چه کسی به دنبال برقراری صلح در سوریه است؟

دیدار اوباما و پوتین پس از ریاست جمهوری دوباره پوتین در روسیه، غافلگیر کننده است. دو رییس جمهور از اشتراکات شان در مورد بحران سوریه و حل آن سخن می گویند. پس از انتخاب پوتین به عنوان رییس جمهوری روسیه، این اولین دیدار رسمی اوباما و پوتین در سطح مقامات بلند پایه دو کشور به حساب می آید. بدیهی است موضوعی که توانسته دو مقام ارشد امریکا و روسیه را در کنار هم بنشاند، اوضاع وخیم و پیچیده سوریه است.

چین و روسیه اگر چه تا کنون در هیات مدافعان سرسخت نظام بشار اسد در سوریه ظاهر شده و دو بار فیصله های شورای امنیت علیه دولت سوریه را وتو کرده اند، اما سخنان اخیر پوتین مبنی بر داشتن نقطه نظرات مشترک با اوباما در زمینه راه حل بحران سوریه، کارشناسان را به شک و تردید واداشته است.

برخی از آگاهان بر این باوراند که سخنان اخیر پوتین در کنفرانس خبری با همتای امریکایی او، نشانگر نوعی تغییر در موضع روسیه نسبت به دولت بشار اسد می تواند به شمار آید؛ تغییری که ممکن است در اثر ناامیدی روسیه از دوام دولت بشار اسد به وجود آمده باشد. این آگاهان، امکان ارسال دو کشتی از روسیه به سوریه را در راستای دو هدف برگرداندن شهروندان روس و تجهیزات نظامی مستقر در بندر طرطوس، تحلیل و ارزیابی می کنند.

بندر طرطوس، مکانی است که نیروی دریایی روسیه در آنجا مستقر بوده و اگر این تحلیل درست باشد، ظاهراً کار دولت بشار اسد را باید تمام شده تلقی کرد. اما به نظر می رسد، تفسیر فوق از قضایای سوریه، بیشتر شبیه یک آرزو است تا یک تحلیل بر پایه صحت و سلامت؛ چرا که در رسانه ها آمده است بر اساس اخبار تایید ناشده، کشتی های روسی به سمت سوریه در حرکت اند.

گذشته از آن، تحلیل فوق بیشتر رنگ و لعاب غربی دارد و بر پایه مخالفت با دولت بشار اسد استوار شده است و چنانچه قبلاً یادآور شدیم، بیشتر شبیه یک آرزو است و به معنی دقیق کلمه به این مفهوم است که اگر چنین شود، بهتر است و ایکاش چنین شود و...! اما باید دانست که اوضاع در سوریه به مراتب خطرناکتر و پیچیده تر از این گونه خیالات و اوهام کودکانه است.

این تنها روسیه و دولت آن نیست که مخالف دخالت نظامی ناتو در سوریه است، بلکه تمام کشورهای موجود در منطقه و به خصوص کشورهایی چون چین، هند، ایران، پاکستان و بسیاری دیگر، مخالف سرسخت دخالتهای خارجی در منطقه هستند و البته که دل هیچ یک از آنان برای بشار اسد و دولت او نسوخته؛ بلکه این دولت ها به دلیل هراس از آینده خویش، باید امروز از سوریه و دولت بشار اسد دفاع کنند.

دولت های منطقه، به خصوص چین و روسیه، با دفاع از دولت بشار اسد، به نوعی در برابر دخالت های غیر مسئولانه امریکا و غرب، ایستادگی می کنند و روشن است تا زمانیکه ممکن باشد، به این مقاومت ادامه خواهند داد.

بر خلاف ظاهر اظهارات آقای پوتین، اشتراک نظری میان او و اوباما در مساله سوریه دیده نمی شود. پوتین و دولتش، به دفاع از دولت بشار اسد معروف شده است؛ حالانکه اوباما و سایر کابینه او، برای سرنگونی بشار اسد و طرفدارانش، نقشه می کشند! به نقل از یکی از رسانه های روسی، اخیراً هیاتی از مخالفان بشار اسد در امریکا رفته و قرار است دولت ایالات متحده، سلاحهای سنگین تری چون موشکهای زمین به زمین به شورشیان سوری تحویل دهد.

اگر این خبر درست باشد، با تحویل این موشکها به شورشیان سوری، به عمق جنگهای داخلی در سوریه، افزوده خواهد شد. دفاع دولت امریکا و اروپاییان از شورشیان سوری، در خفا و پشت پرده نیست، بلکه مقامات مختلف امریکایی تا کنون چندین بار با صراحت لهجه، از جبهه ضد بشار اسد، پشتیبانی خویش را اعلام کرده اند.

در آن سوی میدان، روسیه و چین نیز، بدون هراس از ناتو و اعضای آن، به تکرار از دولت بشار اسد و مردم سوریه، به دفاع بر خاسته اند و تا کنون هم نشانه ای دیده نشده است که ثابت کند این دو قدرت نظامی- اقتصادی در منطقه از موضع خویش عقب نشینی کرده باشند و تا جایی که منافع ملی این دو کشور ایجاب می کند، پا هم پس نخواهند کشید.

البته که پشتیبانی قدرتهای منطقه ای چون چین و روسیه و برخی دیگر می تواند تا حدودی در تغییر اوضاع به نفع دولت و مردم سوریه، تمام شود؛ اما باید دانست که در نهایت این ملت هوشیار و بیدار سوریه است که باید برای سرنوشت و کشور خویش تصمیم گیری کنند. اگر چه اوباما رییس جمهور امریکا در کنفرانس خبری اش با پوتین نیز از احترام گذاشتن به اراده و تصمیم مردم سوریه حرف زده است؛ اما همه می دانیم که سخنانی از این دست، تعارف سیاسی ای بیش نخواهد بود.

اوباما و غرب و دیگران! اگر راست می گویند و به واقع خواهان برقراری صلح و آرامش در سوریه هسنتد، هیچ کار دیگری نمی خواهد انجام بدهند، فقط کافی است کمک های مالی و نظامی شان را به شورشیان سوری قطع کنند؛ آنوقت خواهند دید که یک هفته نشده، سوریه به کشور امن و باثباتی- چنانچه قبل از دخالت های امریکا، غرب و دولت های عرب بود-، تبدیل خواهد شد. مشکل سوریه برخلاف ظاهر پیچیده و مبهمی که برایش ساخته و پرداخته اند، از راه حل بی نهایت ساده و آسانی برخوردار است. اما مشکل پیچیده و واقعی سوریه و مردم آن در این است که جنگ و شرارت و بی ثباتی، از بیرون از مرزهای کشور شان بر آنان تحمیل شده است و در مدت زمان کوتاهی این مشکل به صورت موضوع صعب و لاینحلی بر سر راه رفاه و آرامش مردم سوریه قرار داده شده است.

به واقع اگر اوباما و همفکرانش در اروپا و منطقه، خواهان برقراری امنیت و ثبات در سوریه هستند، چنانچه خود نیز گفته اند، کافی است مردم سوریه را به حال خود شان بگذارند تا خود برای کشور و سرنوشت خویش تصمیم بگیرند. این است راه حل بحران تصنعی و ساختگی سوریه! اما آیا چنین اراده و انگیزه ای در دولتمردان امریکایی و اروپایی و عربی وجود دارد؟

به هر حال، گمان می رود تصمیم نهایی به دولت و ملت سوریه بر می گردد؛ که آیا اجازه خواهند داد تا همچنان با سرنوشت کشور و ملت شان بازی شود و یا ابتکار عمل را خود به دست گرفته و با کمک قدرت های منطقه ای، برای برقراری صلح و آرامش واقعی در کشور سوریه، مبارزه و تلاش خواهند کرد.