سخنان اخیر وزیر امور خارجه هند قابل دقت است. ایشان در یک خطابه دور از انتظار، دولت و ملت افغانستان را غافلگیر و شوکه کردند. دولت افغانستان چند سالی است که از متحدان غربی اش به ویژه امریکا می خواهد تا اردو و پولیس این کشور را با اسلحه مناسب تجهیز کنند.
اما هر بار این تقاضا و با بهانه های مختلف از سوی امریکا و سایر اعضای ناتو رد شده است. در پاسخ به تازه ترین درخواست رییس جمهور کشور ما مبنی بر تجهیز لازم و مناسب، سرمنشی عمومی ناتو ادعا کرده بود که نیروهای نظامی افغان، هنوز بدان حد از رشد و توانایی نرسیده اند که بتوانند از اسلحه سنگین و مدرن استفاده کنند!
برای تقویت دیدگاه فوق، یکی از نهادهای دولتی امریکا بنام "سیگار" نیز بر عدم توانایی اردو و پولیس افغان از سلاح سنگین و مناسب، خبر داده و بدین گونه بحث تجهیز ارتش افغانستان به وسیله سلاحهای سنگین و لازم را پیش از وقت اعلام می کنند.
این برخورد امریکایی ها و متحدان غربی آنان باعث می شود تا رییس جمهور کشور، برای آنان خط و نشان کشیده و آنها را از این بترساند که ممکن است افغانستان اسلحه مورد نیاز خویش را از کشورهای دیگری تامین کند. در همین جهت حامد کرزی سفری به هند کرده و در زمینه خرید سلاح از این کشور با مقامات هندی بحث و گفت و گو می کند.
پیش از اعلام موضع رسمی هند در زمینه فروش سلاح به دولت کابل، هیچ گاهی رسانه ها از قول مساعد و یا عدم مساعد دولت هند نسبت به فروش سلاح به افغانستان، خبری را منتشر نکردند و هندی ها در واقع هوشیارتر از آن بودند تا بدون رایزنی و مشوره با امریکایی ها و دیگران، اسلحه مورد نیاز را در اختیار دولت افغانستان قرار دهند.
اما سخنان اخیر سلمان خورشید، وزیر امور خارجه هند، خبر از تحول تازه ای در مناسبات میان هند و امریکا و آن دو کشور با افغانستان می دهد. اگر چه سلمان خورشید سعی کرده تا بسیار محترمانه این درخواست ملت و دولت افغانستان را رد کرده و دولت هند را همچنان حامی و کمک کننده دولت و ملت افغانستان نشان دهد.
اما در لحن و فحوای کلام سلمان خورشید، به روشنی می توان سایه سنگین سیاستهای دولتمردان امریکایی را حس کرد. پس از سفر حامد کرزی به هند و در فاصله زمانی نسبتاً کوتاهی وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا نیز وارد سرزمین پهناور رنگ و موسیقی شد.
آنچه به روشنی می توان گفت، اعلام موضع رسمی هند در قبال فروش سلاح به افغانستان، پس از دیدار مقامات هندی و امریکایی و رایزنی های آنان با همدیگر بوده است. به نظر می رسد مقامات امریکایی توانسته اند سران دهلی نو را قانع کنند تا سلاح سنگین و مورد نیاز افغانستان را در اختیار دولت آن قرار ندهند.
از ظاهر قضایا چنین بر می آید که امریکا می خواهد با ضعیف نگهداشتن دولت افغانستان، توازن نظامی دلخواه خویش در منطقه را به وجود بیاورد. از دید امریکایی ها دولتی در افغانستان باید روی کار باشد که علاوه بر وابستگی دایمی به امریکا، نتواند تهدیدی هم برای همسایگانی چون پاکستان باشد.
اظهارات همیشگی مقامات امریکایی و ناتو مبنی بر آنکه ناتو افغانستان و مردم آن را تنها نگذاشته و پس از ۲۰۱۴ هم در کنار آنان می مانند، همگی گواه بر این واقعیت است که آنان افغانستانی می خواهند ضعیف که سنگین ترین سلاح اردو و پولیس آن، همان کلاشینکوفهایی باشد که از روسها به یادگار گذاشته شده است.
در این جهت سخنان برخی از مقامات امریکایی که به وزیر دفاع افغانستان گفته اند قابل توجه و دقت است. به نقل از بسم الله محمدی، وزیر دفاع ملی گفته شده است که برخی از مقامات بلند رتبه امریکایی در دیدار با ایشان به وی گفته است که:" که ما سلاح سنگین به شما نمی دهیم و شما نیازی به این سلاحها ندارید. شما به سلاحهایی نیاز دارید که به درد جنگهای چریکی بخورد".
وقتی این اظهارات را در کنار سخنان اخیر وزیر امور خارجه هند می گذاریم که گفته است:" در این برهه از زمان ارسال سلاح به افغانستان "عاقلانه " نیست. افغانستان سرزمین شکننده ای است که سهامداران سیاسی زیادی در آن فعالیت دارند، آنها کسان دیگری هستند. ما نمی خواهیم با ارسال سلاح بخشی دیگری از این مشکل باشیم.
کشورهای زیادی در مورد آینده افغانستان نگران هستند و هند خوشحال می شود اگر بتواند بدون ایجاد مشکلات بیشتر، به افغانستان کمک کند.
ما در تماس با مردم افغانستان و متعهد نسبت به آنها هستیم و به دنبال راه خروج نمی گردیم که این بدین معناست که مدت طولانی در این کشور می مانیم. افغانستانی ها به ما اعتماد دارند و ما نمی خواهیم دل آنها را بشکنیم."
فقط به یک نتیجه می رسیم و آن اینکه هندی ها در دادن سلاح به دولت افغانستان از اول نیز علاقه مند نبوده اند و اما رایزنی های آنان با طرف امریکایی، آنان را در این تصمیم مصرتر کرده است. آنچه از اوضاع بر می آید، ظاهراً اجماعی در حال شکل گیری است مبنی بر آنکه، اسلحه سنگین و مناسب نباید در دسترس دولت افغانستان قرار بگیرد و با تاسف باید گفت که این، از ویژگی های بارز یک دولت و کشور وابسته به کمکهای دیگران است.
افغانستان اگر می خواهد به دلخواه خویش با هر دولت و کشوری روابط اقتصادی و نظامی و غیر آن برقرار کند، در قدم نخست باید خویش را از زیر بار کمکهای با و بدون منت و چشمداشت دیگر دولت و قدرتها نجات دهد.
اما هر بار این تقاضا و با بهانه های مختلف از سوی امریکا و سایر اعضای ناتو رد شده است. در پاسخ به تازه ترین درخواست رییس جمهور کشور ما مبنی بر تجهیز لازم و مناسب، سرمنشی عمومی ناتو ادعا کرده بود که نیروهای نظامی افغان، هنوز بدان حد از رشد و توانایی نرسیده اند که بتوانند از اسلحه سنگین و مدرن استفاده کنند!
برای تقویت دیدگاه فوق، یکی از نهادهای دولتی امریکا بنام "سیگار" نیز بر عدم توانایی اردو و پولیس افغان از سلاح سنگین و مناسب، خبر داده و بدین گونه بحث تجهیز ارتش افغانستان به وسیله سلاحهای سنگین و لازم را پیش از وقت اعلام می کنند.
این برخورد امریکایی ها و متحدان غربی آنان باعث می شود تا رییس جمهور کشور، برای آنان خط و نشان کشیده و آنها را از این بترساند که ممکن است افغانستان اسلحه مورد نیاز خویش را از کشورهای دیگری تامین کند. در همین جهت حامد کرزی سفری به هند کرده و در زمینه خرید سلاح از این کشور با مقامات هندی بحث و گفت و گو می کند.
پیش از اعلام موضع رسمی هند در زمینه فروش سلاح به دولت کابل، هیچ گاهی رسانه ها از قول مساعد و یا عدم مساعد دولت هند نسبت به فروش سلاح به افغانستان، خبری را منتشر نکردند و هندی ها در واقع هوشیارتر از آن بودند تا بدون رایزنی و مشوره با امریکایی ها و دیگران، اسلحه مورد نیاز را در اختیار دولت افغانستان قرار دهند.
اما سخنان اخیر سلمان خورشید، وزیر امور خارجه هند، خبر از تحول تازه ای در مناسبات میان هند و امریکا و آن دو کشور با افغانستان می دهد. اگر چه سلمان خورشید سعی کرده تا بسیار محترمانه این درخواست ملت و دولت افغانستان را رد کرده و دولت هند را همچنان حامی و کمک کننده دولت و ملت افغانستان نشان دهد.
اما در لحن و فحوای کلام سلمان خورشید، به روشنی می توان سایه سنگین سیاستهای دولتمردان امریکایی را حس کرد. پس از سفر حامد کرزی به هند و در فاصله زمانی نسبتاً کوتاهی وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا نیز وارد سرزمین پهناور رنگ و موسیقی شد.
آنچه به روشنی می توان گفت، اعلام موضع رسمی هند در قبال فروش سلاح به افغانستان، پس از دیدار مقامات هندی و امریکایی و رایزنی های آنان با همدیگر بوده است. به نظر می رسد مقامات امریکایی توانسته اند سران دهلی نو را قانع کنند تا سلاح سنگین و مورد نیاز افغانستان را در اختیار دولت آن قرار ندهند.
از ظاهر قضایا چنین بر می آید که امریکا می خواهد با ضعیف نگهداشتن دولت افغانستان، توازن نظامی دلخواه خویش در منطقه را به وجود بیاورد. از دید امریکایی ها دولتی در افغانستان باید روی کار باشد که علاوه بر وابستگی دایمی به امریکا، نتواند تهدیدی هم برای همسایگانی چون پاکستان باشد.
اظهارات همیشگی مقامات امریکایی و ناتو مبنی بر آنکه ناتو افغانستان و مردم آن را تنها نگذاشته و پس از ۲۰۱۴ هم در کنار آنان می مانند، همگی گواه بر این واقعیت است که آنان افغانستانی می خواهند ضعیف که سنگین ترین سلاح اردو و پولیس آن، همان کلاشینکوفهایی باشد که از روسها به یادگار گذاشته شده است.
در این جهت سخنان برخی از مقامات امریکایی که به وزیر دفاع افغانستان گفته اند قابل توجه و دقت است. به نقل از بسم الله محمدی، وزیر دفاع ملی گفته شده است که برخی از مقامات بلند رتبه امریکایی در دیدار با ایشان به وی گفته است که:" که ما سلاح سنگین به شما نمی دهیم و شما نیازی به این سلاحها ندارید. شما به سلاحهایی نیاز دارید که به درد جنگهای چریکی بخورد".
وقتی این اظهارات را در کنار سخنان اخیر وزیر امور خارجه هند می گذاریم که گفته است:" در این برهه از زمان ارسال سلاح به افغانستان "عاقلانه " نیست. افغانستان سرزمین شکننده ای است که سهامداران سیاسی زیادی در آن فعالیت دارند، آنها کسان دیگری هستند. ما نمی خواهیم با ارسال سلاح بخشی دیگری از این مشکل باشیم.
کشورهای زیادی در مورد آینده افغانستان نگران هستند و هند خوشحال می شود اگر بتواند بدون ایجاد مشکلات بیشتر، به افغانستان کمک کند.
ما در تماس با مردم افغانستان و متعهد نسبت به آنها هستیم و به دنبال راه خروج نمی گردیم که این بدین معناست که مدت طولانی در این کشور می مانیم. افغانستانی ها به ما اعتماد دارند و ما نمی خواهیم دل آنها را بشکنیم."
فقط به یک نتیجه می رسیم و آن اینکه هندی ها در دادن سلاح به دولت افغانستان از اول نیز علاقه مند نبوده اند و اما رایزنی های آنان با طرف امریکایی، آنان را در این تصمیم مصرتر کرده است. آنچه از اوضاع بر می آید، ظاهراً اجماعی در حال شکل گیری است مبنی بر آنکه، اسلحه سنگین و مناسب نباید در دسترس دولت افغانستان قرار بگیرد و با تاسف باید گفت که این، از ویژگی های بارز یک دولت و کشور وابسته به کمکهای دیگران است.
افغانستان اگر می خواهد به دلخواه خویش با هر دولت و کشوری روابط اقتصادی و نظامی و غیر آن برقرار کند، در قدم نخست باید خویش را از زیر بار کمکهای با و بدون منت و چشمداشت دیگر دولت و قدرتها نجات دهد.
مولف : سیدفاضل محجوب
