مبارزه با تروریزم، افغانیزه می‌شود

مسئولیت پایگاه انگلیسی "باسشن" و پایگاه امریکایی "لیدرنک" در ولایت هلمند که در نزدیکی همدیگر قرار دارند، روز یکشنبه ۴ عقرب (۲۶ اکتوبر) به نیروهای امنیتی افغانستان واگذار شدند.
نیروهای نظامی انگلیس و امریکا از سال ۲۰۰۱ میلادی بعد از سقوط طالبان برای ایجاد امنیت و مبارزه با تروریزم تاکنون در افغانستان حضور دارند.
در ۱۳ سال گذشته در مبارزه با دهشت افکنان و مخالفین مسلح دولت افغانستان، نیروهای انگلیسی ۴۵۳ سرباز و نیروهای امریکایی ۲۳۴۹ نیروی خود را در افغانستان از دست داده اند.
پایگاه باسشن در هلمند بزرگترین پایگاه نظامی است که انگلیس پس از جنگ دوم جهانی در خارج از آن کشور ساخته است.
پایگاه های نظامی باسشن و لیدرنک در هلمند در مجموع، جزو بزرگترین پایگاه های خارجی در افغانستان می باشند که به فرودگاه نظامی و شفاخانه نیز مجهز هستند.
گفتنی است که زمانی در این پایگاه های نظامی حدود ۵۰۰۰۰ نیروی امریکایی و انگلیسی حضور داشتند.
قرار است پس از خروج نیروهای خارجی، نیروهای قول اردوی ۲۱۵ در این پایگاه ها که بیش از ۶۵۰۰ جریب مساحت دارند، مستقر شوند.
با این حساب، تخلیه این پایگاه ها و واگذاری آنها به نیروهای امنیتی افغانستان، یک تحول مهم در راستای ماموریت نظامی امریکا و انگلیس در افغانستان به حساب می آید.
ناٰظران مسایل امنیتی می گویند که این یکی آخرین و بزرگ ترین گام های کشورهای عضو ائتلاف ضد تروریزم به رهبری امریکا در افغانستان است و از اینجا می توان دورنمای آینده و کارنامه گذشته این نیروها در ماموریت مبارزه با تروریزم در افغانستان را به خوبی مورد ارزیابی قرار داد.
به باور این گروه از ناظران، از آنجایی که این پایگاه ها نیز در هلمند مستقر هستند و طی این مدت، میزبان حجم سنگینی از نیروهای نظامی امریکایی و انگلیسی در افغانستان بوده اند؛ بنابراین، می توان این ارزیابی را از هلمند آغاز کرد.
این ارزیابی همچنین به کارشناسان مسایل امنیتی، این امکان را می دهد؛ تا دورنمای مبارزه با تروریزم و تامین امنیت در افغانستان را به خوبی و از نزدیک زیر ذره بین محاسبه قرار دهند؛ دورنمایی که علی القاعده از این پس، مسئولیت اصلی آن بر دوش نیروهای امنیتی افغانستان خواهد بود نه نیروهای نظامی خارجی.
به باور کارشناسان، ساخت بزرگترین پایگاه های نظامی پس از جنگ جهانی دوم در خارج از قلمرو سرزمینی کشورهایی مانند امریکا و انگلیس، شاید به تنهایی برای پیروزی بر یک ماموریت دشوار و خطیر و استراتژیک، کافی نباشد. این جنگ شاید نیاز به چیزهای زیادی علاوه بر ساخت پایگاه های بزرگ، زندان های وسیع یا پیاده کردن نیروهای بسیار و پرشمار داشت؛ چیزهایی که شاید به خوبی مورد توجه قرار نگرفت و به آنها اهمیتی داده نشد؛ چیزهایی که شاید هزینه ای کمتر از ساخت این پایگاه ها یا استقرار این تعداد نیروی نظامی داشت. مانند توجه به نیروهای بومی افغانستان، نهادسازی، تجهیز آنها به سلاح های سنگین، ایجاد یک نیروی هوایی بزرگ و کارآمد و آموزش دیده و...
اخیرا گزارشی از قول فرماندهان ارشد پیشین ارتش انگلیس در ماموریت افغانستان، تهیه شد که در آن، همه آنها به یک اشتباه استراتژیک در محاسبات جنگ در افغانستان، اذعان کردند.
آنها مدعی شدند که پیشبرد دو ماموریت در عراق و افغانستان، برای انگلیس مقدور نبود؛ بلکه تجمیع این دو ماموریت در یک ماموریت در افغانستان، می توانست اکنون نتیجه را تغییر دهد.
این نشان می دهد که هلمند، اکنون که در آستانه افغانیزه شدن جنگ با تروریزم قرار دارد، متاسفانه به جای آنکه نماد پیروزی کشورهایی مانند امریکا و انگلیس در جنگ با ترور و حتی مبارزه با مواد مخدر باشد به نمونه ای آشکار برای شکستی فضیحت بار در هریک از این عرصه ها تبدیل شده است. ولایتی که نماد کاشت و تولید حجم انبوهی از مواد مخدر است و همزمان، تروریزم نیز به گونه فعال و مرگبار در آن حضور و نفوذ و فعالیت دارد؛ بنابراین، پایگاه های بزرگ، لزوما متضمن پیروزی های بزرگ نیستند و وضعیت کنونی هلمند به خوبی بر این حقیقت، شهادت می دهد.
در همین حال، به عقیده کارشناسان در مقابل، با پایان مراحل چهارگانه انتقال مسئولیت های امنیتی از نیروهای خارجی به نیروهای امنیتی کشور و خروج نیروهای خارجی تا پایان سال ۲۰۱۴ میلادی، حجم وظایف و رسالت ملی نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان، افزایش چشمگیری یافته است.
صالح محمد ریگستانی؛ آگاه مسایل سیاسی و نظامی در این خصوص به خبرگزاری صدای افغان(آوا) گفت: خروج نیروهای خارجی در وقت و زمان تعیین شده، باعث می گردد؛ تا وضعیت امنیتی کشور، از ثبات و پایداری مناسبی برخوردار شود. البته چیزی که در این میان قابل تامل است، این می باشد که قوای ناتو و نیروهای امریکایی نسبت به تجهیز نیروهای داخلی افغانستان احساس مسئولیت کنند.
به گفته وی، بعد از گذشت چندین سال، توانمندی کامل نیروهای افغان در تأمین امنیت، یک گام مثبت در راستای خودکفایی اردوی کشور محسوب می شود.
به باور آقای ریگستانی، نیروهای خارجی با داشتن افراد مسلکی و تکنالوژی های پیشرفته در عملیات های کشفی و استخباراتی بسیار موفق اند و بعید به نظر می رسد که آنان بعد از خروج، این تجهیزات را در اختیار نیروهای افغان قرار دهند.
وی خاطرنشان ساخت: قطع عملیات های شبانه و عملیات های خاص توسط نیروهای خارجی باعث شده؛ تا مخالفین دولت در مناطق مسکونی بهتر رشد کرده و در نتیجه سبب افزایش ناامنی در کشور شوند، بنابراین، تأمین امنیت باید با مصلحت اندیشی افغان ها و با هماهنگی اردوی ملی و دیگر ارگان های امنیتی کشور انجام شود.
این در حالی است که جنرال ظاهر عظیمی؛ سخنگوی وزارت دفاع می گوید: اردوی ملی به عنوان سیستم دفاعی کشور، اعتماد ملی و بین المللی را به دست آورده است.
به گفته وی، روند توسعه اردوی ملی از نظر کمیت و کیفیت همه روزه ارتقا یافته و وزارت دفاع، روی تعلیم و تربیه، تجهیز و تسلیح اردوی ملی به صورت جدی کار می کند.
وی تصریح کرد: وقتی ظرفیت به وجود بیاید، نیروهای امنیتی افغانستان می توانند جانشین قوت های خارجی شوند.
به باور آقای عظیمی، تمام افسرانی که در اردوی ملی حضور دارند، تحصیلکرده و مسلکی بوده و افسرانی که از جهاد و مقاومت داخل اردوی ملی شده اند، در طی ۱۳ سال گدشته، در مراکز تعلیماتی همه آنها مسلکی شده اند.
سخنگوی وزارت دفاع ملی گفت: ما هیچ وقت ادعا نکردیم که وزارت دفاع ملی چالشی پیش رو ندارد، ما در تلاش هستیم؛ تا این چالش ومشکلات حل شود؛ ولی با همه مشکلات، اردوی ملی توانسته اعتماد ملی و بین المللی را جلب نماید.
گفتنی است که تا پایان سال جاری میلادی، همه نیروهای خارجی افغانستان را ترک می‌کنند و انتظار می‌رود تعداد ۵۰۰ تن از اعضای سرویس خدماتی انگلیس برای مشورت دهی و کمک به سربازان افغان در یکی از آکادمی های نظامی در کابل باقی بمانند.
همچنین کمتر از ۹۰۰۰ سرباز امریکایی در ۹ پایگاه نظامی در کابل، بگرام، مزار شریف، هرات، قندهار، شوراب هلمند، گردیز، جلال آباد و شیندند باقی خواهند ماند.
در همین حال، فرماندهان نظامی ائتلاف به رهبری امریکا می گویند که نیروهای افغانستان در تابستان امسال مسئولیت پیشبرد جنگ را خود بر عهده داشته و در این مدت، هیچ شکست قابل ملاحظه ای نداشتند.
جنرال دانیل یوو؛ فرمانده منطقه جنوب غرب به طور محتاطانه ابراز خوش‌بینی کرده که نیروهای افغان توانایی حفاظت از خود را دارند.
وی گفته است که موفقیت اردو و پولیس ملی افغانستان به رهبری، توسعه مداوم لجستیکی و اعتماد بستگی دارد.
نیروهای امنیتی افغانستان در حالی مسئولیت تامین امنیت کشور را پس از حدود ۱۳ سال نبرد با شورشیان بر عهده می‌گیرند که تهدیدها علیه سربازان افغان پیوسته رو به افزایش بوده و تنها در هفت ماه اول سال جاری بیش از ۴ هزار سرباز افغان کشته شده اند.
تعداد تلفات ارتش افغانستان در ۱۰ سال گذشته نیز نزدیک به ۷ هزار سرباز و افسر بوده که هر سال در حال افزایش بوده است.
به باور آگاهان، سال ۲۰۱۵ برای نیروهای امنیتی افغان، سال آزمون خواهد بود؛ چون این نیروها برای اولین بار باید به تنهایی با تروریست ها بجنگند و جنگ با تروریزم افغانیزه می شود؛ این در حالی است که این نیروها همچنان از نداشتن تجهیزات پیشرفته نظامی و جنگ افزارهای سنگین شکایت دارند؛ چیزی که تاکنون هرگز مورد توجه جدی کشورهای خارجی متحد افغانستان قرار نگرفته است؛ بنابراین، اکنون همه نگاه ها به دولت وحدت ملی است که در این زمینه، چه برنامه ای خواهد داشت.