فرارسیدن شب شهادت حضرت امام موسی کاظم علیه‌السلام بر تمامی محبین خاندان عصمت و طهارت علیهم‌السلام تسلیت باد.
اهل‌بیت علیهم‌السلام سند اعتبار و هویت شیعیان و مایه افتخار مسلمانان جهان هستند. آموزه‌های اهل‌بیت، آب حیات دین و لحظه لحظه زندگی آنان درس عبرت است. همه مسلمانان اهل بیت را شایسته محبت می‌دانند و هیچ مسلمانی، خود را از آموزه‌های آنان بی‌نیاز نمی‌داند.
تبارشناسی و زندگانی امام موسی کاظم علیه‌السلام
پدر بزرگوار آنحضرت، ششمین امام شیعیان، امام جعفر صادق (ع) و مادر گرانقدر ایشان، بانو حُمیده بود.
امام موسی کاظم (ع) روز یکشنبه 7 صفر سال 128 هجری‌قمری در محلی به نام ابواء، میان مکه و مدینه چشم به جهان گشود و در 25 رجب سال 183 هجری قمری در زندان هارون‌الرشید در بغداد و بر اثر سم به شهادت رسید. به هنگام شهادت، 55 سال از عمر آن امام بزرگوار می‌گذشت.
لقب‌های آنحضرت
لقب‌هایی که برای امام کاظم (ع) آورده‌اند، عبارت اند از: کاظم، صالح، عبد صالح، صابر، امین، مأمون، طیب و سید.
در بحث القاب باید توجه داشت که آگاهی از شرایط زمانی امام موسی کاظم (ع) و در نظر گرفتن فشارهای طاقت‌فرسایی که بر ایشان وارد می‌شد و اینکه اعطای لقب‌ها با توجه به فضایل امام در آن شرایط خاص صورت پذیرفته‌است، کمک می‌کند تا پژوهشگران به بلندای مقام آن وارثِ فضیلت‌های پیامبر (ص) پی ببرند. وجه مشترک تمامی آن لقب‌ها، ارزشی و مدح‌آمیز آنهاست. در حالی که از بسیاری هم‌عصران آن امام با لقب‌های مذموم یاد می‌شد.
ذکر این نکته ضروری به نظر می‌رسد که امروزه با توجه به ضرورت وحدت در میان مسلمانان، شناخت عترت پاک رسول خدا (ص) می‌تواند یکی از محورهای وحدت‌آفرین در جهان اسلام باشد. به سبب آنچه گفته شد، اهل سنت در منابع خود، فضایل و مناقب، زندگی‌نامه و آموزه‌های ائمه اطهار را آورده‌اند.
امام موسی کاظم (ع) از نگاه دانشمندان اهل سنت
محیی‌الدین ابن عربی در کتاب المناقب، در وصف امام موسی کاظم (ع) می‌نویسد: "و درود خدا و فرشتگان و حاملان عرش او و تمام آفریدگان زمین و آسمان بر درخت (کوه) طور. درود بر کتابی که در آن کوه طور نازل شد. سلام بر خانه آبادی که مزار فرشتگان است. سلام بر آسمان برافراشته؛ سلام بر راز پوشیده، سلام بر اقیانوس خروشان و سلام بر آینه نور؛ او که موسای کلیمِ وادی ایمن امامت، روشنایی چراغ عالم ارواح و روشنای آیینه اشباح است. همو که پایانِ نردبان یقین است. کیمیای وجود عارفان و عیار زر و سیمِ برگزیدگان است. مرکز پیشوایان علوی و محور شریعتِ مصطفوی است. نور فروزنده؛ یعنی ابوابراهیم موسی‌بن‌جعفر که درود خدای بر او باد."
ابوحاتم رازی از علمای دیگر اهل سنت در مورد امام کاظم (ع) می‌گوید: "مورد وثوق، امین، بسیار راستگو و یکی از پیشوایان مسلمانان است. موسی‌بن‌جعفر به عبادت و بندگی مشهور است."
علامه یافعی یمنی از علمای شافعی مذهب قرن هشتم درباره امام کاظم (ع) آورده‌است: "آقا ابوالحسن موسی کاظم (ع) فرزند جعفر صادق، صالح، عابد، بخشنده، بردبار و والامقام بود. او یکی از امامان دوازده‌گانه‌ای است که امامیه برای آنها مقام عصمت قائل است. وی به عبد صالح معروف بود."
تاریخ‌نگاران به نقل از محمد بن اسماعیل نوشته‌اند: موسی بن جعفر از داخل زندان به هارون‌الرشید نامه‌ای کوتاه به این مضمون نوشت: "روزهای تلخ من و روزهای شیرینِ تو باهم سپری می‌شوند و پایان می‌یابند؛ ولی روزی پایان‌ناپذیر فراخواهد رسید که زیان‌کارِ آن، باطل‌پیشه‌گان هستند".
اوج مظلومیت و وضع طاقت‌فرسای امام در عین صلابت، تسلیم‌ناپذیری و امیدواری در این نامه موج می‌زند. امام، روزی را نوید می‌دهد که خداوند عادل، ستمگران را کیفری سخت و ستم‌دیدگان را پاداشی درخور خواهد داد. امام در این نامه، هارون را به آینده‌ای سیاه و مبهم، ولی بسیار نزدیک تهدید کرد.
و اما کلام آخر
این نامه از ستمی پنهان و بی‌نهایت بر امام مظلوم حکایت دارد که هیچ تاریخ‌نگاری آن ستم‌ها را ثبت نکرده‌است...
اهل‌بیت علیهم‌السلام سند اعتبار و هویت شیعیان و مایه افتخار مسلمانان جهان هستند. آموزه‌های اهل‌بیت، آب حیات دین و لحظه لحظه زندگی آنان درس عبرت است. همه مسلمانان اهل بیت را شایسته محبت می‌دانند و هیچ مسلمانی، خود را از آموزه‌های آنان بی‌نیاز نمی‌داند.
تبارشناسی و زندگانی امام موسی کاظم علیه‌السلام
پدر بزرگوار آنحضرت، ششمین امام شیعیان، امام جعفر صادق (ع) و مادر گرانقدر ایشان، بانو حُمیده بود.
امام موسی کاظم (ع) روز یکشنبه 7 صفر سال 128 هجری‌قمری در محلی به نام ابواء، میان مکه و مدینه چشم به جهان گشود و در 25 رجب سال 183 هجری قمری در زندان هارون‌الرشید در بغداد و بر اثر سم به شهادت رسید. به هنگام شهادت، 55 سال از عمر آن امام بزرگوار می‌گذشت.
لقب‌های آنحضرت
لقب‌هایی که برای امام کاظم (ع) آورده‌اند، عبارت اند از: کاظم، صالح، عبد صالح، صابر، امین، مأمون، طیب و سید.
در بحث القاب باید توجه داشت که آگاهی از شرایط زمانی امام موسی کاظم (ع) و در نظر گرفتن فشارهای طاقت‌فرسایی که بر ایشان وارد می‌شد و اینکه اعطای لقب‌ها با توجه به فضایل امام در آن شرایط خاص صورت پذیرفته‌است، کمک می‌کند تا پژوهشگران به بلندای مقام آن وارثِ فضیلت‌های پیامبر (ص) پی ببرند. وجه مشترک تمامی آن لقب‌ها، ارزشی و مدح‌آمیز آنهاست. در حالی که از بسیاری هم‌عصران آن امام با لقب‌های مذموم یاد می‌شد.
ذکر این نکته ضروری به نظر می‌رسد که امروزه با توجه به ضرورت وحدت در میان مسلمانان، شناخت عترت پاک رسول خدا (ص) می‌تواند یکی از محورهای وحدت‌آفرین در جهان اسلام باشد. به سبب آنچه گفته شد، اهل سنت در منابع خود، فضایل و مناقب، زندگی‌نامه و آموزه‌های ائمه اطهار را آورده‌اند.
امام موسی کاظم (ع) از نگاه دانشمندان اهل سنت
محیی‌الدین ابن عربی در کتاب المناقب، در وصف امام موسی کاظم (ع) می‌نویسد: "و درود خدا و فرشتگان و حاملان عرش او و تمام آفریدگان زمین و آسمان بر درخت (کوه) طور. درود بر کتابی که در آن کوه طور نازل شد. سلام بر خانه آبادی که مزار فرشتگان است. سلام بر آسمان برافراشته؛ سلام بر راز پوشیده، سلام بر اقیانوس خروشان و سلام بر آینه نور؛ او که موسای کلیمِ وادی ایمن امامت، روشنایی چراغ عالم ارواح و روشنای آیینه اشباح است. همو که پایانِ نردبان یقین است. کیمیای وجود عارفان و عیار زر و سیمِ برگزیدگان است. مرکز پیشوایان علوی و محور شریعتِ مصطفوی است. نور فروزنده؛ یعنی ابوابراهیم موسی‌بن‌جعفر که درود خدای بر او باد."
ابوحاتم رازی از علمای دیگر اهل سنت در مورد امام کاظم (ع) می‌گوید: "مورد وثوق، امین، بسیار راستگو و یکی از پیشوایان مسلمانان است. موسی‌بن‌جعفر به عبادت و بندگی مشهور است."
علامه یافعی یمنی از علمای شافعی مذهب قرن هشتم درباره امام کاظم (ع) آورده‌است: "آقا ابوالحسن موسی کاظم (ع) فرزند جعفر صادق، صالح، عابد، بخشنده، بردبار و والامقام بود. او یکی از امامان دوازده‌گانه‌ای است که امامیه برای آنها مقام عصمت قائل است. وی به عبد صالح معروف بود."
تاریخ‌نگاران به نقل از محمد بن اسماعیل نوشته‌اند: موسی بن جعفر از داخل زندان به هارون‌الرشید نامه‌ای کوتاه به این مضمون نوشت: "روزهای تلخ من و روزهای شیرینِ تو باهم سپری می‌شوند و پایان می‌یابند؛ ولی روزی پایان‌ناپذیر فراخواهد رسید که زیان‌کارِ آن، باطل‌پیشه‌گان هستند".
اوج مظلومیت و وضع طاقت‌فرسای امام در عین صلابت، تسلیم‌ناپذیری و امیدواری در این نامه موج می‌زند. امام، روزی را نوید می‌دهد که خداوند عادل، ستمگران را کیفری سخت و ستم‌دیدگان را پاداشی درخور خواهد داد. امام در این نامه، هارون را به آینده‌ای سیاه و مبهم، ولی بسیار نزدیک تهدید کرد.
و اما کلام آخر
این نامه از ستمی پنهان و بی‌نهایت بر امام مظلوم حکایت دارد که هیچ تاریخ‌نگاری آن ستم‌ها را ثبت نکرده‌است...
