محمد ابراهیم شریعتی، مسئول انتشارات عرفان از باسابقه‌ترین ناشران افغانستانی است که در نزدیک به سه دهه گذشته در حوزه نشر آثار نویسندگان افغانستان در حوزه‌های مختلف تلاش و فعالیت کرده است، اما او به شدت از وضعیت بازار کتاب و عدم علاقه مردم به خصوص دانشجویان و مهاجرین به خرید کتاب، مأیوس و سرخورده شده و می‌گوید "فقط به خاطر این‌که عریضه خالی نباشد"، در نمایشگاه کتاب تهران شرکت نموده است.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) از تهران، آقای شریعتی که در حاشیه برگزاری سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با خبرنگار آوا گفت‌وگو می‌کرد، گفت: "امسال نمایشگاه از چندان کیفیتی برخوردار نیست، نه ما حوصله آن‌چنانی داشتیم، نه بازار کتاب رونق آن‌چنانی دارد که انسان را به وجد بیاورد و آدم کار جدید چاپ کند، ما به خاطر این‌که عریضه خالی نباشد، امسال آمدیم، و الا هیچ علاقه‌یی برای آمدن به نمایشگاه امسال نداشتم".
انتشارات عرفان امسال با 280 عنوان کتاب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب حضور یافته که به گفته مسئول این انتشارات، 100 عنوان این کتاب‌ها نایاب شده و او نتوانسته به دلیل مشکلات اقتصادی و عدم استقبال از کتاب، آن‌ها را تجدید چاپ کند.
وی در گفتگویی بی‌پرده و روشن تصریح کرد: "من کاملا زده شده‌ام که هزینه کنم و کتاب چاپ کنم، سرمایه‌ام را بگذارم و خود را به هزار و یک دردسر بیاندازم و بعد بیایم ببینم که کسی کتاب می‌خرد یا نمی‌خرد؟!"
.jpg)
مشکلات اقتصادی و هویتی، عامل عدم استقبال از کتاب است
محمد ابراهیم شریعتی در پاسخ به این سوال که دلیل عدم استقبال و بی‌علاقگی مردم به کتاب چیست، به مشکلات اقتصادی و هویتی اشاره کرد و گفت: "علت‌های مختلف دارد، یکی از علت‌هایش مشکلات اقتصادی است و علت دیگر مشکلات هویتی، نسل جدیدی که روی کار آمده، چندان علاقه‌یی به کتاب و کتاب‌خوانی ندارد، بلکه چیزی به عنوان اینترنت، تلگرام و فضاهای اجتماعی را به عنوان جایگزین کتاب پیدا کرده و از آن‌جا رفع عطش می‌کند، دیگر احساس نمی‌کند که کتاب بخواند".
کتاب خریدن دانشجویان افغانستانی در حد صفر است
وی در مورد چگونگی استقبال دانشجویان افغانستانی که تعدادشان هم در ایران کم نیست، از کتاب، تصریح کرد: "متأسفانه من در طول 27 سالی که در نمایشگاه کتاب شرکت کردم، کمترین قشری که به من مراجعه کرده و کتاب خریده، دانشجو بوده است. این دانشجویان افغانستانی کتاب خریدن‌شان در حد صفر است".
مسئول انتشارات عرفان افزود که بیشترین خریدار کتاب‌های آن‌ها خود ایرانی‌هاست تا افغانستانی‌ها.
وی خاطرنشان کرد: "افغانستانی‌ها بسیار کم و بسیار بد کتاب می‌خرند، کتاب نمی‌خرند، کتاب‌خوانی در افغانستان برای اکثر مردم مفهوم ندارد".
آقای شریعتی افزود: "نسلی هم که باسواد و تحصیل کرده بود و علاقه‌یی به کتاب داشت، همه در دو سه سال اخیر به اروپا رفته‌اند و دیگر چهره‌های‌شان را در نمایشگاه نمی‌بینم".
وی تصریح کرد که دیگر آن علاقه و انگیزه گذشته که شب و روز برای کتاب تلاش می‌کردند، باقی نمانده است.
.jpg)
موقعیت امسال ناشرین افغانستان بهتر از سال‌های قبل است
محمد ابراهیم شریعتی در پاسخ به سوالی دیگر در مورد انتقادها از موقعیت امسال ناشران افغانستان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت که برعکس، موقعیتی که امسال به انتشارات افغانستانی داده شده، از سال‌های قبلی بهتر است و حالا در وسط بازار قرار دارند.
وی افزود: "روزی که من در اینجا آمدم، اسم اینجا بازار جهانی کتاب بود، اصلا ما از اولین کسان و پایه‌گذاران بازار جهانی کتاب بودیم که می‌آمدیم، آن دوران ما ته ته بودیم، برای این‌که برای ما غرفه‌های رایگان می‌دادند، به ما می‌رسیدند و احساس نکردیم که پایین(در کنار انتشارات داخلی) برویم".
مسئول انتشارات عرفان ادامه داد: "نمی‌شود ما طلب‌کارانه هرچه را بخواهیم، این‌که کسی بالا نمی‌آید، فکر نمی‌کنم مسئولان نمایشگاه مقصر باشند. بیشتر کسانی که در این سال‌ها از ما کتاب می‌خریده‌اند، هم وطنان ما و دوستان ایرانی بودند، دوست ایرانی ما همین حالا هم می‌آیند و کتاب می‌خرند، ولی افغانستانی‌ها نمی‌آیند. ما هر نقطه‌یی از این نمایشگاه که باشیم، وضعیت همین‌گونه است. ایرانی‌هایی که دنبال کتاب افغانستان اند، اگر ما به کوه دماوند هم برویم، باز می‌آیند و کتاب می‌خرند".
.jpg)
بهتر است سفارت افغانستان مداخله نکند
وی در مورد انسجام ناشران و نقشی که سفارت افغانستان و رایزنی فرهنگی این سفارت می‌تواند بازی کند، خاطرنشان کرد: "آن‌ها هیچ کاری نمی‌توانند، و اگر هم در این موضوع دخالت نکنند، من فکر می‌کنم به نفع ناشران است. یازده بار به معاونت فرهنگی نامه می‌زند و برای ناشرین افغانستانی جای طلب می‌کند، اما ما با یک درخواست، جا می‌گیریم".
محمد ابراهیم شریعتی در پاسخ به سوال دیگری در مورد تألیف کتاب در افغانستان نیز با انتقاد گفت: "من در این سال‌های اخیر تألیف خوب ندیده‌ام، در قسمت ادبیات مانند شعر، داستان و ترجمه، من متأسفانه کار جدی را در ده سال اخیر ندیدم".
سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از روز 12 ثور در مصلی بزرگ امام خمینی(ره) آغاز به کار کرده و تا روز شنبه، 22 ثور ادامه دارد. در این نمایشگاه، 9 ناشر از افغانستان با حدود سه هزار عنوان کتاب حضور دارند و آخرین تولیدات خود را در معرض دید همگان قرار دادند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) از تهران، آقای شریعتی که در حاشیه برگزاری سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با خبرنگار آوا گفت‌وگو می‌کرد، گفت: "امسال نمایشگاه از چندان کیفیتی برخوردار نیست، نه ما حوصله آن‌چنانی داشتیم، نه بازار کتاب رونق آن‌چنانی دارد که انسان را به وجد بیاورد و آدم کار جدید چاپ کند، ما به خاطر این‌که عریضه خالی نباشد، امسال آمدیم، و الا هیچ علاقه‌یی برای آمدن به نمایشگاه امسال نداشتم".
انتشارات عرفان امسال با 280 عنوان کتاب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب حضور یافته که به گفته مسئول این انتشارات، 100 عنوان این کتاب‌ها نایاب شده و او نتوانسته به دلیل مشکلات اقتصادی و عدم استقبال از کتاب، آن‌ها را تجدید چاپ کند.
وی در گفتگویی بی‌پرده و روشن تصریح کرد: "من کاملا زده شده‌ام که هزینه کنم و کتاب چاپ کنم، سرمایه‌ام را بگذارم و خود را به هزار و یک دردسر بیاندازم و بعد بیایم ببینم که کسی کتاب می‌خرد یا نمی‌خرد؟!"
مشکلات اقتصادی و هویتی، عامل عدم استقبال از کتاب است
محمد ابراهیم شریعتی در پاسخ به این سوال که دلیل عدم استقبال و بی‌علاقگی مردم به کتاب چیست، به مشکلات اقتصادی و هویتی اشاره کرد و گفت: "علت‌های مختلف دارد، یکی از علت‌هایش مشکلات اقتصادی است و علت دیگر مشکلات هویتی، نسل جدیدی که روی کار آمده، چندان علاقه‌یی به کتاب و کتاب‌خوانی ندارد، بلکه چیزی به عنوان اینترنت، تلگرام و فضاهای اجتماعی را به عنوان جایگزین کتاب پیدا کرده و از آن‌جا رفع عطش می‌کند، دیگر احساس نمی‌کند که کتاب بخواند".
کتاب خریدن دانشجویان افغانستانی در حد صفر است
وی در مورد چگونگی استقبال دانشجویان افغانستانی که تعدادشان هم در ایران کم نیست، از کتاب، تصریح کرد: "متأسفانه من در طول 27 سالی که در نمایشگاه کتاب شرکت کردم، کمترین قشری که به من مراجعه کرده و کتاب خریده، دانشجو بوده است. این دانشجویان افغانستانی کتاب خریدن‌شان در حد صفر است".
مسئول انتشارات عرفان افزود که بیشترین خریدار کتاب‌های آن‌ها خود ایرانی‌هاست تا افغانستانی‌ها.
وی خاطرنشان کرد: "افغانستانی‌ها بسیار کم و بسیار بد کتاب می‌خرند، کتاب نمی‌خرند، کتاب‌خوانی در افغانستان برای اکثر مردم مفهوم ندارد".
آقای شریعتی افزود: "نسلی هم که باسواد و تحصیل کرده بود و علاقه‌یی به کتاب داشت، همه در دو سه سال اخیر به اروپا رفته‌اند و دیگر چهره‌های‌شان را در نمایشگاه نمی‌بینم".
وی تصریح کرد که دیگر آن علاقه و انگیزه گذشته که شب و روز برای کتاب تلاش می‌کردند، باقی نمانده است.
موقعیت امسال ناشرین افغانستان بهتر از سال‌های قبل است
محمد ابراهیم شریعتی در پاسخ به سوالی دیگر در مورد انتقادها از موقعیت امسال ناشران افغانستان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت که برعکس، موقعیتی که امسال به انتشارات افغانستانی داده شده، از سال‌های قبلی بهتر است و حالا در وسط بازار قرار دارند.
وی افزود: "روزی که من در اینجا آمدم، اسم اینجا بازار جهانی کتاب بود، اصلا ما از اولین کسان و پایه‌گذاران بازار جهانی کتاب بودیم که می‌آمدیم، آن دوران ما ته ته بودیم، برای این‌که برای ما غرفه‌های رایگان می‌دادند، به ما می‌رسیدند و احساس نکردیم که پایین(در کنار انتشارات داخلی) برویم".
مسئول انتشارات عرفان ادامه داد: "نمی‌شود ما طلب‌کارانه هرچه را بخواهیم، این‌که کسی بالا نمی‌آید، فکر نمی‌کنم مسئولان نمایشگاه مقصر باشند. بیشتر کسانی که در این سال‌ها از ما کتاب می‌خریده‌اند، هم وطنان ما و دوستان ایرانی بودند، دوست ایرانی ما همین حالا هم می‌آیند و کتاب می‌خرند، ولی افغانستانی‌ها نمی‌آیند. ما هر نقطه‌یی از این نمایشگاه که باشیم، وضعیت همین‌گونه است. ایرانی‌هایی که دنبال کتاب افغانستان اند، اگر ما به کوه دماوند هم برویم، باز می‌آیند و کتاب می‌خرند".
بهتر است سفارت افغانستان مداخله نکند
وی در مورد انسجام ناشران و نقشی که سفارت افغانستان و رایزنی فرهنگی این سفارت می‌تواند بازی کند، خاطرنشان کرد: "آن‌ها هیچ کاری نمی‌توانند، و اگر هم در این موضوع دخالت نکنند، من فکر می‌کنم به نفع ناشران است. یازده بار به معاونت فرهنگی نامه می‌زند و برای ناشرین افغانستانی جای طلب می‌کند، اما ما با یک درخواست، جا می‌گیریم".
محمد ابراهیم شریعتی در پاسخ به سوال دیگری در مورد تألیف کتاب در افغانستان نیز با انتقاد گفت: "من در این سال‌های اخیر تألیف خوب ندیده‌ام، در قسمت ادبیات مانند شعر، داستان و ترجمه، من متأسفانه کار جدی را در ده سال اخیر ندیدم".
سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از روز 12 ثور در مصلی بزرگ امام خمینی(ره) آغاز به کار کرده و تا روز شنبه، 22 ثور ادامه دارد. در این نمایشگاه، 9 ناشر از افغانستان با حدود سه هزار عنوان کتاب حضور دارند و آخرین تولیدات خود را در معرض دید همگان قرار دادند.
