بلخ از ولایت‌های تاریخی و باستانی در شمال افغانستان است که شمار آبدات تاریخی آن به ۶۰ اثر می رسد. اما شهروندان این دیار از نابودی و خراب شدن این آبده ها نگران بوده و ریاست اطلاعات و فرهنگ بلخ را به بی توجهی در این قسمت متهم می کنند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا)، محمد جواد اسلامی که شهروند مزار شریف است، می گوید: آبدات تاریخی از جمله افتخارات کشور و مردم محسوب می شود که می تواند بر رونق و شکوفایی یک کشور نیز بیفزاید.
وی در ادامه گفت: امروزه آبدات تاریخی در شهر و کشور ما، به دست فراموشی سپرده شده و در قسمت حفاظت ، احیا و بازسازی آن تا اکنون ما شاهد هیچ کاری از طرف ریاست اطلاعات و فرهنگ نبوده ایم.
اسلامی هم چنان گفت: بلخ از جمله ولایاتی است که بیشترین آبدات تاریخی را در خود دارد اما من به عنوان یک شهروند این شهر آنچه را که مشاهده می کنم این است که به اثر نبود توجه حکومت و رهبران، این آبدات به فراموشی سپرده شده و در حال نابودی هستند.
وی با ابراز اینکه آبدات تاریخی، یک شهر را می تواند به شهر توریستی تبدیل نماید، گفت: بلخ از جمله ولایات امن کشور محسوب می شود و آبدات تاریخی مشهوری از جمله برج عیاران در ولسوالی بلخ و منار منصوب به حضرت صالح در دولت آباد وجود دارد که می تواند در عواید کشور به منظور حضور سیاهان نقش مهمی داشته باشد اما دولت تا حال نتوانسته است، توجه گردشگران را به این ولایت جلب کند.
موصوف اظهار داشت: دو دستگی که اکنون بین سران حکومت وحدت ملی شاهد هستیم باعث عدم توجه آنها به مسایل فرهنگی شده زیرا آنها فقط برای حفظ قدرت شان کارمی کنند.
هم چنان یدالله طاهری یکی دیگر از شهروندان این ولایت می گوید: وضعیت آبدات تاریخی را در بلخ نمی توانیم که بگویم بد است ولی چندان خوب هم نیست اما متاسفانه وزارت اطلاعات فرهنگ و ریاست آن در بلخ، برنامه خاصی در قسمت نگهداشت و حفظ آبدات تاریخی ندارند.
طاهری در قسمت حفظ آبدات تاریخی، نقش مردم را نیز موثر دانسته، می گوید: اینجا مشکل تنها از دولت نیست که از آبدات تاریخی نگهداری نماید؛ بلکه مردم هم مسئول هستند تا به آثار تاریخی شهر خود توجه داشته باشند.
وی در ادامه گفت: ما در این کشور برای حفظ، مراقبت و ترمیم دوباره این آبده ها، تا این حال از هیچ قشری شاهد بلند کردن صدایی نبودیم که دولت را به خاطرحفاظت از آبده های تاریخی، متوجه کرده باشد.
آقای طاهری با ابراز اینکه حتی اگر آبدات تاریخی عاید نداشته باشد، بودن شان مایه آبرو است، گفت: "مردمی که باید بالای دولت فشار بیاورند و دولت را بیدار بسازند، هم به ارزش واقعی آبدات تاریخی چندان پی نمی برند و اگر هم بدانند آنقدر در این کشور مشکل وجود دارد که شاید به این مسایل، مجال توجه هم نداشته باشند".
وی هم چنان در ادامه گفت: آبدات تاریخی یکی از منابع درامد کشورهای مدرن حساب می شود که مردم و دولت ما تا به حال به این مرحله نرسیده اند.
با این حال صالح محمد خلیق؛ رئیس اطلاعات و فرهنگ ولایت بلخ به آوا می گوید: در ولایت بلخ در حدود ۶۰ آبده تاریخی موجود است که تمامش ثبت ریاست اطلاعات و فرهنگ این ولایت می باشند.
وی از کار ترمیم آبده های بلخ خشنود بوده، می گوید: در چند سال اخیر کارهای بنیادی و اساسی در راستای حفظ و نگهداری و نیز شناسائی و کشف آثار باستانی و بناهای تاریخی در این ولایت صورت گرفته است.
خلیق در ادامه گفت: از سال ۱۳۹۱به این طرف تقریبا ۶۰ درصد آبدات تاریخی بلخ ترمیم دوباره شده است.
وی در ادامه گفت: دولت برای ساخت آبدات تاریخی به وزارت اطلاعات و فرهنگ، بودیجه تخصیص نمی دهد بلکه همین مقدار کار انجام شده را هم کشور آلمان، هالند، ناروی و امریکا انجام داده اند.
رئیس اطلاعات و فرهنگ ولایت بلخ در ادامه گفت: ما فقط می توانیم سالی دو یا سه آبده را ترمیم نماییم، زیرا همکاری کشورهای خارجی نیز به صورت محدود صورت می گیرد.
وی در قسمت نگهداری از آثار تاریخی هم نقش مردم و دولت را موثر دانسته، می گوید: از تمامی مردم خود می‌خواهم که برای حفظ و نگهداری آثار باستانی و بناهای تاریخی، با ما همکاری نمایند. اگر می بینند کسی جایی را خود سرانه خراب می کند یا کار غیر قانونی دیگری را می خواهند انجام دهند، مردم محل باید سریعا ما را در جریان بگذارند تا از این کار جلو گیری صورت بگیرد.
قابل ذکر است شهر باستانی بلخ از جمله قدیمی‌ترین شهرها در کشور به حساب می آید و دارای قدمت چندین هزار ساله می باشد. بعد ازفتوحات اسلام در صدراسلام مورخین عربی بلخ را ام البلاد یا مادر شهرها نامیدند.
از مشهورترین آبده‌های تاریخی بلخ می‌توانیم از آرامگاه منتسب به حضرت علی (ع) در شهر مزار شریف، زیارت جوانمرد قصاب در ولسوالی بلخ، مسجد نه گنبد خانقاه در ولسوالی دهدادی، بقایای مدرسه سلطان العلماء پدر مولانا جلال الدین محمد بلخی در ولسوالی بلخ، آتشکده نوبهار در ولسوالی شولگره، آرامگاه رابعه بلخی ، مسجد شیخ محمد پارسا ، دیوار های تاریخی بلخ و برج عیاران در ولسوالی بلخ، یاد کنیم.
