اشرف غنی؛ رئیس جمهور کشورمان امروز صبح در صدر هیاتی برای سفری دو روزه عازم اسلام آباد؛ پایتخت پاکستان شد، تا اولین سفر خود به کشور همسایه ای را که متهم به حمایت از مخالفان مسلح دولت افغانستان می باشد، تجربه کند.
وی در اولین روز سفر خود با سرتاج عزیز؛ مشاور امنیتی و خارجی نخست وزیر پاکستان،
جنرال رحیل شریف؛ فرمانده ارتش و مولانا فضل الرحمن، رهبر 'جمعیت علمای اسلام'، پشت درهای بسته دیدار و گفت‌وگو کرده است.
هر چند جزئیاتی از گفتگوهای انجام شده به بیرون درز نکرده است، اما احتمال می رود موضوع مذاکره با طالبان و برقراری صلح و امنیت در افغانستان از موضوعات مورد بحث رئیس جمهور اشرف غنی در دیدار با مقامات پاکستانی باشد.
همچنین اشرف غنی امروز با محمد اسحق دار؛ وزیر مالیه ملاقات و از قومندانی مرکزی اردوی پاکستان در شهر راولپندی دیدن کرد.
دو طرف بر افزایش میزان تجارت بین افغانستان و پاکستان تاکید کردند و خواستار رسیدن رقم این مبادلات که در حال حاضر دو و نیم میلیارد دالر می باشد تا دو سال آینده به پنج میلیارد دالر شدند.
آقای غنی از زمان ادای سوگند ریاست جمهوری و پیش از از سفر به اسلام آباد، تاکنون به عربستان سعودی و چین سفر کرده و گفته می شود در این سفرها از دو شریک استراتژیک پاکستان خواسته است که بر این کشور برای همکاری بیشتر در روند استقرار صلح در افغانستان فشار آورند.
سفر دو روزه آقای غنی و هیات همراه او به پاکستان در حالی صورت می گیرد که پیش از این، کابل میزبان دست کم دو مقام ارشد پاکستانی بوده است.
چندی پیش، سرتاج عزیز؛ مشاور امنیت ملی و سیاست خارجی نخست وزیر پاکستان و اخیرا نیز راحیل شریف؛ رییس ستاد مشترک ارتش آن کشور به کابل سفر کرده و با مقام های ارشد دولتی از جمله اشرف غنی؛ رییس جمهور و عبدالله عبدالله؛ رییس شورای اجرایی گفتگو کرده اند.
پیشتر از آن نیز در سفری تشریفاتی، ارگ ریاست جمهوری میزبان ممنون حسین؛ رییس جمهوری پاکستان بود که در مراسم تحلیف رییس جمهور و رییس شورای اجرایی شرکت کرده بود.
در پاکستان، ریاست جمهوری مقامی تشریفاتی است و از صلاحیت تصمیم گیری و اجرایی چندانی برخوردار نیست؛ به همین دلیل، حضور ممنون حسین در آن مراسم، مورد توجه ناظران قرار نگرفت. با این حال، سفرهای بعدی مقام های ارشد سیاسی و نظامی پاکستانی به کابل، بیم و امیدهای تازه ای را برانگیخت.
پس از این دیدارها بود که اسلام آباد به هر مناسبتی اعلام کرده است که در صدد برداشتن گام های مثبت برای توسعه و بهبود روابط با کابل است.
کابل نیز متقابلا از توسعه رابطه با اسلام آباد استقبال کرده است.
با این حال، شماری از منتقدان به ویژه نمایندگان شورای ملی، به حکومت هشدار می دهند که در تعامل با پاکستان، محتاطانه عمل کند و فریب حیله گری های معمول آن کشور را نخورد.
به نظر می رسد تشدید ناامنی ها، قطع نشدن حملات موشکی پاکستان به ولایات شرقی کشور و همچنین سوء سابقه پاکستان در نقض مکرر تعهدات خود به دولت افغانستان مخصوصا طی ۱۳ سال گذشته، عامل اصلی این بدبینی هاست.
با این وجود، بعضی ناظران سفر دو روزه آقای غنی به اسلام آباد را آغازگر دور جدیدی در روابط افغانستان و پاکستان می دانند.
آقای غنی در این سفر با شماری از بازرگانان افغان و پاکستانی و همچنین اعضای گروه دوستی پارلمانی افغانستان- پاکستان نیز دیدار و گفتگو خواهد کرد.
محمد حنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی، احمدضیا مسعود؛ نماینده فوق العاده رئیس جمهوری در امور حکومت داری خوب، جان محمدخان؛ معاون اول؛ رئیس اجرایی، سرپرستان وزارت های خارجه، مالیه، معارف، تجارت و صنایع، سرحدات و قبایل، رئیس عمومی نهاد ریاست جمهوری، رئیس ستاد مشترک اردوی ملی، رئیس دبیرخانه شورای عالی صلح و شماری از اعضای شورای ملی نیز آقای غنی را در این سفر همراهی می کنند.
به این ترتیب، کارشناسان پیش بینی می کنند که این تنها صلح نیست که موضوع سفر دوروزه آقای غنی به اسلام آباد است؛ بلکه طیف گسترده ای از مسایل از امنیت تا اقتصاد، تجارت و ترانزیت، روابط دوجانبه دیپلماتیک، معارف و همکاری های مرزی و گمرکی شامل آن خواهد بود.
اما در این شکی نیست که امنیت و صلح با طالبان از عمده ترین مسایل میان دو کشور است که باید دو طرف در این خصوص به تصمیم های مشخصی دست یابند.
انتظار می رود اشرف غنی برخلاف کرزی، با زبانی صریح، خواسته های همیشگی افغانستان در زمینه تامین صلح، امنیت و ثبات، مبارزه با تروریزم، قطع حملات راکتی و... را با پاکستان در میان بگذارد و از آنسو نیز طرف پاکستانی، قول های مشخص و عملی را در این زمینه بدهد.
این اولین سفر آقای غنی به پاکستان از زمان احراز سمت ریاست جمهوری است، سفری که به گفته کارشناسان افغان، با امید و تردیدهای فراوان همراه است.
سفری که پیش از این ۲۰ بار از سوی سلف اشرف غنی تکرار شد؛ اما هیچ نتیجه ای در بر نداشت.
ناظران می گویند انتظارها از اشرف غنی بسیار بالاست. مردم می خواهند او مانند رییس جمهور کرزی، از موضع ضعف و انفعال با پاکستان گفتگو نکند.
ناظران هم می گویند که اهرم هایی که آقای غنی برای فشار بر پاکستان در اختیار دارد، آقای کرزی نداشت.
او در این سفر، از حمایت امریکا برای فشار بر پاکستان در زمینه قطع دخالت در امور امنیت و ثبات افغانستان برخوردار است. همچنین چین که یکی از قدرت های پرنفوذ بر پاکستان است در سفر اخیر اشرف غنی به پکن، برای همکاری در زمینه واداشتن اسلام آباد به کاهش تنش و همکاری برای صلح قول مساعد داده است.
عربستان سعودی نیز از کشورهایی است که نفوذ ایدئولوژیک عمیقی بر اسلام آباد دارد و دو کشور از نظر مناسبات حسنه با گروه های تندرو تکفیری و تروریستی و حمایت از افراط گرایی، مواضع همسانی دارند. اشرف غنی اولین بار به عربستان رفت و به نظر می رسد از امرای آل سعود نیز در خصوص فشار بر پاکستان، طلب همکاری کرده باشد. هرچند مشخص نیست که میزان این همکاری چقدر است و اعراب و آل سعود تا چه حد حاضر اند از دولت افغانستان در برابر تروریزم و افراط گرایی حمایت صادقانه کنند؛ زیرا در زمان کرزی، افغانستان تجربیات ناامیدکننده ای را در این زمینه پشت سر گذاشته است.
به نظر مقامات افغان، در این مدت فراز و نشیب زیادی در سیاست خارجی پاکستان دیده شده که گاه حکایت از دوستی داشته و زمانی حاکی از دشمنی بوده است.
حامد کرزی بارها اعلام کرده بود که برقراری صلح در افغانستان به اقدامات پاکستان بستگی دارد و اگر این کشور همکاری کند و در روند مذاکرات صلح افغانستان مشکلات ایجاد نکند افغانستان به صلح دست خواهد یافت. گاه برخی مقامات غربی نیز از اهمیت تصمیمات دولت پاکستان برای شرایط افغانستان سخن گفته‌اند؛ اما این مواضع هیچگاه به اعمال فشار شدید و مستقیم بر پاکستان در زمینه قطع حمایت از تروریزم و همکاری واقعی با روند صلح افغانستان، منجر نشده است.
در مقابل، مقامات پاکستان همواره بر علاقه خود به استقرار صلح در افغانستان تاکید داشته و ناآرامی افغانستان را دارای ریشه‌های داخلی دانسته و در برخی موارد، با طرح اتهامات و ادعاهای واهی و مضحک، سعی کرده اند افغانستان را عامل توسعه تروریزم و ناامنی و بی ثباتی در منطقه معرفی کنند و به همین بهانه به حملات راکتی خود بر مناطق شرقی کشور ما ادامه داده اند.
همه این مسایل، سفر اشرف غنی به سرزمین همسایه ناهمسوی افغانستان را به رویدادی فوق العاده مهم و استراتژیک تبدیل می کند؛ اما به رغم خوش بینی هایی که در این خصوص در سایه رفت و آمدهای دیپلماتیک شکل گرفته، با توجه به ناامنی های خونین جاری در افغانستان، هنوز امیدهای بسیار اندکی به دستاوردهای ملموس و کوتاه مدت این سفر وجود دارد.
وی در اولین روز سفر خود با سرتاج عزیز؛ مشاور امنیتی و خارجی نخست وزیر پاکستان،
جنرال رحیل شریف؛ فرمانده ارتش و مولانا فضل الرحمن، رهبر 'جمعیت علمای اسلام'، پشت درهای بسته دیدار و گفت‌وگو کرده است.
هر چند جزئیاتی از گفتگوهای انجام شده به بیرون درز نکرده است، اما احتمال می رود موضوع مذاکره با طالبان و برقراری صلح و امنیت در افغانستان از موضوعات مورد بحث رئیس جمهور اشرف غنی در دیدار با مقامات پاکستانی باشد.
همچنین اشرف غنی امروز با محمد اسحق دار؛ وزیر مالیه ملاقات و از قومندانی مرکزی اردوی پاکستان در شهر راولپندی دیدن کرد.
دو طرف بر افزایش میزان تجارت بین افغانستان و پاکستان تاکید کردند و خواستار رسیدن رقم این مبادلات که در حال حاضر دو و نیم میلیارد دالر می باشد تا دو سال آینده به پنج میلیارد دالر شدند.
آقای غنی از زمان ادای سوگند ریاست جمهوری و پیش از از سفر به اسلام آباد، تاکنون به عربستان سعودی و چین سفر کرده و گفته می شود در این سفرها از دو شریک استراتژیک پاکستان خواسته است که بر این کشور برای همکاری بیشتر در روند استقرار صلح در افغانستان فشار آورند.
سفر دو روزه آقای غنی و هیات همراه او به پاکستان در حالی صورت می گیرد که پیش از این، کابل میزبان دست کم دو مقام ارشد پاکستانی بوده است.
چندی پیش، سرتاج عزیز؛ مشاور امنیت ملی و سیاست خارجی نخست وزیر پاکستان و اخیرا نیز راحیل شریف؛ رییس ستاد مشترک ارتش آن کشور به کابل سفر کرده و با مقام های ارشد دولتی از جمله اشرف غنی؛ رییس جمهور و عبدالله عبدالله؛ رییس شورای اجرایی گفتگو کرده اند.
پیشتر از آن نیز در سفری تشریفاتی، ارگ ریاست جمهوری میزبان ممنون حسین؛ رییس جمهوری پاکستان بود که در مراسم تحلیف رییس جمهور و رییس شورای اجرایی شرکت کرده بود.
در پاکستان، ریاست جمهوری مقامی تشریفاتی است و از صلاحیت تصمیم گیری و اجرایی چندانی برخوردار نیست؛ به همین دلیل، حضور ممنون حسین در آن مراسم، مورد توجه ناظران قرار نگرفت. با این حال، سفرهای بعدی مقام های ارشد سیاسی و نظامی پاکستانی به کابل، بیم و امیدهای تازه ای را برانگیخت.
پس از این دیدارها بود که اسلام آباد به هر مناسبتی اعلام کرده است که در صدد برداشتن گام های مثبت برای توسعه و بهبود روابط با کابل است.
کابل نیز متقابلا از توسعه رابطه با اسلام آباد استقبال کرده است.
با این حال، شماری از منتقدان به ویژه نمایندگان شورای ملی، به حکومت هشدار می دهند که در تعامل با پاکستان، محتاطانه عمل کند و فریب حیله گری های معمول آن کشور را نخورد.
به نظر می رسد تشدید ناامنی ها، قطع نشدن حملات موشکی پاکستان به ولایات شرقی کشور و همچنین سوء سابقه پاکستان در نقض مکرر تعهدات خود به دولت افغانستان مخصوصا طی ۱۳ سال گذشته، عامل اصلی این بدبینی هاست.
با این وجود، بعضی ناظران سفر دو روزه آقای غنی به اسلام آباد را آغازگر دور جدیدی در روابط افغانستان و پاکستان می دانند.
آقای غنی در این سفر با شماری از بازرگانان افغان و پاکستانی و همچنین اعضای گروه دوستی پارلمانی افغانستان- پاکستان نیز دیدار و گفتگو خواهد کرد.
محمد حنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی، احمدضیا مسعود؛ نماینده فوق العاده رئیس جمهوری در امور حکومت داری خوب، جان محمدخان؛ معاون اول؛ رئیس اجرایی، سرپرستان وزارت های خارجه، مالیه، معارف، تجارت و صنایع، سرحدات و قبایل، رئیس عمومی نهاد ریاست جمهوری، رئیس ستاد مشترک اردوی ملی، رئیس دبیرخانه شورای عالی صلح و شماری از اعضای شورای ملی نیز آقای غنی را در این سفر همراهی می کنند.
به این ترتیب، کارشناسان پیش بینی می کنند که این تنها صلح نیست که موضوع سفر دوروزه آقای غنی به اسلام آباد است؛ بلکه طیف گسترده ای از مسایل از امنیت تا اقتصاد، تجارت و ترانزیت، روابط دوجانبه دیپلماتیک، معارف و همکاری های مرزی و گمرکی شامل آن خواهد بود.
اما در این شکی نیست که امنیت و صلح با طالبان از عمده ترین مسایل میان دو کشور است که باید دو طرف در این خصوص به تصمیم های مشخصی دست یابند.
انتظار می رود اشرف غنی برخلاف کرزی، با زبانی صریح، خواسته های همیشگی افغانستان در زمینه تامین صلح، امنیت و ثبات، مبارزه با تروریزم، قطع حملات راکتی و... را با پاکستان در میان بگذارد و از آنسو نیز طرف پاکستانی، قول های مشخص و عملی را در این زمینه بدهد.
این اولین سفر آقای غنی به پاکستان از زمان احراز سمت ریاست جمهوری است، سفری که به گفته کارشناسان افغان، با امید و تردیدهای فراوان همراه است.
سفری که پیش از این ۲۰ بار از سوی سلف اشرف غنی تکرار شد؛ اما هیچ نتیجه ای در بر نداشت.
ناظران می گویند انتظارها از اشرف غنی بسیار بالاست. مردم می خواهند او مانند رییس جمهور کرزی، از موضع ضعف و انفعال با پاکستان گفتگو نکند.
ناظران هم می گویند که اهرم هایی که آقای غنی برای فشار بر پاکستان در اختیار دارد، آقای کرزی نداشت.
او در این سفر، از حمایت امریکا برای فشار بر پاکستان در زمینه قطع دخالت در امور امنیت و ثبات افغانستان برخوردار است. همچنین چین که یکی از قدرت های پرنفوذ بر پاکستان است در سفر اخیر اشرف غنی به پکن، برای همکاری در زمینه واداشتن اسلام آباد به کاهش تنش و همکاری برای صلح قول مساعد داده است.
عربستان سعودی نیز از کشورهایی است که نفوذ ایدئولوژیک عمیقی بر اسلام آباد دارد و دو کشور از نظر مناسبات حسنه با گروه های تندرو تکفیری و تروریستی و حمایت از افراط گرایی، مواضع همسانی دارند. اشرف غنی اولین بار به عربستان رفت و به نظر می رسد از امرای آل سعود نیز در خصوص فشار بر پاکستان، طلب همکاری کرده باشد. هرچند مشخص نیست که میزان این همکاری چقدر است و اعراب و آل سعود تا چه حد حاضر اند از دولت افغانستان در برابر تروریزم و افراط گرایی حمایت صادقانه کنند؛ زیرا در زمان کرزی، افغانستان تجربیات ناامیدکننده ای را در این زمینه پشت سر گذاشته است.
به نظر مقامات افغان، در این مدت فراز و نشیب زیادی در سیاست خارجی پاکستان دیده شده که گاه حکایت از دوستی داشته و زمانی حاکی از دشمنی بوده است.
حامد کرزی بارها اعلام کرده بود که برقراری صلح در افغانستان به اقدامات پاکستان بستگی دارد و اگر این کشور همکاری کند و در روند مذاکرات صلح افغانستان مشکلات ایجاد نکند افغانستان به صلح دست خواهد یافت. گاه برخی مقامات غربی نیز از اهمیت تصمیمات دولت پاکستان برای شرایط افغانستان سخن گفته‌اند؛ اما این مواضع هیچگاه به اعمال فشار شدید و مستقیم بر پاکستان در زمینه قطع حمایت از تروریزم و همکاری واقعی با روند صلح افغانستان، منجر نشده است.
در مقابل، مقامات پاکستان همواره بر علاقه خود به استقرار صلح در افغانستان تاکید داشته و ناآرامی افغانستان را دارای ریشه‌های داخلی دانسته و در برخی موارد، با طرح اتهامات و ادعاهای واهی و مضحک، سعی کرده اند افغانستان را عامل توسعه تروریزم و ناامنی و بی ثباتی در منطقه معرفی کنند و به همین بهانه به حملات راکتی خود بر مناطق شرقی کشور ما ادامه داده اند.
همه این مسایل، سفر اشرف غنی به سرزمین همسایه ناهمسوی افغانستان را به رویدادی فوق العاده مهم و استراتژیک تبدیل می کند؛ اما به رغم خوش بینی هایی که در این خصوص در سایه رفت و آمدهای دیپلماتیک شکل گرفته، با توجه به ناامنی های خونین جاری در افغانستان، هنوز امیدهای بسیار اندکی به دستاوردهای ملموس و کوتاه مدت این سفر وجود دارد.
