ترکیه وقتی مبادرت به سقوط هواپیمای روسی کرد، شاید گمان می برد که می تواند امتیازهای زیادی را ازکشور های عضو ناتو و امریکا دریافت دارد. اما این گمان درست از آب در نیامد و او حساسیت اروپایی ها نسبت به حادثه تروریستی پاریس را دست کم گرفته بود.
ناتو در ساعت های نخست این رخداد، از عمل ترکیه طرفداری کرد. برخی مقام های ناتو اظهار داشتند که هواپیمای روسیه وارد خاک ترکیه شده بود که واکنش ترکیه را به همراه داشت و سبب سرنگونی آن هواپیما شد. رئیس جمهور امریکا نیز از مواضع ترکیه و از اقدامی که کرده بود، پشتیبانی کرد و گفت که امریکا در کنار ترکیه ایستاده است.
این گفته ها برای ترکیه و شخص اردوغان قوتی قلبی بود که او را استوار تر می ساخت. اما گذشت زمان این احساس را پاک کم رنگ کرده،نه ترکیه لجاجت اولیه را در موضع خود نسبت به روسیه دارد و نه سازمان ناتو احساس اولیه را نسبت به ترکیه دارد.
از طرف دیگر سقوط هواپیمای روسیه نه تنها روسیه را مرعوب نکرد که مواضع روسها را در قبال تروریزم و ترکیه شدیدتر و خشن تر نیز کرده است.
روسیه بعد از سقوط هواپیمای خود موشک های اس۴۰۰ را در پنجاه کیلو متری مرز ترکیه –سوریه مستقر کرده است. این حرکت روسها به معنای آنست که آن کشور در مواضع بر ضد داعش و دفاع از رژیم بشار اسد مصمم است و هیچ بیمی از ترکیه ندارد.
علاوه بر آن تلویزیون روسیه اقدام به انتشارعکس های پسر اردوغان با افراد داعش کرده است که مواضع اردوغان را در افکار عمومی کشورها مسلمان به شدت تنزل می دهد و چهره ای مخدوشی از او به نمایش می گذارد. با توجه به نام و عنوان زشتی که «داعش» در اذهان مردم دنیا بویژه میان کشورهای اسلامی دارد، چهره ای اردوغان را به عنوان یک مسلمان میانه رو سیاه و تاریک کرده است.
روس ها افزون بر انتشار عکس، اسناد مبادلات نفتی میان داعشیان و فرزند اردوغان را نیز منتشر کرده و گفته شده است که پسر اردوغان بندری را برای فروش نفت های داعش احداث کرده است که نفت های سرازیر شده از خاک عراق و سوریه را با قمیت نازل می فروشد.
به نظر می رسد که افشاگری روسیه، تاثیر خود را بر مواضع اعضای ناتو نیز بر جای نهاده باشد و این سازمان را نسبت به پشتیبانی غیر موجه خود به تردید افگنده باشد.
آخرین خبرهایی که در صفحه های اجتماعی منعکس شده است گواه آنست که:
در نشست اخیر سران ناتو که پس از سقوط جنگنده روسی توسط ارتش ترکیه برگزار شد، مقامات فرانسوی به شدت نسبت به اقدام ترکیه اعتراض کرده و آن را برای مجموعه خود هزینه‌بر دانسته‌اند. علاوه بر این، نماینده یونان نیز نسبت به سیاست‌های ترکیه اعتراض کرده است. یونان اعلام کرده که ترکیه مدام حریم هوایی این کشور را نقض کرده و هم اکنون به نقض حریم هوایی خود توسط روسیه اعتراض می‌کند.
این اعتراض‌ها در حالی شدت گرفته است که اخیرا «زیگمار گابریل»معاون صدر اعظم آلمان نیز اقدام ترکیه در مورد هدف قرار دادن جنگنده روسی را نادرست دانسته و رفتارهای ترکیه را یک تهدید خوانده است.
مواضع صریح مقامات آلمانی، فرانسوی و یونانی به همراه برخی دیگر از اعضای ناتو علیه اقدام ترکیه نشان می دهد ناتو قصد پرداخت هزینه استراتژیک ناشی از خطاهای انقره را در برهه فعلی و حتی در آینده ندارد.
در این میان حتی برخی تحلیلگران و کارشناسان نظامی در غرب تاکید دارند هم اخراج ترکیه از "ناتو" فرا رسیده است.
«پل والیلی» کارشناس نظامی و جنرال بازنشسته ارتش امریکا در مصاحبه با شبکه راشاتودی تاکید کرده است که سیاست‌های ترکیه در منطقه از هماهنگی لازم با سیاست‌های ناتو برخوردار نیست و در چنین شرایطی می‌توان گزینه‌ای به نام اخراج این کشور از ناتو را در دستور کار قرارداد.
مجموع اخبا و گزارش های منتشرشدهگواه آنست که وضعیت برای اردوغان نیز چندان رضایت بخش نیست.
به گزارش برخی خبر گزاری ها، روزنامه «زمان» چاپ ترکیه به دولت توصیه کرده است که با عذرخواهی اردوغان از روسیه به تنش میان دو کشور خاتمه بخشد.
این در حالیست که میان اردوغان و متحدان عرب او شکاف عمیقی درحال ایجاد شدن است. اردوغان به شاخه های اخوان توجه ویژه دارد.
گزار شها حاکی است که اردوغان برای آن که در یمن جایی پایی داشته باشد به حمایت از اخوان المسلیمن آن کشور مبادرت کرده است.
اخوانی ها هم اکنون ولایت تعز را در اختیار خود گرفته و مانع پیشروی نیرو های وابسته به منصور هادی رئیس جمهور مخلوع آن کشور و عربستان و قطر شده است .
آشکار شدن حمایت ترکیه از اخوانی ها، به معنای ایجاد فاصله میان عربستان سعودی و ترکیه خواهد بود؛ زیرا عربستان سعودی نشان داده است که دشمن سنتی اخوانی ها است . کودتایی که در مصر صورت گرفت و اخوانی ها در زندان افتادند بدون دخالت سیاسی وکمک های اقتصادی عربستان سعودی صورت نگرفته است.
به هر حال زمان به نفع آقای اردوغان وحزب عدالت و توسعه او در جریان نیست. بر اساس گزارش خبرنگار بی بی سی ، بازگشت ترکیه به جنگ های داخلی دهه نود قرن گذشته قابل پیش بینی است. لذا ترکیه با سه مشکل عمده مواجه است، درداخل با نیرو های حزب دموکرات کردستان در حال نبرد است. در خارج ،از یک سوی با روسیه درحال تنش به سر می برد و از طرفی هم در حال ایجاد شکاف میان ترکیه و کشورها عربی هستیم. و این تنش ها تا هنوز سیر صعودی داشته و رو به افزایش است.
آخرین گزارش ها حاکی است که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دستور تحریم بیشتر ترکیه را صادر کرده است. این ها خبرهای نا خوش آیندی برای اردوغان بلند پرواز و خود بین است. کسی که خیال می کرد که به جای سلطان عثمانی می نشیند و به قلمرو وسیع فرمان می راند. اکنون چنان خود را در منگنه می بیند که هیچ بعید نیست که ترکیه را به وضعیت قبل از دهه نود سوق دهد که هر از چند گاهی کودتایی صورت می گرفت ورژیم توسط ارتشی ها دست بدست می شد.
ناتو در ساعت های نخست این رخداد، از عمل ترکیه طرفداری کرد. برخی مقام های ناتو اظهار داشتند که هواپیمای روسیه وارد خاک ترکیه شده بود که واکنش ترکیه را به همراه داشت و سبب سرنگونی آن هواپیما شد. رئیس جمهور امریکا نیز از مواضع ترکیه و از اقدامی که کرده بود، پشتیبانی کرد و گفت که امریکا در کنار ترکیه ایستاده است.
این گفته ها برای ترکیه و شخص اردوغان قوتی قلبی بود که او را استوار تر می ساخت. اما گذشت زمان این احساس را پاک کم رنگ کرده،نه ترکیه لجاجت اولیه را در موضع خود نسبت به روسیه دارد و نه سازمان ناتو احساس اولیه را نسبت به ترکیه دارد.
از طرف دیگر سقوط هواپیمای روسیه نه تنها روسیه را مرعوب نکرد که مواضع روسها را در قبال تروریزم و ترکیه شدیدتر و خشن تر نیز کرده است.
روسیه بعد از سقوط هواپیمای خود موشک های اس۴۰۰ را در پنجاه کیلو متری مرز ترکیه –سوریه مستقر کرده است. این حرکت روسها به معنای آنست که آن کشور در مواضع بر ضد داعش و دفاع از رژیم بشار اسد مصمم است و هیچ بیمی از ترکیه ندارد.
علاوه بر آن تلویزیون روسیه اقدام به انتشارعکس های پسر اردوغان با افراد داعش کرده است که مواضع اردوغان را در افکار عمومی کشورها مسلمان به شدت تنزل می دهد و چهره ای مخدوشی از او به نمایش می گذارد. با توجه به نام و عنوان زشتی که «داعش» در اذهان مردم دنیا بویژه میان کشورهای اسلامی دارد، چهره ای اردوغان را به عنوان یک مسلمان میانه رو سیاه و تاریک کرده است.
روس ها افزون بر انتشار عکس، اسناد مبادلات نفتی میان داعشیان و فرزند اردوغان را نیز منتشر کرده و گفته شده است که پسر اردوغان بندری را برای فروش نفت های داعش احداث کرده است که نفت های سرازیر شده از خاک عراق و سوریه را با قمیت نازل می فروشد.
به نظر می رسد که افشاگری روسیه، تاثیر خود را بر مواضع اعضای ناتو نیز بر جای نهاده باشد و این سازمان را نسبت به پشتیبانی غیر موجه خود به تردید افگنده باشد.
آخرین خبرهایی که در صفحه های اجتماعی منعکس شده است گواه آنست که:
در نشست اخیر سران ناتو که پس از سقوط جنگنده روسی توسط ارتش ترکیه برگزار شد، مقامات فرانسوی به شدت نسبت به اقدام ترکیه اعتراض کرده و آن را برای مجموعه خود هزینه‌بر دانسته‌اند. علاوه بر این، نماینده یونان نیز نسبت به سیاست‌های ترکیه اعتراض کرده است. یونان اعلام کرده که ترکیه مدام حریم هوایی این کشور را نقض کرده و هم اکنون به نقض حریم هوایی خود توسط روسیه اعتراض می‌کند.
این اعتراض‌ها در حالی شدت گرفته است که اخیرا «زیگمار گابریل»معاون صدر اعظم آلمان نیز اقدام ترکیه در مورد هدف قرار دادن جنگنده روسی را نادرست دانسته و رفتارهای ترکیه را یک تهدید خوانده است.
مواضع صریح مقامات آلمانی، فرانسوی و یونانی به همراه برخی دیگر از اعضای ناتو علیه اقدام ترکیه نشان می دهد ناتو قصد پرداخت هزینه استراتژیک ناشی از خطاهای انقره را در برهه فعلی و حتی در آینده ندارد.
در این میان حتی برخی تحلیلگران و کارشناسان نظامی در غرب تاکید دارند هم اخراج ترکیه از "ناتو" فرا رسیده است.
«پل والیلی» کارشناس نظامی و جنرال بازنشسته ارتش امریکا در مصاحبه با شبکه راشاتودی تاکید کرده است که سیاست‌های ترکیه در منطقه از هماهنگی لازم با سیاست‌های ناتو برخوردار نیست و در چنین شرایطی می‌توان گزینه‌ای به نام اخراج این کشور از ناتو را در دستور کار قرارداد.
مجموع اخبا و گزارش های منتشرشدهگواه آنست که وضعیت برای اردوغان نیز چندان رضایت بخش نیست.
به گزارش برخی خبر گزاری ها، روزنامه «زمان» چاپ ترکیه به دولت توصیه کرده است که با عذرخواهی اردوغان از روسیه به تنش میان دو کشور خاتمه بخشد.
این در حالیست که میان اردوغان و متحدان عرب او شکاف عمیقی درحال ایجاد شدن است. اردوغان به شاخه های اخوان توجه ویژه دارد.
گزار شها حاکی است که اردوغان برای آن که در یمن جایی پایی داشته باشد به حمایت از اخوان المسلیمن آن کشور مبادرت کرده است.
اخوانی ها هم اکنون ولایت تعز را در اختیار خود گرفته و مانع پیشروی نیرو های وابسته به منصور هادی رئیس جمهور مخلوع آن کشور و عربستان و قطر شده است .
آشکار شدن حمایت ترکیه از اخوانی ها، به معنای ایجاد فاصله میان عربستان سعودی و ترکیه خواهد بود؛ زیرا عربستان سعودی نشان داده است که دشمن سنتی اخوانی ها است . کودتایی که در مصر صورت گرفت و اخوانی ها در زندان افتادند بدون دخالت سیاسی وکمک های اقتصادی عربستان سعودی صورت نگرفته است.
به هر حال زمان به نفع آقای اردوغان وحزب عدالت و توسعه او در جریان نیست. بر اساس گزارش خبرنگار بی بی سی ، بازگشت ترکیه به جنگ های داخلی دهه نود قرن گذشته قابل پیش بینی است. لذا ترکیه با سه مشکل عمده مواجه است، درداخل با نیرو های حزب دموکرات کردستان در حال نبرد است. در خارج ،از یک سوی با روسیه درحال تنش به سر می برد و از طرفی هم در حال ایجاد شکاف میان ترکیه و کشورها عربی هستیم. و این تنش ها تا هنوز سیر صعودی داشته و رو به افزایش است.
آخرین گزارش ها حاکی است که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دستور تحریم بیشتر ترکیه را صادر کرده است. این ها خبرهای نا خوش آیندی برای اردوغان بلند پرواز و خود بین است. کسی که خیال می کرد که به جای سلطان عثمانی می نشیند و به قلمرو وسیع فرمان می راند. اکنون چنان خود را در منگنه می بیند که هیچ بعید نیست که ترکیه را به وضعیت قبل از دهه نود سوق دهد که هر از چند گاهی کودتایی صورت می گرفت ورژیم توسط ارتشی ها دست بدست می شد.
مولف : م. سمنگانی
