خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ مزارشریف: ولایات شمالی کشور در طول سال‌های اخیر، برخلاف سال‌های پیش از آن، شاهد ناامنی‌های فزاینده‌ای بوده و امروزه طالبان در اکثر ولسوالی‌ها و مناطق 9 ولایت این حوزه حضور دارند. امروزه طالبان در تمام ولایات شمالی حضور دارند، و از طریق استخراج غیرقانونی منابع طبیعی و باج‌گیری از مردم، خود را تجهیز کرده در مقابل نیروهای امنیتی می‌جنگند. در کنار این گروه، سایر گروه‌های تروریستی چون داعش نیز در برخی مناطق شمالی کشور حضور دارند.
در کنار طالبان و گروه‌های تروریستی دیگر، حضور زورمندان، مافیای زمین و تفنگداران مسلح غیرمسئول، چالش دیگری در شمال است که نگرانی‌های زیادی را در این ولایات به بار آورده؛ به گونه‌ای که در بعضی ولایات، تفنگداران غیرمسئول قوی‌تر از نیروهای امنیتی می‌باشند.
آگاهان: حکومت مرکزی در تأمین امنیت شمال کم‌توجهی کرده است
آگاهان به این باور اند که حکومت مرکزی در سال‌های اخیر در تأمین امنیت شمال کم‌توجهی کرده که سبب گسترده شدن دامنه ناامنی گردیده است. از سوی دیگر، امنیت و آرامش در شمال از کش‌مکش‌ها میان سران حکومت وحدت ملی و بزرگان در شمال نیز متاثر گردیده است.
به گفته آگاهان، یگانه راه‌حل مشکلات امنیتی شمال پایان دادن به فعالیت تفنگداران مسلح غیرمسئول، افزایش فعالیت‌های نیروهای امنیتی، بند کردن راه‌های درآمد طالبان از طریق معادن و باج‌گیری‌ها می‌باشد.
سید عبدالحمید صفوت، استاد دانشگاه در بلخ در مصاحبه با خبرنگار آوا، نابسامانی‌های اخیر در حکومت وحدت ملی و مداخلات کشورهای خارجی را عامل بدتر شدن امنیت کل افغانستان مخصوصا شمال کشور عنوان کرد و افزود که این عوامل دست به دست هم داده و افغانستان را به سوی یک آینده نامعلوم سوق داده است.
آقای صفوت تاکید کرد، تا زمانی که دولت در قسمت تقسیم قدرت، افزایش فعالیت نیروهای امنیتی و توجه به نارضایتی مردم کار نکند، امنیت در شمال تغییر نمی‌کند.
این استاد دانشگاه بی‌توجهی دولت در قسمت تامین امنیت شمال را عامل بدتر شدن امنیت در ولایات شمالی خواند و تاکید کرد که حکومت وحدت ملی در تامین امنیت شمال بی‌توجه بوده که این بی‌توجهی سبب ناامن شدن بیشتر این حوزه گردیده است.
وزارت دفاع: وضعیت امنیتی در شمال خوب است/ حملات علیه دشمن افزایش پیدا کرده است
این در حالی است که محمد زبیر عارف، سخنگوی وزارت دفاع ملی در مصاحبه با خبرنگار آوا، وضعیت امنیتی در شمال کشور را خوب توصیف کرد و افزود که نسبت به چند قبل وضعیت شمال افغانستان قناعت‌بخش است.
سخنگوی وزارت دفاع می‌افزاید که در این اواخر نیروهای امنیتی و دفاعی کشور بالای طالبان و دیگر گروه‌های هراس‌افگن بیشتر فشار وارد کرده و حملات علیه دشمن در تمام افغانستان مخصوصا شمال افزایش یافته است.
آقای زبیر ناامنی‌ها در بعضی ولایات شمالی مانند سرپل را تایید کرد و تصریح نمود که پلان‌های جدیدی روی کار است تا امنیت در شمال بهتر شود.
به گفته او طبق پلان وزارت دفاع، پس‌گیری مناطق از دست رفته در تمام افغانستان آغاز شده و این روند تا شمال نیز می‌رسد.
سخنگوی وزارت دفاع داعش را یک پدیده خارجی خواند و از نابودی این گروه در شمال یاد کرد و افزود که داعش قبلا در جوزجان پایگاه داشت، اما در زمان کنونی کاملا نابود گردیده است.
آقای زبیر با اشاره به وجود افراد مسلح غیرمسئول در شمال گفت، هر گروه که علیه دولت و مردم بایستد، دشمن دولت است و نیروهای امنیتی آنان را نابود می‌کند. وی ادامه داد که پلان‌ها برای محو افراد مسلح غیرمسئول در شمال روی دست گرفته شده که در زودترین فرصت عملی می‌گردد.
سخنگوی وزارت دفاع خاطرنشان ساخت که قول اردوی 217 پامیر برای ضرورت در ساحات شمال شرق تشکیل شده است و ما هر روز در حال پیشرفت در همان ساحات هستیم. به تمام مردم شمال شرق کشور اطمینان می‌دهیم که هدف از ایجاد قول اردوی 217 پامیر از بین بردن تهدیدات در این ساحات است.
شاهین: عملیات الفتح طالبان ناکام مانده/ مسدود بودن شاهراه میمنه ـ جوزجان یگانه چالش نیروهای امنیتی است
از سویی هم حنیف رضایی، سخنگوی قول اردوی 209 شاهین در مصاحبه با خبرنگار آوا، وضعیت امنیتی در مناطق تحت کار این قول اردوی را خوب خواند.
وی عملیات الفتح طالبان را در صفحات شمال را ناکام توصیف کرد و تاکید نمود که طالبان با این عملیات، جز تلفات سنگین و کشته شدن فرماندهان بزرگ‌شان چیزی ندیده‌اند.
رضایی از جریان عملیات پاکسازی توسط نیروهای امنیتی در نقاط مختلف شمال یاد کرد و افزود که در حال حاضر عملیات پاکسازی در ولسوالی دره‌صوف پایین ولایت سمنگان و ولسوالی‌های ولایت بلخ جریان دارد.
وی یگانه چالش سد راه نیروهای این قول اردو را مسدود بودن شاهراه میمنه ـ جوزجان دانست و تاکید کرد که با باز شدن این شاهراه، وضعیت در شمال بهبود می‌یابد.
بررسی موردی وضعیت امنیتی ولایات شمالی و چالش‌های موجود در این ولایات
1ـ بلخ
ولایت بلخ با مرکزیت شهرمزارشریف و 14 ولسوالی از ولایات مهم شمالی می‌باشد. این ولایت طی 17 سال گذشته از امن‌ترین ولایات کشور به شمار می‌رفت، اما از سه سال بدین‌سو طالبان در بسیاری از ولسوالی‌های آن حضور گسترده پیدا کرده است. علاوه بر طالبان، مافیای زمین و زورمندان مسلح نیز در این ولایت حضور دارند.
افضل حدید، رئیس شورای ولایتی بلخ به خبرنگار آوا می‌گوید که از دو سال بدین‌سو ناامنی در بعضی ولسوالی‌های بلخ هم‌چون چاربولک، چمتال، کشنده، شولگره، دولت‌آباد و چهارکنت وجود دارد و طالبان گاه ناگاه دست به بعضی تحرکات می‌زنند.
ابراهیم خیراندیش، عضو دیگر شورای ولایتی بلخ نیز به خبرنگار آوا گفت، اکثر ولسوالی‌های بلخ در تهدید بلند امنیتی قرار داشته و شمار زیاد ولسوالی‌ها تحت تأثیر طالبان قرار دارد.
به گفته خیراندیش، طالبان از نقاط تحت تسلط‌شان سربازگیری می‌کنند و به مناطق دیگر در بلخ یورش می‌آورند.
وی تاکید داشت، تا زمانی که مراکز تجمع طالبان نابود نگردد و عملیات گسترده راه‌اندازی نشود، طالبان در شمال نابود نمی‌گردد.
محمد امین دره‌صوفی، عضو دیگر شورای ولایتی بلخ نیز در گفتوگو با خبرنگار آوا تأکید می‌کند که اکثر ولسوالی‌های بلخ زیر تهدید بلند امنیتی قرار دارد و از این میان، اکثر قریه‌جات ولسوالی چمتال، بیشترین نقاط ولسوالی چاربولک و دولت‌آباد در دست مخالفین دولت است.
اما سید کمال سادات، فرمانده پولیس اسبق ولایت بلخ، در مصاحبه با خبرنگار آوا، وجود افراد مسلح غیرمسئول، مافیای مواد مخدر و زورمندان را عامل بسیاری از ناامنی‌ها در ولایت بلخ می‌داند، و تاکید می‌کند، تا زمانی که حکومت در قسمت محو افراد مسلح غیرمسئول کاری نکند، امنیت در بلخ تأمین نخواهد شد.
به گفته آقای سادات، تفنگداران مسلح در تعدادی از ولسوالی‌های بلخ باعث ناامنی‌ها گردیده، و مردم از ظلم آنان به ستوه آمده است.
شیرجان درانی، سخنگوی فرماندهی پولیس بلخ نیز در گفتگو با آوا، علت بدتر شدن امنیت در شمال را متقاعد(بازنشسته) ساختن افراد با تجربه در سطوح نظامی می‌داند و افزود که جوانان با وجودی که تحصیل کرده هستند، اما شرایط افغانستان بسیار سخت است، و باید در بخش نظامی از مشورت‌های افراد با تجربه استفاده گردد.
2ـ سمنگان
سمنگان با داشتن 6 ولسوالی و مرکزیت شهر ایبک، یکی از ولایات کوهستانی در شمالی کشور به شمار می‌رود. این ولايت بين ولايات بلخ و بغلان موقعيت داشته و با کشورهاى تاجیکستان و ازبکستان نیز هم‌سرحد است.
در جنوب اين ولايت، کوتل چنغور هندوکش و زمين‌هاى زراعتى منطقه ايبک قرار دارد؛ و از سمت شمال، دشت ريگزار آبدان ميرعلم و درياى آمو، آن را احتوا کرده است.
معادن زغال سنگ سمنگان بهترین و بیشترین زغال کشور را تأمین می‌کند، ولی بیشتر عواید معادن این ولایت به جیب زورمندان، افراد مسلح غیرمسئول و طالبان می‌ریزد، و به خصوص طالبان از این راه خود را تجهیز می‌نماید.
طالبان در تمام نقاط سمنگان حضور دارند، اما این حضور در ولسوالی‌های روی دوآب و دره‌صوف پایین گسترده است که از این دو ولسوالی به عنوان مقر اصلی‌شان استفاده می‌نمایند.
هاشم سروری، معاون شورای ولایت سمنگان در مصاحبه با خبرنگار آوا در مورد وضعیت امنیتی این ولایت می‌گوید: "تهدیدات طالبان در سمنگان بسیار زیاد است، آنان همواره در این ولایت تحرک داشته و بالای مردم این ولایت ظلم می‌نمایند".
به گفته او، طالبان بیشتر در دو ولسوالی دره‌صوف بالا و پایین حضور گسترده داشته و حملات تهاجمی خود در این ولایت را از این دو منطقه به راه می‌اندازند.
آقای هاشمی تاکید کرد که طالبان در ولسوالی‌های خرم و ساروباغ، حضرت سلطان و در دو روستا در شهر ایبک، مرکز این ولایت نیز حضور دارند.
وی خاطرنشان ساخت که طالبان در این ولایت بیشتر از موترهای سنگ زغال که در مسیر سمنگان ـ بلخ فعالیت دارند، باج‌گیری کرده و صاحبان معادن زغال سنگ را برای دادن پول زیر فشار می‌گیرند.
همچنین نجیب‌الله دانش؛ فعال جامعه مدنی در سمنگان در گفتوگو با آوا، از افزایش حملات طالبان بعد از عملیات الفتح در این ولایت ابراز نگرانی کرد و افزود، طالبان از شروع سال تاکنون بیشتر در ولسوالی روی دوآب و دره‌صوف پایین تحرکات داشته و همه روزه از مردم ملکی و نظامی قربانی می‌گیرد.
به گفته دانش، طالبان بیشترین پول را از مسیر شاهراه سمنگان ـ بلخ به دست می‌آورند و نبود نیروهای امنیتی در این شاهراه، سبب فعالیت‌های بیشتر این گروه در این ولایت گردیده است.
این فعال جامعه مدنی سمنگان از ناچیز بودن تجهیزات نیروهای امنیتی و بالا بودن امکانات مخالفین در این ولایت یاد کرده و افزود، بیشتر امکانات طالبان از مسیرهای مرزی سمنگان به این گروه می‌رسد و با نیروهای امنیتی درگیر می‌شوند.
3ـ بغلان
.jpg)
بغلان یکی از دیگر ولایات در شمال افغانستان است، این ولایت با داشتن 14ولسوالی و مرکزیت شهر پلخمری، از ولایات نسبتا ناامن در شمال است، طالبان در 7 ولسوالی این ولایت حضور گسترده دارند، ولی هفت ولسوالی دیگر آن متأثر از حضور افراد مسلح غیرمسئول است.
شاهراه بغلان ـ کابل خط واصل چندین ولایت شمال با مرکز کشور است و طالبان از موترهایی که از مسیر عبور می‌کند، باج‌گیری می‌کند، که این خود سبب نگرانی‌ها از قدرت‌مند شدن طالبان گردیده است.
فیروزالدین ایماق، عضو شورای ولایتی بغلان در مورد وضعیت امنیتی این ولایت به خبرنگار آوا گفت: از جمله چهارده واحد اداری بغلان، حدود 55 درصد خاک هفت ولسوالی آن تحت تسلط مخالفین حکومت قرار دارد و در هفت واحد دیگر آن، افراد مسلح غیرمسوول نفوذ دارند که باعث آزار و اذیت مردم می‌شوند.
وی ولسوالی‌های تاله و برفک، دهنه غوری، شهر پلخمری و بغلان مرکزی را در تهدید طالبان خواند و تاکید کرد که طالبان در این مناطق حضور گسترده دارند.
ایماق افزود، طالبان از ولایات هم‌مرز بغلان به این ولایت رفت و آمد دارند، و از طریق بغلان نیز به ولایات قندوز، پروان و تخار ارتباط می‌گیرند، و روابط‌شان را از طریق بغلان با ولایات شمالی و جنوبی برقرار می‌کنند.
وی می‌گوید که طالبان از تمام تانکرهای نفت و گازی که از مسیر بغلان به سوی کابل می‌رود، پول گرفته و هیچ موتر بدون دادن حق ترانزیت به مخالفین، نمی‌تواند از مسیر بغلان عبور کند.
این عضو شورای ولایتی بغلان همچنین می‌گوید، مخالفین حکومت علاوه از طریق اراضی زراعتی، در این اواخر عایدات خود را از تانکرهای مواد نفتی که از حیرتان، آقینه و بنادر شمال به قصد کابل عبور می‌کند، تأمین می‌نمایند؛ آنان از موترها در مکان‌های مختلف مالیه اخذ می‌کنند و از این طریق، پول بسیار هنگفتی را جمع‌آوری می‌کنند.
وی هشدار داد که اگر دولت جلو باج‌گیری طالبان را نگیرد، آن‌ها طی سال‌های آینده از طریق این پول تجهیزات بیشتری به دست می‌آورند، و مشکلات بیشتری را برای مردم و دولت خلق می‌کنند.
به گفته ایماق، طالبان در مسیر شاهراه بغلان ـ مزارشریف و بغلان ـ قندوز حضور گسترده داشته و عابرین از این شاهراه‌ها مصونیت جانی و مالی ندارند.
4ـ جوزجان
.jpg)
جوزجان يکى از ولايات مهم دیگر در زون شمال افغانستان بوده و در کتگوری ولايات درجه دوم و د رسرحد با ترکمنستان و ازبکستان واقع است. این ولایت دارای 14 ولسوالی می‌باشد و بلخ در شرق، فاریاب در غرب و سرپل در جنوب این ولایت قرار دارد.
ناامنی‌ها در ولایات فاریاب و سرپل تاثیر مستقیمی روی امنیت جوزجان داشته، از این سبب، شورای ولایتی جوزجان می‌گوید که 70 درصد خاک این ولایت در دست طالبان است.
این در حالی است که جوزجان مهد و پایگاه پرورش داعش در شمال بود، و داعش در ولسوالی‌های درزاب و قوش‌تپه این ولایت حضور گسترده داشتند، اما منابع محلی در جوزجان از نابودی این گروه به خصوص پس از حملات سال گذشته طالبان بر مواضع آن‌ها سخن می‌گویند.
عبدالحی حیات، رئیس کمیته امنیتی شورای ولایتی جوزجان در مصاحبه خبرنگار آوا در اربطه به وضعیت امنیتی این ولایت گفت: از چهارده ولسوالی و مرکز این ولایت، 70 درصد خاک جوزجان دست طالبان است، و در ضمن شاهراه‌های این ولایت نیز به دست طالبان است.
وی تاکید داشت که ولسوالی‌های درزاب و قوش‌تپه کاملا در دست طالبان است و دیگر ولسوالی‌ها چون خمآب، قرقین، مردیان و شهر آقچه نیز به طور نسبی در دست طالبان قرار دارد.
به گفته حیات، راه‌های مواصلاتی جوزجان و شاهراه شبرغان ـ مزارشریف کاملا به دست طالبان است و دولت هیچ توجهی در این قضیه ندارد، و طالبان هر وقت بخواهند مردم را از مسیر پیاده کرده و هر نوع چور چپاول را انجام می‌دهند.
رئیس کمیته امنیتی شورای ولایتی جوزجان از محاصره بودن اطراف شهر شبرغان، مرکز این ولایت خبر داد و افزود که طالبان در پنج کیلومتری شهر قرار دارند.
وی از نابودی داعش در جوزجان نیز یاد کرد و افزود که داعش در جوزجان توسط طالبان از بین رفتند و فعلا داعش اصلا در این ولایت حضور ندارد، و تنها طالبان در این ولایت فعالیت دارد.
5ـ فاریاب
.jpg)
ولایت فاریاب از قسمت شمالى به طور كل با تركمنستان سرحد مشترک دارد، از قسمت شرق و جنوب شرق با ولايت سرپل، از طرف جنوب با ولايت غور و از جانب غرب با ولايت بادغيس هم‌سرحد است.
منابع محلی در این ولایت می‌گویند که 90 درصد خاک فاریاب در دست طالبان بوده که از این جمله 3 ولسوالی آن کاملا در دست طالبان است، و متباقی جز مراکز ولسوالی، دیگر نقاط آن در دست طالبان می‌باشد.
محمد طاهر رحمانی، رئیس شورای ولایتی فاریاب در گفتوگو با خبرنگار آوا خاطرنشان کرد که از میان 14 ولسوالی فاریاب، 3 ولسوالی آن کاملا در دست طالبان است، و متباقی ولسوالی‌ها به جز تعمیر فرماندهی پولیس و ولسوالی، دیگر مناطق در دست مخالفین دولت قرار دارد.
به گفته وی، نیروهای امنیتی در این ولایت روزانه 20 شهید و زخمی می‌دهند، و بزرگان حکومت به وعده‌های‌شان در تامین امنیت شمال توجهی ندارند.
رحمانی می‌گوید که والی فاریاب به طالبان باج می‌دهد تا آنان به مرکز این ولایت حمله نکند، در غیر آن طالبان بالای مرکز نیز حمله می‌کنند.
وی از حضور طالبان پاکستانی، چچنی و عربستانی در این ولایت خبر داد و افزود که این گروه با تمام قوت در مناطق مختلف فاریاب در حال نبرد با نیروهای امنیتی است، ولی دولت تاکنون در امر مبارزه با طالبان در فاریاب جدی عمل نکرده است.
رئیس شورای ولایتی فاریاب خاطرنشان ساخت که رهبری طالبان را دو ملای پاکستانی در شمال پیش می‌برند که این دو فرد در فاریاب حضور دارند.
رحمت‌الله ترکستانی، عضو دیگر شورای ولایتی فاریاب نیز در مصاحبه با خبرنگار آوا می‌گوید که حضور طالبان در فاریاب بسیار گسترده بوده و بیشتر از 90 درصد خاک این ولایت در دست طالبان است.
6ـ سرپل
.jpg)
ولايت سرپل یکی دیگر از ولایات شمالی کشور است. این ولایت در گذشته يک ولسوالى ولايت جوزجان بود و به یک ولایت مستقل ارتقا پیدا کرد. این ولایت در شمال با جوزجان، در شرق با بلخ، در جنوب با غور و باميان، در غرب با فارياب و در جنوب شرق با ولايت سمنگان هم‌سرحد است.
اين ولايت از هفت ولسوالى کوهستانات، سوزمه قلعه، سانچارک، گوسفندى، صياد و بلخاب تشکيل گرديده و مرکز آن نيز شهر سرپل مي‌باشد. طی سه سال اخیر سرپل شاهد ناامنی‌های بیش از حد بوده، ولسوالی کوهستانات این ولایت بیش از 4 سال است که در اختیار کامل طالبان قرار دارد و بخش‌های زیادی از سایر ولسوالی‌های آن نیز در کنترول این گروه است. بر این اساس، در حال حاضر طالبان بخش‌های زیادی از این ولایت را زیر کنترول و محاصره دارد، که از این میان بلخاب از امن‌ترین ولسوالی‌های سرپل بوده و در دیگر ولسوالی‌ها جز ساختمان فرماندهی پولیس و ولسوالی، دیگر نقاط آن به دست طالبان است.
محمد نور رحمانی، رئیس شورای ولایتی سرپل در گفتوگو با خبرنگار آوا می‌گوید که بیش از 70 درصد خاک سرپل در دست طالبان است، و از میان 6 ولسوالی این ولایت، ولسوالی‌های سانچارک، گوسفندی و صیاد در خطر سقوط به دست طالبان قرار دارد.
وی افزود که 95 درصد خاک ولسوالی صیاد، 70 درصد خاک ولسوالی سوزمه قلعه، 65 درصد خاک سانچارک و بیشتر نقاط گوسفندی در دست مخالفین دولت قرار داشته و گاه ناگاه شاهد حملات طالبان است.
رحمانی علت بدتر شدن امنیت در این ولایت را کمبود تشکیلات نیروهای امنیتی خواند و تاکید کرد، تا زمانی در تشکیل پولیس در این ولایت تغییر نیاید، وضعیت موجود بهبود نمی‌یابد.
اسدالله خرم، عضو دیگر شورای ولایتی سرپل نیز در گفتگو با خبرنگار آوا تصریح کرد، طالبان در این ولایت نیرو جذب می‌کند، و درقسمت نیرو هیچ مشکلی ندارد، و هر قدر نیرو نیاز داشته باشد، می‌تواند تهیه کند.
به گفته وی، ولسوالی سانچارک در محاصره شدید طالبان قرار دارد و طالبان هر روز مردم را از مسیر این ولسوالی با خود می‌برند.
خرم افزود که ولسوالی کوهستانات سرپل از چهار سال بدین‌سو در محاصره طالبان است و دولت در این قسمت کاری نکرده است. به گفته وی، بلخاب یگانه ولسوالی سرپل است که از امنیت تقریبی برخوردار است.
7ـ قندوز
.jpg)
قندوز از ولایات شمال‌شرقی افغانستان است که با داشتن شش ولسوالی، از ناامن‌ترین ولایات کشور به شمار می‌رود. دو سال قبل قندوز به دست طالبان سقوط کرد و تاکنون نقاط زیاد این ولایت در دست طالبان است.
وجود جنگلات و مزارع سرسبز در قندوز زمینه خوبی برای پنهان شدن برای طالبان است که با گرم شدن آب و هوا، حملات طالبان در این ولایت افزایش می‌یابد.
علاوه از حضور طالبان، ربایندگان و قاچاق‌بران انسان در قندوز مشکل دیگری برای مردم این ولایت اند.
محمد یوسف ایوبی، رئیس شورای ولایتی قندوز در مصاحبه با خبرنگار آوا می‌گوید که اکثریت نقاط این ولایت در دست طالبان است، که از این جمله مخالفین در ولسوالی‌های دشت ارچی، قلعه زال و چهاردره حضور گسترده دارند.
ایوبی خاطرنشان ساخت که بندرهای مهم قندوز چون شیرخان بندر نیز به دست طالبان است، و دیگر بنادر این ولایت زیر تهدیدات مخالفین قرار دارد.
رئیس شورای ولایتی قندوز از تسلط 90 درصدی طالبان بالای اراضی زراعتی این ولایت خبر داد و افزود که طالبان از این طریق معیشت زندگی و تأمین تجهیزات‌شان را پیش می‌برند.
وی می‌گوید که طالبان در این ولایت آزادانه رفت و آمد دارند؛ هرجا که بخواهند می‌روند و کسی هم نمی‌تواند مانع‌شان شود و تهدید بزرگی برای مردم هستند.
ایوبی از وجود جنگ‌های پی‌درپی و افزایش اختطاف در این ولایت یاد کرد و آن‌را عامل اصلی مشکلات در قندوز دانست.
وی تاکید داشت که تمام سرحدات قندوز در دست طالبان بوده که از این میان تمام جنگلات ولسوالی امام صاحب در دست مخالفین دولت است، و سود زیادی از این نقاط به دست می‌آورند.
از سویی هم فوزیه یفتلی، دیگر عضو شورای ولایتی قندوز در گفتگو با خبرنگار آوا خاطرنشان کرد: در این ولایت تنها ولسوالی‌های خان‌آباد، علی‌آباد و امام صاحب در دست نیرو های امنیتی است و متباقی ولسوالی‌ها تحت تهدیدات شدید امنیتی قرار دارد.
وی می‌گوید: ما هر شب شاهد درگیری‌ها میان مخالفان و نیروهای امنیتی در قندوز هستیم. به گفته وی، دولت فعلا برای حفظ مناطقی که در دست دارد، کوشش می‌کند.
خانم یفتلی در پایان گفت، عملیات‌های شبانه در ولایت قندوز هر شب جریان دارد، دیپوهای مخالفان را از بین می‌برند و عملیات دارند؛ ولی دوباره از ساحه خارج می‌شوند.
8ـ تخار
.jpg)
تخار یکی دیگر از ولایات شمال شرقی افغانستان است که به طرف شمال‌شرق آن، ولایت بدخشان، به طرف غرب آن ولایت قندوز، در جنوب آن ولایت بغلان و به طرف شمال آن تاجیکستان موقعيت دارد.
وجود بنادر مهم یک عامل حملات گسترده طالبان بر تخار بوده است. این ولایت دارای 16 واحد اداری است و طالبان در 6 ولسوالی ماورای کوکچه حضور گسترده دارد.
به گزارش منابع محلی، طالبان با جمع‌آوری عشر و زکات از مردم این ولایت خود را تجهیز کرده، علیه مردم قد علم می‌کند، و حتی این گروه از قلیین دخترانی که بخواهند عروسی کنند، سهم می‌گیرد.
افراد مسلح غیرمسئول مشکل دیگر برای مردم تخار است که درگیری این افراد میان خود نیز سبب تلفات مردم ملکی می‌گردد.
مولوی کرامت، عضو مجلس نمایندگان از ولایت تخار به خبرنگار آوا می‌گوید که این ولایت از امنیت خوبی برخوردار نیست و نقاط مختلف آن در دست طالبان است.
وی افزود که تمام ولسوالی‌های ماورای کوکچه در اختیار طالبان قرار داشته و طالبان در دیگر ولسوالی‌های تخار نیز تسلط زیادی دارند.
به گفته این عضو شورای ولایتی تخار، ولسوالی درقد کاملا به دست طالبان بوده و مخالفین در ولسوالی‌های دیگر دشت قلعه، رستاق، اشکمش و ولسوالی چاه آب حضور گسترده دارند. وی خاطرنشان کرد که به غیر از تعمیر ولسوالی و فرماندهی پولیس این ولسوالی‌ها، دیگر نقاط آن در دست طالبان است.
او تاکید داشت که شاید بیشتر از 1000 جنگجوی طالب در این ولایت حضور داشته باشند و هر زمانی که لازم گردد، از هر ولسوالی تخار 70 الی 100 تن از مردم ملکی به این گروه می‌پیوندند.
با این وجود، عرفان برزگر، از شهروندان ولایت تخار در مصاحبه با خبرنگار آوا می‌گوید، بخش بزرگی از تخار که در ماورای کوکچه قرار دارد، در اختیار طالبان قرار دارد. به گفته وی، تقریبا 70 درصد ولسوالی‌های آن در اختیار طالبان قرار دارد و مردم از این وضعیت نگران هستند.
وی می‌گوید طالبان در این ولایت از طریق جمع‌آوری عشر از مردم، گرفتن پول به زور، حتی در ولسولی‌های درقد، دخترانی که عروسی می‌کنند، از مهر آن‌ها سهم می‌گیرند و خود را تجهیز می‌کنند.
برزگر ادامه داد که در کنار طالبان، افراد مسلح غیرمسوول نیز در تخار حضور دارند که بدتر از طالبان، مردم را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند.
به گفته وی، تفنگداران غیرمسوول اولین‌بار سه سال پیش زیر نام خیزش‌های مردمی به حمایت دولت ایجاد شدند، اما در حال حاضر هزاران مسلح غیرمسوول در ولایت تخار وجود دارند که علیه یک‌دیگر می‌جنگند و امنیت مردم را به خطر می‌اندازند.
محمد اعظم افضلی، عضو شورای ولایتی تخار نیز در گفتگو با خبرنگار آوا می‌گوید که شش ولسوالی این تحت تهدیدات شدید امنیتی قرار دارد.
وی اضافه کرد: مخالفان مسلح دولت جلساتی پی در پی را در ولایات بدخشان و قندوز برای سقوط شش ولسوالی ولایت تخار داشته و آهسته آهسته برای تصرف این ولسوالی‌ها آمادگی می‌گیرند.
افضلی حکومت مرکزی را در رسیدگی به مشکلات این ولایت بی‌توجه دانست و افزود: "زمانی که ما مشکل را به مرکز اطلاع می‌دهیم، توجه نمی‌کنند، حتی حکومت چهار عراده تانک ضربتی که در ولسوالی خواجه بهاوالدین مستقر بود و در حملات عاجل از آن استفاده می‌گردید را از تخار به قندوز انتقال داده و ضربه شدیدی به امنیت این ولایت وارد کرده است".
این عضو شورای ولایتی تخار در عین حال از تخلیه نیرو و کمبود نیروهای امنیتی در تخار یاد کرد و افزود که امکانات برای عملیات در برابر مخالفان در دسترس پولیس نیست و حتی حکومت مرکزی قصد دارد یکی از کندک‌های نظم عامه تخار را به قندوز انتقال دهد.
او می‌گوید که ولسوالی‌های ینگی قلعه، خواجه بهاوالدین، درقد، دشت قلعه، خواجه غار، اشکمش و نمک‌آب از جمله ولسوالی‌های ولایت تخار است که تحت تهدیدات شدید امنیتی مخالفان مسلح دولت قرار دارد.
افضلی با اشاره به درگیری‌های ولسوالی چاه آب ولایت تخار گفت: درگیری‌ها میان افراد مسلح غیرمسئول بر سر اختلافات قومی است. آن‌ها برای فعلا به حدی قوی شده‌اند که سلاح‌های ثقیله حمل می‌کنند؛ در حالی که نیروهای امنیتی این ولایت چنین امکاناتی در اختیار ندارند.
به گفته او فرماندهان مسلحی که در چاه آب ولایت تخار می‌جنگند، مربوط حزب اسلامی و روند سبز هستند.
9ـ بدخشان
.jpg)
ولایت بدخشان در زون شمال‌شرق کشور قرار داشته، يکى از ولايات کوهستانى و سرسبز بوده و با تاجیکستان، پاکستان و چين سرحد دارد.
این ولایت دارای 28 ولسوالی بوده که طالبان کنترول دو ولسوالی وردوج و یمگان را کاملا در دست دارد، و در دیگر ولسوالی‌های آن حضور نسبی دارند.
احمد فیصل بیگزاد، والی پیشین بدخشان در مصاحبه با خبرنگار آوا می‌گوید که طالبان در ولسوالی‌های جرم، یمگان، وردوج و راغستان حضور دارد.
وی افزود که بیشتر از 300 طالب خارجی و 1500 طالب داخلی در بدخشان حضور داشته، طالبان در این ولایت مراکز آموزشی و تربیت عضو دارد و طالبان و القاعده در این ولایت یکی هستند.
نیک‌محمد نظری، سخنگوی فرماندهی پولیس بدخشان نیز به خبرنگار آوا گفت: "امنیت بدخشان به دست نیرو های امنیتی است و تنها دو ولسوالی به نامهای وردوج و یمگان، از سه سال بدین‌سو تحت سلطهٔ طالبان قرار دارد".
وی می‌گوید: علاوه بر ولسوالی‌های وردوج و یمگان، طالبان در ولسوالی‌های جرم، تگاب، کوهستان، زیباک و دیگر ولسوالی‌های بدخشان حضور دارند که حضور آنان در این ولسوالی‌ها قابل نگرانی نبوده و هرگاه که بخواهند اقدامی برای حملات کنند، با حضور گرم نیروهای امنیتی مواجه می‌شوند.
سخنگوی پولیس بدخشان در مورد وضعیت راه‌های مواصلاتی بدخشان می‌گوید که هرچند طالبان راه‌های مواصلاتی بعضی ولسوالی‌های بدخشان را اخلال می‌کنند، اما در ساحاتی که پوسته‌های امنیتی موجود باشد، با آنان به مقابله می‌پردازند و به آنان جواب دندان‌شکن می‌دهند.
به گفته وی، به جز از راه‌های مواصلاتی ولسوالی یمگان و وردوج، راه‌های دیگر ولسوالی‌های بدخشان باز می‌باشد.
در همین حال احمد جاوید جاوید، عضو شورای ولایتی بدخشان به خبرنگار آوا می‌گوید که طالبان تا حدودی در تمام ولسوالی‌های این ولایت وجود دارد، ولی اکثریت خاک بدخشان تحت نظارت حکومت محلی قرار دارد.
همچنین وی خاطرنشان ساخت که راه‌های صعب‌العبور این ولایت در دست طالبان بوده که می‌توانند به خوبی از این راه‌ها برای پلان‌های‌شان استفاده کنند و از آن سود ببرند.
در کنار طالبان و گروه‌های تروریستی دیگر، حضور زورمندان، مافیای زمین و تفنگداران مسلح غیرمسئول، چالش دیگری در شمال است که نگرانی‌های زیادی را در این ولایات به بار آورده؛ به گونه‌ای که در بعضی ولایات، تفنگداران غیرمسئول قوی‌تر از نیروهای امنیتی می‌باشند.
آگاهان: حکومت مرکزی در تأمین امنیت شمال کم‌توجهی کرده است
آگاهان به این باور اند که حکومت مرکزی در سال‌های اخیر در تأمین امنیت شمال کم‌توجهی کرده که سبب گسترده شدن دامنه ناامنی گردیده است. از سوی دیگر، امنیت و آرامش در شمال از کش‌مکش‌ها میان سران حکومت وحدت ملی و بزرگان در شمال نیز متاثر گردیده است.
به گفته آگاهان، یگانه راه‌حل مشکلات امنیتی شمال پایان دادن به فعالیت تفنگداران مسلح غیرمسئول، افزایش فعالیت‌های نیروهای امنیتی، بند کردن راه‌های درآمد طالبان از طریق معادن و باج‌گیری‌ها می‌باشد.
سید عبدالحمید صفوت، استاد دانشگاه در بلخ در مصاحبه با خبرنگار آوا، نابسامانی‌های اخیر در حکومت وحدت ملی و مداخلات کشورهای خارجی را عامل بدتر شدن امنیت کل افغانستان مخصوصا شمال کشور عنوان کرد و افزود که این عوامل دست به دست هم داده و افغانستان را به سوی یک آینده نامعلوم سوق داده است.
آقای صفوت تاکید کرد، تا زمانی که دولت در قسمت تقسیم قدرت، افزایش فعالیت نیروهای امنیتی و توجه به نارضایتی مردم کار نکند، امنیت در شمال تغییر نمی‌کند.
این استاد دانشگاه بی‌توجهی دولت در قسمت تامین امنیت شمال را عامل بدتر شدن امنیت در ولایات شمالی خواند و تاکید کرد که حکومت وحدت ملی در تامین امنیت شمال بی‌توجه بوده که این بی‌توجهی سبب ناامن شدن بیشتر این حوزه گردیده است.
وزارت دفاع: وضعیت امنیتی در شمال خوب است/ حملات علیه دشمن افزایش پیدا کرده است
این در حالی است که محمد زبیر عارف، سخنگوی وزارت دفاع ملی در مصاحبه با خبرنگار آوا، وضعیت امنیتی در شمال کشور را خوب توصیف کرد و افزود که نسبت به چند قبل وضعیت شمال افغانستان قناعت‌بخش است.
سخنگوی وزارت دفاع می‌افزاید که در این اواخر نیروهای امنیتی و دفاعی کشور بالای طالبان و دیگر گروه‌های هراس‌افگن بیشتر فشار وارد کرده و حملات علیه دشمن در تمام افغانستان مخصوصا شمال افزایش یافته است.
آقای زبیر ناامنی‌ها در بعضی ولایات شمالی مانند سرپل را تایید کرد و تصریح نمود که پلان‌های جدیدی روی کار است تا امنیت در شمال بهتر شود.
به گفته او طبق پلان وزارت دفاع، پس‌گیری مناطق از دست رفته در تمام افغانستان آغاز شده و این روند تا شمال نیز می‌رسد.
سخنگوی وزارت دفاع داعش را یک پدیده خارجی خواند و از نابودی این گروه در شمال یاد کرد و افزود که داعش قبلا در جوزجان پایگاه داشت، اما در زمان کنونی کاملا نابود گردیده است.
آقای زبیر با اشاره به وجود افراد مسلح غیرمسئول در شمال گفت، هر گروه که علیه دولت و مردم بایستد، دشمن دولت است و نیروهای امنیتی آنان را نابود می‌کند. وی ادامه داد که پلان‌ها برای محو افراد مسلح غیرمسئول در شمال روی دست گرفته شده که در زودترین فرصت عملی می‌گردد.
سخنگوی وزارت دفاع خاطرنشان ساخت که قول اردوی 217 پامیر برای ضرورت در ساحات شمال شرق تشکیل شده است و ما هر روز در حال پیشرفت در همان ساحات هستیم. به تمام مردم شمال شرق کشور اطمینان می‌دهیم که هدف از ایجاد قول اردوی 217 پامیر از بین بردن تهدیدات در این ساحات است.
شاهین: عملیات الفتح طالبان ناکام مانده/ مسدود بودن شاهراه میمنه ـ جوزجان یگانه چالش نیروهای امنیتی است
از سویی هم حنیف رضایی، سخنگوی قول اردوی 209 شاهین در مصاحبه با خبرنگار آوا، وضعیت امنیتی در مناطق تحت کار این قول اردوی را خوب خواند.
وی عملیات الفتح طالبان را در صفحات شمال را ناکام توصیف کرد و تاکید نمود که طالبان با این عملیات، جز تلفات سنگین و کشته شدن فرماندهان بزرگ‌شان چیزی ندیده‌اند.
رضایی از جریان عملیات پاکسازی توسط نیروهای امنیتی در نقاط مختلف شمال یاد کرد و افزود که در حال حاضر عملیات پاکسازی در ولسوالی دره‌صوف پایین ولایت سمنگان و ولسوالی‌های ولایت بلخ جریان دارد.
وی یگانه چالش سد راه نیروهای این قول اردو را مسدود بودن شاهراه میمنه ـ جوزجان دانست و تاکید کرد که با باز شدن این شاهراه، وضعیت در شمال بهبود می‌یابد.
بررسی موردی وضعیت امنیتی ولایات شمالی و چالش‌های موجود در این ولایات
1ـ بلخ
ولایت بلخ با مرکزیت شهرمزارشریف و 14 ولسوالی از ولایات مهم شمالی می‌باشد. این ولایت طی 17 سال گذشته از امن‌ترین ولایات کشور به شمار می‌رفت، اما از سه سال بدین‌سو طالبان در بسیاری از ولسوالی‌های آن حضور گسترده پیدا کرده است. علاوه بر طالبان، مافیای زمین و زورمندان مسلح نیز در این ولایت حضور دارند.
افضل حدید، رئیس شورای ولایتی بلخ به خبرنگار آوا می‌گوید که از دو سال بدین‌سو ناامنی در بعضی ولسوالی‌های بلخ هم‌چون چاربولک، چمتال، کشنده، شولگره، دولت‌آباد و چهارکنت وجود دارد و طالبان گاه ناگاه دست به بعضی تحرکات می‌زنند.
ابراهیم خیراندیش، عضو دیگر شورای ولایتی بلخ نیز به خبرنگار آوا گفت، اکثر ولسوالی‌های بلخ در تهدید بلند امنیتی قرار داشته و شمار زیاد ولسوالی‌ها تحت تأثیر طالبان قرار دارد.
به گفته خیراندیش، طالبان از نقاط تحت تسلط‌شان سربازگیری می‌کنند و به مناطق دیگر در بلخ یورش می‌آورند.
وی تاکید داشت، تا زمانی که مراکز تجمع طالبان نابود نگردد و عملیات گسترده راه‌اندازی نشود، طالبان در شمال نابود نمی‌گردد.
محمد امین دره‌صوفی، عضو دیگر شورای ولایتی بلخ نیز در گفتوگو با خبرنگار آوا تأکید می‌کند که اکثر ولسوالی‌های بلخ زیر تهدید بلند امنیتی قرار دارد و از این میان، اکثر قریه‌جات ولسوالی چمتال، بیشترین نقاط ولسوالی چاربولک و دولت‌آباد در دست مخالفین دولت است.
اما سید کمال سادات، فرمانده پولیس اسبق ولایت بلخ، در مصاحبه با خبرنگار آوا، وجود افراد مسلح غیرمسئول، مافیای مواد مخدر و زورمندان را عامل بسیاری از ناامنی‌ها در ولایت بلخ می‌داند، و تاکید می‌کند، تا زمانی که حکومت در قسمت محو افراد مسلح غیرمسئول کاری نکند، امنیت در بلخ تأمین نخواهد شد.
به گفته آقای سادات، تفنگداران مسلح در تعدادی از ولسوالی‌های بلخ باعث ناامنی‌ها گردیده، و مردم از ظلم آنان به ستوه آمده است.
شیرجان درانی، سخنگوی فرماندهی پولیس بلخ نیز در گفتگو با آوا، علت بدتر شدن امنیت در شمال را متقاعد(بازنشسته) ساختن افراد با تجربه در سطوح نظامی می‌داند و افزود که جوانان با وجودی که تحصیل کرده هستند، اما شرایط افغانستان بسیار سخت است، و باید در بخش نظامی از مشورت‌های افراد با تجربه استفاده گردد.
2ـ سمنگان
سمنگان با داشتن 6 ولسوالی و مرکزیت شهر ایبک، یکی از ولایات کوهستانی در شمالی کشور به شمار می‌رود. این ولايت بين ولايات بلخ و بغلان موقعيت داشته و با کشورهاى تاجیکستان و ازبکستان نیز هم‌سرحد است.
در جنوب اين ولايت، کوتل چنغور هندوکش و زمين‌هاى زراعتى منطقه ايبک قرار دارد؛ و از سمت شمال، دشت ريگزار آبدان ميرعلم و درياى آمو، آن را احتوا کرده است.
معادن زغال سنگ سمنگان بهترین و بیشترین زغال کشور را تأمین می‌کند، ولی بیشتر عواید معادن این ولایت به جیب زورمندان، افراد مسلح غیرمسئول و طالبان می‌ریزد، و به خصوص طالبان از این راه خود را تجهیز می‌نماید.
طالبان در تمام نقاط سمنگان حضور دارند، اما این حضور در ولسوالی‌های روی دوآب و دره‌صوف پایین گسترده است که از این دو ولسوالی به عنوان مقر اصلی‌شان استفاده می‌نمایند.
هاشم سروری، معاون شورای ولایت سمنگان در مصاحبه با خبرنگار آوا در مورد وضعیت امنیتی این ولایت می‌گوید: "تهدیدات طالبان در سمنگان بسیار زیاد است، آنان همواره در این ولایت تحرک داشته و بالای مردم این ولایت ظلم می‌نمایند".
به گفته او، طالبان بیشتر در دو ولسوالی دره‌صوف بالا و پایین حضور گسترده داشته و حملات تهاجمی خود در این ولایت را از این دو منطقه به راه می‌اندازند.
آقای هاشمی تاکید کرد که طالبان در ولسوالی‌های خرم و ساروباغ، حضرت سلطان و در دو روستا در شهر ایبک، مرکز این ولایت نیز حضور دارند.
وی خاطرنشان ساخت که طالبان در این ولایت بیشتر از موترهای سنگ زغال که در مسیر سمنگان ـ بلخ فعالیت دارند، باج‌گیری کرده و صاحبان معادن زغال سنگ را برای دادن پول زیر فشار می‌گیرند.
همچنین نجیب‌الله دانش؛ فعال جامعه مدنی در سمنگان در گفتوگو با آوا، از افزایش حملات طالبان بعد از عملیات الفتح در این ولایت ابراز نگرانی کرد و افزود، طالبان از شروع سال تاکنون بیشتر در ولسوالی روی دوآب و دره‌صوف پایین تحرکات داشته و همه روزه از مردم ملکی و نظامی قربانی می‌گیرد.
به گفته دانش، طالبان بیشترین پول را از مسیر شاهراه سمنگان ـ بلخ به دست می‌آورند و نبود نیروهای امنیتی در این شاهراه، سبب فعالیت‌های بیشتر این گروه در این ولایت گردیده است.
این فعال جامعه مدنی سمنگان از ناچیز بودن تجهیزات نیروهای امنیتی و بالا بودن امکانات مخالفین در این ولایت یاد کرده و افزود، بیشتر امکانات طالبان از مسیرهای مرزی سمنگان به این گروه می‌رسد و با نیروهای امنیتی درگیر می‌شوند.
3ـ بغلان
بغلان یکی از دیگر ولایات در شمال افغانستان است، این ولایت با داشتن 14ولسوالی و مرکزیت شهر پلخمری، از ولایات نسبتا ناامن در شمال است، طالبان در 7 ولسوالی این ولایت حضور گسترده دارند، ولی هفت ولسوالی دیگر آن متأثر از حضور افراد مسلح غیرمسئول است.
شاهراه بغلان ـ کابل خط واصل چندین ولایت شمال با مرکز کشور است و طالبان از موترهایی که از مسیر عبور می‌کند، باج‌گیری می‌کند، که این خود سبب نگرانی‌ها از قدرت‌مند شدن طالبان گردیده است.
فیروزالدین ایماق، عضو شورای ولایتی بغلان در مورد وضعیت امنیتی این ولایت به خبرنگار آوا گفت: از جمله چهارده واحد اداری بغلان، حدود 55 درصد خاک هفت ولسوالی آن تحت تسلط مخالفین حکومت قرار دارد و در هفت واحد دیگر آن، افراد مسلح غیرمسوول نفوذ دارند که باعث آزار و اذیت مردم می‌شوند.
وی ولسوالی‌های تاله و برفک، دهنه غوری، شهر پلخمری و بغلان مرکزی را در تهدید طالبان خواند و تاکید کرد که طالبان در این مناطق حضور گسترده دارند.
ایماق افزود، طالبان از ولایات هم‌مرز بغلان به این ولایت رفت و آمد دارند، و از طریق بغلان نیز به ولایات قندوز، پروان و تخار ارتباط می‌گیرند، و روابط‌شان را از طریق بغلان با ولایات شمالی و جنوبی برقرار می‌کنند.
وی می‌گوید که طالبان از تمام تانکرهای نفت و گازی که از مسیر بغلان به سوی کابل می‌رود، پول گرفته و هیچ موتر بدون دادن حق ترانزیت به مخالفین، نمی‌تواند از مسیر بغلان عبور کند.
این عضو شورای ولایتی بغلان همچنین می‌گوید، مخالفین حکومت علاوه از طریق اراضی زراعتی، در این اواخر عایدات خود را از تانکرهای مواد نفتی که از حیرتان، آقینه و بنادر شمال به قصد کابل عبور می‌کند، تأمین می‌نمایند؛ آنان از موترها در مکان‌های مختلف مالیه اخذ می‌کنند و از این طریق، پول بسیار هنگفتی را جمع‌آوری می‌کنند.
وی هشدار داد که اگر دولت جلو باج‌گیری طالبان را نگیرد، آن‌ها طی سال‌های آینده از طریق این پول تجهیزات بیشتری به دست می‌آورند، و مشکلات بیشتری را برای مردم و دولت خلق می‌کنند.
به گفته ایماق، طالبان در مسیر شاهراه بغلان ـ مزارشریف و بغلان ـ قندوز حضور گسترده داشته و عابرین از این شاهراه‌ها مصونیت جانی و مالی ندارند.
4ـ جوزجان
جوزجان يکى از ولايات مهم دیگر در زون شمال افغانستان بوده و در کتگوری ولايات درجه دوم و د رسرحد با ترکمنستان و ازبکستان واقع است. این ولایت دارای 14 ولسوالی می‌باشد و بلخ در شرق، فاریاب در غرب و سرپل در جنوب این ولایت قرار دارد.
ناامنی‌ها در ولایات فاریاب و سرپل تاثیر مستقیمی روی امنیت جوزجان داشته، از این سبب، شورای ولایتی جوزجان می‌گوید که 70 درصد خاک این ولایت در دست طالبان است.
این در حالی است که جوزجان مهد و پایگاه پرورش داعش در شمال بود، و داعش در ولسوالی‌های درزاب و قوش‌تپه این ولایت حضور گسترده داشتند، اما منابع محلی در جوزجان از نابودی این گروه به خصوص پس از حملات سال گذشته طالبان بر مواضع آن‌ها سخن می‌گویند.
عبدالحی حیات، رئیس کمیته امنیتی شورای ولایتی جوزجان در مصاحبه خبرنگار آوا در اربطه به وضعیت امنیتی این ولایت گفت: از چهارده ولسوالی و مرکز این ولایت، 70 درصد خاک جوزجان دست طالبان است، و در ضمن شاهراه‌های این ولایت نیز به دست طالبان است.
وی تاکید داشت که ولسوالی‌های درزاب و قوش‌تپه کاملا در دست طالبان است و دیگر ولسوالی‌ها چون خمآب، قرقین، مردیان و شهر آقچه نیز به طور نسبی در دست طالبان قرار دارد.
به گفته حیات، راه‌های مواصلاتی جوزجان و شاهراه شبرغان ـ مزارشریف کاملا به دست طالبان است و دولت هیچ توجهی در این قضیه ندارد، و طالبان هر وقت بخواهند مردم را از مسیر پیاده کرده و هر نوع چور چپاول را انجام می‌دهند.
رئیس کمیته امنیتی شورای ولایتی جوزجان از محاصره بودن اطراف شهر شبرغان، مرکز این ولایت خبر داد و افزود که طالبان در پنج کیلومتری شهر قرار دارند.
وی از نابودی داعش در جوزجان نیز یاد کرد و افزود که داعش در جوزجان توسط طالبان از بین رفتند و فعلا داعش اصلا در این ولایت حضور ندارد، و تنها طالبان در این ولایت فعالیت دارد.
5ـ فاریاب
ولایت فاریاب از قسمت شمالى به طور كل با تركمنستان سرحد مشترک دارد، از قسمت شرق و جنوب شرق با ولايت سرپل، از طرف جنوب با ولايت غور و از جانب غرب با ولايت بادغيس هم‌سرحد است.
منابع محلی در این ولایت می‌گویند که 90 درصد خاک فاریاب در دست طالبان بوده که از این جمله 3 ولسوالی آن کاملا در دست طالبان است، و متباقی جز مراکز ولسوالی، دیگر نقاط آن در دست طالبان می‌باشد.
محمد طاهر رحمانی، رئیس شورای ولایتی فاریاب در گفتوگو با خبرنگار آوا خاطرنشان کرد که از میان 14 ولسوالی فاریاب، 3 ولسوالی آن کاملا در دست طالبان است، و متباقی ولسوالی‌ها به جز تعمیر فرماندهی پولیس و ولسوالی، دیگر مناطق در دست مخالفین دولت قرار دارد.
به گفته وی، نیروهای امنیتی در این ولایت روزانه 20 شهید و زخمی می‌دهند، و بزرگان حکومت به وعده‌های‌شان در تامین امنیت شمال توجهی ندارند.
رحمانی می‌گوید که والی فاریاب به طالبان باج می‌دهد تا آنان به مرکز این ولایت حمله نکند، در غیر آن طالبان بالای مرکز نیز حمله می‌کنند.
وی از حضور طالبان پاکستانی، چچنی و عربستانی در این ولایت خبر داد و افزود که این گروه با تمام قوت در مناطق مختلف فاریاب در حال نبرد با نیروهای امنیتی است، ولی دولت تاکنون در امر مبارزه با طالبان در فاریاب جدی عمل نکرده است.
رئیس شورای ولایتی فاریاب خاطرنشان ساخت که رهبری طالبان را دو ملای پاکستانی در شمال پیش می‌برند که این دو فرد در فاریاب حضور دارند.
رحمت‌الله ترکستانی، عضو دیگر شورای ولایتی فاریاب نیز در مصاحبه با خبرنگار آوا می‌گوید که حضور طالبان در فاریاب بسیار گسترده بوده و بیشتر از 90 درصد خاک این ولایت در دست طالبان است.
6ـ سرپل
ولايت سرپل یکی دیگر از ولایات شمالی کشور است. این ولایت در گذشته يک ولسوالى ولايت جوزجان بود و به یک ولایت مستقل ارتقا پیدا کرد. این ولایت در شمال با جوزجان، در شرق با بلخ، در جنوب با غور و باميان، در غرب با فارياب و در جنوب شرق با ولايت سمنگان هم‌سرحد است.
اين ولايت از هفت ولسوالى کوهستانات، سوزمه قلعه، سانچارک، گوسفندى، صياد و بلخاب تشکيل گرديده و مرکز آن نيز شهر سرپل مي‌باشد. طی سه سال اخیر سرپل شاهد ناامنی‌های بیش از حد بوده، ولسوالی کوهستانات این ولایت بیش از 4 سال است که در اختیار کامل طالبان قرار دارد و بخش‌های زیادی از سایر ولسوالی‌های آن نیز در کنترول این گروه است. بر این اساس، در حال حاضر طالبان بخش‌های زیادی از این ولایت را زیر کنترول و محاصره دارد، که از این میان بلخاب از امن‌ترین ولسوالی‌های سرپل بوده و در دیگر ولسوالی‌ها جز ساختمان فرماندهی پولیس و ولسوالی، دیگر نقاط آن به دست طالبان است.
محمد نور رحمانی، رئیس شورای ولایتی سرپل در گفتوگو با خبرنگار آوا می‌گوید که بیش از 70 درصد خاک سرپل در دست طالبان است، و از میان 6 ولسوالی این ولایت، ولسوالی‌های سانچارک، گوسفندی و صیاد در خطر سقوط به دست طالبان قرار دارد.
وی افزود که 95 درصد خاک ولسوالی صیاد، 70 درصد خاک ولسوالی سوزمه قلعه، 65 درصد خاک سانچارک و بیشتر نقاط گوسفندی در دست مخالفین دولت قرار داشته و گاه ناگاه شاهد حملات طالبان است.
رحمانی علت بدتر شدن امنیت در این ولایت را کمبود تشکیلات نیروهای امنیتی خواند و تاکید کرد، تا زمانی در تشکیل پولیس در این ولایت تغییر نیاید، وضعیت موجود بهبود نمی‌یابد.
اسدالله خرم، عضو دیگر شورای ولایتی سرپل نیز در گفتگو با خبرنگار آوا تصریح کرد، طالبان در این ولایت نیرو جذب می‌کند، و درقسمت نیرو هیچ مشکلی ندارد، و هر قدر نیرو نیاز داشته باشد، می‌تواند تهیه کند.
به گفته وی، ولسوالی سانچارک در محاصره شدید طالبان قرار دارد و طالبان هر روز مردم را از مسیر این ولسوالی با خود می‌برند.
خرم افزود که ولسوالی کوهستانات سرپل از چهار سال بدین‌سو در محاصره طالبان است و دولت در این قسمت کاری نکرده است. به گفته وی، بلخاب یگانه ولسوالی سرپل است که از امنیت تقریبی برخوردار است.
7ـ قندوز
قندوز از ولایات شمال‌شرقی افغانستان است که با داشتن شش ولسوالی، از ناامن‌ترین ولایات کشور به شمار می‌رود. دو سال قبل قندوز به دست طالبان سقوط کرد و تاکنون نقاط زیاد این ولایت در دست طالبان است.
وجود جنگلات و مزارع سرسبز در قندوز زمینه خوبی برای پنهان شدن برای طالبان است که با گرم شدن آب و هوا، حملات طالبان در این ولایت افزایش می‌یابد.
علاوه از حضور طالبان، ربایندگان و قاچاق‌بران انسان در قندوز مشکل دیگری برای مردم این ولایت اند.
محمد یوسف ایوبی، رئیس شورای ولایتی قندوز در مصاحبه با خبرنگار آوا می‌گوید که اکثریت نقاط این ولایت در دست طالبان است، که از این جمله مخالفین در ولسوالی‌های دشت ارچی، قلعه زال و چهاردره حضور گسترده دارند.
ایوبی خاطرنشان ساخت که بندرهای مهم قندوز چون شیرخان بندر نیز به دست طالبان است، و دیگر بنادر این ولایت زیر تهدیدات مخالفین قرار دارد.
رئیس شورای ولایتی قندوز از تسلط 90 درصدی طالبان بالای اراضی زراعتی این ولایت خبر داد و افزود که طالبان از این طریق معیشت زندگی و تأمین تجهیزات‌شان را پیش می‌برند.
وی می‌گوید که طالبان در این ولایت آزادانه رفت و آمد دارند؛ هرجا که بخواهند می‌روند و کسی هم نمی‌تواند مانع‌شان شود و تهدید بزرگی برای مردم هستند.
ایوبی از وجود جنگ‌های پی‌درپی و افزایش اختطاف در این ولایت یاد کرد و آن‌را عامل اصلی مشکلات در قندوز دانست.
وی تاکید داشت که تمام سرحدات قندوز در دست طالبان بوده که از این میان تمام جنگلات ولسوالی امام صاحب در دست مخالفین دولت است، و سود زیادی از این نقاط به دست می‌آورند.
از سویی هم فوزیه یفتلی، دیگر عضو شورای ولایتی قندوز در گفتگو با خبرنگار آوا خاطرنشان کرد: در این ولایت تنها ولسوالی‌های خان‌آباد، علی‌آباد و امام صاحب در دست نیرو های امنیتی است و متباقی ولسوالی‌ها تحت تهدیدات شدید امنیتی قرار دارد.
وی می‌گوید: ما هر شب شاهد درگیری‌ها میان مخالفان و نیروهای امنیتی در قندوز هستیم. به گفته وی، دولت فعلا برای حفظ مناطقی که در دست دارد، کوشش می‌کند.
خانم یفتلی در پایان گفت، عملیات‌های شبانه در ولایت قندوز هر شب جریان دارد، دیپوهای مخالفان را از بین می‌برند و عملیات دارند؛ ولی دوباره از ساحه خارج می‌شوند.
8ـ تخار
تخار یکی دیگر از ولایات شمال شرقی افغانستان است که به طرف شمال‌شرق آن، ولایت بدخشان، به طرف غرب آن ولایت قندوز، در جنوب آن ولایت بغلان و به طرف شمال آن تاجیکستان موقعيت دارد.
وجود بنادر مهم یک عامل حملات گسترده طالبان بر تخار بوده است. این ولایت دارای 16 واحد اداری است و طالبان در 6 ولسوالی ماورای کوکچه حضور گسترده دارد.
به گزارش منابع محلی، طالبان با جمع‌آوری عشر و زکات از مردم این ولایت خود را تجهیز کرده، علیه مردم قد علم می‌کند، و حتی این گروه از قلیین دخترانی که بخواهند عروسی کنند، سهم می‌گیرد.
افراد مسلح غیرمسئول مشکل دیگر برای مردم تخار است که درگیری این افراد میان خود نیز سبب تلفات مردم ملکی می‌گردد.
مولوی کرامت، عضو مجلس نمایندگان از ولایت تخار به خبرنگار آوا می‌گوید که این ولایت از امنیت خوبی برخوردار نیست و نقاط مختلف آن در دست طالبان است.
وی افزود که تمام ولسوالی‌های ماورای کوکچه در اختیار طالبان قرار داشته و طالبان در دیگر ولسوالی‌های تخار نیز تسلط زیادی دارند.
به گفته این عضو شورای ولایتی تخار، ولسوالی درقد کاملا به دست طالبان بوده و مخالفین در ولسوالی‌های دیگر دشت قلعه، رستاق، اشکمش و ولسوالی چاه آب حضور گسترده دارند. وی خاطرنشان کرد که به غیر از تعمیر ولسوالی و فرماندهی پولیس این ولسوالی‌ها، دیگر نقاط آن در دست طالبان است.
او تاکید داشت که شاید بیشتر از 1000 جنگجوی طالب در این ولایت حضور داشته باشند و هر زمانی که لازم گردد، از هر ولسوالی تخار 70 الی 100 تن از مردم ملکی به این گروه می‌پیوندند.
با این وجود، عرفان برزگر، از شهروندان ولایت تخار در مصاحبه با خبرنگار آوا می‌گوید، بخش بزرگی از تخار که در ماورای کوکچه قرار دارد، در اختیار طالبان قرار دارد. به گفته وی، تقریبا 70 درصد ولسوالی‌های آن در اختیار طالبان قرار دارد و مردم از این وضعیت نگران هستند.
وی می‌گوید طالبان در این ولایت از طریق جمع‌آوری عشر از مردم، گرفتن پول به زور، حتی در ولسولی‌های درقد، دخترانی که عروسی می‌کنند، از مهر آن‌ها سهم می‌گیرند و خود را تجهیز می‌کنند.
برزگر ادامه داد که در کنار طالبان، افراد مسلح غیرمسوول نیز در تخار حضور دارند که بدتر از طالبان، مردم را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند.
به گفته وی، تفنگداران غیرمسوول اولین‌بار سه سال پیش زیر نام خیزش‌های مردمی به حمایت دولت ایجاد شدند، اما در حال حاضر هزاران مسلح غیرمسوول در ولایت تخار وجود دارند که علیه یک‌دیگر می‌جنگند و امنیت مردم را به خطر می‌اندازند.
محمد اعظم افضلی، عضو شورای ولایتی تخار نیز در گفتگو با خبرنگار آوا می‌گوید که شش ولسوالی این تحت تهدیدات شدید امنیتی قرار دارد.
وی اضافه کرد: مخالفان مسلح دولت جلساتی پی در پی را در ولایات بدخشان و قندوز برای سقوط شش ولسوالی ولایت تخار داشته و آهسته آهسته برای تصرف این ولسوالی‌ها آمادگی می‌گیرند.
افضلی حکومت مرکزی را در رسیدگی به مشکلات این ولایت بی‌توجه دانست و افزود: "زمانی که ما مشکل را به مرکز اطلاع می‌دهیم، توجه نمی‌کنند، حتی حکومت چهار عراده تانک ضربتی که در ولسوالی خواجه بهاوالدین مستقر بود و در حملات عاجل از آن استفاده می‌گردید را از تخار به قندوز انتقال داده و ضربه شدیدی به امنیت این ولایت وارد کرده است".
این عضو شورای ولایتی تخار در عین حال از تخلیه نیرو و کمبود نیروهای امنیتی در تخار یاد کرد و افزود که امکانات برای عملیات در برابر مخالفان در دسترس پولیس نیست و حتی حکومت مرکزی قصد دارد یکی از کندک‌های نظم عامه تخار را به قندوز انتقال دهد.
او می‌گوید که ولسوالی‌های ینگی قلعه، خواجه بهاوالدین، درقد، دشت قلعه، خواجه غار، اشکمش و نمک‌آب از جمله ولسوالی‌های ولایت تخار است که تحت تهدیدات شدید امنیتی مخالفان مسلح دولت قرار دارد.
افضلی با اشاره به درگیری‌های ولسوالی چاه آب ولایت تخار گفت: درگیری‌ها میان افراد مسلح غیرمسئول بر سر اختلافات قومی است. آن‌ها برای فعلا به حدی قوی شده‌اند که سلاح‌های ثقیله حمل می‌کنند؛ در حالی که نیروهای امنیتی این ولایت چنین امکاناتی در اختیار ندارند.
به گفته او فرماندهان مسلحی که در چاه آب ولایت تخار می‌جنگند، مربوط حزب اسلامی و روند سبز هستند.
9ـ بدخشان
ولایت بدخشان در زون شمال‌شرق کشور قرار داشته، يکى از ولايات کوهستانى و سرسبز بوده و با تاجیکستان، پاکستان و چين سرحد دارد.
این ولایت دارای 28 ولسوالی بوده که طالبان کنترول دو ولسوالی وردوج و یمگان را کاملا در دست دارد، و در دیگر ولسوالی‌های آن حضور نسبی دارند.
احمد فیصل بیگزاد، والی پیشین بدخشان در مصاحبه با خبرنگار آوا می‌گوید که طالبان در ولسوالی‌های جرم، یمگان، وردوج و راغستان حضور دارد.
وی افزود که بیشتر از 300 طالب خارجی و 1500 طالب داخلی در بدخشان حضور داشته، طالبان در این ولایت مراکز آموزشی و تربیت عضو دارد و طالبان و القاعده در این ولایت یکی هستند.
نیک‌محمد نظری، سخنگوی فرماندهی پولیس بدخشان نیز به خبرنگار آوا گفت: "امنیت بدخشان به دست نیرو های امنیتی است و تنها دو ولسوالی به نامهای وردوج و یمگان، از سه سال بدین‌سو تحت سلطهٔ طالبان قرار دارد".
وی می‌گوید: علاوه بر ولسوالی‌های وردوج و یمگان، طالبان در ولسوالی‌های جرم، تگاب، کوهستان، زیباک و دیگر ولسوالی‌های بدخشان حضور دارند که حضور آنان در این ولسوالی‌ها قابل نگرانی نبوده و هرگاه که بخواهند اقدامی برای حملات کنند، با حضور گرم نیروهای امنیتی مواجه می‌شوند.
سخنگوی پولیس بدخشان در مورد وضعیت راه‌های مواصلاتی بدخشان می‌گوید که هرچند طالبان راه‌های مواصلاتی بعضی ولسوالی‌های بدخشان را اخلال می‌کنند، اما در ساحاتی که پوسته‌های امنیتی موجود باشد، با آنان به مقابله می‌پردازند و به آنان جواب دندان‌شکن می‌دهند.
به گفته وی، به جز از راه‌های مواصلاتی ولسوالی یمگان و وردوج، راه‌های دیگر ولسوالی‌های بدخشان باز می‌باشد.
در همین حال احمد جاوید جاوید، عضو شورای ولایتی بدخشان به خبرنگار آوا می‌گوید که طالبان تا حدودی در تمام ولسوالی‌های این ولایت وجود دارد، ولی اکثریت خاک بدخشان تحت نظارت حکومت محلی قرار دارد.
همچنین وی خاطرنشان ساخت که راه‌های صعب‌العبور این ولایت در دست طالبان بوده که می‌توانند به خوبی از این راه‌ها برای پلان‌های‌شان استفاده کنند و از آن سود ببرند.
