هر چه زمان بیشتر می گذرد، مقامات کاخ سفید بیشتر نگران عدم امضای پیمان امنیتی با افغانستان می شوند.
اگر چه امریکایی ها تاکنون نخواسته اند تمایل قلبی خویش نسبت به امضای پیمان مذکور را علنی کنند و بر عکس تا توانسته اند، کوشیده اند تا خود را نسبت به امضا و انعقاد یک چنین پیمانی، بی تفاوت و بی علاقه نشان بدهند. اما همه می دانیم که موضوع از این قرار نیست و بی قراری مقامات امریکایی و سفرهای اعلان شده و نشده آنان به افغانستان و منطقه، گویای علاقه وافر و شدید آنان نسبت به امضای پیمان مذکور است.
همین حدود یکماه پیش بود که بارک اوباما؛ رئیس جمهوری امریکا در گفت و گوی ۹۰ دقیقهای خود با رئیس جمهور کرزی گفته بود که انتظار دارد موافقتنامه امنیتی میان دو کشور تا ماه اکتوبر (سه ماه دیگر) امضا شود.
حدود یک هفته پیش فرماندهی ناتو در اروپا نیز با صراحت تمام اظهار داشت که پیمان امنیتی میان کابل- واشنگتن به زودی باید امضا شود.
در ادامه همین تاکیدات مبنی بر امضای پیمان مذکور، جمیز دابنز؛ نماینده ویژه امریکا برای افغانستان و پاکستان در سفری به کابل، با مقام های کشورمان دیدار کرده و گفته است که کابل و واشنگتن باید برای امضای موافقتنامه دوجانبه امنیتی در هفته های آینده به توافق برسند.
به گزارش رسانه ها، دابنز که در جمع شماری از خبرنگاران در سفارت امریکا در کابل صحبت می‌کرد، گفت:" سرنوشت امضای موافقتنامه امنیتی بین کابل و واشنگتن، باید قبل از آغاز مرحله مبارزات انتخاباتی روشن شود.
برگزاری انتخاباتی که نتیجه آن برای همه قابل قبول باشد، می تواند آینده افغانستان را تضمین کند.
اما امضای موافقتنامه امنیتی بین افغانستان و امریکا نباید به بحثِ انتخاباتی در مرحله مبارزات انتخاباتی بدل شود." نگرانی ای که کاملاً به جا است و در این زمینه باید به آقای دابنز حق داد؛ چرا که نامزدان انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری در کشور، از بسیاری از مسایل پیش پا افتاده نیز بر علیه همدیگر بهره می برند، تا چه رسد به موضوع امضا و یا عدم امضای موافقتنامه امنیتی که یک موضوع جدی و جنجال برانگیزی می تواند در مسیر کمپاین انتخاباتی نامزدان مختلف ریاست جمهوری در کشور، مورد بهره برداری قرار گیرد.
شاید سران امریکایی خود نیز بد شان نمی آید تا موضوع امضای پیمان امنیتی، چاشنی ای باشد برای سرگرم نگهداشتن نامزدان انتخاباتی برای مدتی تا بتوانند با استفاده از مصروفیت شدید بسیاری از مردم افغانستان در گیر و دار مساله انتخابات، از فرصت استفاده کرده و پیمان مذکور را به امضای طرفین برسانند.
شور و شوقی که امریکایی ها نسبت به امضای پیمان امنیتی دارند، دیگر آنها را پوسته خفا و درون، بیرون کشیده و مقامات مختلف امریکایی، تعارف را کنار گذاشته و به آشکارا به امضای پیمان مزبور تاکید کرده و فرمان می دهند!. اما حکومت افغانستان نیز زیرک تر از آن است که بدون امتیازگیری های لازم، به امضای پیمان مذکور گردن گذارد.
در جدیدترین موضع گیری دولت افغانستان نسبت به امضای موافقتنامه امنیتی با امریکا، مقام‌های افغانستان گفته اند که حاضر اند همزمان با آغاز مذاکرات نمایندگان طالبان با نمایندگان شورای عالی صلح، گفت‌وگوها برای امضای موافقتنامه امنیتی با امریکا را هم از سر بگیرند.
پیشتر حامد کرزی رئیس جمهوری افغانستان در واکنشی جدی به نحوه گشایش دفتر مذاکرات طالبان در قطر، گفت‌وگوها برای امضای موافقتنامه امنیتی با آمریکا را تعلیق کرد.
رئیس جمهور کرزی ماه گذشته در دیدار با سناتوران امریکایی گفته بود که کشورش برای امضای موافقتنامه امنیتی با واشنگتن شرایطی دارد و این موافقتنامه باید "آینده یک افغانستان متحد، امن و دارای یک نظام قوی مرکزی" را تضمین کند.
در اینکه شور و اشتیاق دولت افغانستان نسبت به امضای پیمان امنیتی با امریکا، کمتر از مقامات کاخ سفید نبوده، جای هیچ گونه تردیدی نیست. اما با تمام اینها، پیش شرطهایی را که برای امضای پیمان مذکور، گذاشته است، قابل تامل و دقت است.
پیش کشیدن موضوع مذاکره با طالبان قبل از امضای پیمان، می تواند بحث معقولی باشد و همچنین لزوم آینده یک افغانستان متحد، امن و دارای یک نظام قوی مرکزی، می تواند پیشرط خوب و لازمی باشد. اما تمام سخن در این است که طرف امریکایی تا چه اندازه می تواند قابل اعتماد بوده و به تعهداتی که می دهد پایبند باشد؟!
دولت و مردم افغانستان از یاد نبرده اند موضوع گشایش دفتر طالبان در قطر و بدون هماهنگی با دولت افغانستان را؛ اقدامی که به تعلیق مذاکرات امنیتی میان کابل- واشنگتن به وسیله دولت افغانستان انجامید. با این حساب دولت و ملت افغانستان، مطمئن نیستند که اولاً امضای پیمان مذکور به سود دولت و ملت ما باشد و در ثانی بر فرض سودآوری، هیچ تضمینی وجود ندارد که با امضای پیمان مذکور، امریکایی ها به تعهدات داده شده عمل کنند و افغانستان به کشور امن و آبادی تبدیل شود.
این دقیقاً همان دغدغه ای است که تمامی ملت افغانستان دارند و دقیقاً همان واقعیتی است که چندی پیش یکی از مقامات امریکایی بر زبان آورده بود و آن اینکه،:" کسی نمی تواند تضمین کند که پس از امضای موافقتنامه امنیتی، صلح و ثبات می تواند به افغانستان برگردد".
به هر تقدیر، چنانچه از اشتیاق طرفین می توان فهمید، موافقت نامه امنیتی میان کابل- واشنگتن در همین زودیها و با هر لطایف الحیلی که است، به امضا خواهد رسید؛ اما اینکه این پیمان تا چه حدودی می تواند به سود دولت و ملت افغانستان واقع شده و منافع ملی و تمامیت ارضی ما را تامین و حفظ خواهد کرد، گذر زمان و آینده نه چندان دور، نشان خواهد داد.
اگر چه امریکایی ها تاکنون نخواسته اند تمایل قلبی خویش نسبت به امضای پیمان مذکور را علنی کنند و بر عکس تا توانسته اند، کوشیده اند تا خود را نسبت به امضا و انعقاد یک چنین پیمانی، بی تفاوت و بی علاقه نشان بدهند. اما همه می دانیم که موضوع از این قرار نیست و بی قراری مقامات امریکایی و سفرهای اعلان شده و نشده آنان به افغانستان و منطقه، گویای علاقه وافر و شدید آنان نسبت به امضای پیمان مذکور است.
همین حدود یکماه پیش بود که بارک اوباما؛ رئیس جمهوری امریکا در گفت و گوی ۹۰ دقیقهای خود با رئیس جمهور کرزی گفته بود که انتظار دارد موافقتنامه امنیتی میان دو کشور تا ماه اکتوبر (سه ماه دیگر) امضا شود.
حدود یک هفته پیش فرماندهی ناتو در اروپا نیز با صراحت تمام اظهار داشت که پیمان امنیتی میان کابل- واشنگتن به زودی باید امضا شود.
در ادامه همین تاکیدات مبنی بر امضای پیمان مذکور، جمیز دابنز؛ نماینده ویژه امریکا برای افغانستان و پاکستان در سفری به کابل، با مقام های کشورمان دیدار کرده و گفته است که کابل و واشنگتن باید برای امضای موافقتنامه دوجانبه امنیتی در هفته های آینده به توافق برسند.
به گزارش رسانه ها، دابنز که در جمع شماری از خبرنگاران در سفارت امریکا در کابل صحبت می‌کرد، گفت:" سرنوشت امضای موافقتنامه امنیتی بین کابل و واشنگتن، باید قبل از آغاز مرحله مبارزات انتخاباتی روشن شود.
برگزاری انتخاباتی که نتیجه آن برای همه قابل قبول باشد، می تواند آینده افغانستان را تضمین کند.
اما امضای موافقتنامه امنیتی بین افغانستان و امریکا نباید به بحثِ انتخاباتی در مرحله مبارزات انتخاباتی بدل شود." نگرانی ای که کاملاً به جا است و در این زمینه باید به آقای دابنز حق داد؛ چرا که نامزدان انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری در کشور، از بسیاری از مسایل پیش پا افتاده نیز بر علیه همدیگر بهره می برند، تا چه رسد به موضوع امضا و یا عدم امضای موافقتنامه امنیتی که یک موضوع جدی و جنجال برانگیزی می تواند در مسیر کمپاین انتخاباتی نامزدان مختلف ریاست جمهوری در کشور، مورد بهره برداری قرار گیرد.
شاید سران امریکایی خود نیز بد شان نمی آید تا موضوع امضای پیمان امنیتی، چاشنی ای باشد برای سرگرم نگهداشتن نامزدان انتخاباتی برای مدتی تا بتوانند با استفاده از مصروفیت شدید بسیاری از مردم افغانستان در گیر و دار مساله انتخابات، از فرصت استفاده کرده و پیمان مذکور را به امضای طرفین برسانند.
شور و شوقی که امریکایی ها نسبت به امضای پیمان امنیتی دارند، دیگر آنها را پوسته خفا و درون، بیرون کشیده و مقامات مختلف امریکایی، تعارف را کنار گذاشته و به آشکارا به امضای پیمان مزبور تاکید کرده و فرمان می دهند!. اما حکومت افغانستان نیز زیرک تر از آن است که بدون امتیازگیری های لازم، به امضای پیمان مذکور گردن گذارد.
در جدیدترین موضع گیری دولت افغانستان نسبت به امضای موافقتنامه امنیتی با امریکا، مقام‌های افغانستان گفته اند که حاضر اند همزمان با آغاز مذاکرات نمایندگان طالبان با نمایندگان شورای عالی صلح، گفت‌وگوها برای امضای موافقتنامه امنیتی با امریکا را هم از سر بگیرند.
پیشتر حامد کرزی رئیس جمهوری افغانستان در واکنشی جدی به نحوه گشایش دفتر مذاکرات طالبان در قطر، گفت‌وگوها برای امضای موافقتنامه امنیتی با آمریکا را تعلیق کرد.
رئیس جمهور کرزی ماه گذشته در دیدار با سناتوران امریکایی گفته بود که کشورش برای امضای موافقتنامه امنیتی با واشنگتن شرایطی دارد و این موافقتنامه باید "آینده یک افغانستان متحد، امن و دارای یک نظام قوی مرکزی" را تضمین کند.
در اینکه شور و اشتیاق دولت افغانستان نسبت به امضای پیمان امنیتی با امریکا، کمتر از مقامات کاخ سفید نبوده، جای هیچ گونه تردیدی نیست. اما با تمام اینها، پیش شرطهایی را که برای امضای پیمان مذکور، گذاشته است، قابل تامل و دقت است.
پیش کشیدن موضوع مذاکره با طالبان قبل از امضای پیمان، می تواند بحث معقولی باشد و همچنین لزوم آینده یک افغانستان متحد، امن و دارای یک نظام قوی مرکزی، می تواند پیشرط خوب و لازمی باشد. اما تمام سخن در این است که طرف امریکایی تا چه اندازه می تواند قابل اعتماد بوده و به تعهداتی که می دهد پایبند باشد؟!
دولت و مردم افغانستان از یاد نبرده اند موضوع گشایش دفتر طالبان در قطر و بدون هماهنگی با دولت افغانستان را؛ اقدامی که به تعلیق مذاکرات امنیتی میان کابل- واشنگتن به وسیله دولت افغانستان انجامید. با این حساب دولت و ملت افغانستان، مطمئن نیستند که اولاً امضای پیمان مذکور به سود دولت و ملت ما باشد و در ثانی بر فرض سودآوری، هیچ تضمینی وجود ندارد که با امضای پیمان مذکور، امریکایی ها به تعهدات داده شده عمل کنند و افغانستان به کشور امن و آبادی تبدیل شود.
این دقیقاً همان دغدغه ای است که تمامی ملت افغانستان دارند و دقیقاً همان واقعیتی است که چندی پیش یکی از مقامات امریکایی بر زبان آورده بود و آن اینکه،:" کسی نمی تواند تضمین کند که پس از امضای موافقتنامه امنیتی، صلح و ثبات می تواند به افغانستان برگردد".
به هر تقدیر، چنانچه از اشتیاق طرفین می توان فهمید، موافقت نامه امنیتی میان کابل- واشنگتن در همین زودیها و با هر لطایف الحیلی که است، به امضا خواهد رسید؛ اما اینکه این پیمان تا چه حدودی می تواند به سود دولت و ملت افغانستان واقع شده و منافع ملی و تمامیت ارضی ما را تامین و حفظ خواهد کرد، گذر زمان و آینده نه چندان دور، نشان خواهد داد.
مولف : سیدفاضل محجوب
