بازی موشکی آمریکا و روسیه

تصمیم اخیر روسیه مبنی بر استقرار سامانه های موشکی اس 400 در نواحی غربی این کشور خبری است که این روزها توجه بسیاری از رسانه های خبری را به خود معطوف کرده است. اس 400 از نسل های فوق پیشرفته سامانه های دفاع هوایی است که در زمره جدیدترین دستاوردهای صنایع دفاعی – موشکی روسیه به شمار می رود. این سامانه ظاهرا همان نسخه تکامل یافته و غنی شده سامانه هوایی مشهور اس 300 است که هم اکنون یکی از نمونه های منحصر به فرد دفاع موشکی در سراسر جهان محسوب می شود. هر چند روس ها اعلام کرده اند که به هیچ وجه قصد فروش این سامانه موشکی را به هیچ کشور خارجی ندارند و از دادن هر گونه اطلاعات بیشتر درباره ویژگی های این پدیده فوق پیشرفته خودداری ورزیده اند ولی برخی اطلاعات درز کرده در این باره حاکی از این است که این سیستم قادر است انواع هواپیماهای جنگنده- شکاری و انواع موشک های دوربرد را تا مسافت چهار صد کیلومتر در مدت زمان اندک شناسایی نموده، در ظرف کمتر از پنج دقیقه سرنگون کند. روس ها تاکنون برخی از این سامانه ها را در اطراف مسکو مستقر نموده اند و اخیرا نیز اعلام کرده اند قصد دارند تعدادی دیگر از این سامانه ها را در نواحی غربی خود و مخصوصا در منطقه استراتژیکی کالینگراد مستقر کنند. این تصمیم روس ها در قدم اول ناشی از شکست در مذاکرات موشکی مسکو – واشنگتن درباره سپر موشکی اروپا است که باراک اوباما بارها قول داده بود که تلاش خواهد کرد تا از استقرار این موشک ها در اروپای شرقی و همچنین ترکیه جلوگیری کند. مقامات واشنگتن و مسکو بارها در این باره مذاکره کردند ولی آن گونه که از شواهد و قراین بر می آید، این مذاکرات ظاهرا به بن بست رسیده است.
البته استقرار سامانه های اس 400 به این معنا نیست که روس ها از اتخاذ تصمیمات دیگری در این راستا عاجزند. مقامات روسیه پیش از این نیز اعلام کرده بودند که در صورت لزوم، کرملین تعدادی از سامانه های موشکی اسکندر را در بندر طرطوس سوریه و همچنین جنگنده - بمب افکن های استراتژیک خود را در ونزوئلا مستقر خواهد کرد که احتمال عملی کردن این تصمیمات نیز بعید نمی باشد. موشک اسکندر نیز از جمله سامانه های موشکی پیشرفته است که به شکل یک مرحله ای فعال می شود و به اشکال کوتاه برد و میان برد می توان از آن استفاده کرد. اسکندر، موشکی است که از سیستم کنترل درونی پرواز برخوردار است و در هنگام پرواز، وزن آن به چهار تن بالغ می شود. از جمله کلاهک هایی که می توان بر روی این موشک سوار کرد کلاهک های خوشه ای، سنگر شکن، ترموباریک ( اکسیژن سوز) و هسته ای می باشد که قابلیت های استفاده از این موشک را متنوع کرده است. یکی از مواردی که موشک اسکندر امتحان خود را پس داد در بحران قفقاز در چند سال گذشته بود که روس ها در حمله به گرجستان در برخی موارد از موشک های اسکندر استفاده کردند.
بسیاری از تحلیل گران بر این باورند که روسیه توان مقابله با پروژه های موشکی آمریکا و غرب را در اروپای شرقی و ترکیه داراست و تکنولوژی های پیشرفته روسی مانند سامانه های موشکی اس 400 و اسکندر نمونه ای از این توانمندی است. مسئله ای که به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران می تواند مقدمه ای برای یک رویارویی تسلیحاتی بزرگ تر باشد که می تواند دامنه آن به دیگر نقاط جهان نیز تسری یابد.
نویسنده: سید محمد رضا موسوی