حکم قمه زنی و زنجیر زنی تیغ دار در مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) از نگاه برخی مراجع عظام تقلید

اشاره: با توجه به عدم جواز قمه زنی و زنجیر زنی تیغ دار در مراسم های عزاداری ایام و لیالی محرم الحرام از یکسو و از سوی دیگر استفاده تبلیغاتی مسموم دشمنان از این رویه، لازم دانستیم دیدگاه و نظرات تعدادی از مراجع بلند پایه جهان تشیع را از نظر بگذرانیم. امید است که مؤمنین عزادار حد اقل به احکام شرعی توجه داشته، به کاری یعنی قمه زنی و زنجیر زنی تیغ دار نپردازند که از نظر شرعی نه تنها جوازی ندارد که پرداختن به آن به ویژه از سوی ولی امر مسلمین جهان که حکم ایشان بر احکام سایر مراجع حی وحاضر ترجیح دارد، حرام عنوان گردیده است. لفظ «وهن» یعنی سستی. و وهن دین، یعنی هر عمل و گفتاری که باعث سستی و ضعف دین شود که علما در این رابطه فتاوایی فرموده‎اند. در زیر فتاوای مراجع تقلید شیعیان جهان را در این رابطه مرور می فرمایید: فتاوی مراجع تقلید حضرت آیت الله العظمی امام خمینی (ره): بسمه‌تعالی در وضع موجود قمه نزنند، و شبیه‎خوانی اگر مشتمل بر محرمات و موجب وهن مذهب نباشد، مانع ندارد؛ اگر چه روضه‌خوانی بهتر است و عزا‌داری برای سید مظلومان از افضل قربات است. "استفتاءات امام، ج 3، سوالات متفرقه، س 37" حضرت آیت‌الله العظمی خویی(ره): اگر قمه‌زنی و زنجیرزنی با قلاب‌های فلزی که در ماه محرم انجام می‌گیرد، منجر به ضرر و زیان قابل توجهی شده و یا هتک، تمسخر و توهین به دین و مذهب را به دنبال آورد، جایز نیست. "المسائل الشرعیه، استفتاء‌ات الامام الخویی، العبادات؛ و الطریق النجاة، ج 2، ص 445" حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای: *هر کاری که برای انسان ضرر داشته و يا باعث وهن دين و مذهب گردد حرام است و مؤمنين بايد از آن اجتناب کنند و مخفی نيست که بيشتر اين امور باعث بدنامی و وهن مذهب اهل بيت(عليهم‌السلام) می‏شود و اين از بزرگترين ضررها و خسارتهاست. *قمه‌زنی علاوه بر این که از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمی‌شود و سابقه‌ای در عصر ائمه علیهم السلام و زمان‌های بعد از آن ندارد و تاییدی هم به شکل خاص یا عام از معصوم (علیه السلام) در مورد آن نرسیده است، در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب می‌شود؛ بنابراین در هیچ حالتی جایز نیست. و چنانچه در این مورد نذری وجود داشته باشد، نذر واجد شرایط صحت و انعقاد نیست. "اجوبه الاستفتاءات، س 1460و1461 " حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی بر عزاداران عزیز لازم است از کارهایی که موجب وهن مذهب می‌گردد و یا آسیبی به بدن آنها وارد می‌کند، خودداری کنند. کلمه قمه‌زنی، www.makaremshirazi.org حضرت آیت‌الله العظمی حاج شیخ جواد تبریزی(ره) عزاداری خامس‌‌ آل ‌عبا از مهم‌ترین شعائر دینی و رمز بقای تشیع می‌باشد؛ ولی بر عزاداران عزیز لازم است از کارهایی که موجب وهن مذهب و سوء ‌استفاده دشمنان اسلام و اهل‎بیت ‌علیهم‌السلام می‌شود، اجتناب کنند. (1) "استفتاء‌ات، س 2003 و 2012 و 2014" حضرت آیت الله العظمی سیستانی: باید از كارهایی كه عزاداری را خدشه‌دار می‌كند اجتناب شود. "مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، سید محسن محمودی، جلد 3، ص34" [روشن است که قمه‎زنی در حال حاضر تبعات منفی فراوانی از جمله وهن دین را در پی دارد. این فتوا وجه دیگری نیز دارد: اگر قمه زدن ضرر معتدٌ به و یا تبعات منفی داشته باشد جایز نیست.] آیت الله العظمی محققکابلی: جوانان عزیز بدانید که امروزه دشمنان اسلام با به راه انداختن موج اسلام هراسی، اسلام را دین خشونت و خرافات معرفی می کنند و برای اثبات ادعای خود به انتحارها و کشتار عزاداران حسینی استناد می‌کنند، لذا جوانان غیور حسینی از قمه زنی و زنجیرهای تیغی و هر آنچه باعث وهن مذهب و فرهنگ شیعه می‌شود خودداری نمایند. بخشی از پیام معظم اله به مناسبت فرارسیدن ماه محرم الحرام در پایگاه اطلاع رسانی: www.mohaqeq.org حضرت آیت الله العظمی سید محسن حكیم: فرزند ایشان شهید آیت الله سید محمدباقر حكیم نقل نموده‌اند كه پدر بزرگوارشان دائماً می‌فرموند: «انّ قضیة التطبیر هی غصة فی حلقومنا»؛ «مسئله قمه‌زنی، غصّه و اندوهی در گلوی ماست.» "قمه‎زنی سنت یا بدعت، اثر مهدی مسائلی" حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی: چنانچه ضرر معتدٌ به داشته باشد یا موجب وهن مذهب یا مؤمنین شود جایز نیست. منبع: www.ardebili.com حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی: در موردی كه موجب وهن مذهب شود از آن خودداری گردد. "مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، سید محسن محمودی، جلد 3، ص34 قمه‎زنی" حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(ره): لازم است در رابطه با مسائل سوگواری و عزاداری سالار شهیدان حضرت ابی عبدالله الحسین علیه‌السلام به گونه‌ای عمل شود که موجب گرایش بیشتر و علاقمندی شدیدتر به آن حضرت و هدف مقدس وی گردد. پیداست در این شرایط، مساله قمه‎زدن نه تنها چنین نقشی ندارد، بلکه به علت عدم قابلیت پذیرش و نداشتن هیچ‌گونه توجیه قابل فهم مخالفین، نتیجه سوء بر آن مترتب خواهد شد. لذا لازم است شیعیان علاقمند به مکتب امام حسین علیه‌السلام از آن خودداری کنند. و چنانچه در این مورد نذری وجود داشته باشد، نذر، واجد شرایط صحت و انعقاد نیست. "جامع‌المسائل، ج1، س 2173" حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی: لازم است (شیعیان) با مراسم عزاداری کار زینبی بکنند یعنی با منطق اسلام توام و از هر گونه حرکتی که این دین مقدس را بی‌منطق قلمداد نماید، منزه باشد و عزاداران محترم و متعهد به جای این که قمه را بر فرق خود بکوبند در فکر آن باشند، - که - قمه را بر سر دشمنان اسلام که اراضی آنان را اشغال و در فکر تضعیف آنان می‌باشند و منابع آنان را غارت و بالاخره هر روزی با ترفند جدیدی حیات اسلامی آنان را به مخاطره می‌اندازند، بکوبند. "استفتاء‌ات، ج 2، س 597" منبع: تبیان تهیه، تنظیم و تلخیص از خبرگزاری صدای افغان(آوا)