پایان سیف

در فرهنگ های علوم سیاسی، اصطلاحی تحت عنوان جمهوری سلطنتی وجود دارد که اصطلاحا به آن دسته از رژیم های سیاسی اطلاق می گردد که پادشاهی نیستند ولی یک رئیس جمهور مادام العمر در آن حکومت می کند و بعد از مرگ هم قدرت را به فرزندش واگذار می کند. بهترین مثال های مدل جمهوری های سلطنتی را می توان در دنیای عرب مشاهده کرد. مثلا حافظ اسد بعد از چند دهه حکومت قدرت را به فرزندش بشار اسد سپرد. در مصر هم قرار بود حسنی مبارک بعد از چند دهه حکومت قدرت را به فرزندش جمال مبارک واگذار نماید که انقلاب، مصر را فرا گرفت. علی عبدالله صالح هم به همین ترتیب قرار بود فرزندش را در یمن به قدرت برساند که اوضاع ناگهان به هم خورد و البته باید صبر کرد و دید که بالاخره داستان انقلاب در یمن به کجاها کشیده خواهد شد. در لیبی هم قذافی بر این امید بود که بعد از خود، سیف الاسلام را بر اریکه قدرت بنشاند که انقلابیون لیبیایی از شرق کشور قیام کردند و بعد از چند ماه جنگ داخلی قذافی را کشتند.
آخرین خبری که این روزها از تحولات لیبی به گوش می رسد، خبر دستگیری سیف الاسلام قذافی است. ظاهرا انقلابیون او را در منطقه اوباری در جنوب لیبی دستگیر کرده اند. البته سیف الاسلام دو بار پیش از این مرده بود، یک بار در اثر بمباران های ناتو در طرابلس و یک بار دیگر در روزی که معمر قذافی کشته شد ولی هر دو بار بعد از مدتی این خبرها تکذیب شدند.
سیف الاسلام دستگیر شد در حالی که دو انگشت دستانش قطع شده و قصد داشت به سمت مرزهای نیجر فرار کند. آن چه که دستگیری سیف الاسلام را با اهمیت می کند این است که او جانشین احتمالی قذافی بود. سیف الاسلام دکترای اقتصاد از دانشگاه های انگلستان داشت و برخلاف پدرش که در کتاب سبز خود به نوعی سوسیالیزم معتقد بود، به نوعی آزادی اقتصادی و خصوصی سازی عقیده داشت. بسیاری از تحلیل گران مسائل دنیای عرب بر این باور بودند که سیف الاسلام بر خلاف پدرش یک چهره مدرن دارد و این برای لیبی آینده، نویدهای زیادی را در بر دارد چرا که احتمال جانشینی سیف بسیار بالا بود و او می توانست لیبی را به طرز متفاوتی مدیریت کند. با تمام این ها این خوش بینی ها دیری نپایید، قطار انقلاب در دنیای عرب بعد از مدت زمان اندکی به لیبی رسید و سیف الاسلام بر خلاف تصوری که از او می رفت سلاح به دست گرفت و به یکی از چهره های اصلی ضد انقلاب مبدل شد.
با دستگیری سیف الاسلام به نظر می رسد، فکر مقاومت های احتمالی بقایای رژیم قذافی در برابر نظام جدید لیبی نیز به پایان رسیده است. وقتی خبر مرگ معمر قذافی منتشر شد، سیف الاسلام تهدید کرد که انتقام خون پدرش را خواهد گرفت. از آن جا که لیبی جامعه ای قبیله ای است بسیاری بر این باور بودند که احتمال اینکه برخی قبایل متحد با قذافی و برخی نیروهای مزدور بتوانند اقداماتی را علیه نظام جدید با محوریت سیف الاسلام سازمان دهی نمایند بسیار زیاد است، که البته با دستگیری سیف الاسلام دیگر این احتمال نیز به صفر رسید.
با تمام این ها هم اکنون تمام توجهات به محاکمه سیف الاسلام معطوف شده است. محاکمه ای که محمد العلاقی، وزیر دادگستری جدید لیبی اعلام کرده است عادلانه برگزار خواهد شد. محاکمه سیف الاسلام قطعا بخش هایی از زوایای پنهان چهل و دو سال حکومت قذافی در آن روشن خواهد شد و از هم اکنون بسیاری به انتظار آن نشسته اند.