سایه تنش بر گفتگوهای اسلام آباد

به گزارش خبرگزاری ها، سفر اخیر حامد کرزی؛ رییس جمهوری به پاکستان که به هدف شرکت در گفتگوهای سه جانبه کابل-تهران-اسلام آباد و به منظور تحکیم روابط و همکاری های منطقه ای، صورت گرفت، بسیار پرتنش و بی دستاورد بوده است.
گزارش ها حاکی است که خواست های همیشگی هیات افغانستانی از مقامات اسلام آباد این بار با واکنش تند و صریح این مقام ها مواجه شده است.
حامد کرزی که قبل از عزیمت به پاکستان، در گفتگویی با روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال مدعی شده بود که افغانستان،‌ امریکا و طالبان با هم دیدار و گفتگو کرده اند، در نظر داشت در این سفر نیز با بسیاری از مقام های دولتی،‌ احزاب سیاسی، جریان های اسلام گرای حامی و همسو با طالبان و... دیدار و گفتگو کند.
ادعای رییس جمهور مبنی بر مذاکره با طالبان اما بلافاصله از سوی گروه طالبان رد شد و یکی از سخنگویان این گروه مدعی شد که آنان هرگز با "اداره بی اختیار کابل" دیدار و گفتگو نکرده اند و تا کنون تصمیمی نیز در این زمینه اتخاذ نشده است.
از سوی دیگر، گفته می شود در گفتگوی رییس جمهور با نخست وزیر پاکستان نیز هنگامی که خواسته های افغانستان از پاکستان مبنی بر تحویل دهی ملاعمر به افغانستان و قطع ارتباط شاخه ای نظامی در درون دولت پاکستان با جنگجویان طالبان و تروریست های فعال در افغانستان مطرح شد،‌ این امر خشم یوسف رضا گیلانی را برانگیخت و او جلسه را به رسم اعتراض ترک کرد و در ضمن،‌ خواستار لغو دیدار کرزی با دیگر مقام های پاکستانی شد.

حنا ربانی کهر؛ وزیر خارجه پاکستان نیز در یک گفتگوی خبری، خواسته افغانستان مبنی بر تحویل دهی ملاعمر را "مضحک" توصیف کرد و با تاکید بر اینکه پاکستان آماده است در زمینه صلح به افغانستان کمک کند، گفت که این همکاری ها نباید بر اساس خواسته های "غیرواقعی" استوار باشد.
با این حال، اعلامیه پایانی این نشست مملو و مشحون از تاکید و تعهد بر همکاری های منطقه ای و حمایت از روند صلح در افغانستان بود.
کارشناسان معتقدند که نتایج حاصل از این نشست، هم برای دولت افغانستان و هم برای مقام های پاکستانی،‌ چندان که انتظار می رفت مفید فایده نبوده است.
برای دولت افغانستان از این جهت که رییس جمهور نتوانست حتا به گونه صوری و فرمالیته نیز حمایت اسلام آباد از اهدافی که تاکنون در روند صلح از سوی دولت و نیروهای خارجی دنبال شده را به دست آورد.

حامد کرزی همانگونه که در گفتگو با وال استریت ژورنال پیش از انجام این سفر اذعان کرده بود، به دنبال کسب حمایت قاطع و قوی اسلام آباد از گفتگوهای صلح بود و با طرح این نکته که افغانستان در گذشته با نیروهای طالبان دیدار و گفتگو کرده، خواست تا این پیام را به مقام های اسلام آباد منتقل کند که اکر پاکستان همچنان از همراهی با روند صلح، احتراز کند از قافله عقب خواهد ماند و در حاشیه قرار خواهد گرفت؛ زیرا براساس این ادعا طالبان نیز با دولت افغانستان و امریکا همسو و هماهنگ عمل می کنند و در این میان، این پاکستان است که همچنان غایب بزرگ های بازی هاست.

درست به همین جهت هم بود که حامد کرزی با یک خواسته بزرگ و تقریبا بی سابقه و غیرقابل انتظار از پاکستان،‌ وارد گفتگو با یوسف رضا گیلانی گردید و انتظار داشت با توجه به این امر که با حرکت های اخیر او و تعدادی دیگر از بازیگران اصلی عرصه سیاست افغانستان، توپ در زمین پاکستان است،‌ شاید برای این خواسته بزرگ و بی سابقه اش نیز پاسخ مثبت بگیرد.

البته این تنها رییس جمهور کرزی نبود که چنین انتظاری از پاکستان داشت؛ بلکه هر ناظری تصور می کرد که اکنون اسلام آباد با استفاده از هر فرصتی در تلاش بازگشت به جریان اصلی بازی های افغانستان و برون رفت از انزوای خودخواسته است؛ اما واکنش مقام های پاکستانی در این خصوص بسیار غافلگیر کننده و شگفت آور بود.
پاکستان کاملا از موضع قدرت وارد شد و خواست نشان دهد که این کشور هنوز هم نبض بسیاری از تحولات آینده را در دست دارد و قادر به انحراف جریان بازی به سود منافع و خواست های خود است.

اینکه این حرکت پاکستانی ها تا چه حد عاقلانه و مطابق با واقع بود، تحولات آتی، اهرم های افغانستان، واکنش متحدان افغانستان نظیر امریکا و... به آن پاسخ خواهد داد؛ اما چیزی که نباید از کنار آن به راحتی گذشت این است که اظهارات سخنگوی طالبان مبنی بر رد ادعای دیدار دولت با طالبان نیز، به نوعی به مدد مقام های پاکستانی آمد و موضع آنها در واکنش به خواست های حامد کرزی را تقویت کرد.

در هر حال، آنچه می تواند قابل تامل باشد این نکته است که در مجموع، این دیدار برای رییس جمهور کرزی و پاکستانی ها،‌ برخلاف چشمداشت های اولیه، پرتنش و بی دستاورد بود.