به گزارش آوا به نقل از مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC، بر اساس قانون اساسی افغانستان، نامزدهایی که در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری نتوانستند بیشترین آرا را از آن خود کنند، میتوانند در دور دوم انتخابات از یک نامزد پیشتاز انتخابات ریاست جمهوری اعلام حمایت کنند. در واقع مردم برای نخستین بار در تاریخ کشور، خود را آماده برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری می‌کنند. در این میان هر چند پذیرش نتایج اعلام شده توسط کمیسیون انتخابات از سوی نامزدها با اما و اگرهایی همراه بود اما مهمترین ناراضی و پیروز دور نخست این انتخابات یعنی داکتر عبدالله با پذیرش ورود به دور دوم و رقابت با داکتر اشرف غنی احمد زی عملا رقابت ها را گرم تر کرد.
چالش های دور دوم :
در واقع هر چند برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان را می توان نشانه ای از تقویت دموکراسی و مردم سالاری و حرکت رو به رشد افغانستان در جهت جایگزینی رقابتهای سیاسی در برابر رقابتها و درگیری های نظامی به شمار آورد؛ اما کشیده شدن انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم همچنان با چالش هایی روبرو است.
در این میان یکی از مهمترین چالش های دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان فراهم کردن شرایط برگزاری انتخابات سالم است.
در واقع عملکرد کمیسیون انتخابات در مرحله نخست انتقادات زیادی را برانگیخت. چنانچه باطل کردن درصد چشمگیری از آرا، نرسیدن برگه رای کافی به برخی حوزه‌ها، مداخله برخی اعضای کمیسیون، تقلب سازمان یافته و مواردی از این قبیل موجب شد تا تقریبا تمامی نامزدها نسبت به عملکرد نهادهای انتخاباتی معترض باشند. در این بین اکنون نیز داکتر عبدالله عبدالله نامزد اصلاحات و همگرایی در مبارزات دور دوم انتخاباتی از کمیسیون مستقل انتخابات خواسته که در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری از تقلب جلوگیری نماید.
در واقع عبدالله از آغاز تقلب را “تنها رقیب” خود می‌دانست و حتی ستاد وی اعلام کرده بود که بیش از نیم میلیون رای به حساب آقای غنی افزوده شده‌است. در مقابل، آقای غنی از تقلب “مهندسی شده” به سود رقیب خود سخن می گوید.در این بین واقع تقلب سازمان یافته در دور دوم و نهایی می تواند پیامد منفی گسترده ای در کشور داشته باشد. در بعد دیگری خطر قومی شدن هر چه بیشتر رقابتهای انتخاباتی و به تبع آن تشدید شکافهای قومی در افغانستان وجود دارد. در حقیقت قومیت نقشی تعیین کننده در میزان آرای نامزدهای دور نخست ایفا کرد و ائتلافهایی برمبنای قومی شکل گرفت. در این میان هر چند در آغاز مبارزات دور دوم انتخابات ریاست جمهورى، کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده است که نامزدان نباید در دوران تبلیغات مسایل، قومى، نژادى و مذهبى را مطرح نمایند ولی با توجه به توجه غنی به بهره گیری از این رویکرد نگران کننده است و می تواند پیامدهایی منفی نیز داشته باشد.
گذشته از این، از نگاه امنیتی با وجود تلاش های دولت و نیروهای امنیتی در برگزاری بهتر انتخابات از دوره قبلی و وجود طرح های امنیتی را در آستانه برگزاری دور دوم انتخابات باید اشاره کرد که با گرم شدن هوا درگیری های مخالفان جریان افراط و شدید تر میشود و عملیات های بهاری مخالفان بُعد نوینی به خود می گیرد و این امر می تواند در مناطقی موجب چالش گردد و سبب پایین آمدن مشارکت مردم در مناطق ناامن گردد.
یارگیری های انتخاباتی
در دور نخست انتخابات آقای غنی با کسب ۳۱.۶درصد آرا توانست بعد از داکتر عبدالله عبدالله با حدود ۴۵ در صد آرا قرار گیرد. در این بین پس از آنکه مشخص شد، انتخابات با شرکت عبدالله و غنی به دور دوم میرود، حملات متقابلی بین آنها آغاز شد و در سخنرانی‌ها، مصاحبه‌های مطبوعاتی نامزدها و مطالب هواداران آنها در شبکه‌های اجتماعی شخصیت، اطرافیان، برنامه انتخاباتی و پیشینه سیاسی نامزدها و جنبه‌های منفی و ضعف‌های طرف مقابل مورد نقد قرار گرفت . در این راستا اصرار تبلیغات ستاد عبدالله بر اینکه در صورت بررسی درست تقلب انتخاباتی او را در دور نخست به پیروزی می‌رسید، اشرف غنی را در موضع دفاعی قرار داده است.
اما در مقابل، ستاد اشرف غنی تلاش کرده علت طرح این موضوع از سوی رقیب را هراس عبدالله از رفتن به دور دوم انتخابات بداند. در این حال باید توجه داشت که در کنار این هجمه های رویارویی دو نامزد تیم های رقیب تلاش کرده اند تا با اقناع نامزدهای بازنده دور نخست و شخصیت های قومی و جهادی عملا نامزد برتر در انتخابات دور دوم گردند. چنانچه از یک سو «گل‌آغا شیرزی» و «زلمی رسول» از نامزدهای دور نخست از عبدالله عبدالله حمایت کرده و «داود سلطانزوی» از کاندیداتوری اشرف غنی احمدزی اعلام حمایت کرده اند .
در این میان در حالی که امر االه صالح رئیس سابق اداره امنیت ملی افغانستان و رهبر نهاد “روند سبز” و جمیل کرزی، رهبر حزب همبستگی جوانان افغانستان و… از عبدالله حمایت کرده اند؛ صبغت االه مجددی رییس جمهور پیشین و رهبر جبهه نجات ملی؛ احمد ضیا مسعود برادر احمدشاه مسعود و معاون پیشین رییس جمهور کرزی و پیر سید احمد گیلانی رییس حزب محاذ ملی نیز از نامزدی داکتر اشرف غنی اعلام حمایت کرده اند. در این بین هر چند هنوز وضعیت هواداری «عبدالرب رسول سیاف»، «قطب الدین هلال» و «هدایتامین ارسلا» از نامزدهای دور دوم مشخص نیست اما با نگاهی به آمار و ارقامی می توان دریافت که مهمترین و بهترین یارگیری ها را تیم داکتر عبدالله با همراه کردن «زلمی رسول» با یازده درصد آرا دور نخست و«گل‌آغا شیرزی» مرد قدرتمند جلال آباد انجام داده است.
چشم انداز فرارو
در واقع جدا از نگاه ستاد عبدالله و بسیاری که داکتر عبدالله را نامزد پیروز دور نخست انتخابات با بیش از نیمی از آرا می دانستند اکنون هم در دوران رقابت عبدالله و اشرف غنی احمدزی شانس عبدالله در راهیابی به ارگ حکومتی کابل بسیار گسترده تر از اشرف غنی است . در این بین هر چند غنی تلاش می کند تا به نوعی با دامن زدن احساسات قومی پشتون ها و برجسته کردن ضعف های همراهان تیم داکتر عبدالله از این امر به نفع خود بهره برد، اما باید گفت شخصیت جنجال‌برانگیز و تند غنی در کنار همسر مسیحی و لبنانی اشرف‌غنی احمدزی از نقاظ ضعف وی در جامعه غالبا سنتی افغانستان به شمار میرود.
با این حال هر چند آقای اشرف‌غنی احمدزی همواره کوشیده در جریان کارزارها اعتقاد و پایبندی‌اش به اسلام را پررنگ نشان دهد اما نداشتن سابقه جهادی پررنگی چون عبدالله و متهم بودن به حمایت “قوم‌گرایان افراطی” در کنار اختلاف فکری آقای احمدزی و عبدالرشید دوستم معاون نخستش و همچنین مشخص نبودن وضعیت دقیق همراهی دوستم می تواند به شکست کامل وی در دوم بیانجامد. در این راستا هر چند غنی احمد زی به دنبال یارگیری ها و جذب احزاب و گروه ها، شخصیت ها و چهره های سیاسی بیشتری هست تا وزنه خود را برای جذب آرا بیشتر کند اما با توجه به برتری و فاصله زیاد عبدالله از غنی در دور نخست و همراهی بیشتر نامزدها و شخصیت های موثر قومی و ملی افغانستان از عبدالله و پشتوانه جهادی و دو قومی وی ( پشتون و تاجیک) اگر اتفاق مهمی چون تقلب گسترده و یا دخالت خارجی عمده ای رخ ندهد از اکنون باید عبدالله را پیروز انتخابات دور دوم دانست.
به گزارش آوا به نقل از مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC، بر اساس قانون اساسی افغانستان، نامزدهایی که در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری نتوانستند بیشترین آرا را از آن خود کنند، میتوانند در دور دوم انتخابات از یک نامزد پیشتاز انتخابات ریاست جمهوری اعلام حمایت کنند. در واقع مردم برای نخستین بار در تاریخ کشور، خود را آماده برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری می‌کنند. در این میان هر چند پذیرش نتایج اعلام شده توسط کمیسیون انتخابات از سوی نامزدها با اما و اگرهایی همراه بود اما مهمترین ناراضی و پیروز دور نخست این انتخابات یعنی داکتر عبدالله با پذیرش ورود به دور دوم و رقابت با داکتر اشرف غنی احمد زی عملا رقابت ها را گرم تر کرد.
چالش های دور دوم :
در واقع هر چند برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان را می توان نشانه ای از تقویت دموکراسی و مردم سالاری و حرکت رو به رشد افغانستان در جهت جایگزینی رقابتهای سیاسی در برابر رقابتها و درگیری های نظامی به شمار آورد؛ اما کشیده شدن انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم همچنان با چالش هایی روبرو است.
در این میان یکی از مهمترین چالش های دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان فراهم کردن شرایط برگزاری انتخابات سالم است.
در واقع عملکرد کمیسیون انتخابات در مرحله نخست انتقادات زیادی را برانگیخت. چنانچه باطل کردن درصد چشمگیری از آرا، نرسیدن برگه رای کافی به برخی حوزه‌ها، مداخله برخی اعضای کمیسیون، تقلب سازمان یافته و مواردی از این قبیل موجب شد تا تقریبا تمامی نامزدها نسبت به عملکرد نهادهای انتخاباتی معترض باشند. در این بین اکنون نیز داکتر عبدالله عبدالله نامزد اصلاحات و همگرایی در مبارزات دور دوم انتخاباتی از کمیسیون مستقل انتخابات خواسته که در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری از تقلب جلوگیری نماید.
در واقع عبدالله از آغاز تقلب را “تنها رقیب” خود می‌دانست و حتی ستاد وی اعلام کرده بود که بیش از نیم میلیون رای به حساب آقای غنی افزوده شده‌است. در مقابل، آقای غنی از تقلب “مهندسی شده” به سود رقیب خود سخن می گوید.در این بین واقع تقلب سازمان یافته در دور دوم و نهایی می تواند پیامد منفی گسترده ای در کشور داشته باشد. در بعد دیگری خطر قومی شدن هر چه بیشتر رقابتهای انتخاباتی و به تبع آن تشدید شکافهای قومی در افغانستان وجود دارد. در حقیقت قومیت نقشی تعیین کننده در میزان آرای نامزدهای دور نخست ایفا کرد و ائتلافهایی برمبنای قومی شکل گرفت. در این میان هر چند در آغاز مبارزات دور دوم انتخابات ریاست جمهورى، کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده است که نامزدان نباید در دوران تبلیغات مسایل، قومى، نژادى و مذهبى را مطرح نمایند ولی با توجه به توجه غنی به بهره گیری از این رویکرد نگران کننده است و می تواند پیامدهایی منفی نیز داشته باشد.
گذشته از این، از نگاه امنیتی با وجود تلاش های دولت و نیروهای امنیتی در برگزاری بهتر انتخابات از دوره قبلی و وجود طرح های امنیتی را در آستانه برگزاری دور دوم انتخابات باید اشاره کرد که با گرم شدن هوا درگیری های مخالفان جریان افراط و شدید تر میشود و عملیات های بهاری مخالفان بُعد نوینی به خود می گیرد و این امر می تواند در مناطقی موجب چالش گردد و سبب پایین آمدن مشارکت مردم در مناطق ناامن گردد.
یارگیری های انتخاباتی
در دور نخست انتخابات آقای غنی با کسب ۳۱.۶درصد آرا توانست بعد از داکتر عبدالله عبدالله با حدود ۴۵ در صد آرا قرار گیرد. در این بین پس از آنکه مشخص شد، انتخابات با شرکت عبدالله و غنی به دور دوم میرود، حملات متقابلی بین آنها آغاز شد و در سخنرانی‌ها، مصاحبه‌های مطبوعاتی نامزدها و مطالب هواداران آنها در شبکه‌های اجتماعی شخصیت، اطرافیان، برنامه انتخاباتی و پیشینه سیاسی نامزدها و جنبه‌های منفی و ضعف‌های طرف مقابل مورد نقد قرار گرفت . در این راستا اصرار تبلیغات ستاد عبدالله بر اینکه در صورت بررسی درست تقلب انتخاباتی او را در دور نخست به پیروزی می‌رسید، اشرف غنی را در موضع دفاعی قرار داده است.
اما در مقابل، ستاد اشرف غنی تلاش کرده علت طرح این موضوع از سوی رقیب را هراس عبدالله از رفتن به دور دوم انتخابات بداند. در این حال باید توجه داشت که در کنار این هجمه های رویارویی دو نامزد تیم های رقیب تلاش کرده اند تا با اقناع نامزدهای بازنده دور نخست و شخصیت های قومی و جهادی عملا نامزد برتر در انتخابات دور دوم گردند. چنانچه از یک سو «گل‌آغا شیرزی» و «زلمی رسول» از نامزدهای دور نخست از عبدالله عبدالله حمایت کرده و «داود سلطانزوی» از کاندیداتوری اشرف غنی احمدزی اعلام حمایت کرده اند .
در این میان در حالی که امر االه صالح رئیس سابق اداره امنیت ملی افغانستان و رهبر نهاد “روند سبز” و جمیل کرزی، رهبر حزب همبستگی جوانان افغانستان و… از عبدالله حمایت کرده اند؛ صبغت االه مجددی رییس جمهور پیشین و رهبر جبهه نجات ملی؛ احمد ضیا مسعود برادر احمدشاه مسعود و معاون پیشین رییس جمهور کرزی و پیر سید احمد گیلانی رییس حزب محاذ ملی نیز از نامزدی داکتر اشرف غنی اعلام حمایت کرده اند. در این بین هر چند هنوز وضعیت هواداری «عبدالرب رسول سیاف»، «قطب الدین هلال» و «هدایتامین ارسلا» از نامزدهای دور دوم مشخص نیست اما با نگاهی به آمار و ارقامی می توان دریافت که مهمترین و بهترین یارگیری ها را تیم داکتر عبدالله با همراه کردن «زلمی رسول» با یازده درصد آرا دور نخست و«گل‌آغا شیرزی» مرد قدرتمند جلال آباد انجام داده است.
چشم انداز فرارو
در واقع جدا از نگاه ستاد عبدالله و بسیاری که داکتر عبدالله را نامزد پیروز دور نخست انتخابات با بیش از نیمی از آرا می دانستند اکنون هم در دوران رقابت عبدالله و اشرف غنی احمدزی شانس عبدالله در راهیابی به ارگ حکومتی کابل بسیار گسترده تر از اشرف غنی است . در این بین هر چند غنی تلاش می کند تا به نوعی با دامن زدن احساسات قومی پشتون ها و برجسته کردن ضعف های همراهان تیم داکتر عبدالله از این امر به نفع خود بهره برد، اما باید گفت شخصیت جنجال‌برانگیز و تند غنی در کنار همسر مسیحی و لبنانی اشرف‌غنی احمدزی از نقاظ ضعف وی در جامعه غالبا سنتی افغانستان به شمار میرود.
با این حال هر چند آقای اشرف‌غنی احمدزی همواره کوشیده در جریان کارزارها اعتقاد و پایبندی‌اش به اسلام را پررنگ نشان دهد اما نداشتن سابقه جهادی پررنگی چون عبدالله و متهم بودن به حمایت “قوم‌گرایان افراطی” در کنار اختلاف فکری آقای احمدزی و عبدالرشید دوستم معاون نخستش و همچنین مشخص نبودن وضعیت دقیق همراهی دوستم می تواند به شکست کامل وی در دوم بیانجامد. در این راستا هر چند غنی احمد زی به دنبال یارگیری ها و جذب احزاب و گروه ها، شخصیت ها و چهره های سیاسی بیشتری هست تا وزنه خود را برای جذب آرا بیشتر کند اما با توجه به برتری و فاصله زیاد عبدالله از غنی در دور نخست و همراهی بیشتر نامزدها و شخصیت های موثر قومی و ملی افغانستان از عبدالله و پشتوانه جهادی و دو قومی وی ( پشتون و تاجیک) اگر اتفاق مهمی چون تقلب گسترده و یا دخالت خارجی عمده ای رخ ندهد از اکنون باید عبدالله را پیروز انتخابات دور دوم دانست.
