امریکا برای نخستین بار بعد از حملات یازدهم سپتامبر توانست که رهبر درجه اول طالبان را مورد حمله قرار داده و از بین ببرد. امروز پنتاگون رسماً اعلام کرد که ملا اختر محمد منصور را در اطراف مرز میان افغانستان و پاکستان مورد حملات هوایی قرار داده و از بین برد. کشته شدن ملا منصور در پاکستان همزمان با مذاکرات صلح با طالبان، نهایی شدن توافق سیاسی با حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار و خلاء رهبری در گروه طالبان در اوج تنش‌ها چه پیامدهایی برای طرفین درگیر خواهد داشت؟
ملا اختر محمد منصور معروف به ملا اختر منصور رهبر و جایگزین ملامحمد عمر رهبر طالبان بود. او عضو کابینه رژیم طالبان و در حیات ملامحمد عمر نیز از نفوذ وسیع میان طالبان برخوردار بود. در حیاتش ملا منصور یکی از پرنفوذترین و پرجنجال‌ترین چهره میان رهبری طالبان شمرده می‌شد. بعد ا ز اعلام مرگ ملا محمد عمر او توانست بلادرنگ خلاء رهبری سیاسی و نظامی گروه طالبان را پر کند. از یک‌سو او توانست رهبری این گروه را به عهده گیرد و از سویی دیگر با راه‌اندازی حملات بی‌سابقه توانست امنیت کشور و روند صلح را مختل کند.
باوجود مخالفت‌های گسترده اعضای رهبری طالبان او توانست با زور و قدرت نمایی رقیبان سیاسی‌اش را کنار زده و سمت رهبری طالبان را از آن خود کند. او در حیات ملا محمد عمر هم به حیث یک رقیب او برخورد می‌کرد و حتی توسط بعضی از رهبران طالبان به توطئه قتل ملا عمر نیز متهم شده بود. ملا اختر منصور بعد از گرفتن رهبری طالبان مرگبارترین جنگ‌ها را در مرکز، شمال، جنوب و شرق کشور به راه انداخت و توانست برای اولین بار بعد از سقوط رژیم طالبان مرکز ولایت قندوز را اشغال کند. او به‌مراتب خطرناک‌تر از ملا عمر ثابت شد و توانست روند مذاکرات صلح با طالبان را با چالش‌های وسیع مواجه کند.
مردم افغانستان با آمدن ملا منصور در صحنه، تجلیل مرگ ملا عمر را فراموش نموده و مصروف عزاداری افغان‌های بی‌گناه شدند. ملا منصور در زمان رژیم طالبان و بعد از سقوط این رژیم با داشتن نقش کلیدی در موضوعات سیاسی و نظامی این گروه و در جریان یک و نیم دهه مبارزات اش توانسته بود که روابط اش را با سازمان استخباراتی پاکستان و همزمان با تحریک طالبان پاکستان و گروه‌های دهشت افگنی در منطقه گسترش دهد. با استفاده از روابطی که با عرب‌های تندرو داشت توانست روند مذاکرات قطر را هم مختل کند. با وجود اینکه حکومت افغانستان بارها به او پیشنهاد صلح و مذاکره کرد، اما او هر بار پیشنهاد و تلاش‌های صلح را با حملات شدید تروریستی پاسخ می‌داد.
پنجمین دور نشست چهارجانبه گفت‌وگوهای صلح هفته گذشته در اسلام‌آباد با حضور نماینده‌های حکومت‌های افغانستان، امریکا، چین و پاکستان بدون اعلام نتایج ملموس به‌پایان رسید. گروه طالبان به رهبری ملا اختر منصور درخواست‌های مکرر پنج دور گروه چهارجانبه را رد نموده و به خشونت‌ها، به‌ویژه حمله خون‌بار در کابل ادامه دادند. برخلاف تصمیم‌های ملا اختر منصور یک گروه وسیع طالبان که او را دست‌نشانده سازمان استخبارات پاکستان (ای اس ای) می‌خواندند، مغایر فرمان ملا اختر منصور در روند مذاکرات سهم فعال دارند.
حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار که بعد از گروه طالبان بزرگ‌ترین گروه مخالفین مسلح را تشکیل می‌دهد، در آخرین مراحل مذاکرات با حکومت قرار دارد. نظر به مسوده توافقنامه میان حکومت و این حزب، قرار است که گلبدین حکمتیار رهبر این حزب به کابل برگردد. از سوی دیگر مذاکرات وسیع با گروه‌های طالبان که مخالف رهبری ملا اختر منصور هستند، در مراحل حساس قرار دارد.
بعد از کشته شدن رهبر القاعده، اسامه بن لادن در پاکستان، ملا محمد عمر نخستین رهبر طالبان در پاکستان بر اثر بیماری مزمن درگذشت. و اینک کشته شدن جایگزین ملا محمد عمر در پاکستان به اثبات می‌رساند که پاکستان لانه و پناهگاه دهشت افگنان و گروه‌های شورشی است. جامعه جهانی نیز آهسته‌آهسته به حقایق پی می‌برد و عامل اصلی این بدبختی‌ها را می‌شناسد. اقدام امروز نشان‌دهنده عکس‌العمل جدی امریکا پنداشته می‌شود.
در مذاکرات صلح با حزب اسلامی گلبدین حکمتیار، مردم و حکومت افغانستان یکجا با شرکای راهبردی خویش به مخالفین مسلح از اراده مستحکم خویش برای صلح دائمی و مذاکرات اطمینان دادند. درعین‌حال موقف جدی حکومت در قبال بازی‌های سیاسی پاکستان، اعدام کردن عاملین حملات تروریستی و هدف قراردادان ارشدترین مقامات مخالفین مسلح توسط افغان‌ها و شرکای راهبردی ایشان آشکار ساخت که راه‌های دیگری نیز برای تأمین امنیت وجود دارد و مذاکرات نه‌تنها به نفع حکومت افغانستان است، بلکه برای مخالفین مسلح هم یکی از بهترین گزینه‌ها است.
باوجوداینکه بعض از مقامات گروه طالبان در تلاش تعیین رهبر جدید، انتقام‌گیری ملا منصور و مختل کردن روند صلح خواهند شد. اما انتخاب یک رهبر جدید برای طالبان در چنین شرایط کار ساده نیست. درنهایت یک و یا چندین رهبر میان این گروه ظهور خواهد کرد، اما پیدا کردن بدیل ملا اختر منصور کار دشواری است. باید خاطرنشان ساخت که بدون یک راهبرد ستراتژیک حکومت، تنها مرگ ملا اختر منصور نمی‌تواند که ختم جنگ گفته شود.
کسانی که واقعاً از جنگ خسته شده‌اند و منافع علیای کشور را بر منافع شخصی و بیگانگان ترجیح می‌دهند این شانس طلایی را غنیمت شمرده از راه مذاکرات به این جنگ باید خاتمه بخشند. کشته شدن رهبر طالبان، خلاء بزرگ سیاسی و نظامی میان این گروه در موسوم جنگ و اوج تنش‌های سیاسی میان این گروه یک شانس بزرگی است برای سرکوبی کسانی که هنوز هم درصدد جنگ هستند. این تحولات همچنان فرصتی است برای کسانی که در گرو رهبری این گروه بودند. حالا این عده افراد می‌توانند بدون هیچ نوع ترس و هراس به این جنگ تحمیل‌شده خاتمه بخشیده و به دیار خود برگردند.
بیانیه‌ای که از سوی پنتاگون یا وزارت دفاع امریکا به نشر رسیده، یکی از دلایل هدف قرار دادن ملا اختر منصور را ممانعت وی از روند صلح ذکرشده است. پنتاگون تأیید نموده که جنگنده‌های بی‌سرنشین ایالات‌متحده امریکا مبنی بر فرمان رئیس‌جمهور ایالات‌متحده امریکا ملا اختر منصور را در ساعت شش صبح روز شنبه به‌وقت واشنگتن مورد حملات هوایی قراردادند.
نویسنده: محمد شفیق همدم
ملا اختر محمد منصور معروف به ملا اختر منصور رهبر و جایگزین ملامحمد عمر رهبر طالبان بود. او عضو کابینه رژیم طالبان و در حیات ملامحمد عمر نیز از نفوذ وسیع میان طالبان برخوردار بود. در حیاتش ملا منصور یکی از پرنفوذترین و پرجنجال‌ترین چهره میان رهبری طالبان شمرده می‌شد. بعد ا ز اعلام مرگ ملا محمد عمر او توانست بلادرنگ خلاء رهبری سیاسی و نظامی گروه طالبان را پر کند. از یک‌سو او توانست رهبری این گروه را به عهده گیرد و از سویی دیگر با راه‌اندازی حملات بی‌سابقه توانست امنیت کشور و روند صلح را مختل کند.
باوجود مخالفت‌های گسترده اعضای رهبری طالبان او توانست با زور و قدرت نمایی رقیبان سیاسی‌اش را کنار زده و سمت رهبری طالبان را از آن خود کند. او در حیات ملا محمد عمر هم به حیث یک رقیب او برخورد می‌کرد و حتی توسط بعضی از رهبران طالبان به توطئه قتل ملا عمر نیز متهم شده بود. ملا اختر منصور بعد از گرفتن رهبری طالبان مرگبارترین جنگ‌ها را در مرکز، شمال، جنوب و شرق کشور به راه انداخت و توانست برای اولین بار بعد از سقوط رژیم طالبان مرکز ولایت قندوز را اشغال کند. او به‌مراتب خطرناک‌تر از ملا عمر ثابت شد و توانست روند مذاکرات صلح با طالبان را با چالش‌های وسیع مواجه کند.
مردم افغانستان با آمدن ملا منصور در صحنه، تجلیل مرگ ملا عمر را فراموش نموده و مصروف عزاداری افغان‌های بی‌گناه شدند. ملا منصور در زمان رژیم طالبان و بعد از سقوط این رژیم با داشتن نقش کلیدی در موضوعات سیاسی و نظامی این گروه و در جریان یک و نیم دهه مبارزات اش توانسته بود که روابط اش را با سازمان استخباراتی پاکستان و همزمان با تحریک طالبان پاکستان و گروه‌های دهشت افگنی در منطقه گسترش دهد. با استفاده از روابطی که با عرب‌های تندرو داشت توانست روند مذاکرات قطر را هم مختل کند. با وجود اینکه حکومت افغانستان بارها به او پیشنهاد صلح و مذاکره کرد، اما او هر بار پیشنهاد و تلاش‌های صلح را با حملات شدید تروریستی پاسخ می‌داد.
پنجمین دور نشست چهارجانبه گفت‌وگوهای صلح هفته گذشته در اسلام‌آباد با حضور نماینده‌های حکومت‌های افغانستان، امریکا، چین و پاکستان بدون اعلام نتایج ملموس به‌پایان رسید. گروه طالبان به رهبری ملا اختر منصور درخواست‌های مکرر پنج دور گروه چهارجانبه را رد نموده و به خشونت‌ها، به‌ویژه حمله خون‌بار در کابل ادامه دادند. برخلاف تصمیم‌های ملا اختر منصور یک گروه وسیع طالبان که او را دست‌نشانده سازمان استخبارات پاکستان (ای اس ای) می‌خواندند، مغایر فرمان ملا اختر منصور در روند مذاکرات سهم فعال دارند.
حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار که بعد از گروه طالبان بزرگ‌ترین گروه مخالفین مسلح را تشکیل می‌دهد، در آخرین مراحل مذاکرات با حکومت قرار دارد. نظر به مسوده توافقنامه میان حکومت و این حزب، قرار است که گلبدین حکمتیار رهبر این حزب به کابل برگردد. از سوی دیگر مذاکرات وسیع با گروه‌های طالبان که مخالف رهبری ملا اختر منصور هستند، در مراحل حساس قرار دارد.
بعد از کشته شدن رهبر القاعده، اسامه بن لادن در پاکستان، ملا محمد عمر نخستین رهبر طالبان در پاکستان بر اثر بیماری مزمن درگذشت. و اینک کشته شدن جایگزین ملا محمد عمر در پاکستان به اثبات می‌رساند که پاکستان لانه و پناهگاه دهشت افگنان و گروه‌های شورشی است. جامعه جهانی نیز آهسته‌آهسته به حقایق پی می‌برد و عامل اصلی این بدبختی‌ها را می‌شناسد. اقدام امروز نشان‌دهنده عکس‌العمل جدی امریکا پنداشته می‌شود.
در مذاکرات صلح با حزب اسلامی گلبدین حکمتیار، مردم و حکومت افغانستان یکجا با شرکای راهبردی خویش به مخالفین مسلح از اراده مستحکم خویش برای صلح دائمی و مذاکرات اطمینان دادند. درعین‌حال موقف جدی حکومت در قبال بازی‌های سیاسی پاکستان، اعدام کردن عاملین حملات تروریستی و هدف قراردادان ارشدترین مقامات مخالفین مسلح توسط افغان‌ها و شرکای راهبردی ایشان آشکار ساخت که راه‌های دیگری نیز برای تأمین امنیت وجود دارد و مذاکرات نه‌تنها به نفع حکومت افغانستان است، بلکه برای مخالفین مسلح هم یکی از بهترین گزینه‌ها است.
باوجوداینکه بعض از مقامات گروه طالبان در تلاش تعیین رهبر جدید، انتقام‌گیری ملا منصور و مختل کردن روند صلح خواهند شد. اما انتخاب یک رهبر جدید برای طالبان در چنین شرایط کار ساده نیست. درنهایت یک و یا چندین رهبر میان این گروه ظهور خواهد کرد، اما پیدا کردن بدیل ملا اختر منصور کار دشواری است. باید خاطرنشان ساخت که بدون یک راهبرد ستراتژیک حکومت، تنها مرگ ملا اختر منصور نمی‌تواند که ختم جنگ گفته شود.
کسانی که واقعاً از جنگ خسته شده‌اند و منافع علیای کشور را بر منافع شخصی و بیگانگان ترجیح می‌دهند این شانس طلایی را غنیمت شمرده از راه مذاکرات به این جنگ باید خاتمه بخشند. کشته شدن رهبر طالبان، خلاء بزرگ سیاسی و نظامی میان این گروه در موسوم جنگ و اوج تنش‌های سیاسی میان این گروه یک شانس بزرگی است برای سرکوبی کسانی که هنوز هم درصدد جنگ هستند. این تحولات همچنان فرصتی است برای کسانی که در گرو رهبری این گروه بودند. حالا این عده افراد می‌توانند بدون هیچ نوع ترس و هراس به این جنگ تحمیل‌شده خاتمه بخشیده و به دیار خود برگردند.
بیانیه‌ای که از سوی پنتاگون یا وزارت دفاع امریکا به نشر رسیده، یکی از دلایل هدف قرار دادن ملا اختر منصور را ممانعت وی از روند صلح ذکرشده است. پنتاگون تأیید نموده که جنگنده‌های بی‌سرنشین ایالات‌متحده امریکا مبنی بر فرمان رئیس‌جمهور ایالات‌متحده امریکا ملا اختر منصور را در ساعت شش صبح روز شنبه به‌وقت واشنگتن مورد حملات هوایی قراردادند.
نویسنده: محمد شفیق همدم
