وزیر تحصیلات عالی گفته که تنها گزینه مناسب برای حل معضل ورود به دانشگاه حذف کانکور و جذب متقاضیان بر اساس نمرات سه ساله آنها در مکاتب است.
قبول نشدن ۱۲۰ هزار نفر از ۲۳۰ متقاضی کانکور امسال، سبب جنجال‌های بزرگی شده و مجلس نمایندگان عبیدالله عبید؛ وزیر تحصیلات عالی را برای پاسخگویی به پرسش های پرشمار نمایندگان فراخواند.
پاسخ آقای عبید به بسیاری از پرسش ها و انتقادهای تند نمایندگان این بود که کانکور نمی تواند مشکل را حل کند؛ چرا که توان پذیرش دانشگاه ها تا یکسال دیگر حد اکثر از ۱۱۰ هزار به ۱۴۰ هزار نفر بالا خواهد رفت؛ اما متقاضیان کانکور به ۴۰۰ هزار نفر خواهند رسید.
آقای عبید گفت کسانی که در مکتب نمرات بالا می گیرند، باید به دانشگاه ها و نهادهای آموزش عالی و نیمه عالی معرفی شوند و این امر کیفیت آموزش را در دانشگاه ها هم بالا خواهد برد.
این در حالی است که در دیگر کشورهای جهان، برگزاری امتحان کانکور یکی از بزرگ ترین فرصت های زندگی تحصیلی دانش آموزان و کسانی است که منتها الیه آمال و آرزوهای شان راه یافتن به دانشگاه و از این طریق سامان دادن به زندگی و سرنوشت آینده خود است. در افغانستان اما اکنون این امر خود به یک تهدید جدی تبدیل شده است؛ تهدیدی که مشخص نیست در صورت تداوم و استمرار آن، چه پیامدهای سنگینی را برای حیات اجتماعی مردم افغانستان در پی خواهد داشت.
جوانان دانش آموز آرزو دارند پس از صرف ۱۲ سال عمر شان در مکاتب و به دنبال تحمل سختی ها، مشقت ها و مشکلات فراوان، در رشته تحصیلی مورد علاقه خود قبول شوند و با فراغت از آن، مصدر خدمت به جامعه، مردم و کشور خویش قرار گیرند؛ اما براساس قراین موجود، وضعیت کنونی مسلط بر روند اخذ امتحان کانکور از دانش آموزان نشان می دهد که این امر نتیجه عکس داشته و کانکور جای خود را از فرصت به تهدید می دهد؛ تهدیدی که می رود؛ تا به یکی از بزرگترین معضلات اجتماعی و فرهنگی افغانستان تبدیل شود.
در این شکی نیست که کسانی هستند که می بایست نسبت به ایجاد وضعیت موجود پاسخگو باشند. همه ساله ده ها هزار نفر بی سرنوشت و بلاتکلیف پشت دروازه های تحصیلات عالی باقی می مانند و هیچکس نمی خواهد مسئولیت زندگی بی سرنوشت آنها و تبعات سنگین و خطرناک این امر را برای کشوری آسیب پذیر مانند افغانستان به عهده بگیرد. کشوری که در آن از دام های وحشتناک تروریزم و افراط گرایی تا هیولای پنهان و به ظاهر آرام اعتیاد به مواد مخدر، در برابر جوانان این سرزمین گسترده شده و دهن باز کرده است.
مهاجرت های مرگبار نیز گرهی از مشکلات جوانان باز نمی کند. این امر به یک سرخوردگی عمیق اجتماعی منجر می شود و در نهایت این زخم زیر پوستی از یکجا دهن باز کرده و کشور را به سمت بحران های عمیق و بزرگی سوق خواهد داد.
خطری که امروزه تبدیل فرصت کانکور به تهدید از سوی مدیریت ضعیف، مسئولان بی مسئولیت، سیاسی و قومی شدن یک روند علمی و آکادمیک و ناتوانی شرم آور در عدم به کار اندازی بودجه های توسعه ای وزارت تحصیلات عالی برای جوانان کشور ایجاد کرده است، بدون شک تنها به تنشی که امروز در جلسه پارلمان بروز کرد متوقف نمی ماند و اگر جدی گرفته نشود و با آن به صورت مسئولانه برخورد نشود، دیر یا زود در سطح و سراسر جامعه افغانستان فراگیر خواهد شد.
گزارش ها حاکی است که وزارت تحصیلات عالی با وجود نیازهای مبرمی که در عرصه توسعه دانشگاه ها و افزایش ظرفیت جذب و پذیرش دانشجو در سطح کشوری وجود دارد، بخش قابل توجهی از بودجه توسعه ای سال گذشته اش را مصرف نکرده است و این در شرایط کنونی یک خیانت آشکار محسوب می شود.
از سوی دیگر، بی مسئولیتی و ناکارآمدی سیستم تحصیلات عالی دولتی، فرصت را برای مؤسسات استفاده جوی خصوصی باز کرده که تحصیل را به تجارت تقلیل داده و به نام پر کردن مغز دانشجویان صرفا به خالی کردن جیب آنها مشغول اند. این امر نه تنها در کیفیت تحصیلات عالی بهبودی ایجاد نکرده؛ بلکه اکنون به یک بازار پررونق برای سودجویان و سوداگران تبدیل شده است.
در این میان، طرح وزیر تحصیلات عالی در زمینه حذف کانکور و جایگزین کردن معیار مبتنی بر نمرات سه ساله دانش آموزان، جز آنکه برخلاف قواعد و معیارهای جهانی است، هیچ تغییری در وضعیت به وجودآمده نخواهد آورد؛ زیرا براساس این طرح، وزارت تحصیلات عالی ظرفیت جذب را به اطلاع وزارت معارف می رساند و وزارت معارف نیز از میان دانش آموزان همان میزان را به تحصیلات عالی معرفی می کند؛ اما دانش آموزان باقیمانده همچنان بی سرنوشت خواهند ماند.
قبول نشدن ۱۲۰ هزار نفر از ۲۳۰ متقاضی کانکور امسال، سبب جنجال‌های بزرگی شده و مجلس نمایندگان عبیدالله عبید؛ وزیر تحصیلات عالی را برای پاسخگویی به پرسش های پرشمار نمایندگان فراخواند.
پاسخ آقای عبید به بسیاری از پرسش ها و انتقادهای تند نمایندگان این بود که کانکور نمی تواند مشکل را حل کند؛ چرا که توان پذیرش دانشگاه ها تا یکسال دیگر حد اکثر از ۱۱۰ هزار به ۱۴۰ هزار نفر بالا خواهد رفت؛ اما متقاضیان کانکور به ۴۰۰ هزار نفر خواهند رسید.
آقای عبید گفت کسانی که در مکتب نمرات بالا می گیرند، باید به دانشگاه ها و نهادهای آموزش عالی و نیمه عالی معرفی شوند و این امر کیفیت آموزش را در دانشگاه ها هم بالا خواهد برد.
این در حالی است که در دیگر کشورهای جهان، برگزاری امتحان کانکور یکی از بزرگ ترین فرصت های زندگی تحصیلی دانش آموزان و کسانی است که منتها الیه آمال و آرزوهای شان راه یافتن به دانشگاه و از این طریق سامان دادن به زندگی و سرنوشت آینده خود است. در افغانستان اما اکنون این امر خود به یک تهدید جدی تبدیل شده است؛ تهدیدی که مشخص نیست در صورت تداوم و استمرار آن، چه پیامدهای سنگینی را برای حیات اجتماعی مردم افغانستان در پی خواهد داشت.
جوانان دانش آموز آرزو دارند پس از صرف ۱۲ سال عمر شان در مکاتب و به دنبال تحمل سختی ها، مشقت ها و مشکلات فراوان، در رشته تحصیلی مورد علاقه خود قبول شوند و با فراغت از آن، مصدر خدمت به جامعه، مردم و کشور خویش قرار گیرند؛ اما براساس قراین موجود، وضعیت کنونی مسلط بر روند اخذ امتحان کانکور از دانش آموزان نشان می دهد که این امر نتیجه عکس داشته و کانکور جای خود را از فرصت به تهدید می دهد؛ تهدیدی که می رود؛ تا به یکی از بزرگترین معضلات اجتماعی و فرهنگی افغانستان تبدیل شود.
در این شکی نیست که کسانی هستند که می بایست نسبت به ایجاد وضعیت موجود پاسخگو باشند. همه ساله ده ها هزار نفر بی سرنوشت و بلاتکلیف پشت دروازه های تحصیلات عالی باقی می مانند و هیچکس نمی خواهد مسئولیت زندگی بی سرنوشت آنها و تبعات سنگین و خطرناک این امر را برای کشوری آسیب پذیر مانند افغانستان به عهده بگیرد. کشوری که در آن از دام های وحشتناک تروریزم و افراط گرایی تا هیولای پنهان و به ظاهر آرام اعتیاد به مواد مخدر، در برابر جوانان این سرزمین گسترده شده و دهن باز کرده است.
مهاجرت های مرگبار نیز گرهی از مشکلات جوانان باز نمی کند. این امر به یک سرخوردگی عمیق اجتماعی منجر می شود و در نهایت این زخم زیر پوستی از یکجا دهن باز کرده و کشور را به سمت بحران های عمیق و بزرگی سوق خواهد داد.
خطری که امروزه تبدیل فرصت کانکور به تهدید از سوی مدیریت ضعیف، مسئولان بی مسئولیت، سیاسی و قومی شدن یک روند علمی و آکادمیک و ناتوانی شرم آور در عدم به کار اندازی بودجه های توسعه ای وزارت تحصیلات عالی برای جوانان کشور ایجاد کرده است، بدون شک تنها به تنشی که امروز در جلسه پارلمان بروز کرد متوقف نمی ماند و اگر جدی گرفته نشود و با آن به صورت مسئولانه برخورد نشود، دیر یا زود در سطح و سراسر جامعه افغانستان فراگیر خواهد شد.
گزارش ها حاکی است که وزارت تحصیلات عالی با وجود نیازهای مبرمی که در عرصه توسعه دانشگاه ها و افزایش ظرفیت جذب و پذیرش دانشجو در سطح کشوری وجود دارد، بخش قابل توجهی از بودجه توسعه ای سال گذشته اش را مصرف نکرده است و این در شرایط کنونی یک خیانت آشکار محسوب می شود.
از سوی دیگر، بی مسئولیتی و ناکارآمدی سیستم تحصیلات عالی دولتی، فرصت را برای مؤسسات استفاده جوی خصوصی باز کرده که تحصیل را به تجارت تقلیل داده و به نام پر کردن مغز دانشجویان صرفا به خالی کردن جیب آنها مشغول اند. این امر نه تنها در کیفیت تحصیلات عالی بهبودی ایجاد نکرده؛ بلکه اکنون به یک بازار پررونق برای سودجویان و سوداگران تبدیل شده است.
در این میان، طرح وزیر تحصیلات عالی در زمینه حذف کانکور و جایگزین کردن معیار مبتنی بر نمرات سه ساله دانش آموزان، جز آنکه برخلاف قواعد و معیارهای جهانی است، هیچ تغییری در وضعیت به وجودآمده نخواهد آورد؛ زیرا براساس این طرح، وزارت تحصیلات عالی ظرفیت جذب را به اطلاع وزارت معارف می رساند و وزارت معارف نیز از میان دانش آموزان همان میزان را به تحصیلات عالی معرفی می کند؛ اما دانش آموزان باقیمانده همچنان بی سرنوشت خواهند ماند.
