در کنار سائر ناهنجاریهای اجتماعی، ازدحام و تجمع معتادانِ به انواع مواد افیونی و مخدر، به نگرانی و تشویش جدی برخی از نواحی پایتخت افزوده است. سیل عظیمی از جوانان، کودکان و میانسالان معتاد به مواد مخدر که بیشتر به عنوان سوغاتیهای کشورهای همسایه محسوب میشوند، در سالهای اخیر به کشور سرازیر شده است. در طول سالهایی که افغانستان به عنوان بزرگترین تولید کننده مواد افیونی در جهان شناخته شده بود، هیچگاه تا این میزان با وفور و کثرت معتادان به مواد مخدر مواجه نبوده است.
در حدود سه دهه پیش، افغانستان به رغم مولد بودن مواد مخدر در سطح وسیع، دارای معتادان بسیاری اندک و غیر قابل توجه در سطح کل جهان بوده است. مهاجرت هموطنان ما در کنار بسیاری از سود و ضررهایش، به تعداد معتادین به انواع مواد افیونی در کابل و ولایات بطور چشم گیر و تاسف باری، افزوده است.
پیش از این معتادان پایتخت در مکانهای مشخص چون قصرهای تاریخی دارالامان، خانه علم و فرهنگ شوروی سابق، زیر پل سوخته و... به ساخت و ساز خویش مشغول بودند؛ اما اخیرا و به دلیل مخالفت های مکرر اهالی نواحی مذکور، معتادان از مکانهای یاد شده بیرون رانده شدهاند.
بیرون کردن معتادان از مکانهای سابق، به نگرانی و دردسرهای جدید و جدیتری برای مردم نواحی دیگر پایتخت تبدیل شده است، به نحوی که مردم آرزو میکنند که ای کاش پولیس اقدام به بیرون کشیدن افراد معتاد از محلهای سابق آنان نمی کرد؛ چرا که پولیس آنان را فقط از جای قبلیشان بیرون کرده اما به آنان گفته نشد که به کجا باید بروند و بساط ساخت و ساز خویش را در آنجا پهن کنند.
با این عمل پولیسِ نواحی مختلف، مراکز تجمع معتادان از حاشیهها به متن شهر و کنارههای رودخانه کابل و از همه بدتر جلوی دروازهها و دیوارهای منازل شهروندان پایتخت، قرار گرفته است.
تجمع معتادان به مواد مخوف و خطرناک افیونی در متن محلهای مسکونی، انصافا مناظر بینهایت وقیح، ترسناک و خطرناک برای بانوان، کودکان و جوانان بوجود آورده است.
با تاسف، به هر دلیلی، ثابت شده است که دولت و نهادهای زیربط نمیخواهند در از بین بردن این معضل خطرساز اجتماعی، دست به اقداماتی بزنند. پس تنها یک راه برای شهروندانِ در معرضِ خطرِ مواد افیونی باقی میماند و آن این است که خود آنان باید دست به کار شوند.
صد البته که مسئولیت یک چنین کارهای بزرگ و خطیری در وهله اول متوجه مسئولان ذیربط مملکتی میشود؛ اما وقتی دیده می شود که مسئولان دولتی، بر رغم تشویش و نگرانی های جدی شهروندان نسبت به انتشار ویروسهای متحرک افیونی در دم درب منازل و مغازههای آنان، هیچ نوع توجه جدی و عملی نمیکنند؛ در قدم بعدی این وظیفه شهروندان متمول و خیرخواه سرمایه دار است که در برابر این ناهنجاری اجتماعی، از سرمایه و امکانات شخصی خویش مایه بگذارند و صد البته که در این راستا، مردم نیز آنان را قویا و صادقانه باید همراهی کنند.
اگر مردم، آینده فرزندان شان برای آنان اهمیت دارد؛ اگر خطر ویرانگر اعتیاد به مواد مخدر را درک کرده اند و از عواقب اسفبار آن به خوبی مطلع اند؛ اگر وجود افراد معتاد در سطح شهر و جلوی دیوارها و مغازهها، آنان را زجر میدهد؛ اگر نگران مبتلا شدن فرزندان شان به مواد افیونی هستند؛ اگر میخواهند شهری داشته باشند عاری از هر گونه مناظر قبیح و چشم آزار و بالاخره اگر از به سرقت رفتن اموال و اولادشان در اضطراب و تشویشاند، پس دست و آستین همت بالا بزنند و حتی بدون کمک شهروندان متمول و سرمایه دار، هر کسی به اندازه توان و استطاعت مالی خویش، مبلغی را جهت ساخت یک کلنیک بزرگ جهت تداوی اصولی معتادان در نظر بگیرند.
بدیهی است که این کار بدون یک برنامهریزی دقیق و پیدا کردن انسانهای رهنما و دلسوز میسر نخواهد بود. برای این مهم بهترین راهکار، مراجعه به ملا امامان مساجد و یا انسانهای معتمد و ریش سفیدان آگاه و متدین در هر محل است.
مردم با رهنمایی و نظارت ائمه مساجد و انسان های خیرخواه میتوانند در ساختن یک کلنیک و یا حتی شفاخانه بسیار بزرگ جهت تداوی معتادان، با کمکهای نقدی و فیزیکی، سهم بگیرند.
به نظر میرسد کارها باید اولویت بندی شود. شهردار کابل به جای آنکه مردم را در ساختن قصرهای تاریخی تشویق کند، تلاش کند تا پیش از آن مناظر زشت و قبیح آلوده به انواع مواد افیونی را از سطح شهر از میان ببرد. بلی در شهری که هزاران معتاد ولگرد به انواع و اقسام فعالیتهای مذموم و ناپسند، مصروف هستند و مردم آن از نگرانی، خواب بر چشمانشان نمیآید، اولویت و اهمیت را باید حتما به پاک کردن چهره پایتخت از لوث وجود افراد معتاد بدهد و پس از آن اگر با سرمایه مردم کاخ هم ساخت، بسازد.
به هر تقدیر، گمان میرود این تنها راه ممکن برای نجات از شر شرارت معتادان، برای شهروندان پایتخت است که امیدواریم هموطنان شریف ما نسبت به آن فکر کنند.
نویسنده: سید فاضل محجوب
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا) - کابل