ترس از آینده و مواضع تازه امریکا در قبال مصالحه

رویدادهای مربوط به قرآن سوزی در بگرام و به دنبال آن خشم و نفرت شدید مردم از نیروهای خارجی به ویژه امریکایی ها در افغانستان، نوعی ترس آمیخته با ابهام را برای آینده حضور این نیروها در افغانستان به همراه داشته و سیاستمردان غربی به شمول امریکایی ها و فرماندهان ناتو در خصوص آینده ماموریت خود در افغانستان با نوعی تردید و ابهام و هراس برخورد می کنند.

البته بخشی از این هراس، از واقعیت های جاری و موجود در درون جامعه افغانستان ناشی می شود. اکنون و به ویژه پس از رویداد اهانت به قرآن کریم در بگرام، فضا همچنان ملتهب است. تنها یک جرقه کوچک، کافی است تا خروش نهفته مسلمانان خشمگین در سراسر افغانستان بار دیگر به آتشی فراگیر و مهار ناپذیر تبدیل شود.

روند رو به افزایش حمله به نظامیان خارجی در درون پایگاه های خارجی ها و نیز در مراکز مهم و به شدت تحت حفاظت دولتی افغانستان، نشانگر بخشی دیگر از واقعیت هایی است که نشان می دهد فضا اکنون به شدت به زیان امریکایی ها و نیروهای خارجی شکل گرفته است.

به دنبال حمله به جان دو مشاور خارجی در داخل ساختمان وزارت داخله افغانستان، اگرچه ابهامات زیادی در خصوص آن مطرح شد؛ ولی یک رسانه غربی نوشت: اکنون تقریبا هر هفته یک حمله مرگبار بر خارجی ها در داخل پایگاه های آنها از سوی همکاران افغان شان صورت می گیرد.

گفته می شود طی سال های اخیر، بیش از 70 نظامی خارجی از سوی همکاران افغان خود کشته شده اند؛ اما این روند پس از حادثه قرآن سوزی در بگرام، رشد سرسام آوری یافته و هر بار نیز انگیزه این حملات مرگبار، انتقام از خارجی ها به دلیل اهانت به مقدسات مسلمانان عنوان شده است.
با این حال، این تنها بی اعتمادی فزاینده میان نظامیان افغان و خارجی و نیز حساسیت های شدید اجتماعی علیه اعمال دین ستیزانه، هدفمند و غرض آلود نیروهای خارجی نیست که باعث تشدید ترس و ابهام و نگرانی مقام ها و نیروهای غربی از آینده ماموریت خود در افغانستان شده است؛ دولت افغانستان نیز دچار اختلاف نظرهای جدی بر سر مسایل مهمی با قدرت های خارجی به ویژه ایالات متحده امریکاست.
اخیرا گزارش هایی منتشر شد مبنی بر اختلاف نظرهای شدید رییس جمهور با مشاور امنیت ملی خود بر سر امضای پیمان استراتژیک با امریکا و شرایط جانب افغانستان برای این امر. همین اختلافات دقیقا میان افغانستان و امریکا نیز وجود دارد؛ به گونه ای که بارها موجب شده تا امضای پیمان با تاخیر و تعویق مواجه شود.

براساس این گزارش ها، داکتر اسپنتا اصرار دارد که رییس جمهور از شرایط خود برای امضای این پیمان، چشم پوشی کرده و هرچه زودتر آن را بپذیرد و امضا کند؛ اما آقای کرزی همچنان بر مواضع خود تاکید می کند و می گوید هرگونه پیمانی با امریکا تنها در صورت پذیرش شرایط دولت افغانستان باید امضا شود.

عمده ترین شرایط رییس جمهور در این زمینه، پایان دادن به عملیات های شبانه نیروهای خارجی و واگذاری مسئولیت زندان ها به نیروهای داخلی است.
این شرایط به هدف تامین استقلال سیاسی و حفظ حاکمیت ملی افغانستان، مطرح شده و به نظر می رسد امریکایی ها هنوز با آن موافقت نکرده اند.

در این میان، فضای ضد امریکایی ایجاد شده در افغانستان، نه تنها رییس جمهور را در پافشاری بیشتر بر شرط های خود، مصمم تر ساخته است؛ بلکه حتا در حلقات غربی نیز به نحو گسترده ای این شایبه را دامن زده که ممکن است اساسا پیمانی میان دو کشور به امضا نرسد.

این تردید به صورت رسمی به نقل از مقام های کاخ سفید، اخیرا در روزنامه امریکایی نیویورک تایمز مطرح شد.
در کنار این موضوعات، اکنون به نظر می رسد امریکایی ها مواضع خود در قبال موضوع مصالحه با طالبان را که تا کنون بدون حضور موثر افغانستان و تنها میان امریکا و طالبان به پیش می رفت نیز تعدیل کرده اند.

رایان کراکر؛ سفیر امریکا در کابل در تازه ترین نشست خبری خود با خبرنگاران، نقش امریکا در مصالحه را صرفا "کمک کننده" و حمایتی توصیف کرد و هدف امریکا از این کار را ایجاد زمینه "گفتگوی افغان ها با افغان ها" برشمرد.

این نشان می دهد که امریکایی ها به رغم اهداف سلطه جویانه ای که در افغانستان دارند، پس از رویدادهای اخیر تلاش می کنند بسیار محتاطانه و دست به عصا راه بروند و از ایجاد هرگونه حساسیتی علیه خود پرهیز کنند.