در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶، شمار زیادی از شهروندان افغانستان دل به دریا زده و برای دست‌یافتن به زنده‌گی‌یی ایده‌آل راهی اروپا شدند. بسیاری از این مهاجران با خانواده‌های‌شان، از مرز ایران گذشته و خود را به ترکیه رساندند. آنان قصد داشتند تا از دریای مدیترانه بگذرند و به آلمان برسند.
ناامنی، بیکاری و امید به آینده‌یی بهتر برای کودکان، خانواده‌ها را وادار کرده تا تمام خطرهای این سفر را به جان بخرند. آنها همۀ دارایی خود را فروخته و دست به قماری می‌زنند که چندان از برد آن خوش‌بین نیستند.
خطر غرق‌شدن در دریا، بسته‌شدن مرزهای کشور میزبان و از همه بدتر سوء استفادۀ دولت‌ها و قاچاقبران از مهاجران و پناهجویان از تهدیدهایی‌اند که برای همۀ مهاجران طبیعی جلوه می‌کند.
فریده یکی از ده‌ها مهاجری‌ست که برای دست‌یابی به رویاهایش راهی اروپا شد و عزم سفر کرد. او با شناختی که از تهدیدهای مهاجرت داشت، با خانواده‌اش رخت سفر بست. خانوادۀ فریده از ایران گذشتند و به طور قاچاقی و با پای پیاده خود را به ترکیه رساندند. در این سفر پنج خواهر، یک برادر، مادر و پدر فریده حضور داشتند.
او می‌گوید، مشکلات سفر از یک‌سو و رویۀ خشن و غیرانسانیِ قاچاقبران از سوی دیگر، او و خانواده‌اش را زمین‌گیر کرد و در نیمۀ راه از آمدن پشیمان شدند. به گفتۀ فریده، قاچاقبران در مسیر راه با عزت زنان بازی میکنند و آنها را به چشم زنانی بدکاره می‌بینند.
شماری از زنان پناهجو در ترکیه با فریده از این که چه‌طور مورد تجاوز جنسی قاچاقبران قرار گرفته‌اند، یا چه‌طور مجبور شدند برای عبور از ترکیه و رسیدن به آلمان با قاچاقبران همبستر شوند، نیز صحبت کرده‌اند.
فریده دربارۀ فرصت‌طلبی و سوء استفادۀ قاچاقبران از موقعیت بحرانی پناهجویان می‌گوید، قاچاقبران رسماً از مردان خانواده، دخترها و زنان آنان را برای هم‌بستری در بدل رسیدن به مقصد می‌طلبند.
چندی پیش هم یکی از اعضای شبکۀ زنان در گفت‌وگویی با سلام‌وطندار، ادعا کرده بود که به شماری از زنان مهاجر در مسیر سفر به اروپا به صورت گروهی تجاوز شده است.
او که نخواست نامش فاش شود، می‌گوید، برخی از افغان‌ها هنگام مهاجرت به کشورهای اروپایی به جبر یا رضا تن به هر کاری حتا آمیزش جنسی میدهند.
با این که آمار دقیقی از موارد تجاوز جنسی قاچاقبران به زنان افغانستان در دست نیست، اما دیده و شنیده‌های پناهجویان بازگشته به کشور نشان می‌دهد که تجاوز جنسی در این مسیر چندان امر نامعمولی نیست.
وحید، جوان ۱۹ ساله‌یی‌ست که ۱۳۰۰ دالر آمریکایی را از خویشاوندان و دوستان خود قرض کرد و خود را به ترکیه رساند. ولی به دلیل بسته‌شدن مرزهای کشورهای حوزۀ بالکان بر روی پناهجویان، مجبور شد تا برای مدتی در ترکیه توقف کند.
او می‌گوید که قاچاقبران با وعده‌های رنگارنگ قول داده بودند که با این مقدار پول، او را به آلمان می‌رسانند. اما زمانی که به ترکیه رسیده، قاچاقبران گفته‌اند که مرز بسته شده است؛ در حالی که آنها از پیش در بارۀ بسته‌شدن مرزها اطلاع داشتند.
وحید مجبور میشود برای تهیۀ هزینه سفر به اروپا، در یکی از کارخانه‌های تولید کفش ترکیه برای مدتی کار کند. اما به خاطر عدم آشنایی با طرز استفاده از دستگاه‌های کارخانه، چهار انگشت دست چپش زیر تیغ دستگاه بُرش قطع میشود.
وحید که مدتی‌ست به کشور بازگشته، می‌گوید، با این که از مشکلات سفر آگاه بوده و می‌دانسته که قاچاقبران خوی انسانی‌شان را از کف داده‌اند، اما باز هم به دلیل وضعیت بد مالی خانواده‌اش مجبور شده دل به دریا بزند.
او از دیگر جوانان می‌خواهد که هرگز فکر مهاجرت غیرقانونی به اروپا را به ذهن‌شان راه ندهند و نگذارند کسی با سرنوشت‌شان بازی کند.
حفیظ میاخیل، مسؤول مطبوعاتی وزارت امور مهاجران و بازگشت‌کننده‌گان می‌گوید که این وزارت در ترکیه برای رسیده‌گی به مشکلات پناهجویان افغانستان بخش مشخصی ندارد و مسؤول رسیده‌گی به امور مهاجران و پناهنده‌گان، تنها دفتر سفارت افغانستان در این کشور است.
آقای میاخیل، سوء استفادۀ قاچاقبران، آزار و اذیت جنسی و برخوردهای غیرانسانی با مهاجران و پناهجویان را با مهاجرت‌های غیرقانونی مرتبط می‌داند.
در سال ۲۰۱۵ حدود ۲۵۰ هزار تن از افغانستان به کشورهای اروپایی درخواست پناهنده‌گی دادند، اما در سال ۲۰۱۶ این آمار به ۶۰ هزار نفر کاهش یافت. آقای میاخیل دلیل کاهش آمار مهاجرات‌ها را شرایط دشوار پذیرش در کشورهای اروپایی و امضای تفاهم‌نامه‌ها میان حکومت افغانستان با اتحادیه اروپا و دولت آلمان می‌داند.
لورنس هارت، مسؤول سازمان جهانی مهاجرت یا «آی.او.ام» برای افغانستان می‌گوید، مهاجران غیرقانونی در کشورهای غربی با مشکلات زیادی روبه‌رواند.
قای هارت می‌افزاید که سازمان جهانی مهاجرت تلاش می‌کند در درازمدت به تمام مشکلات مهاجران رسیده‌گی کند. این سازمان با دولت افغانستان و نهادهای دیگر همکاری کرده تا زمینۀ کار در داخل برای مردم افغانستان مهیا شود و آنها مجبور به ترک کشورشان نشوند.
به گفتۀ آقای هارت، آنها در نظر دارند تا با بلندبردن ظرفیت نهادهای عدلی و قضایی، قوانین جزایی موجود را بالای قاچاقبران انسان تطبیق کنند و دربارۀ خطرهای قاچاق انسان به مردم آگاهی بدهند.
بر بنیاد پژوهش سازمان جهانی مهاجرت در سال ۲۰۱۶ میلادی، ۷۰ درصد مهاجرینی که به گونۀ غیرقانونی کشورشان را ترک کرده‌اند، با مشکلات متعددی چون تجاوز، بیگاری‌کشی، خریدوفروش عضو، توهین و تحقیر و بلاتکلیفی روبه‌رو شده‌اند
