آندره آوتیسیان؛ سفیر روسیه در افغانستان، اخیرا به شمال کشور رفته؛ تا به گفته خودش طرح های عمرانی در این منطقه را بررسی کند.
آقای آوتیسیان در ضمن این سفر به شهر مزار شریف رفت و با والی بلخ؛ عطا محمد نور دیدار کرد. او در نشست خبری مشترکی با والی بلخ از پیامدهای خروج ناتو از افغانستان در سال 2014 ابراز نگرانی کرد و گفت:"تاکید می‌کنم که همزمان با خروج نیروهای خارجی، بر آموزش ارتش و پولیس افغانستان تمرکز بیشتری شود؛ تا امنیت سراسری افغانستان توسط خود افغان ها تامین شود."
او گفت که روسیه نگران است که مبادا بعد از خروج ناتو از افغانستان، این کشور بار دیگر به پایگاه تروریزم تبدیل شود و این برای امنیت روسیه تهدیدی جدی است.
سفیر روسیه در افغانستان از آمادگی کشورش برای کمک به افغانستان خبر داد؛ اما تاکید کرد که این کشور هیچگاه به افغانستان نیروی نظامی نخواهد فرستاد.
او در عین حال گفت که روسیه با هرگونه برنامه ای که منجر به ایجاد پایگاه های دایمی امریکا در افغانستان در کوتاه مدت یا درازمدت گردد، مخالف است.
آوتیسیان در این زمینه تصریح کرد:"این حق مطلق هر کشور به خصوص افغانستان است که با کشورهای دیگر پیمان راهبردی امضا کند؛ اما ما بعد از خروج نیروهای خارجی هیچ نوع دلیلی بر حضور درازمدت یا کوتاه مدت نیروهای خارجی در افغانستان نمی بینیم.
حضور درازمدت نیروهای امریکایی در افغانستان نه تنها برای روسیه؛ بلکه برای تمام کشورهای منطقه مایه نگرانی می باشد. به باور ما بعد از رسالت نیروهای خارجی افغانستان را باید یک کشور بی طرف ببینیم."
عطا محمد نور؛ والی بلخ نیز در این نشست خبری مشترک، ضمن حمایت از امضای پیمان راهبردی با امریکا گفت:"با وجود اینکه نیازمند کمک های نظامی دنیا هستیم، خواهان ایجاد پایگاه های نظامی هیچ کشوری در خاک خود نیستیم و آن را به نفع مردم افغانستان نمی دانیم... امروز هیچ تهدیدی وجود ندارد و هیچ کشوری قصد تجاوز به افغانستان را نکرده است، لذا ایجاد پایگاه های نظامی ضروری نیست."
والی بلخ خطاب به غرب گفت:"نشود پا روی گُرده ما بگذارید و مانع پیشرفت های اقتصادی، نظامی و علمی کشورهای منطقه از جمله چین، روسیه و ایران شوید."
این نخستین باری است که روسیه در ده سال اخیر در خصوص افغانستان، موضعی با این جدیت و قاطعیت اتخاذ می کند.
روسیه در گذشته و پس از شکست اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی پیشین، بیشتر مواضعی حاکی از انفعال، کنش پذیری و عدم دخالت در امور سیاسی و نظامی کشور اتخاذ می کرد و فعالیت های خویش را بیشتر در حوزه های اقتصادی متمرکز کرده بود؛ اما به دنبال امضای پیمان استراتژیک افغانستان و امریکا و نیز بحث خروج نیروهای ناتو از افغانستان، اکنون به نظر می رسد روس ها به عنوان کشوری دارای قدرت و نفوذ سنتی در منطقه، به افغانستان از منظر راهبردی و استراتژیک می نگرد و در تلاش اند تا نقش و سهم سنتی خود در معادلات سیاست و امنیت در این کشور را به گونه روشن تر و برجسته تر احراز کنند.
این نگرانی هم اکنون در سطح کشورهای منطقه در حال رشد و ریشه دواندن است که گویا امریکا در تلاش است تا پس از خروج نیروهای نظامی و متحدان استراتژیک آن کشور از افغانستان، باز هم از طریق پیمان های امنیتی و استراتژیک، افغانستان را به عنوان عرصه تاخت خود، حفظ کند؛ اما پذیرش عضویت افغانستان در سازمان همکاری های شانگهای، امضای اعلامیه استراتژیک افغانستان و چین و آمادگی ها برای تدوین متن سند همکاری های استراتژیک میان دو کشور همسایه، ابراز آمادگی ایران برای امضای پیمان استراتژیک و... تحرکات و تلاش های تازه سیاسی و دیپلماتیکی است که در راستای مواضع اخیر سفیر روسیه در کابل، در سطح منطقه در خصوص افغانستان، قابل ارزیابی است.
روس ها در گذشته نیز حضور امریکا بعد از 2014 در افغانستان را زیر سوال برده بودند و اینک به نظر می رسد به دنبال انتقال صریح و بی پرده این پیام به ایالات متحده هستند که افغانستان، آنگونه که امریکا پنداشته، جغرافیایی به خود واگذاشته شده و جزیره ای بریده از معادلات و مناسبات منطقه ای نیست و نمی توان آن را واحدی که هیچ کشوری جز امریکا در آن منافع و مصالح استراتژیک ندارد فرض کرد.
سفیر روسیه هم تصریح کرده است که کشورهای منطقه می خواهند از این پس افغانستان را به عنوان یک کشور بی طرف و مستقل ببینند و این غیر از آن چیزی است که امریکا به دنبال آن است.
به هر حال، شکستن روزه سکوت چندین ساله روسیه، نشان می‌دهد که امریکا پس از 2014 گام در راه پر چالش و پر دست اندازی خواهد گذاشت؛ راهی که خود در آن تنهاست؛ اما رقبایش هماهنگ و همسو عمل می‌کنند.
آقای آوتیسیان در ضمن این سفر به شهر مزار شریف رفت و با والی بلخ؛ عطا محمد نور دیدار کرد. او در نشست خبری مشترکی با والی بلخ از پیامدهای خروج ناتو از افغانستان در سال 2014 ابراز نگرانی کرد و گفت:"تاکید می‌کنم که همزمان با خروج نیروهای خارجی، بر آموزش ارتش و پولیس افغانستان تمرکز بیشتری شود؛ تا امنیت سراسری افغانستان توسط خود افغان ها تامین شود."
او گفت که روسیه نگران است که مبادا بعد از خروج ناتو از افغانستان، این کشور بار دیگر به پایگاه تروریزم تبدیل شود و این برای امنیت روسیه تهدیدی جدی است.
سفیر روسیه در افغانستان از آمادگی کشورش برای کمک به افغانستان خبر داد؛ اما تاکید کرد که این کشور هیچگاه به افغانستان نیروی نظامی نخواهد فرستاد.
او در عین حال گفت که روسیه با هرگونه برنامه ای که منجر به ایجاد پایگاه های دایمی امریکا در افغانستان در کوتاه مدت یا درازمدت گردد، مخالف است.
آوتیسیان در این زمینه تصریح کرد:"این حق مطلق هر کشور به خصوص افغانستان است که با کشورهای دیگر پیمان راهبردی امضا کند؛ اما ما بعد از خروج نیروهای خارجی هیچ نوع دلیلی بر حضور درازمدت یا کوتاه مدت نیروهای خارجی در افغانستان نمی بینیم.
حضور درازمدت نیروهای امریکایی در افغانستان نه تنها برای روسیه؛ بلکه برای تمام کشورهای منطقه مایه نگرانی می باشد. به باور ما بعد از رسالت نیروهای خارجی افغانستان را باید یک کشور بی طرف ببینیم."
عطا محمد نور؛ والی بلخ نیز در این نشست خبری مشترک، ضمن حمایت از امضای پیمان راهبردی با امریکا گفت:"با وجود اینکه نیازمند کمک های نظامی دنیا هستیم، خواهان ایجاد پایگاه های نظامی هیچ کشوری در خاک خود نیستیم و آن را به نفع مردم افغانستان نمی دانیم... امروز هیچ تهدیدی وجود ندارد و هیچ کشوری قصد تجاوز به افغانستان را نکرده است، لذا ایجاد پایگاه های نظامی ضروری نیست."
والی بلخ خطاب به غرب گفت:"نشود پا روی گُرده ما بگذارید و مانع پیشرفت های اقتصادی، نظامی و علمی کشورهای منطقه از جمله چین، روسیه و ایران شوید."
این نخستین باری است که روسیه در ده سال اخیر در خصوص افغانستان، موضعی با این جدیت و قاطعیت اتخاذ می کند.
روسیه در گذشته و پس از شکست اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی پیشین، بیشتر مواضعی حاکی از انفعال، کنش پذیری و عدم دخالت در امور سیاسی و نظامی کشور اتخاذ می کرد و فعالیت های خویش را بیشتر در حوزه های اقتصادی متمرکز کرده بود؛ اما به دنبال امضای پیمان استراتژیک افغانستان و امریکا و نیز بحث خروج نیروهای ناتو از افغانستان، اکنون به نظر می رسد روس ها به عنوان کشوری دارای قدرت و نفوذ سنتی در منطقه، به افغانستان از منظر راهبردی و استراتژیک می نگرد و در تلاش اند تا نقش و سهم سنتی خود در معادلات سیاست و امنیت در این کشور را به گونه روشن تر و برجسته تر احراز کنند.
این نگرانی هم اکنون در سطح کشورهای منطقه در حال رشد و ریشه دواندن است که گویا امریکا در تلاش است تا پس از خروج نیروهای نظامی و متحدان استراتژیک آن کشور از افغانستان، باز هم از طریق پیمان های امنیتی و استراتژیک، افغانستان را به عنوان عرصه تاخت خود، حفظ کند؛ اما پذیرش عضویت افغانستان در سازمان همکاری های شانگهای، امضای اعلامیه استراتژیک افغانستان و چین و آمادگی ها برای تدوین متن سند همکاری های استراتژیک میان دو کشور همسایه، ابراز آمادگی ایران برای امضای پیمان استراتژیک و... تحرکات و تلاش های تازه سیاسی و دیپلماتیکی است که در راستای مواضع اخیر سفیر روسیه در کابل، در سطح منطقه در خصوص افغانستان، قابل ارزیابی است.
روس ها در گذشته نیز حضور امریکا بعد از 2014 در افغانستان را زیر سوال برده بودند و اینک به نظر می رسد به دنبال انتقال صریح و بی پرده این پیام به ایالات متحده هستند که افغانستان، آنگونه که امریکا پنداشته، جغرافیایی به خود واگذاشته شده و جزیره ای بریده از معادلات و مناسبات منطقه ای نیست و نمی توان آن را واحدی که هیچ کشوری جز امریکا در آن منافع و مصالح استراتژیک ندارد فرض کرد.
سفیر روسیه هم تصریح کرده است که کشورهای منطقه می خواهند از این پس افغانستان را به عنوان یک کشور بی طرف و مستقل ببینند و این غیر از آن چیزی است که امریکا به دنبال آن است.
به هر حال، شکستن روزه سکوت چندین ساله روسیه، نشان می‌دهد که امریکا پس از 2014 گام در راه پر چالش و پر دست اندازی خواهد گذاشت؛ راهی که خود در آن تنهاست؛ اما رقبایش هماهنگ و همسو عمل می‌کنند.
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا) – کابل – سرویس تحلیل وپژوهش اخبار
