گروه بحران و ماموریت بحران آفرینی در افغانستان

گروه بین المللی بحران در تازه ترین گزارش خود گفته است که دولت افغانستان، توانمندی مدیریت مذاکرات صلح را ندارد.
این گروه همچنین گفته است که حکومت رییس جمهور کرزی در وضعیت مطلوب و مناسبی قرار ندارد و جامعه افغانستان به لحاظ سیاسی با تشتت و پراکندگی مواجه است.

این گروه بین المللی، تلاش های دولت افغانستان و امریکا در امر گفتگوهای صلح را ناکام و غیرمؤثر عنوان کرده و گفته است ادامه این تلاش ها افغانستان را به سمت جنگ های داخلی خواهد برد.

براساس پیشنهادات مطرح شده در گزارش اخیر گروه بحران، دولت افغانستان در امر گفتگوهای صلح با طالبان باید به سازمان ملل متحد نقشی میانجیگرانه بدهد، طیف های قومی و جامعه مدنی را در روند گفتگوها سهیم سازد و از معامله با به اصطلاح جنگ سالاران، پرهیز کند.

این گزارش با واکنش تند دولت افغانستان و شورای عالی صلح مواجه شده است. اسماعیل قاسمیار؛ مشاور امور بین المللی شورای عالی صلح در گفتگو با رسانه ها، عدم توانایی دولت افغانستان در مذاکرات صلح را رد کرده و گفته است اکنون افغانستان نسبت به ده سال پیش در موقعیت بهتری قرار دارد و خود از عهده مدیریت مسایل مبتلابه خویش برخواهد آمد.

وی در بخشی از اظهاراتش گفته است:"کشور ما از شناخت بین المللی گسترده ای برخوردار است؛ از این رو آن شرایط که قبل از ده سال در وقتی که کنفرانس اول بن دایر شد و سازمان ملل متحد به ساختار حکومتی توجه کرد، آن شرایط تا شرایط امروز فرق کرده است، امروز ما به آن ضرورت نداریم؛ اما به همکاری ضرورت داریم. دوستان بین المللی ما به خصوص سازمان ملل متحد می تواند با ما همکاری کند."

از سوی دیگر در این شکی نیست که مشکلاتی در روند صلح وجود دارد؛ اما تنها بخش کوچکی از این مشکلات به دولت افغانستان و سیاست ها و رویکردهایش در این خصوص مربوط می شود. قسمت عمده آن از سیاست های نهان روشانه، مبهم و پرسش برانگیز ایالات متحده ناشی می شود.

امریکا با بسیاری از کشورهای منطقه که مستقم یا غیر مستقیم بر امنیت و معادله جنگ و صلح در افغانستان، مؤثر اند روابط تنش آلودی دارد. به عنوان نمونه پاکستان کشوری است که روابط سیاسی اش با امریکا به دلیل مداخلات بی رویه و قانون شکنانه اش به حریم حاکمیت ملی آن کشور، در بدترین وضعیت قابل تصور قرار دارد.

روسیه و چین و همینطور برخی از کشورهای آسیای مرکزی که حوزه نفوذ این قدرت ها هستند نیز به صورت سنتی با امریکا در تنش و تقابل یا دست کم رقابت قرار دارند.

بنابراین، انحصار یکجانبه روند مذاکرات توسط امریکا و پرهیز از شفاف سازی این روند، فراهم نکردن زمینه های لازم برای مشارکت چندجانبه قدرت های مؤثر منطقه ای در امر صلح و عدم واگذاری نقش مرکزی و مدیریت کننده به دولت افغانستان، اقداماتی است که از سوی امریکا انجام و دامن زده می شود و سبب بروز مشکلات و بن بست های جدی در این روند شده است.

موضوع توقف کنونی روند گفتگوها از سوی طالبان نیز ناشی از مشکلاتی است که امریکا عامل و مسبب اصلی آن بوده است؛ نه دولت افغانستان.
حتا بخش عمده تشتت و پراکندگی سیاسی داخلی در افغانستان که براساس گزارش گروه بحران، دولت افغانستان را آسیب پذیر ساخته نیز ناشی از سیاست های دوگانه و غیرشفاف امریکا در قبال این گروه هاست.

به عنوان نمونه، نشست برلین که از سوی یک گروه سیاسی مخالف دولت برگزار شد و واکنش های تند و صریح رییس جمهور کرزی و وزارت امور خارجه را به دنبال داشت، از سوی گروهی از سناتوران امریکایی راه اندازی شده بود. بخش عمده ائتلاف سازی ها و صف بندی های روزافزون سیاسی با چراغ سبز عوامل خارجی صورت می گیرد.

بنابراین دلایل، به نظر می رسد گروه بین المللی بحران نیز در راستای دیگر بنگاه های سیاسی و رسانه ای غربی، در تلاش است تا اوضاع در افغانستان را متشنج و تنش آلود و دولت را ضعیف و آسیب پذیر نشان دهد؛ تا زمینه برای مداخلات بیشتر عناصر غربی در امور مختلف کشور همچنان فراهم باشد.