امریکا به تازگی به پاکستان هشدار داده، در صورتی که این کشور علیه تروریست ها اقدامات جدی را روی دست نگیرد، کمک های غیر نظامی به پاکستان قطع خواهد شد.
جان ساکی؛ سخنگوی وزارت خارجه امریکا در اظهارات تازه خود از پاکستان خواسته تا تروریست ها در این کشور را به دادگاه بکشاند.
او گفته است:"ما از اقدامات حکومت پاکستان برای مبارزه با تروریزم استقبال می کنیم؛ اما پاکستان باید گام های جدی تری را در این زمینه بردارد."
جین ساکی می گوید که پاکستان باید در مورد چگونگی به دادگاه کشاندن تروریست ها به امریکا توضیح دهد.
سخنگوی وزارت خارجه امریکا همزمان هشدار داده است، در صورتی که پاکستان در این زمینه با امریکا همکاری نکند، کمک های غیر نظامی کشورش به پاکستان قطع خواهد شد.
این اظهارات در حالی مطرح شده که پاکستان به دنبال حمله گروهی مرگبار طالبان پاکستانی به یک مکتب در پیشاور روند اعدام تروریست ها را از سر گرفته است.
ممنون حسین؛ رییس جمهوری پاکستان نیز روز به تازگی قانونی را توشیح کرد که بر اساس آن تروریست های بازداشت شده به دادگاه نظامی کشانده می شوند.
امریکا نیز از این اقدام پاکستان استقبال کرده؛ اما مقام های امریکایی گفته اند که باید در مورد چگونگی به دادگاه کشاندن تروریست ها به امریکا وضاحت داده شود.
رابطه امریکا و پاکستان در زمینه مبارزه با تروریزم در طول این سال ها، بعضا پرتنش، غالبا پرفراز و فرود و همواره مبهم بوده است.
امریکا هر از چندگاه به پاکستان در زمینه مبارزه مسؤولانه با تروریزم هشدار داده و گاه این کشور را تهدید به قطع کمک های مالی سالانه ای کرده است که به پاکستان در برابر مبارزه این کشور در قبال تروریزم می پردازد.
پاکستان از نظر اقتصادی شدیدا وابسته به این کمک ها است.
از سوی دیگر، پاکستانی ها نیز از امریکا به دلیل ادامه حمله های هوایی اش به مناطق قبایلی، ناخشنود اند؛ اگرچه این ناخشنودی به عقیده کارشناسان، بیشتر مصرف داخلی دارد و به منظور آرام کردن افکار عمومی عموما ضد امریکایی پاکستان صورت می گیرد؛ تا مصرف خارجی و یک راهبرد واقعی در سیاست خارجی اسلام آباد.
با وجود همه اینها، هشدار تازه امریکا از یکسو نوعی ترغیب و اعلام حمایت از پاکستان در تغییر مشی خود در برابر تروریست ها است و از سوی دیگر، به معنای آن است که امریکا انتظار دارد در برابر کمک هایی که به پاکستان پرداخت می کند امتیازهای بیشتری به دست آورد.
مبارزه با تروریزم، محملی برای پاسخگو کردن بیشتر پاکستان در قبال امریکا است؛ هرچند امریکا به خوبی می داند که افکار عمومی پاکستان به شدت بر علیه آن کشور است و از سوی دیگر، این گمانه نیز وجود دارد که تروریزم، دستپخت مشترک دو کشور به منظور اهدافی در منطقه باشد؛ اما اکنون که دولت پاکستان، در برابر تروریزم پاکستانی قرار گرفته، برای واشنگتن نیز این زمینه فراهم شده است؛ تا دولت این کشور را بیشتر از پیش تحت فشار قرار دهد و مطیع سیاست های کلی خود در منطقه سازد.
با این حال، پرسش این است که آیا این هشدار امریکا به پاکستان می تواند سود و ثمری برای افغانستان داشته باشد یاخیر؟
در سایه این هشدارها، افق روابط پاکستان و افغانستان در چه وضعیتی قرار دارد؟
روابط افغانستان و پاکستان به دنبال حمله اخیر پیشاور به نحو ملموسی به سمت تنش سیر می کند.
پاکستان به تازگی شماری از دانش آموزان افغانسنانی که در مدارس دینی این کشور درس می خواندند را اخراج کرده است.
مولانا طیب الطاهری؛ مسؤول دارالقرآن پنج پیر می گوید، دانش آموزان افغانستانی که در مدارس دینی پاکستان رایگان درس می خواندند به افغانستان فرستاده شده اند.
هنوز انگیزه اصلی اخراج این دانش آموزان از پاکستان مشخص نشده؛ اما مسؤولان مدارس دینی می گویند که دانش آموزان افغان با رضایت کامل به کشور شان برمی گردند.
از سوی دیگر، منابع دیگر پاکستانی گفته اند که پس از سال ۲۰۱۵ میلادی، جواز کار مهاجران افغان در این کشور تمدید نمی شود.
این رویدادها از دید کارشناسان نشان می دهد که عملکردهای پاکستان در قبال افغانستان با روی کار آمدن دولت جدید در کابل و به ویژه پس از حمله خونین پیشاور، به نحو ملموسی، خصمانه شده است.
پاکستان پیش از این ادعا کرده بود که حمله پیشاور از سوی طالبان پاکستانی مستقر در افغانستان! طراحی و برنامه ریزی شده بود!
افغانستان اما این ادعا را قویا رد می کند؛ اما در عین حال، اعلام آمادگی کرده است؛ تا در یک مبارزه مشترک با تروریزم در دو سوی مرز با پاکستان، فعالانه شرکت کند.
اقدامات اخیر پاکستان علیه دانش آموزان و کارگران افغانستانی در آن کشور نیز به باور ناظران، به هدف اعمال فشار بیشتر بر دولت بی کابینه کابل صورت می گیرد.
بر این اساس، وضعیت کنونی روابط دو کشور، هرگز امیدبخش نیست.
همچنین اخیرا شماری از فعالان مدنی در کابل در اعتراض به سفر احتمالی مولانا فضل‌الرحمن؛ رهبر جمعیت علمای پاکستان دست به تظاهرات زدند.
قبلا گزارش‌های تایید ناشده‌ای وجود داشت که مولانا فضل‌الرحمن همراه با هیاتی به منظور گفتگو با دولت وحدت ملی و به دعوت این دولت، به کابل خواهد آمد.
دو روز پیش نیز شماری از رهبران سیاسی پاکستان از جمله افراسیاب ختک، محمود اچکزی و آفتاب شیرپاو وارد کابل شدند؛ اما مولانا فضل الرحمن در میان آنها نبود.
نظیف سالارزی؛ سخنگوی ریاست جمهوری هم گفت که دولت وحدت ملی از مولانا فضل الرحمن دعوت نکرده است و چنین برنامه ای هم ندارد.
آقای سالارزی گفت که دولت وحدت ملی از شماری از رهبران سیاسی پاکستان که همواره به این کشور سفر کرده اند، دعوت کرده است؛ ولی در آن میان آقای فضل الرحمن نیست.
همزمان براساس گزارش ها، اشرف غنی؛ رئیس جمهور با هیات رهبران سیاسی پاکستان که در ترکیب آن محمود خان اچکزی، آفتاب احمدخان شیرپاو و سناتور افراسیاب ختک شامل بودند، دیدار کرده است.
در جلسات مختلف میان رئیس جمهور غنی و هیات رهبران سیاسی پاکستان، روی تقویت روابط میان دو کشور، بهبود وضعیت امنیتی، مبارزه با تروریزم و رفع مشکلات مهاجرین افغان، بحث و تبادل نظر شده است.
در جلسات یادشده، حامد کرزی؛ رئیس جمهور پیشین، داکتر عبدالله عبدالله؛ رئیس اجرائیه و حنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی نیز حضور داشتند.
اینکه این دیدار آیا می تواند تغییری در روابط دو کشور ایجاد کند یاخیر، هنوز مشخص نیست؛ اما رهبر جمعیت علمای پاکستان به عنوان مؤثرترین فرد در روابط دو کشور، چند ماه پیش گفته بود که به دلیل حضور نیروهای خارجی در افغانستان "جهاد در این کشور جایز" است.
از مولانا فضل الرحمن در گذشته به عنوان "پدر معنوی طالبان" نام برده می شد و گفته می شود این حزب رابطه بسیار نزدیکی با طالبان افغانستان دارد.
مولانا فضل الرحمن در سال های گذشته سفر‌های متعددی به افغانستان داشته است.
جمعیت علمای اسلامی پاکستان، از احزاب تندرو و افراطی در پاکستان به شمار می رود که در مناطق قبایلی و ایالت‌های خیبر پختونخواه و بلوچستان پاکستان نفوذ قابل توجهی دارد.
دولت افغانستان در گذشته تلاش داشته است تا شخصیت‌های مذهبی پاکستان چون مولانا فضل‌الرحمن را ترغیب کند تا میان این دولت و طالبان میانجی‌گری کنند.
رییس جمهور کرزی باری در یک اقدام بی سابقه به سران ده حزب و شخصیت شاخص سیاسی و مذهبی پاکستان، نامه نوشت و از آنها در راستای کمک به صلح افغانستان، طلب کمک کرد؛ اما این تلاش ها نه تنها نتیجه مطلوب نداد؛ بلکه در برخی مورد به تشجیع آنها در حمایت از آنچه «جهاد» در افغانستان می خوانند کمک کرد.
با این حال، مشخص نیست که حکومت اشرف غنی با این اقدامات و ابتکارات نه چندان تازه، بازهم در صدد است؛ تا راهی را که کرزی رفت و به مقصد نرسید دوباره بپیماید یا هدف تازه ای در پشت پرده وجود دارد که مردم و فعالان مدنی از آن بی خبر اند.
جان ساکی؛ سخنگوی وزارت خارجه امریکا در اظهارات تازه خود از پاکستان خواسته تا تروریست ها در این کشور را به دادگاه بکشاند.
او گفته است:"ما از اقدامات حکومت پاکستان برای مبارزه با تروریزم استقبال می کنیم؛ اما پاکستان باید گام های جدی تری را در این زمینه بردارد."
جین ساکی می گوید که پاکستان باید در مورد چگونگی به دادگاه کشاندن تروریست ها به امریکا توضیح دهد.
سخنگوی وزارت خارجه امریکا همزمان هشدار داده است، در صورتی که پاکستان در این زمینه با امریکا همکاری نکند، کمک های غیر نظامی کشورش به پاکستان قطع خواهد شد.
این اظهارات در حالی مطرح شده که پاکستان به دنبال حمله گروهی مرگبار طالبان پاکستانی به یک مکتب در پیشاور روند اعدام تروریست ها را از سر گرفته است.
ممنون حسین؛ رییس جمهوری پاکستان نیز روز به تازگی قانونی را توشیح کرد که بر اساس آن تروریست های بازداشت شده به دادگاه نظامی کشانده می شوند.
امریکا نیز از این اقدام پاکستان استقبال کرده؛ اما مقام های امریکایی گفته اند که باید در مورد چگونگی به دادگاه کشاندن تروریست ها به امریکا وضاحت داده شود.
رابطه امریکا و پاکستان در زمینه مبارزه با تروریزم در طول این سال ها، بعضا پرتنش، غالبا پرفراز و فرود و همواره مبهم بوده است.
امریکا هر از چندگاه به پاکستان در زمینه مبارزه مسؤولانه با تروریزم هشدار داده و گاه این کشور را تهدید به قطع کمک های مالی سالانه ای کرده است که به پاکستان در برابر مبارزه این کشور در قبال تروریزم می پردازد.
پاکستان از نظر اقتصادی شدیدا وابسته به این کمک ها است.
از سوی دیگر، پاکستانی ها نیز از امریکا به دلیل ادامه حمله های هوایی اش به مناطق قبایلی، ناخشنود اند؛ اگرچه این ناخشنودی به عقیده کارشناسان، بیشتر مصرف داخلی دارد و به منظور آرام کردن افکار عمومی عموما ضد امریکایی پاکستان صورت می گیرد؛ تا مصرف خارجی و یک راهبرد واقعی در سیاست خارجی اسلام آباد.
با وجود همه اینها، هشدار تازه امریکا از یکسو نوعی ترغیب و اعلام حمایت از پاکستان در تغییر مشی خود در برابر تروریست ها است و از سوی دیگر، به معنای آن است که امریکا انتظار دارد در برابر کمک هایی که به پاکستان پرداخت می کند امتیازهای بیشتری به دست آورد.
مبارزه با تروریزم، محملی برای پاسخگو کردن بیشتر پاکستان در قبال امریکا است؛ هرچند امریکا به خوبی می داند که افکار عمومی پاکستان به شدت بر علیه آن کشور است و از سوی دیگر، این گمانه نیز وجود دارد که تروریزم، دستپخت مشترک دو کشور به منظور اهدافی در منطقه باشد؛ اما اکنون که دولت پاکستان، در برابر تروریزم پاکستانی قرار گرفته، برای واشنگتن نیز این زمینه فراهم شده است؛ تا دولت این کشور را بیشتر از پیش تحت فشار قرار دهد و مطیع سیاست های کلی خود در منطقه سازد.
با این حال، پرسش این است که آیا این هشدار امریکا به پاکستان می تواند سود و ثمری برای افغانستان داشته باشد یاخیر؟
در سایه این هشدارها، افق روابط پاکستان و افغانستان در چه وضعیتی قرار دارد؟
روابط افغانستان و پاکستان به دنبال حمله اخیر پیشاور به نحو ملموسی به سمت تنش سیر می کند.
پاکستان به تازگی شماری از دانش آموزان افغانسنانی که در مدارس دینی این کشور درس می خواندند را اخراج کرده است.
مولانا طیب الطاهری؛ مسؤول دارالقرآن پنج پیر می گوید، دانش آموزان افغانستانی که در مدارس دینی پاکستان رایگان درس می خواندند به افغانستان فرستاده شده اند.
هنوز انگیزه اصلی اخراج این دانش آموزان از پاکستان مشخص نشده؛ اما مسؤولان مدارس دینی می گویند که دانش آموزان افغان با رضایت کامل به کشور شان برمی گردند.
از سوی دیگر، منابع دیگر پاکستانی گفته اند که پس از سال ۲۰۱۵ میلادی، جواز کار مهاجران افغان در این کشور تمدید نمی شود.
این رویدادها از دید کارشناسان نشان می دهد که عملکردهای پاکستان در قبال افغانستان با روی کار آمدن دولت جدید در کابل و به ویژه پس از حمله خونین پیشاور، به نحو ملموسی، خصمانه شده است.
پاکستان پیش از این ادعا کرده بود که حمله پیشاور از سوی طالبان پاکستانی مستقر در افغانستان! طراحی و برنامه ریزی شده بود!
افغانستان اما این ادعا را قویا رد می کند؛ اما در عین حال، اعلام آمادگی کرده است؛ تا در یک مبارزه مشترک با تروریزم در دو سوی مرز با پاکستان، فعالانه شرکت کند.
اقدامات اخیر پاکستان علیه دانش آموزان و کارگران افغانستانی در آن کشور نیز به باور ناظران، به هدف اعمال فشار بیشتر بر دولت بی کابینه کابل صورت می گیرد.
بر این اساس، وضعیت کنونی روابط دو کشور، هرگز امیدبخش نیست.
همچنین اخیرا شماری از فعالان مدنی در کابل در اعتراض به سفر احتمالی مولانا فضل‌الرحمن؛ رهبر جمعیت علمای پاکستان دست به تظاهرات زدند.
قبلا گزارش‌های تایید ناشده‌ای وجود داشت که مولانا فضل‌الرحمن همراه با هیاتی به منظور گفتگو با دولت وحدت ملی و به دعوت این دولت، به کابل خواهد آمد.
دو روز پیش نیز شماری از رهبران سیاسی پاکستان از جمله افراسیاب ختک، محمود اچکزی و آفتاب شیرپاو وارد کابل شدند؛ اما مولانا فضل الرحمن در میان آنها نبود.
نظیف سالارزی؛ سخنگوی ریاست جمهوری هم گفت که دولت وحدت ملی از مولانا فضل الرحمن دعوت نکرده است و چنین برنامه ای هم ندارد.
آقای سالارزی گفت که دولت وحدت ملی از شماری از رهبران سیاسی پاکستان که همواره به این کشور سفر کرده اند، دعوت کرده است؛ ولی در آن میان آقای فضل الرحمن نیست.
همزمان براساس گزارش ها، اشرف غنی؛ رئیس جمهور با هیات رهبران سیاسی پاکستان که در ترکیب آن محمود خان اچکزی، آفتاب احمدخان شیرپاو و سناتور افراسیاب ختک شامل بودند، دیدار کرده است.
در جلسات مختلف میان رئیس جمهور غنی و هیات رهبران سیاسی پاکستان، روی تقویت روابط میان دو کشور، بهبود وضعیت امنیتی، مبارزه با تروریزم و رفع مشکلات مهاجرین افغان، بحث و تبادل نظر شده است.
در جلسات یادشده، حامد کرزی؛ رئیس جمهور پیشین، داکتر عبدالله عبدالله؛ رئیس اجرائیه و حنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی نیز حضور داشتند.
اینکه این دیدار آیا می تواند تغییری در روابط دو کشور ایجاد کند یاخیر، هنوز مشخص نیست؛ اما رهبر جمعیت علمای پاکستان به عنوان مؤثرترین فرد در روابط دو کشور، چند ماه پیش گفته بود که به دلیل حضور نیروهای خارجی در افغانستان "جهاد در این کشور جایز" است.
از مولانا فضل الرحمن در گذشته به عنوان "پدر معنوی طالبان" نام برده می شد و گفته می شود این حزب رابطه بسیار نزدیکی با طالبان افغانستان دارد.
مولانا فضل الرحمن در سال های گذشته سفر‌های متعددی به افغانستان داشته است.
جمعیت علمای اسلامی پاکستان، از احزاب تندرو و افراطی در پاکستان به شمار می رود که در مناطق قبایلی و ایالت‌های خیبر پختونخواه و بلوچستان پاکستان نفوذ قابل توجهی دارد.
دولت افغانستان در گذشته تلاش داشته است تا شخصیت‌های مذهبی پاکستان چون مولانا فضل‌الرحمن را ترغیب کند تا میان این دولت و طالبان میانجی‌گری کنند.
رییس جمهور کرزی باری در یک اقدام بی سابقه به سران ده حزب و شخصیت شاخص سیاسی و مذهبی پاکستان، نامه نوشت و از آنها در راستای کمک به صلح افغانستان، طلب کمک کرد؛ اما این تلاش ها نه تنها نتیجه مطلوب نداد؛ بلکه در برخی مورد به تشجیع آنها در حمایت از آنچه «جهاد» در افغانستان می خوانند کمک کرد.
با این حال، مشخص نیست که حکومت اشرف غنی با این اقدامات و ابتکارات نه چندان تازه، بازهم در صدد است؛ تا راهی را که کرزی رفت و به مقصد نرسید دوباره بپیماید یا هدف تازه ای در پشت پرده وجود دارد که مردم و فعالان مدنی از آن بی خبر اند.
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا) - سرویس تحلیل و پژوهش اخبار
